Veganistisch eten ja of nee? ( met heerlijke vegan recepten!)

In de jaren tachtig zat veganisme en ook vegetarisme in een zeer benauwd en donker hoekje.In die periode werd het gezien als raar, vreemd, gek en alternatief. Mensen die kochten in een biowinkel ( destijds werden deze winkels voornamelijk reform-winkels genoemd) werden geassocieerd met het “ geiten-wollen-trui en sandalen” type. Dit waren de types die vaak hun boodschappend deden in deze winkels en zich hulden in 100% natuurlijke kleding. Ik liep daar als Rotterdamse stadse gewoon tussen om mijn tofu en seitan te kopen. Want ik was in de jaren tachtig al bezig met vegetarisme. Supermarkten waren toen nog helemaal niet zo ruimdenkend ( lees: niet interessant als het niets oplevert) om ook veel met vegetarisme te doen, laat staan veganisme. Inmiddels is dit wel veranderd. De voedselindustrie deinst mee met de golven en trends op gebied van voeding. Als wij besluiten veganistisch te willen eten, haakt de voedselindustrie daarop in, om winst te behalen. 

En zo is het gekomen, dat het huidige aanbod in de supermarkt steeds vaker bestaat uit “ 100% vegan”. Fabrikanten doen zo hun best om de consument tot zijn product te binden. Ook al is het niet altijd zo rooskleurig als op een verpakking wordt vermeld. In principe is een fabrikant verplicht om zijn claims waar te maken, maar het gebeurt regelmatig dat een 100% veganistisch verklaard product toch dierlijke ingrediënten bevat. Bijvoorbeeld als onderdeel van een additief. Ben je strikt vegan, dan is het continu opletten geblazen. En dat is soms best vermoeiend. 

WAT IS VEGANISME?

Eerder heb ik een uitgebreid artikel geschreven over vegetarisme en veganisme. Klik hier om naar het artikel te gaan.

Zoals je in dit artikel hebt kunnen lezen, ligt een eetpatroon van de veganist wat genuanceerder dan de vegetariër. Het komt wel zo’n beetje in de basis op hetzelfde neer ( dus groente, fruit, peulvruchten, noten, volkoren granen en gezonde vetten als avocado, noten en zaden) Maar omdat veganisten ook o.a zuivel schrappen kunnen er mogelijk tekorten komen op vitamine B12 , vitamine D en mineralen als ijzer en calcium en zink. Waarom vitamine B12 belangrijk is, lees je hier. Vitamine D is o.a nodig om het mineraal calcium goed uit je voeding op te kunnen nemen en heeft grote invloed op de gezondheid van botten en tanden. Het is daarom erg verstandig om deze vitaminen en mineralen aan te vullen, als dit nodig blijkt. In mijn artikel kun je lezen, wat er in een veganistisch menu thuishoort. Meest belangrijk is, dat je alles aanpakt met een flinke dosis gezond verstand. Hoe realistisch is een vegetarisch/veganistisch eetpatroon voor jou? Kun je dit goed volhouden of doe je het meer omdat je het bijvoorbeeld in de schoot geworpen krijgt door je nabije omgeving? Het is belangrijk, dat je het voor jezelf doet. Het heeft niet zoveel zin om over te stappen op een totaal ander voedingspatroon als je een carnivoor bent van nature, of als je dat stukje vlees niet kan laten staan. Onderschat de impact van een verandering van eetpatroon niet. Doe het zeker niet onbezonnen. Lees je van tevoren goed in, vraag ervaringen bij anderen, lees je in wat er nodig is, neem je huidige eetpatroon onder de loep en bekijk wat aangevuld moet worden als je veel weg gaat laten. Laat je goed informeren. Het is niet moeilijk, maar doe het met gezond verstand. 

DE WETENSCHAPPELIJK ONDERBOUWDE VOORDELEN VAN EEN VEGANISTISCH LEEFPATROON

Er zijn vele redenen om over te stappen naar veganistisch eten. De meest gehoorde is uiteraard, dat er geen dierenleed meer zou moeten voorkomen voor ons genot. Maar de grote tweede reden is wel, dat het over het algemeen wordt gezien als supergezond. In hoeverre klopt dit?

Veganistisch eten betekent, dat je geen dierlijke producten meer eet. Geen vlees, maar ook geen zuivel, eieren, honing, en producten waarin dit maar een beetje voorkomt. Dit betekent, dat je als vanzelfsprekend “ anders” gaat eten. Je gaat andere, plantaardige producten kiezen. Dit geeft al meteen een zeer groot gezondheidsvoordeel. Je kiest voor pure en intacte ( verse) voeding, zoals verse groente en fruit. Deze zitten bomvol belangrijke voedingsstoffen, en zijn in dat opzicht een veel gezondere keuze. Dat groente en fruit eten essentieel voor ons is, is al vele keren wetenschappelijk onderbouwd. Ook het consumeren van noten, granen, peulvruchten en zaden verhogen je inname aan zeer belangrijke voedingsstoffen. Doordat je deze producten eet, krijg je dagelijks een veel hogere inname aan belangrijke voedingsstoffen, die je niet binnen krijgt via Westerse voeding ( supermarkt-voer) Je eet gezonder, volwaardiger en voedzamer. 

Dit gegeven brengt automatisch nog veel meer gezonde voordelen met zich mee. Plantaardig eten verzadigt bijvoorbeeld veel meer. Dit kan helpen, om wat gewicht te verliezen. Uit vele observatiestudies bleek dat veganisten slanker zijn en een veel lagere BMI hebben dan niet veganisten. Ook bleek uit andere gerandomiseerde onderzoeken dat een veganistisch eetpatroon gezonder is dan andere eetpatronen/diëten/leefwijzen, in het bijzonder op gebied van gewichtsverlies. Als je een prima BMI bezit, moet je daar wel over waken. Want het kan ook averecht werken: als je geen overgewicht hebt kun je te snel vermageren. Veganisme kan een calorie-inname sterk verlagen. 

Dankzij de gezonde producten die in een veganistisch dieet voorkomen, kan veganisme ook gunstig zijn om de bloedsuikerspiegel te verlagen/stabiel te houden, de nierfunctie te verbeteren, gunstige effecten hebben op hart en bloedvaten, en de kans op welvaartsziekten aanzienlijk verkleinen. Ook zien we gunstige resultaten op gebied van kanker. Volgens de WHO ( Wereld gezondheidsorganisatie) kan één derde van alle kankervormen worden voorkomen door je voedingspatroon aan te passen.

Het eten van noten en peulvruchten kunnen bijvoorbeeld het risico op colorectale kanker verlagen met 12-18%. Zo vinden we nog talloze andere producten die in een veganistisch eetpatroon voorkomen die wetenschappelijk onderbouwd onderzocht, kanker kan helpen reduceren danwel voorkomen. Resumerend zien we, dat talloze onderzoeken uitwijzen dat een veganistisch eetpatroon op erg veel vlakken zeer gunstig is voor onze gezondheid. Hoe precies is nog onbekend, maar dat het echt gunstige effecten geeft, is duidelijk. Dat wil zeggen: als je het verstandig aanpakt. 

HOE MOEILIJK IS VEGANISME?

De hamvraag voor iedereen die twijfelt is toch wel: ga ik dit trekken? Dat is inderdaad een zeer belangrijke vraag die je jezelf moet stellen want onderschat de impact niet. Een eetpatroon volledig omgooien vergt veel inzet, tijd, energie en bedachtzaamheid. Zoals je eerder hebt kunnen lezen is het ontzettend belangrijk dat je waakt over je ADH vitaminen en mineralen, vezels en vocht. Nu is een veganistisch eetpatroon rijkelijk  bedeeld met talloze producten die deze zaken volop in huis hebben, maar om deze enkel te eten ben je er niet. We hebben van alles wat nodig, iedere dag weert. Eet je iedere dag hetzelfde, kan dit tekorten opleveren, hoe goed je je best ook denkt te doen. Ook moet extra worden gelet om de zaken die vrijwel alleen in vlees en zuivel voorkomen en die essentieel zijn. Daarin loop je zeer snel een tekort op, als je resoluut stopt met een huidig ( Westers) eetpatroon. Soms is een supplement slikken als aanvulling noodzakelijk. Denk aan omega 3 . In de vorm van algen capsules kun je deze prima als aanvulling slikken. 

Dan komt het tweede vraagstuk: hoe dol ben je op dierlijke producten? Een wilskracht kan enorm sterk zijn, maar als je een echte carnivoor bent is een veganistisch leven bijzonder moeilijk. Het lastige is dat je je er niet voor kunt afsluiten. Je kunt je niet opsluiten in je huis om alle verleidingen van buitenaf ( ook sociaal) te ontlopen. Je moet jezelf dus vooral afvragen of je er sterk genoeg voor bent. Dierlijke producten zijn overal. Denk aan een ijsje in de zomer, een leuke borrel op een terras, een feestje hier en een verjaardag daar, een etentje hier en een overvolle supermarkt vol verleidingen daar. Wees eerlijk tegen jezelf en vraag jezelf in hoeverre dit haalbaar is voor jou. Om mezelf als voorbeeld te gebruiken: ik ben al ruim 30 jaar vegetariër. Eigenlijk eet ik veganistisch, maar zo zet ik mijzelf niet neer. Ik gebruik namelijk wel eiwitten en biodynamische kwark en yoghurt. En af en toe biodynamische roomboter. Ik heb voor mijzelf een soort gulden middenweg gezocht waarin ik mij comfortabel voel en mij goed voel t.o.v mens, dier, en milieu. Ik heb bijvoorbeeld totaal geen moeite met vlees. Ik heb dit van kind-af al nooit lekker gevonden en daarom was de stap eind jaren tachtig/begin jaren negentig naar vegetarisme totaal niet moeilijk. Ik miste niets, kon met mijn neus boven een gebraden kippetje staan, het deed en doet me totaal niets. Ik ben een planteneter. Dat is een groot geluk. Want het helpt absoluut om een veganistisch bestaan vol te houden. Ik zou echt niet zonder zuivel kunnen. Dat zeg ik eerlijk, en daar schaam ik mij niet voor. Daarom kies ik voor het hoogst haalbare ( biodynamisch) en eet ik enkel kwark, yoghurt en sporadisch roomboter. Ik krijg een fijn gevoel bij de gedachte dat een dier tenminste niet hoeft te lijden onder mijn genot. Op deze manier is een manier naar veganisme zeer belangrijk om over na te denken. Wees realistisch. Wat kun je?  En wat niet?

En dan is daar ook nog de dagelijkse  strubbel in de supermarkt. Etiketten lezen, etiketten lezen, etiketten lezen….je kan er soms uren mee bezig blijven. En dan nog kun je bedrogen uitkomen, omdat er in vrijwel alles additieven worden gebruikt. Hoe deze ( E nummers) worden samengesteld staat er vaak niet bij. Er zijn erg veel E nummers die van dierlijke oorsprong zijn, maar zijn ongekunsteld in iets totaal anders waardoor jij niet kunt weten dat je toch iets dierlijks eet/drinkt. Omdat een fabrikant niet verplicht is om dit uitgekauwd in zijn ingrediëntenlijst te zetten is het veel vooraf studeren welke E nummers “ omstreden” zijn voor vegans en welke niet. Dit kan erg veel tijd kosten en doorzettingsvermogen. Veel mensen gooien dan ook vrij snel de handdoek in de ring en gaan af op wat ze weten, wat een fabrikant claimt en “ op goed geluk”. Dit kan demotiverend werken op de lange baan, waardoor je al snel je wilskracht kunt verliezen. Het is daarom ook erg verstandig om, voordat je begint, te goed in te lezen. Op internet vind je talloze lijsten met “ verboden” E nummers voor veganisten, op Facebook vind je vele groepen waar met elkaar wordt gediscussieerd over dit soort zaken. Dit kan jou zeker helpen. 

En dan heb je nog het sociale aspect. Je herkent het vast wel, de zenuwen die opspelen als je uit eten wordt gevraagd. Want:…..hoe zit dat met het eten? Hoe weet je zeker, dat een restaurant eerlijk vertelt dat hij een veganistisch menu heeft? Alhoewel veganisme steeds beter wordt opgenomen in het restaurantwezen, nemen erg veel restaurants het niet serieus. Ik heb erg veel verhalen gelezen van mensen die in een restaurant uitzonderlijk vroegen naar een veganistische kaart, maar toch vlees op hun bord kregen. Of een jus over hun groente, of een mayonaise over hun veganistisch stukje . Veel restauranthouders zijn te onbekend met veganisme.  Dit kan best ingewikkelde en gênante situaties opleveren. Je wilt tenslotte niet lastig zijn, zeker niet in gezelschap. In hoeverre jij dit lastig vind, bepaalt hoe je dit kunt handelen. Als je er echt een onaangenaam gevoel van krijgt waardoor je zelfs dit soort situaties gaat mijden ( etentjes afslaan) kan dit op sociaal vlak een enorme impact op je leven krijgen. 

Als ik naar mezelf kijk, boeit het mij niets wat een ander denkt over hoe ik leef. Dit is iets van mezelf en waar ik 1000% voor kies. Als ik mensen vertel dat ik iedere dag meer dan twee kilo verse groente eet, krijg ik rare blikken toegeworpen, maar daar kan ik alleen maar een beetje om lachen. Het is hoe ik erin sta. Wat anderen daar nu van vinden, het zal mij de welkende worst wezen. Maar als je daar een stuk gevoeliger voor bent, kunnen kritieken en meningen van buitenaf het jou zeer lastig maken, en je kunt er knap onzeker van worden. Ook dit is een overweging om te maken. Hoe past veganisme in jouw leven? 

VEGANISTISCH ETEN SAAI? ECHT NIET!!!!

Een veel gehoord argument van tegenstanders : veganistisch eten is net konijnenvoer eten. Er wordt teveel zwart/wit gedacht. Veganistische alternatieven, zoals kaas en spreads worden gezien als nep en “ niet te vreten”, vleesloos eten wordt gezien als saai en eentonig.  Het grappige hiervan is dat veganistisch eten juist het tegenovergestelde is. Het is kleurrijk, veel, groots en veelzijdig en…smakelijk. Deze heerlijke recepten bewijzen het!

Deze heerlijke vegan kaas ( dip) saus heeft een lekkere kaas-smaak dankzij edelgist vlokken. Deze geven alles wat je maar wenst een lichte kaassmaak. Je kunt de saus overal voor gebruiken. Op brood, als dipsaus, als saus over groenten of door de soep!  Klik hier om naar het recept te gaan.

Deze heerlijke vegan spread is één van mijn grote favorieten. Het lijkt een beetje op smeerkaas. Dankzij de venkel krijgt het een kruidige kaassmaak. Je kunt de spread naast brood/cracker belegging ook gebruiken op tal van andere groente, als sausje, en bijvoorbeeld heerlijk bij de friet! Klik hier om naar het recept te gaan.

Dit vegan kaasje lijkt moeilijk om te maken, maar de grap is dat het juist onwijs eenvoudig is. Je kunt de kaas ook raspen, zo verkrijg je geraspte kaas om over je vegan pizza te strooien! Klik hier om naar het recept te gaan.

Veganistische smeerkaas niet lekker? Probeer dit recept dan maar eens uit! Klik hier om direct naar het recept te gaan.

Vegan zure room? Geen enkel probleem! Klik hier om naar het recept te gaan.

Resumerend: veganistisch eten is meer dan een trend. Onthou dit goed als je overweegt over te stappen naar een veganistisch leven. Doe het met gezond verstand.