cranberry’s, meer dan alleen knetter-gezond!

Zo rond de feestmaanden zien we ze plots weer ” vers” in de meeste supermarkten liggen….CRANBERRY’S.  Het wordt ook wel eens kerst-fruit genoemd, omdat we cranberry’s voornamelijk vers eten tijdens deze feestdagen. Ik persoonlijk kan ze zeer waarderen, ondanks dat ik helemaal niet zo van zure dingen hou. Cranberry’s zijn voor mij wat dat betreft de grote uitzondering op de regel, alhoewel….ik moet wel eerlijk erbij vermelden, dat ik ze eet met wat hulp van zuivere stevia…. Het gehele jaar door kunnen we ze gedroogd kopen en uit de diepvries. Wat zijn cranberry’s en hoe gezond zijn ze?

De cranberry

De cranberry ( of cranberrie) wordt ook wel grote veenbes/vossebes genoemd, en is afkomstig van een plant die lid is van de heifamilie. De plant is overhangend/ kruipend, en heeft zeer dunne stengels. In Nederland komt de plant nauwelijks voor. De knikkende bloem heeft een lange bloemsteel, en kan in kleur variëren, van roze naar rood. De kroonbladeren zijn teruggeslagen, en de meeldraden en stempel steken flink uit. De bladeren zijn eivormig en hebben omgerolde randjes. Het blad is aan de onderzijde blauwgroen van kleur, aan de bovenzijde donkergroen. De bes is bolvormig, de kleur is rood, later verkleuren deze bruin en gevlekt. Alhoewel we op Terschelling vele ( biologische) veenbes-kwekerijen hebben, worden de meesten gehaald uit Amerika en Canada. Wist je overigens, dat de cranberry in het Nederlands VEENBES heet?

meer dan gezond

We weten inmiddels wel, dat cranberry’s ontzettend goed zijn voor de blaas. Zelfs in de medische wereld wordt cranberry-sap geadviseerd als er sprake is van bijvoorbeeld een ontsteking aan de blaas. Dit heeft de cranberry te danken aan de proanthocyanidinen in hun jasjes. Lees hier meer over verderop. Cranberry’s zijn meer dan alleen maar gezond. ze zijn zeer rijk aan vitaminen, waaronder vitamine B1 , B2, B5, B6 EN B11, en ze zijn rijk aan vitamine C, E en K. .  Ze zijn tevens enorm rijk aan mineralen. Zo zit er in het besje o.a koper, zink, ijzer, kalium, calcium, mangaan, fosfor, en  magnesium . Meer lezen over mineralen? KLIK HIER

Er zijn ook aanwijzingen dat cranberry’s door hun goede anti-plakwerking ook op vele andere plekken in ons lichaam een zeer gunstig effect hebben. Zo kunnen ze ook helpen bij het voorkomen van een maagzweer door de bacterie H.pylori. Ook helpt het ter voorkoming van tandplak. Er lopen nog steeds diverse onderzoeken. Cranberry’s zijn erg rijk aan vitaminen en mineralen en antioxidanten. Dit laatste heeft een zeer gunstig effect op ons immuunsysteem.

Gedroogde cranberry’s bevatten gemiddeld per 100 gram 365 kcal, zijn zeer arm aan vet, en bevatten circa 6 gram vezels. Heb je verse cranberry’s,  levert je dit per 100 gram slechts  gemiddeld 20 kcal op, en naast deze zeer lage waarde bezitten verse cranberry’s , van alle fruitsoorten, de meeste antioxidanten. Daarnaast zijn de vitaminen en mineralen ook in zeer hoge mate aanwezig. Gebruik dus het liefst verse cranberry’s. Let ook op de gedroogde varianten. Deze zijn erg vaak gesuikerd, en leveren daardoor veel minder voedingswaarde. Je kunt het beste zelf je gedroogde cranberry’s maken. Lees hier één van de methodes hoe je dit kunt doen.

 

cranberry’s bevatten bovendien zeer weinig suikers : per 100 gram verse tik je maar zo’n 3 gram aan natuurlijke suikers weg. En dat is uiteraard bijzonder weinig. Let wel op : alleen verse cranberry’s bevatten een zeer laag suikergehalte, wordt er weer van alles aan bewerkt, dan verandert dit, soms zelfs in extremere vormen. Zo kan een gezond ogend cranberry-sapje opeens gemiddeld 20 gram suiker per 1100 ml bevatten, kijk daar dus echt goed naar.

Verse cranberry’s zijn erg zuur, en eigenlijk zo uit het vuistje niet echt goed eetbaar. Ze geven een zeer bittere nasmaak. Je kunt ze dan ook het beste verwerken . Kook ze eens, met wat stevia/en/of erythritolsuiker, en pureer ze vervolgens, dan verkrijg je een heerlijke compote.

oxaalzuur

Cranberry’s bezitten vrij veel oxaalzuur. Dit kan bij mensen die hier overgevoelig voor zijn, mogelijke klachten opleveren. Het kan bijvoorbeeld het ontstaan van nierstenen bevorderen. Andere mogelijke bijwerking als misselijkheid, darmklachten en diaree kunnen ook voorkomen als er teveel van gegeten wordt. Maar dan moet je het wel erg bont maken. Net als met alle andere voedingsmiddelen, of dit nu kunstmatig of natuurlijk is, is matigheid en verstandig gebruik ook bij  cranberry’s een regel.

CRANBERRY SAP

Je zult vast eens hebben gehoord of gelezen, dat cranberry’s kunnen helpen tegen een blaasontsteking. We weten inmiddels wel, dat cranberry’s ontzettend goed zijn voor de blaas. Zelfs in de medische wereld wordt cranberry-sap geadviseerd als er sprake is van een ontsteking aan de blaas. Dit heeft de cranberry te danken aan de proanthocyanidinen . Proanthocyanidinen ( beter bekend als gecondenseerde tanninen) voorkomen dat bacteriën zich aan het slijmvlies in de buik hechten. Hierdoor worden tal van ontstekingen, zoals ( de meest voorkomende) blaasontstekingen, maar ook ontstekingen van de nieren voorkomen. De haard van een ontsteking, de bacteriën, worden via de urine uit het lichaam verwijderd. Proanthocyanidinen zorgen er tevens ook voor dat E.coli-bacteriën zich niet aan de blaaswand kunnen hechten. Bovendien kunnen ze de bacteriën van de wand losweken. Ook de aanwezigheid van de fructose in cranberry’s heeft een positieve invloed op dat losweken van bacteriën. Doordat de bacteriën zich zo veel minder kunnen hechten aan de blaaswand, verlaten ze de blaas via de urine, en maakt dit de kans op ontstekingen aanzienlijk kleiner. Een andere bekende reden waarom cranberry’s zo beschermend werken, is het idee van de aanwezige zuren. Deze zouden de urine zuurder maken en zou hierom mogelijk beschermend kunnen werken. Dit is echter middels talloze onderzoeken achterhaald. Dit geldt ook voor de aanwezigheid van vitamine C. Uit onderzoeken bleek, dat de vitamine C geen enkel remmend effect had. Er zijn ook aanwijzingen dat cranberry’s door hun goede anti-plakwerking ook op vele andere plekken in ons lichaam een zeer gunstig effect hebben. Zo kunnen ze ook helpen bij het voorkomen van een maagzweer door de bacterie H.pylori. Ook helpt het ter voorkoming van tandplak. Er lopen nog steeds diverse onderzoeken. Cranberry’s zijn erg rijk aan vitaminen en mineralen en antioxidanten. Dit laatste heeft een zeer gunstig effect op ons immuunsysteem. Een onderzoek uit 2016 van de American Journal of clinical nutrition vertelt dat consumptie van een cranberrysapdrank het aantal klinische episodes van urineweginfectie bij vrouwen met een recente geschiedenis van urineweginfectie, vermindert. 240 ml puur cranberry-sap per dag verminderde het aantal aan blaasontstekingen bij vrouwen met bijna 40%.
Gedroogde cranberry’s bevatten gemiddeld per 100 gram 365 kcal, zijn zeer arm aan vet, en bevatten circa 6 gram vezels. Heb je verse cranberry’s,  levert je dit per 100 gram slechts  gemiddeld 20 kcal op, en naast deze zeer lage waarde bezitten verse cranberry’s , van alle fruitsoorten, de meeste antioxidanten. Daarnaast zijn de vitaminen en mineralen ook in zeer hoge mate aanwezig. Gebruik dus het liefst verse cranberry’s. Let ook op de gedroogde varianten. Deze zijn erg vaak gesuikerd, en leveren daardoor veel minder voedingswaarde. Je kunt het beste zelf je gedroogde cranberry’s maken. Lees hier één van de methodes hoe je dit kunt doen.
Er zijn talloze cranberry supplementen op de markt, die bestaan uit een zeer geconcentreerd cranberry-extract. Let goed op de ingrediënten van deze supplementen / zelfhulpmiddelen. Sommigen zitten vol met hulpstoffen . Ook moet je met pure cranberry’s en / of cranberry-sap niet overdrijven. Drink per dag niet meer dan een liter, kom je daar overheen, loop je risico op het ontwikkelen van nierstenen. Drink per dag liefst tot 500 ml.

WELK CRANBERRY SAPJE?

Nu is het ene cranberry-sapje het andere niet. En daar moet je echt heel erg goed op letten. Er bestaan grofweg TWEE soorten sap: sap wat is gemaakt uit concentraat en puur sap wat vers wordt geperst uit verse cranberry’s. Het beste kun je zelf sap persen uit verse ( of uit de diepvries) cranberry’s. Dit kun je heel eenvoudig doen door ze te blenderen in een blender en door een vergiet te persen als je in het bezit bent van een slowjuicer, kun je ze ook persen. Dit doe ik zelf het liefst. Het vervelende is dat cranberry’s niet het hele jaar vers verkrijgbaar zijn, maar je kunt soelaas vinden in het diepvriesvak van je biowinkel / supermarkt. Door ze te laten ontdooien en dan te blenderen heb je ze  het gehele jaar tot je beschikking. Ook kun je tijdens het seizoen flink inslaan, cranberry’s kun je tot zeker een jaar goed houden in de vriezer.
Op de tweede plaats kun je het 100% pure sap kiezen. Deze kun je het beste in de biowinkel kopen bijvoorbeeld van het merk ZONNATURA. Ik ben geen fan van AL hun producten, maar soms zit er wel wat goeds tussen voor een vriendelijke prijs. Dit sap wordt gemaakt van ingedikt cranberry-pulp. ZONNATURA kun je trouwens ook vinden in veel supermarkten waaronder Jumbo en PLUS. 100% pure sappen bevatten minimale suikers. Ongeveer 4 gram per 100 ml.
Wat je beter kunt laten staan, zijn de GECONCENTEERDE sapjes. Deze vind je niet alleen in supermarkten maar ook best veel in biowinkels, let dus goed op de ingrediënten. Geconcentreerde sapjes kunnen erg veel suikers bevatten, soms wel tot 5 suikerklontjes per glas. Let tot slot ook op sapjes met een lange ingrediënten lijstje. Echt sap bestaat uit sap, meer niet.

Heerlijke cranberry/zoete aardappelspread

Meest populair om met cranberry’s te maken is uiteraard de COMPOTE. Maar je kunt uiteraard nog veel meer met cranberry’s maken. Ik pers altijd vers sap uit de cranberry’s door mijn slowjuicer, en met het pulp maak ik vervolgens de lekkerste spreads! Mijn grote favoriet is de zoete aardappel/cranberryspread. Dit maak je erg eenvoudig als je een slowjuicer hebt, maar ook als je er geen hebt, kun je deze spread maken. Je hebt voor een potje vol een grote zoete aardappel in de schil gewassen nodig en ongeveer 400 gram verse ( liefst Nederlandse biologische ) cranberry’s. En wat stevia en water. Ik zal eerst uitleggen hoe je de spread maakt via de slowjuicer.

Snij de rauwe zoete aardappel in stukken en pers deze in de slowjuicer. Pers de cranberry’s uit. Gooi het pulp in een pannetje, voeg daaraan ongeveer 250 ml water toe en 10-12 druppels zuivere stevia. Breng dit aan de kook. Zodra de massa kookt, met de staafmixer pureren en overdoen in een goed afsluitbaar potje.

Heb je geen slowjuicer, dan kun je de zoete aardappel in stukjes snijden en deze in wat water 10-12 minuten koken. Voeg de cranberry’s en stevia toe en indoen nodig, nog wat water. Breng opnieuw aan de kook, tot de gewenste dikte is bereikt, pureer mer de staafmixer.

CRANBERRY COMPOTE MAKEN

Van verse cranberry’s wordt meest compote gemaakt. Dit is vrij gemakkelijk om te maken. De compote wordt gegeten op de boterham, maar ook door toetjes en desserts, zeker rond de kerstdagen. Als je ECHTE goede ( en meukvrije ) cranberry compote wilt maken, adviseer ik je om te kiezen voor echte biologische verse cranberry’s die uit Vlieland komen, en vers worden geplukt, Deze kun je alleen vinden in biowinkels. Wederom niet goedkoop, maar je proeft echt erg veel verschil, daarom adviseer ik echt om voor verse biologische te gaan. De compote maak je simpel en eenvoudig:

Nodig:

  • 250 gram verse biologische cranberry’s
  • drie eetlepels biologische erythritol
  • vijf druppels;s zuivere stevia
  • optioneel : een half theelepeltje vanille bourbon

Zo maak je het:

  1. doe alles in en ( liefst gietijzeren ) pannetje en breng onder voortdurend roeren aan de kook. Blijf goed bewegen om verbranding te voorkomen.
  2. zodra de cranberry’s zacht zijn gekookt, met een staafmixer de boel glad pureren
  3. bewaar in een goed afsluitbare glazen pot, in de koelkastdeur. Voor ieder gebruik even door roeren.

 

6 Reacties op “cranberry’s, meer dan alleen knetter-gezond!

  1. Kreeg een zakje cranberries van mijn zus. Heb ze gekookt met een rijpe banaan erbij.
    Vervolgens met de staafmixer erdoor. Aflaten koelen, is lekker door de yoghurt ipv suiker.

  2. Dank je wel voor deze informatie, Monique.
    Ik zou graag willen weten waar verse biologisch geteelde veenbessen verkrijgbaar zijn. Ik kan alleen maar gedroogde bessen vinden – gezoet met appelconcentraat of suiker. Of zijn verse echt alleen maar rond de kerst verkrijgbaar?

    • Bij de cranberriewinkel op Terschelling. Net vers geoogst. Ze hebben een webshop. Momenteel ik meen €22 per kilo

  3. Ik maakte altijd zelf suikervrije jam van de diepvriesdoosjes cranberry’s,alleen een beetje water en verder niets..Door de schillen(pectine) wordt het zonder bindmiddelen !!!

    Inmiddels alle supermarkten afgelopen maar ik krijg steeds te horen, nee mevrouw die zijn uit het assortiment, willen mensen niet gezond blijven ??
    Weet iemand die dit leest,waar ik ze (online kan kopen ??

    Ik heb een uiterst zeldzaam syndroom Oculo Dento Digitale Dysplasie.Moet dagelijks katheteriseren en heb regelmatig ernstige blaasontsteking door een ziekenhuisbacterie.
    Ik ben 59 jaar en als je teveel suiker binnenkrijgt dan krijg je blaasontsteking en dat is niet fijn.Deze ziekte heb ik nu als 20 jaar ,het is erfelijkmaar natuurlijk heb ik een spontane mutatie..heb ik weer. hoop dat iemand mij kan vertellen waar ik ze kan kopen .Toch op Terschelling

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *