Alles over geitenmelk/zuivel

Ik hou ervan. Geitenzuivel. En dan met name kwark en kaas. Net als met bietjes is het een kwestie van “ je houdt ervan of niet”. De uitgesproken smaak moet je bekoren of niet. Mijn moeder gruwelt bijvoorbeeld van geitenkaas. Ik kan er geen genoeg van krijgen. Zeker afgelopen jaren heeft geitenzuivel een bijzondere opmars gemaakt. Dit komt door de koemelk-boycot en de gezonde golven. Wat is geitenzuivel nu precies en….is het echt gezonder dan koemelk? 

WAT IS GEITENZUIVEL?

Geitenzuivel, zoals melk, kwark, en kaas wordt gemaakt van geitenmelk. Geitenmelk is niet iets wat plots is gekomen, in de eerste helft van de vorige eeuw hielden gezinnen geiten voor de melk. Na 1940 werd geitenmelk steeds vaker verdrongen door de melk van de koe, en werden uiteindelijk de geiten nog gehouden als hobby. Vandaag de dag zijn er speciale geiten boerderijen waar veelal biologisch wordt gewerkt. Deze zuivel vind je terug in de biowinkel.Het geitenzuivel uit de supermarkt is niet biologisch.

Geitenmelk is gezond, het past perfect in de gezonde voedingstrend van vandaag. Het is licht verteerbaar, een goede eiwitbron,en bevat een aantal essentiële aminozuren . Het is verder erg rijk aan calcium en vitamine A,D,B1,B2 en B12. Zo bevat geitenmelk zelfs maar liefst tot vier keer meer vitamine A , twee keer zoveel meer vitamine D dan koemelk. Het is arm aan zout en rijk aan mineralen.

Biologische geitenzuivel bevat een gemiddeld vetgehalte van 4% en een gemiddeld eiwitgehalte van 3,4%. In geitenzuivel zit minder vet en eiwitten dan in koemelk, de verdeling van het vet is wat fijner.Deze andere vetzuur samenstelling zorgt ook voor de karakteristieke smaak van geitenzuivel. Meest recente studies tonen, dat geitenmelk een andere eiwitsamenstelling hebben dan koemelk. O.a Japanse onderzoeken wezen uit, dat geitenzuivel veel lichter verteerbaar is voor de mens, vanwege deze eiwitsamenstelling. Ook werd ontdekt dat de vetdeeltjes in geitenmelk veel kleiner zijn dan in koemelk, wat gunstiger is voor de vertering. Er zijn nog veel meer voordelen t.o.v koemelk te bespeuren. Zo bevat geitenmelk geen agglutinine. Dit is een stof in het bloed die individuele moleculen bindt. Dit kan klonteringen in de maag veroorzaken. Dit zit wel in koemelk. 

Net als moedermelk, bevat geitenmelk caseïne. Dit is een melkeiwit van het type A2. Koemelk bevat caseïne van het type A1, wat uit recent onderzoek uitwees dat dit voor mogelijke ontstekingen in onze darmen kunnen zorgen. Andere studiesnebben aangetoond, dat de beschikbaarheid van de nutriënten in geitenmelk gemakkelijker opgenomen kunnen worden dan koemelk. Zo zijn sommige mineralen, waaronder het bekende calcium, in geitenmelk veel beter opneembaar dan uit koemelk. 

Meest opmerkelijk is wel het aanwezige caprinezuur in geitenmelk. Dit is een middellangeketen vetzuur ( ook wel MCT) Deze MCT vetzuren verzadigen veel beter, bevatten minder calorieën dan langeketenvetzuren wat een zeer gunstig effect kan hebben bij het verliezen van overtollige kilo’s. Nog een zeer gunstig detail van MCT is dat het mogelijk de glucosestofwisseling in ons lichaam kan verbeteren. 

LICHT VERTEERBAAR

Veel mensen met een koemelk-intolerantie en zelfs allergie kunnen geitenzuivel prima verdragen. Dit heeft geitenmelk te danken aan de verdeling van het eiwit over de melk. Ook verschilt de samenstelling van het eiwit t.o.v koemelk. Dit is helaas niet altijd zo, want vele mensen kunnen ook geitenzuivel niet verdragen, of juist enkel geen geitenzuivel verdragen. Maar globaal gezien is geitenzuivel sowieso beter en gemakkelijker verteerbaar voor de mens als koemelk. Door de kleine melkvet bolletjes en de zeer kleine eiwitdeeltjes kunnen de spijsvertering-enzymen veel gemakkelijker inwerken op de geitenmelk. Ook vormt het eiwit uit geitenmelk in de maag een zachter gel dan koemelkeiwit. Dit bevordert ook de verteerbaarheid aanzienlijk.

Geitenmelk heeft een gunstig effect op de gezondheid. Net als er rauwe koemelk verkrijgbaar is, is er ook een rauwe geitenmelk verkrijgbaar. Rauwe geitenmelk heeft de voorkeur op gepasteuriseerde geitenmelk. Rauwe geitenmelk heeft een hoger vitaminegehalte en vele andere essentiële stoffen. Omdat er geen verhitting heeft plaatsgevonden heeft rauwe geitenmelk nog alles in huis. Rauwe geitenmelk wordt veel geadviseerd bij mensen met atherosclerose ( aantasting van de bloedvaten) en ter voorkoming van osteoporose.

De strenge hygiëne eisen die ook gelden bij rauwe koemelk, zijn echter ook van toepassing op rauwe geitenmelk. Zo moet het goed gekoeld worden bewaard en worden geconsumeerd binnen een dag.

Geitenmelk/zuivel heeft nog meer gezondheidsvoordelen:

– het vermindert bloedklonter-vorming

– het verhoogt de weerstand

– het werkt cholesterol-verlagend

– het werkt gunstig op het antioxidant-systeem in ons lichaam

– werkt gunstig tegen overgewicht, helpt bij het afvallen

– Bevat minder caseïne dan koemelk wat aanzienlijk veel hypoallergene eigenschappen bezit. Het bevat aanzienlijk veel minder lactose dan koemelk waardoor de verteerbaarheid veel beter ligt.

– Geitenmelk minimaliseert de interactie tussen ijzer en calcium in ons lichaam. Het verbetert de natuurlijke opname van ijzer en de regeneratie van hemoglobine

Alhoewel geitenzuivel dus zoals je hebt kunnen lezen een ware opmars heeft gemaakt, is er ook vanuit diverse hoeken wat tegenstand te bespeuren.Zo zijn er mensen die net als bij koemelk van mening zijn dat melk is bedoeld voor jonge geitjes en niet voor de mens. Ook is de karakteristieke smaak van geitenzuivel voor een aantal mensen niet smakelijk. En ook zijn er groepen mensen die weerstand hebben tegen de gehele productie.

Voor alle redenen valt uiteraard wat te zeggen. Het is sowieso de beste keuze om alleen voor biologische geitenzuivel te kiezen. In de afgelopen twintig jaren zijn er in Nederland veel melkgeitenhouders bij gekomen, maar niet iedere houderij praktiseert geheel biologisch. Deze houderijen leveren ook voornaam geitenmelk voor de melk industrie. Deze melk vind je terug in de supermarkt, ook de vers gekoelde zuivelsoorten. Mits er daadwerkelijk biologisch op een verpakking staat vermeld en het een keurmerk draagt, kun je spreken van een biologisch product.

Er zijn gelukkig ook al aardig wat biologische geitenhouderijen. Deze boerderijen stellen ook meestal hun deuren open en geven rondleidingen. Er bestaan ook speciale zorg boerderijen die ook platform bieden aan mensen met een verstandelijke beperking. Om voor deze producten te kiezen in plaats van die uit de supermarkt,ben je al stukken beter af en beter bezig.

Uiteraard is het een geheel persoonlijke keuze,om te kiezen voor wel of geen zuivel, ongeacht koe-zuivel of geiten-zuivel.

WAAROM IS GEITENKAAS WIT EN NIET GEEL?

Je hebt je vast wel eens afgevraagd ( ik wel ) waarom geitenkaas wit is, en niet geel, net zoals koemelk-kaas. De kleur heeft te maken met de maag van de geit versus van de koe. Geiten en koeien eten allebei hetzelfde voedsel waar de stof caroteen in zit. Alleen geiten zetten deze gele kleurstof om in vitamine A. Het zorgt er tevens voor, dat de gele kleurstof niet meer in de melk en kaas terechtkomt. Koeien zetten caroteen niet om, zodat de kleurstof in de kaas aanwezig blijft. 

Ik hoop, dat je weer wat wijzer bent geworden en daarop gebaseerd je eigen keuzes kunt maken. Ik gebruik al jaren met veel plezier biologische geitenzuivel en bak er ook veel mee. Want naast gewone consumptie laat geitenkaas, kwark en spread zich ook prima verwerken in tal van baksels! Kijk op mijn website voor talloze recepten ( tik op de zoekbalk ” geiten” in)

sandwichspread-pot-een-337x450

Aanvulling Januari 2018:

IMG_1524

GEITENBOTER

Naar aanleiding van dit artikel ontving ik veel vragen over geitenboter. Geitenboter is allang niet meer alleen verkrijgbaar in de biowinkel, ook supermarkten verkopen geitenboter. Het wordt gezien als een gezonder alternatief op roomboter en andere boters, Velen vroegen zich af wat er dan, naast het verschil in smaak, zo anders, beter en gezonder is aan geitenboter.

Eigenlijk is er weinig verschil i.v.m roomboter. Het enige echte grootste verschil zit hem in de melk. Geitenboter wordt gemaakt van gepasteuriseerde geitenroom en zuursel, roomboter wordt gemaakt van gekamde room en water en zout. Zoals je hebt kunnen lezen hierboven is geitenmelk anders van samenstelling en heeft daardoor ook andere voedingswaarden dan koemelk/roomboter. Geitenboter wordt ook vaker uitwendig gebruikt. Diverse onderzoeken hebben uitgewezen dat geitenboter rustgevend werkt bij tal van huisproblematiek zoals eczeem en jeuk. Er zijn vele verzorgingsproducten die zijn verrijkt met geitenboter.

IMG_1527

Je kunt geitenboter voornamelijk vinden in biowinkels en gezondheidswinkels, maar zoals eerder gezegd vind je het steeds vaker gewoon in de supermarkt. Het merk ” Den Eelder” bekleedt deze markt voor het grootste gedeelte. Ik heb deze boter o.a gespot bij Jumbo, Plus en AH.

 

In de biowinkel vind je vooral producten uit de streek, bijvoorbeeld via zorgboerderijen, waar ik persoonlijk de voorkeur aan geef. Dit is minder massaal. En je steunt meteen een goed doel. Zorgboerderij KLOMPENHOEVE ( zie hierboven) verspreid diverse producten door geheel Nederland in grote en kleinere biologische ondernemingen. Je komt ze dus niet tegen in de supermarkt.

IMG_1526

Qua gezondheid heeft geitenboter niet buitensporig veel méér voordelen op roomboter. Het heeft de boven genoemde gezonde voordelen en is anders van samenstelling. Het is vooral de smaak, waarom je wel of niet voor geitenboter kiest. Geitenboter heeft de bekende geitenmelk-smaak. En daar hou je van, of niet.

7 Reacties op “Alles over geitenmelk/zuivel

  1. Interessant! AH heeft tegenwoordig ook een bio-variant van geitenyoghurt in de schappen!

    • Zou ik graag willen kopen. Ook biologische geitenyoghurt, maar ook biologische geitenslagroom, nergens te krijgen.

    • Kan je ook van koemelk zegen he is voor kalveren en niet voor mensen watis het verschil ????

    • Het wordt echt niet van ze afgepakt ofzo. Net als bij melkkoeien zijn er ook melkgeiten…

  2. Hallo Monique.
    Zondagmorgen ik zit weer heerlijk te genieten van je artikel. Melk is mij afgeraden vanwege mijn artrose. De gezondheids clame die aan melk gehangen wordt staat ter discussie . Er is mij verteld dat je je calcium niet uit melk haalt. Dat je lichaam dat niet opneemt. Melk is slijmvormend en ontsteking bevorderend. Ik heb dit allemaal van mijn Mesoloog. Er is ook een boek over melk. ” melk de witte sloper” Wat is nu de waarheid? Ik denk dat iedereen zijn eigen waarheid zoekt. Ik ben in iedergeval heel blij met jou.

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *