Rijst en rijstwafels in de ban????

Onlangs in het nieuws: Foodwatch vond in rijstwafels en rijstmeel veel te hoge concentraties arsenicum. Eerder lagen de gezond verklaarde rijstwafels al onder vuur vanwege de aanwezigheid van dit giftige sporenelement. Het blijkt opnieuw, dat het NVWA ( Nederlands Voedsel en Warenauthoriteit) steken heeft laten vallen betreft de toelaatbaarheid. Dat is zonder meer verontrustend te noemen. Wat is arsenicum eigenlijk? En kunnen we rijstwafels voortaan laten liggen in de schappen? En hoe zit dat betreft kinderen? 

IMG_0687

WAT IS ARSENICUM? 

Arsenicum is een giftig sporenelement. Het wordt aangeduid met As. Het wordt vrijwel altijd gebonden aan andere elementen in chemische verbindingen aangetroffen, nooit afzonderlijk. Deze verbindingen worden onder twee categorieën geplaatst:

– ORGANISCHE ARSENICUM

– ANORGANISCH ARSENICUM

Organische arsenicum vinden we voornamelijk in planten en dierweefsels. Anorganische arsenicum vinden we voornamelijk terug in aarde en rotsen. Het komt ook opgelost in water voor, wat de meest giftige vorm is. Beide vormren zijn natuurlijk aanwezig in het milieu. maar het niveau ervan is vanwege de vervuiling enorm toegenomen. On de één of andere reden kan zich een aanzienlijke hoeveelheid anorganische arsenicum ophopen in rijst uit omgevingen. Het vindt vrij gemakkelijk zijn weg in voedselketens en kan zich in rap tempo in hoge hoeveelheden ophopen in zowel planten als dieren, die door de mens wordt gegeten. De grootste bron van arsenicum vervuiling zijn bepaalde bestrijdingsmiddelen, industrieel afval, fosfaatkunstmest, hout-conserveermiddelen, verbranding van kolen, mijnafval en het versmelten van ijzererts. Arsenicum vloeit vrijwel altijd het grondwater in wat zeer sterk is vervuild in erg veel delen van de wereld Via het grondwater vindt arsenicum zijn weg naar de bronnen en andere watervoorraden die gebruikt worden irrigatie van gewassen, maar bijvoorbeeld ook om te koken. Arsenicum besmet water zorgt er tijdens kook-processn voor dat het arsenicum gemakkelijk uit het water kan worden opgenomen. Met name padierijst is zeer gevoelig voor arsenicum-besmetting omdat deze groeien in ondergelopen rijstvelden waarin erg veel irrigatiewater vloeit. Arsenicum kan zich in de bodem van de padievelen ophopen. Rijst neemt meer arsenicum op uit water en aarde dan andere veel gebruikte voedselgewassen als gerst, haver en maïs. Naast rijst wordt arsenicum in vrijwel alle voedingsmiddelen gevonden, gelukkig betreffen deze zeer kleine hoeveelheden. Bij sommige voedingsmiddelen is dit dus, zoals rijst, wel zorgwekkend veel te noemen:

ZEEVRUCHTEN: vis, schaaldieren, zeewier en ander voedsel uit de zee kunnen aanzienlijke hoeveelheden organische arsenicum bevatten, de minder giftige vorm. Mosselen en bepaalde soorten zeewieren kunnen wel anorganisch arsenicum bevatten.

BESMET DRINKWATER: Miljoenen mensen op de wereld worden aan drinkwater met hoge gehaltes aan anorganisch arsenicum blootgesteld. Met name in landen als Azië en Zuid-Amerika.

Maar in rijst en aanverwante rijstproducten worden de hoogste concentraties anorganisch arsenicum gevonden. In rijst hoopt zich arsenicum meer op dan in andere gewassen Sterker: het is zelfs de grootste voedselbron van anorganisch arsenicum, de meest giftige vorm. We vinden het in tal van rijst-producten als rijstwafels, rijstebloem/meel, rijstemelk, rijstzemelen en rijst vlokken, talloze ontbijtgramen met rijstproduct, rijst-babyvoeding, rijststropen en siropen, en meuslirepen met bijvoorbeeld gepofte rijst. Arsenicum in rijst is voor veel bevolkingen in de wereld zorgwekkend. Een aanzienlijk percentage van de wereldbevolking is afhankelijk van rijst als dagelijks hoofdvoedsel. Miljoenen mensen lopen daardoor potentieel risico op het ontwikkelen van een arsenicum-gerelateerde gezondheidsklachten. Mensen in armere landen als Afrika ste erg veel rijst. Bij ons loopt het zo’n vaart gelukkig niet, tenzij je dagelijks rijst en rijstproducten op je menu hebt staan. 

IMG_0685

WAT ZIJN DE GEZONDHEIDSEFFECTEN?

Als we een hoge dosis arsenicum in een keer binnen zouden krijgen is dit absoluut giftig. Het kan in het ergste geval zelfs leiden tot een acute dood bij een inname van 70-180 mg.  Gelukkig komt arsenicum in zeer kleine/lage hoeveelheden voor in ons voedsel waardoor dit geen vergiftigingsverschijnselen geeft of gezondheidsklachten. Maar het kan wel een ander gevaarlijk verhaal worden als we op langere termijn teveel anorganisch arsenicum binnen krijgen. Het kan absoluut een chronische ziekte aanwakkeren zoals hoge bloeddruk, bloedvat-vernauwingen, diverse kanker-soorten, diabetes type 2 en hartaandoeningen. Dat zijn geen grapjes. Daarnaast kan arsenicum van grote negatieve invloed zijn op de zenuwcellen. wat mogelijk tot aantasting van hersenfuncties kan leiden. 

Bij kinderen en tieners is blootstelling aan arsenicum in verband gebracht met verlaagde sociale competenties en intelligentie, en een verminderde concentratie. 

MOETEN WE ONS ZORGEN MAKEN?

Ik vrees van wel. De gevaren van arsenicum zijn meer dan duidelijk bewezen in vele wetenschappelijke onderzoeken. Het zijn met name bepaalde groepen mensen die meest risico lopen. Het kan mogelijke gezondheidsrisico’s opleveren voor mensen die bijvoorbeeld dagelijks rijst eten, of kinderen die iedere dag rijstwafels eten. Veel buitenlandse keukens, bijvoorbeeld Aziatische keukens, hebben veel rijst op het menu. Voor hen kan het gevaarlijk worden. Maar ook wij consumeren zonder dat we het in de gaten hebben erg veel rijst-producten. Rijstmeel en bloem wordt bijvoorbeeld erg veel gebruikt in kant en klaar producten als koek, brood, en babyvoeding. 

Omdat we nu graag gluten mijden, wordt er erg veel vervangen met rijst en aanverwante producten. We mijden koemelk en kopen liters rijstemelk, wat zeer besmettingsgevoelig is omdat deze vooral uit water bestaan. Ik zou sowieso de rijstemelk voortaan laten staan. 

In babyvoeding wordt er erg veel gebruik gemaakt van rijststropen ( om te zoeten) Deze rijststropen kunnen bizar veel arsenicum bevatten. 

Het lastige is dat geen ENKELE rijstsoort, ook geen biologische, is te meten aan hoeveelheden. Dit moet echt laboratorisch worden onderzocht. Welke rijstsoort nu meer of mindere mate aan arsenicum bevat is daarom niet te benoemen. Wel kun je het beste voor aromatische rijst kiezen, zoals basmati en jasmijn rijst. 

IMG_0694

HELEMAAL GEEN RIJST MEER ETEN?

We gaan niet meteen dood aan het eten van een bord rijst. Maar het loont absoluut de moeite om bepaalde maatregelen in acht te nemen, dit geldt zeker als je dagelijks rijstproducten consumeert. Het arsenicum-gehalte in rijst kan worden verlaagd door het in schoon water zonder arsenicum te wassen en te koken. Dit geldt voor alle soorten rijst. Dit kan het arsenicum-gehalte tot zo’n 55% verlagen, maar als het kookwater ook veel arsenicum bevat kan dit juist voor een stapeling aan arsenicum zorgen. Gebruik zo min mogelijk water bij het koken. 

Het helpt ook zo’n 10-25% als je de rijst wast. In bruine rijst zit helaas juist meer arsenicum dan in witte rijst. Eet je dus veel rijst dan is witte rijst wellicht een beter idee. Goede keuzes zijn aromatische rijstsoorten zoals basmati rijst en jasmijn rijst. Waar de rijst vandaan komt kan ook van invloed zijn. Kies daarom het liefste rijstsoorten die afkomstig zijn uit de Himalaya, zoals Nepal en Noord-India. Rijst wat uit landen als Amerika en Europa afkomstig is bevat in regel meer arsenicum. 

Eet ook GEVARIEERD. Eet niet dagelijks teveel van een bepaald voedingsmiddel. Zet rijst niet meer dan twee of drie x per week op het menu en hou gewone porties aan. Schep je bord niet overvol. 

IMG_0691

DE RIJSTWAFEL KWESTIE

Rijstwafels zijn ontzettend populair en dus erg veel gegeten. ze worden vooral erg veel aan peuters en kleuters gegeven. Rijstwafels hebben een gezond imago, omdat ze nauwelijks calorieën bevatten en zeer licht verteerbaar zijn. Maar juist in rijstwafels zijn hogere concentraties arsenicum gevonden. Dat is zorgwekkend. Juist omdat rijstwafels voornamelijk aan kinderen worden gegeven, en het vaak niet bij twee of drie per dag blijven. Veel mensen eten ook rijstwafels in plaats van brood of crackers. Als er iedere dag rijstwafels worden gegeten kan het gevaarlijk worden. 

Wat zegt het NWVA? Zij houden zich vast aan de kromme wet en regelgevingen van Brussel. Zij zijn ‘ slechts” toezichthouder, en zijn geen normbepalers…..Volgens het NVWA vallen de huidige bepalingen binnen de vastgestelde normen. Andersgezegd, er moet eerst weer een dode vallen eer er daadwerkelijk naar wordt gekeken. Er wordt pas ingegrepen als de teelwaarde de norm met 20% overschrijdt. Dit noem ik randjes opzoeken, wachten tot er klappen gaan vallen. 

Waarom wordt er niet direct ingegrepen? Wel, zoals we allen weten is Brussel niet gemakkelijk in versoepeling of aanpassingen in kromme wet en regelgevingen die decennia’s geleden zijn vastgesteld. Een goed voorbeeld is stevia, wat nog steeds als novelfood wordt beschouwd. Daarnaast gaat het vaak om geld. Je kunt je het kostenplaatje voorstellen, als we alle voedingsmiddelen met rijst moeten verbannen, aanpassen, terughalen…..Rijst is naast naast maïs en haver één van de grootste voedselbronnen voor de mens. Tevens zouden we anders moeten gaan verbouwen. Dit zou miljarden kosten, alleen al in Europa. 

IMG_0688

GEEN RIJSTWAFELS MEER ETEN?

Ik zeg volmondig: NEE, eet liever geen rijstwafels meer, zeker als je deze dagelijks eet en ik zou helemaal oppassen met het geven van rijstwafels aan kinderen ( op dagelijkse basis) Net als bij gewone rijst ga je niet meteen dood aan een rijstwafel of twee/drie, maar er zijn genoeg andere alternatieven. In de meeste biowinkels vinden we wafels die zijn gemaakt van andere granen. Nadeel is dat veel soorten glutenhoudend zijn, maar kies je bijvoorbeeld maïswafels of Quinoawafels dan eet je net zo glutenvrij als rijstwafels. Je kunt verschillende soorten kopen, ook in supermarkten. Daar zien we naast biologische rijstwafels bijvboorbeeld ook Quinoa en maïswafels. Deze soorten zijn echter gewoon uit rijst gemaakt en verrijkt met maïs en/of Quinoa, dus het is zeer belangrijk, dat je ervoor zorgt dat je varianten kiest die 100% uit een ander graan zijn gemaakt en niet uit rijst. Enkele tips:

IMG_0692

– Kies voor 100% granen wafels. In de biowinkel vind je deze het beste. Let op, ook in de biowinkel vind je wafels die voor het grootste deel uit rijst bestaan. Let goed op de verpakkingen en lees de ingrediënten. Komt daar rijst in voor, laat deze dan liggen.

IMG_0689

Rechts biologische ” quinoa” wafels. Let op, deze bestaan voor het grootste deel uit rijst. 

– Alhoewel de kans wat kleiner is dat er in biologische producten veel arsenicum zit omdat deze minder zijn bespoten/bewerkt met bestrijdingsmiddelen, is het ook niet volledig uit te sluiten. Veel vervuiling komt immers op heel veel plekken toch in het grondwater terecht Er is ooit onderzocht of er meer of minder arsenicum zit in rijststroop. Het bleek, dat in zowel biologische rijststoop als niet-biologische rijstroop dezelfde concentraties zaten. Anders gezegd, biologisch kan een betere keuze zijn, maar geeft geen enkele garantie.

– Tegenstrijdig maar waar: in bruine rijst zit juist méér arsenicum dan in witte rijst. Dit komt, omdat arsenicum vooral in de buitenste vliesjes van de rijstkorrel zit. Als deze worden verwijderd ( raffineren) ontstaat er witte rijst. Helaas verdwijnt hiermee ook de meeste voedingswaarden. Wil je echt rijstwafels? Kies dat niet voor volkoren rijstwafels. Daarin zit meer arsenicum dan in rijstwafels die zijn gemaakt van witte rijst. 

IMG_0686

RESUMEREND:

Zolang alles erg vaag blijft, zou ik het gebruik van rijst en aanverwante rijst-producten matig tot zeer matig houden. Zoek naar andere alternatieven, zoals haver en gierst. Hiermee vervang je rijst. Kies wafels die 100% bestaan uit een graansoort, bijvoorbeeld gierst, kamut, Quinoa of maïs. Deze bevatten geen rijst en kun je wat geruster aan kinderen geven. Wil je toch graag rijst, kies dan voor aromatische witte rijstsoorten, zoals basmati en jasmijn. Realiseer je wel, dat deze witte rijstsoorten minder voedingswaarden hebben. 

Wil je meer lezen?

KLIK HIER

4 Reacties op “Rijst en rijstwafels in de ban????

  1. Dat er arsenicum in rijst zit was mij al lang bekend, dat is dus niet nieuw. Ik heb altijd begrepen dat het een standaard element in de Chinese aarde zou zijn, maar het verhaal over pesticiden en vervuiling komt daar dan bij. Ook begrepen dat rode en zwarte rijst minder arsenicum zouden bevatten.

  2. Monique,
    Heel veel dank voor dit compleet verdiepend artikel.
    Anderhalf maand geleden ben ik namelijk (rijst) Proteïne poeders gaan gebruiken DAGELIJKS
    en mais óf rijstwafels, om zodoende géén gluten meer te eten.
    Na de mededeling van Foodwatch maakte ik mij zorgen. Ook omdat ik klachten
    heb gekregen nadat ik dagelijks teveel rijst ben gaan eten,
    (o.a. slechter op woorden kunnen komen in mijn hoofd)
    geeft jouw verhaal mij precies wat ik nodig heb om betere dus andere keuzes te
    gaan maken. Dit geeft mij duidelijkheid.
    Ik ben erg blij met jouw onwijs goede artikel.
    Dank je wel,
    van Rosina.

  3. Nog 1 vraagje:
    Zou het nut hebben om een eetbare klei in te nemen,
    om zodoende het teveel aan ARSENICUM in je lichaam iets te onttrekken??
    B.v. HEILAARDE van LUVOS. Die onttrekt o.a. schimmels uit je darmwand.
    Het ondersteunt darmreiniging, ontgifting, ontslakking.
    Het bindt cholesterol, vetten en SCHADELIJKE stoffen uit voeding. !!!
    En het bevat veel waardevolle mineralen en spoorelementen.
    Wat vindt jij hiervan Monique??

    • Hoi Rosina, ik zie net je bericht van inmiddels al jaren geleden. Ben je inmiddels weer opgeknapt? Ik weet nml wel dat Chlorella een hele goede ontgifter is, ook voor zware metalen. Hoop dat het goed met je gaat. Groetjes

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *