Hoe slordig springt de voedselindustrie om met ons eten?

Zomaar een greep uit de mediaberichten van afgelopen maanden:

10-10-2017 : Landbouwgif aangetroffen in Ben & Jerry’s ijs

19-8-2017: fipronil aangetroffen in eieren

29-9-2017: Nederlandse winkeliers verkochten giftige gojibessen

 Voedselschandalen halen vrijwel wekelijks de pers. Jaren geleden kwamen dit soort verontrustende berichten weinig voor. Waarschijnlijk zullen ze er wel in meervoud zijn geweest maar is dit nooit naar buiten gebracht, en was internet ook nog niet zo machtig als nu. Als er nieuws is, bereikt dit ons tegenwoordig ontzettend snel dankzij social media. We zijn ons terecht gaan afvragen, hoe veilig ons voedsel is. We vertrouwen op de basis informatie van de overheid, we vertrouwen op voedsel en waren autoriteiten, we vertrouwen op de EU goedgekeurde stoffen in ons eten. Maar kunnen we dit nog wel? Wat stellen regels en wetgevingen nog voor als we moeten vrezen voor wat we dagelijks in de supermarkt kopen? 

Jaren geleden kocht ik een pot pindakaas. Ik had de pindakaas op mijn boterham gesmeerd en nam een hap. Er brak een stuk van mijn voortand af, omdat ik keihard op een steentje beet, die in de pindakaas bleek te zitten. Gelukkig heeft de desbetreffende supermarkt waar ik de pot had gekocht, de tandartskosten vergoed, maar daarna heb ik nooit meer een pot pindakaas in de winkel gekocht. Dit is nog maar één incident, want ik heb meerdere incidenten gehad waarin ik vreemde voorwerpen in mijn voedsel tegenkwam. Plastic in een pot groenteconserven, losse coatingdeeltjes van een blik door je sperzieboontjes, kortom, de vraag rijst, hoe slordig er met ons voedsel om wordt gesprongen. 

SCHOKKEND EN ONHYGIËNISCH

Als we echt zouden weten, hoe er met ons dagelijks voedsel wordt omgesprongen, zouden we waarschijnlijk niets meer durven eten. Ik heb in mijn studententijd verschillende baantjes gehad in winkels en horeca. In een groot winkelketen had ik ooit een baantje op een food-afdeling. Ik moest heel veel samen mengen om opnieuw te verkopen. Oud niet-verkocht brood ging de vriescel in om de volgende dag als vers knapperig brood opnieuw verkocht te worden. In de verschillende horeca gelegenheden was het nog een paar tandjes erger gesteld. Voedsel dat gewoon zonder handschoentjes werd aangeraakt terwijl iedereen gewoon naar de wc ging en rookten tijdens hun pauzes zonder hun handen te wassen. Voedsel wat op de grond viel werd zonder een blik waardig  gewoon opgepakt om verder te verwerken en ik kan je verzekeren dat vloeren van horecagelegenheden tijdens activiteiten niet bepaald schoon zijn. Ik heb het allemaal gezien, meegemaakt en ik was ronduit geschokt. Het was ook de reden waarom ik nooit lang bleef hangen, ik kon dit niet aanzien en mezelf niet in de spiegel aankijken omdat ik mij ook verplicht schuldig moest maken aan deze wanpraktijken. 

Dit zijn nog maar voorbeelden gebaseerd op eigen ervaringen. Maar in de voedselindustrie gaat het er 100 x zoveel erger aan toe. De vele export vanuit het buitenland, de vleesindustrie……als we wisten hoe er met ons vlees, groente en fruit wordt omgesprongen eet jij vast geen vlees, groente en fruit meer. Wij kunnen eigenlijk niets meer doen dan ons groente en fruit GOED wassen. En zoveel mogelijk biologisch vanuit Nederland inkopen. Hoe minder kilometers iets moet maken om op de plek van bestemming te komen, hoe minder tussenkomsten, hoe minder gevaar op blootstellingen . Veel mensen snappen niet zo goed, waarom al die bestrijdingsmiddelen op en in ons voedsel moeten. Dit is niet alleen maar, om ongedierte buiten de deur te houden tijdens het telen, ook moet het bescherming bieden tegen alle blootstellingen van buitenaf tijdens transportatie. Daarom vind je ook vaak jouw stronk broccoli in een stuk plastic, als deze vanuit het buitenland afkomstig is. Als de industrie voorzichtig om zou moeten gaan met alles wat voorbij komt, dan zou al ons voedsel nooit op tijd in de winkels liggen. Dit vertraagt de verkoop. Daarom wordt er gekozen voor meest snelle en effectieve manieren om voedsel te exporteren. Alles moet SNEL. Snel betekent winst, vertraging betekend verlies. Middelen worden daarbij niet geschuwd. Pesticiden, bestrijdingsmiddelen maar ook giftige/toxische stoffen. 

GIFTIGE CONCENTRATIES IN PRODUCTEN

En die giftige concentraties komen we tegen in ons dagelijks voedsel. Onder verschillende E nummers. Lees alles over E nummers, door hier te klikken. Voedselverwerking/voedselveiligheid expert Wouter de Heij vraagt zich zorgelijk af, waarom ons voedsel nog steeds ongezond is terwijl we de middelen tot onze beschikking hebben om ons voedsel veel gezonder te kunnen produceren. 

“ Ik heb het over de grote inzet van ‘chemie’ in ons voedsel om de veiligheid te vergroten en vooral de houdbaarheid te verlengen” zegt De Heij.  En over de chemie die gebruikt word om ons verslaafd te laten worden aan voedselproducten die we in de winkels kunnen vinden. Ik doel hierbij op conserveermiddelen zoals kaliumsorbaat (E202) en benzoëzuur (E210) en smaakversterkers zoals MSG (ook wel bekend als E621 of natriumglutamaat). Vrijwel alle conserveermiddelen zijn natuurlijke stoffen, die volgens alle toxicologische testen volkomen veilig zijn. Daarom krijgen ze immers een E-nummer. Niettemin krijgen we er nu wel veel meer van binnen dan 100 jaar geleden, laat staan 50.000 jaar geleden. 

Ze mogen dan niet giftig zijn, de vraag is of ze veilig of gezond zijn? Ik betwijfel het. Wij hebben in ons darmstelsel een prachtige darmflora die ons eten helpt verteren en onze gezondheid mede op peil houdt. Die levende populatie is van nature niet dol op deze dagelijkse dosis anti-microbiële middelen, hoe natuurlijk die ook mogen zijn.

De hierboven genoemde conserveringsmiddelen kaliumsorbaat en benzoëzuur zijn net zo natuurlijk als de tabaksbladeren die in sigaretten gestopt worden of de volkomen natuurlijke cocaïne uit de cocaplant. Benzoëzuur komt bijvoorbeeld in hoge concentraties voor in cranberries en bessen. Dat natriumbenzoaat en kaliumbenzoaat met vitamine C het kankerverwekkende benzeen kunnen vormen is veel minder bekend. Maar ook benzeen is een natuurlijk stofje. Paracelsius wist het al: er bestaan geen giftige stoffen, alleen maar giftige concentraties. 

IMG_1348

De Hey vraagt zich vooral af waarom deze omstreden conserveermiddelen nog steeds veelvuldig worden gebruikt terwijl het tegenwoordig anders kan. “ . Fabrikanten voelen inmiddels wel aan dat ‘wij consumenten’ dit soort stofjes liever niet meer in ons eten willen hebben. Om het voedsel veilig te houden en te vrijwaren van listeria, e.coli of salmonella moet je echter wel maatregelen treffen. Ook de houdbaarheid moet voldoende zijn, vinden supermarkten: derving en voedselverspilling verdienen terecht de aandacht van het publiek. Wat doen de producenten van kant-en-klaarmaaltijden, soepen, vleeswaren en andere ‘gekoelde’ producten dus om deze technologische zeer grote uitdaging het hoofd te bieden? Ze stoppen gewoon de ongezuiverde variant van het E-nummer in ons voedsel en noemen dat dan ‘gist’ of ‘aroma’ (of nog mooier ‘natuurlijk aroma’). Kijk maar eens goed op de ingrediëntendeclaraties van de producten in uw koelkast. 

Volgens De Heij is dat is niet nodig.” Gekoeld voedsel kan prima veilig gemaakt worden door een juist ontwerp van de receptuur, door de inzet van de juiste verpakking of door de inzet van de juiste technologie. Mijn oproep aan producenten is daarom “wees creatiever, doe je best, innoveer, je klanten verdienen het”. Consumenten raad ik het volgende aan: “vraag gewoon om een E-vrij volledig natuurlijk product”. Technologisch is dat geen enkel probleem. Het gemak waarmee chemie wordt verstopt in ons voedsel vind ik veel erger dan een beetje paard bijgemengd in rund.” 

( bron: Foodlog)

IMG_1456

KALIUMSORBAAT, WAAROM MAG HET NOG?

Van Heij sneed in zijn pleidooi het conserveermiddel KALIUMSORBAAT al aan. Net als Van Heij vraag ik mij ook al jaren af waarom deze stof zo vaak wordt gebruikt in ons voedsel terwijl er toch aardig wat negatieve geluiden zijn. Ik werk zelf bijvoorbeeld met stevia-producten. Het heeft mij vrij veel moeite gekost om uiteindelijk bij Greensweet-stevia te belanden, een stevia fabrikant die niet met deze conserveermiddelen werkt. In de wereld van stevia is inmiddels een enorme wildgroei ontstaan, en we kunnen inmiddels in supermarkten van alles onder de naam stevia kopen. In eerdere artikelen heb je kunnen lezen, dat dit negen van de tien keer gaat om producten die nog geen spoortje steviolglycosiden bevatten maar wel bol staan van alias suikers als maltodextrine en conserveermiddelen als kaliumsorbaat. 

Met name in stevia druppels vinden we dit conserveermiddel vaak terug. Kaliumsorbaat….wat is het precies? 

Het is een kaliumzout van sorbinezuur, met het E nummer E200-E202. Op natuurlijke basis wordt dit natuurlijk zuur gewonnen van de bessen van de lijsterbes. Helaas komt deze natuurlijke vorm nog maar zelden voor. We kunnen het af en toe nog tegenkomen in biodynamische producten in de biowinkel. Biodynamische producties moeten zich aan zeer strenge wet en regelgevingen houden en mogen onder geen beding met chemische middelen werken. In de industrie wordt het chemisch gemaakt via verschillende processen. 

Sorbinezuur/sorbaten worden gebruikt als conserveermiddelen. Het gaat schimmels tegen, en zorgen ervoor dat niets gaat gisten in een licht-zure omgeving. Ze werken niet tegen bacteriën, en in zure producten met een gemiddelde PH waarde tussen de 6/6,5.

De ADH ligt op 25 mg/kg per lichaamsgewicht. 

Zoals je eerder in het pleidooi van Van Heij hebt kunnen lezen kan dit chemische conserveermiddel een wisselwerking aangaan met bijvoorbeeld Vitamine C en andere nitraten. Dit kan mogelijke schadelijke gevolgen hebben op de gezondheid. In de beroemde E nummer boekjes staat dit conserveermiddel gemarkeerd als donkerrood.  In deze boekjes staat het E nummer 202 ter discussie omdat het zou leiden tot neusverkoudheid, netelroos, en ernstige tot zeer ernstige darmstoornissen, iets waar Van Heij ook eerder over sprak, Vooral de combinatie met vitamine C is zeer onbekend. Alleen hierom al zou kaliumsorbaat verboden moeten worden. Zeker in een tijd, waarin erg veel mensen voedingssupplementen slikken, met soms te hoge concentraties vitamine C. Het verbaast mij dat ik kaliumsorbaat in erg veel gezonde producten tegenkom, waaronder in, zoals eerder gezegd, stevia-producten. Dit is absoluut overbodig, en kan het anders. 

Als je een goed stevia product zoekt, let dan vooral op de samenstelling. Goede stevia producten bestaan voor tenminste 95-98% uit steviolglycosiden en tevens natuurlijke bulkmiddelen als erythritol of inuline. En niet andersom, dus maltodextrine, conserveermiddelen en een vleugje steviolglycosiden. 

Een ander E nummer die ik tot mijn verbazing vaak tegenkom in zogenoemde gezonde producten plus stevia producten is propyleenglycol. Dit is een organisch verbindend glycol, wat wordt gekenmerkt door de aanwezigheid van twee hydroxyl groepen Het wordt gemaakt van aardolie.  Propyleenglycol (PG) is een heldere, kleurloze, geurloze vloeistof met een zoete smaak. PG wordt ondermeer toegepast als vehiculum en/of conserveermiddel in infuus geneesmiddelen, dermatologische zalven en crèmes en cosmetica en wordt gezien als een hulpstof met een lage toxiciteit. De chemische naam is 1,2-propaandiol Propyleenglycol wordt door het WHO ( World Health Organization) gezien als niet-toxisch bij LAGE CONCENTRATIES. Daarom mag het in lagere concentraties ook worden gebruikt in ons voedsel. Het draagt E nummer E1 1520. In ons voedsel wordt het gebruikt om vocht vast te houden vanwege de hygroscopische eigenschappen. Net als bij kaliumsorbaat ligt het ADH op 25 mg/kg lichaamsgewicht. 

Schermafbeelding 2017-10-11 om 06.09.57

Propyleenglycol heeft eerder onder vuur gelegen, omdat het ook in tabak wordt verwerkt. Het wordt o.a toegevoegd om sigaretten vochtig te houden. Bij het roken van sigaretten verbrandt een groot deel van de PG waardoor er kankerverwekkende stoffen vrijkomen. Er bestaat ook een PG die niet verbrandt, maar dit komt in de rookontwikkeling terecht, waardoor je last kunt krijgen van de luchtwegen, en kunnen de ogen gaan irriteren. 

Probleem is vooral in welke doseringen fabrikanten deze schadelijke concentraties toevoegen aan hun producten. Er is weinig tot geen controle op. Zeker de producten vanuit het buitenland kunnen mogelijk hogere concentraties bevatten dan wettelijk is toegestaan. Dit kan ook liggen aan verschillende wet en regelgevingen. Binnen de EU moeten deze gelijk zijn, maar deze worden zelden werkelijk nagestreefd, noch gecontroleerd. Op een etiket valt nooit af te lezen om hoeveel procent/hoeveelheden per 100 gram product het gaat. Zeker vloeibare producten zoals stevia druppels en zogenaamde gezonde honing en/of stropen kunnen mogelijk te grote hoeveelheden hebben. 

Ik persoonlijk zou al deze concentraties zoveel als mogelijk mijden uit mijn voedsel. Ook hier komen we dan automatisch weer terug op :

– zo vers, puur, en biologisch mogelijk

– geen pakjes/zakjes/verpakte producten

– geen kant-en-klaar producten

– geen of zo min mogelijk producten uit het buitenland

– zo min als mogelijk verpakkingsmaterialen

– alles lekker ZELF maken

Pas vooral op met kaliumsorbaten en propyleenglycol. 

3 Reacties op “Hoe slordig springt de voedselindustrie om met ons eten?

  1. Hallo…even een reaktie hierop!! Ik zag dat er ook informatie/ een beoordeling over ARLA zuivelprodukten op deze site staan…daar kan ik iets over mede-delen! Ik heb onlangs een literpak volle melk van ARLA gehaald in de supermarkt. Ik wilde dat gebruiken om pannenkoeken mee te bakken, daarvoor neem ik altijd volle melk. Toen ik het pak leeggoot in de beslagkom, viel er iets uit het pak…het bleken drie voorwerpen te zijn die op steentjes leken. Niet erg groot, ook niet klein, maar wel met scherpe randen. Pak met inhoud opgestuurd naar ARLA, reaktie: het zijn keramiek achtige voorwerpen, die NIET tijdens de produktie in de melk hebben kunnen komen. Wij hopen u hiermee van dienst te zijn geweest…Ja, ik heb die scherpe dingen er zeker zelf in gestopt..nog een geluk dat ik dat melkpak niet aan m’n mond heb gezet om de melk eruit te drinken..dan was ik nu mijn maag en/of slokdarm kwijt geweest..Nee, dit is geen grap of onzin. Wellicht een nuttige reaktie met betrekking tot bovenstaand onderwerp..

    • wat een botte afhandeling. Heb je de steentjes nog? die kun je dan opsturen naar de consumentenbond. Dit mag uiteraard niet voorkomen, en Arla mag hier niet zo mee omspringen. Ik zou het er niet bij laten zitten. Warme groet!

  2. Ik zie dat er nogal wordt gesproken over biologisch, op zich een goed idee, maar lijkt me beter om richting ecologisch te gaan, Deze term heeft een totale dekking, biologisch is maar beperkt.
    Verder zou het wel goed zijn dat er eens aandacht wordt besteed aan het onbeperkt reclame kunnen maken voor suiker bommen (red bul etc)

    Voor de rest kan biologisch en ecologisch gezond klinken maar hoeft het niet ze zijn. Kijk naar het bermmaaisel wat langs de snelweg wordt gemaaid. mag gewoon gebruikt worden is onbespoten maar…..

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *