Is pure chocolade nu echt zo gezond?????

Afgelopen jaren konden we geen tijdschrift openslaan, of er stond te lezen dat pure chocolade helemaal niet zo’n “ guilty pleasure” is maar juist mega gezond. Uit veel onderzoek is gebleken, dat pure chocolade erg veel gezonde stofjes bevat voor ons lichaam. Door dit goede nieuws zijn we massaal aan de pure chocolade gegaan. 

Pure chocolade is inmiddels volledig opgenomen in de wereld van gezonde voeding. Bloggers maken massaal gebruik van pure chocolade en noemen hun recepten mega-gezond en “ skinny and healthy”. Een claim die ik erg vaak voorbij zie komen is dat een recept met pure chocolade mega gezond is en…suikervrij. Sommige maken het helemaal bont, door groot boven hun recepten te vermelden dat het supergezond is, suikervrij en vetvrij Ik besloot mij eens te gaan verdiepen in de wereld van de plotseling gezond verklaarde pure chocolade. Wat is het, en waarom wordt het zo gezond verklaard? Wat betekenen al die procenten op de verpakkingen? En maakt het wat uit of je een reep koopt in de biowinkel of gewoon in de supermarkt? Een helder verslag. 

WAT IS PURE CHOCOLADE?

Pure chocolade wordt gemaakt van cacaobonen ( zaden van de cacaoboom)  Deze zijn van plantaardige afkomst. Om chocolade te maken worden deze bonen fijn vermalen en vermengd met cacaoboter en suiker. Er kan aan dit mengsel nog andere dingen worden toegevoegd, zoals melkpoeder, smaak, geur en kleurstoffen. De cacaobonen worden gefermenteerd, daarna in de zon gedroogd. In de fabriek worden ze vervolgens gebrand en vermalen. Dit geeft een dikke, vloeibare brij, wat cacaomassa wordt genoemd. De cacaoboter wordt uit de brij geperst, en wat overblijft is de poeder. 

Na het mengen van poeder, cacaoboter en suiker wordt de chocolademassa circa 12 uur tot vier dagen op 80 graden Celcius gekneed in een verwarmde trommel. Daarna wordt alles in vormen gegoten. 

WAT IS HET VERSCHIL TUSSEN MELK, WITTE EN PURE CHOCOLADE EN RAUWE CHOCOLADE?

Als we langs de schappen lopen in een supermarkt, zijn de rijen chocolade oneindig. We zien verschillende varianten, en soorten. Er zijn vier soorten te onderscheiden:

MELKCHOCOLADE: 

Melkchocolade is het populairste type chocolade. Het heeft een zoete, romige smaak. Melkchocolade wordt gemaakt van cacaopoeder, cacaoboter, suiker, melk en smaakstoffen. Het bestaat voor minstens 32% uit cacao. 

WITTE CHOCOLADE:

Witte chocolade is gemaakt van cacaoboter, melk, suiker en vanille. Witte chocolade bevat geen cacaopoeder. De cacaoboon wordt tijdens het verwerken gescheiden in donkergekleurde vaste bestanddelen en in het vet: cacaoboter. Normaal gesproken worden deze stoffen tijdens de bereiding weer met elkaar gemengd, maar bij witte chocolade is dit niet het geval. Witte chocolade bestaat voor minstens 20% uit cacaoboter. Doordat het geen cacaopoeder bevat, mag witte chocolade eigenlijk geen chocolade genoemd worden. Deze vorm van chocolade past niet in een gezond voedingspatroon vanwege de grote hoeveelheid suiker en vet. 

PURE CHOCOLADE:

Pure chocolade heeft een bittere smaak. Het bevat geen melk, maar is gemaakt van cacaopoeder, cacaoboter, suiker en andere smaakstoffen. Om de naam ‘puur’ te krijgen moet er minstens 54% cacao in het product zitten. Bij meer dan 65% cacao spreken we van ‘extra bitter’. Het percentage cacao en cacaoboter van bittere en extra bittere chocolade is niet wettelijk vastgelegd. 

RAUWE CHOCOLADE:

Rauwe chocolade wordt gemaakt van ongebrande cacaobonen. Normaliter wordt cacao bij zeer hoge temperaturen gebrand en gemalen. Hierdoor  gaat veel van de kracht van de cacao verloren.: De rauwe cacao bonen worden niet gebrand en zijn koud gemalen. Hierdoor blijven veel stofjes bewaard. Dit zijn met name de van nature aanwezige antioxidanten (flavonoïden) en de ‘liefdesstofjes’. In rauwe chocolade zit in regel wat meer oxaalzuur. Vooral bij vrouwen veroorzaakt dat “ liefdesstofje” een fijn gevoel. Het is geen fabel, dat vrouwen echt dol zijn op chocolade. Dit komt, omdat chocolade de neurotransmitters, de chemische stofjes in de hersenen, tijdelijk aanvult. Onder invloed van de hormonale cyclus kan de hoeveelheid dopamine tijdelijk zijn verlaagd. Door wat chocolade te eten kan dit worden aangevuld. Overigens is rauwe chocolade niet altijd meteen gezonder. Ook in rauwe chocolade wordt veel suiker verwerkt. 

WAAROM WORDT PURE CHOCOLADE ZO GEZOND VERKLAARD?

Uit talloze onderzoeken bleek plotseling, dat het eten van pure chocolade wel eens heel erg gezond voor je kan zijn. Uit deze onderzoeken kwam naar voren dat chocoladeconsumptie de kans op hart en vaatziekten en beroertes kan verlagen. Dit zou komen door de aanwezige flavonoïden in cacao. Deze zouden bloedvaten en bindweefsel beschermen. Andere onderzoeken wezen uit dat pure chocolade ervoor kan zorgen dat we minder stresshormonen vrijgeven aan ons lichaam wat ons een geluksgevoel en een beter humeur geeft. De meeste onderzoeken zijn gebaseerd op gedurende twee weken dagelijks 40 gram pure chocolade te consumeren. Dit zou ook een positief effect hebben op de stofwisseling.

In chocolade zit meer dan 1200 actieve stoffen. De meest belangrijkste stoffen die we zoveel tegenkomen in alle positieve verhalen zijn de eerder genoemde flavonoïden ( ook wel antioxidant) theobromine, en magnesium.

Flavonoïden zijn antioxidanten. Antioxidanten strijden feitelijk tegen de schadelijke stoffen in je lichaam. Ze beschermen je tegen schade. Flavonoïden komen niet alleen voor in cacao, maar vooral ook in groente en fruit. Hoewel er vaak wordt gezegd dat flavonoïden positieve effecten hebben op onze gezondheid, is hier maar weinig bewijs voor. Ook is er nog niet duidelijk of we een teveel aan flavonoïden binnen kunnen krijgen. Aangeraden wordt daarom geen supplementen met flavonoïden te gebruiken, maar om wel veel groente en fruit te eten. In cacao zitten catechines. Dit is een subgroep van de flavonoïden welke ook terug te vinden is in groene thee. Catechines verkleinen de kans op hart- en vaatziekten, beroertes, kanker en diabetes. .Doordat gewone cacao wordt verhit, gaat een deel van de flavonoïden verloren. De meest gezonde optie lijkt daarom rauwe cacao te zijn. Hierover gaan echter weer verhalen de ronde dat het giftige stoffen bevat en dus helemaal niet gezond is. Naast dat rauwe cacao veel goede stoffen bevat en positieve werkingen heeft op het lichaam, bevat het inderdaad stoffen die negatief en schadelijk kunnen zijn. D, waaronder oxaalzuur. Doordat gewone cacao verhit is, zijn deze schadelijke stoffen grotendeels verdwenen. Maar nuchter bekeken:  welk voedingsmiddel is nu niet ‘giftig’ als je er veel te veel van eet? Eet dus gerust rauwe chocolade, maar doe dit met mate. Cacao is namelijk ook licht verslavend. Het bevat enkele stimulerende stofjes die een positief gevoel veroorzaken. Het is echter nooit wetenschappelijk bewezen dat een kleine hoeveelheid van deze stofjes werkelijk een verslavende werking kan hebben. 

 Theobromine is een stimulerende, alkaloïde stof, die onder de groep methylxantines valt. De stof stimuleert het centrale zenuwstelsel, de waterhuishouding, de hartspieren en de gladde spierweefsels De cacaoboom is de belangrijkste producent van theobromine. De naam theobromine is afgeleid van de cacaoboom, waarvan de Latijnse benaming Theobroma cacao is. Theobroma betekent “voedsel van de goden” en theobromine betekent “goddelijk blad”.  Chocolade is een product wat vervaardigd wordt uit cacao afkomstig van bonen van de cacaoboom. Oorspronkelijk groeit de cacaoboom in tropisch Amerika, maar tegenwoordig wordt hij ook in vele andere tropische gebieden aangeplant. De boom houdt van een gemiddelde temperatuur van 25°C, vochtige lucht en vochtige grond.De cacaoboom kan tot 15 meter hoog worden, maar op de plantages laat men de boom meestal niet hoger worden dan 4 meter. De bladeren hebben een lengte van 40 centimeter en de vele witte tot roze bloemen groeien op de stam en op de grotere takken. Slechts enkele tientallen bloemen per boomleveren vruchtkolven (peulen). Iedere vruchtkolf bevat 30 tot 45 zaden, de zogenaamde cacaobonen. De cacaobonen bevinden zich in een soort vochtige gelei (pulp). De zaden hebben een witte schil, maar zijn binnenin wit.Theobromine is een alkaloïde stof, en valt chemisch gezien onder de groep methylxantines. Er zijn ongeveer 55 plantensoorten bekend die methylxantines produceren. Bekende voorbeelden van methylxantines en waarin zij o.a. in voorkómen zijn: cafeïne in koffie, theophylline in thee en theobromine in chocola.Eén van de actieve bestanddelen in cacao is theobromine, wat op mensen een stimulerend en opwekkend effect heeft. Het gehalte in de schil van cacaobonen bedraagt 0,5 tot 2% en binnenin 1,3 tot 3%. Andere actieve bestanddelen in cacaobonen zijn cafeïne en theophylline, maar deze zijn in veel kleinere hoeveelheden aanwezig.Doordat de stof ‘purified’ (meer ‘puur’ gemaakt, afvoeren van overige stoffen dan het werkzame bestandsdeel) en ‘fortified’ (verrijkt kan worden met de natuurlijke werkzame stof) zijn hogere dosering te krijgen. Zo bevat pure chocolade veel meer Theobromine dan bijvoorbeeld melk- of witte chocolade vanwege het cacoa gehalte. Pure chocolade bevat ongeveer 2,5 keer meer theobromine dan melk chocolade.Opname van Theobromine Methylxantines (waaronder theobromine) worden erg snel en gemakkelijk opgenomen via de mondholte en de maag. De lever breekt de stoffen vervolgens af en de afvalproducten worden via de nieren afgevoerd.Theobromine wordt ook veel gebruikt in de zogenoemde “ stackers” dit zijn vetverbrandings-verhogende pilletjes die zwaar onder vuur liggen vanwege de grote gevaren. Needless to say: met de inname van theobromine moet je voorzichtig zijn, het kan anders juist averecht werken op de gezondheid. 

PROCENTEN???

Supermarkten liggen tegenwoordig overvol met repen chocolade waarop groot een procenten percentage op staat vermeld. Dit geeft het percentage aan van de cacao wat is gebruikt. Pure chocolade mag pas puur worden genoemd, als het bestaat uit tenminste 54% cacao. Alles wat daaronder valt, valt onder melkchocolade.

We zien ook veel verpakkingen, waarop een naam van een land groot op is af te lezen. Dit staat voor het land van herkomst van de cacaobonen. We zien veel repen uit Guatemala en Equador. 

BETER BIO?

Ook in de biowinkel liggen er inmiddels talloze soorten pure chocolade. Velen vragen zich af, of biologische pure chocolade gezonder is. Dat maakt eigenlijk niet zoveel verschil, omdat ook in biologische pure chocolade gewoon met suikers wordt gezoet ( daarover later meer) . Wel vinden we in de biowinkel bijzondere varianten, die bijvoorbeeld een cacaogehalte hebben van 93% of meer en niet zijn gezoet met suiker. 

SUIKER = SUIKER

Eerder heb ik aandacht besteed aan het feit dat vooral hippe bloggers pure chocolade zien als het gezonde alternatief. Klik hier om naar het artikel te gaan. Hoe puur ook, vrijwel alle repen bestaan gewoon uit suiker en cacaoboter. Als we daarvan teveel eten, is dat ook niet gezond. Het probleem bij al die bloggers is dat het vaak gaat om mensen met weinig tot geen kennis van voeding. Ze pikken vaak iets op in de media, gaan googlen  en nemen dan van alles over, wat weer wordt vertaald naar hun eigen taal, wat weer kan zorgen voor onjuiste en voor de consument verwarrende verhalen. Maar vooral RECEPTEN.  Als zij daarin nu een blokje pure chocolade zouden verwerken, dan zou het allemaal zo bezwaarlijk nog niet wezen. Maar er gaat per recept altijd op zijn minst een reep ( 50 gram) of meer door. Dat kan, in combinatie met de andere ingrediënten een enorme suiker en vetbom afleveren terwijl de mensen geloven echt gezond te snoepen. 

Onthou, dat pure chocolade ook gewoon bestaat uit suiker, cacaomassa/boter en mogelijk nog veel meer additieven, afhankelijk van merk en soort. Zo zijn er ook veel repen die extra zijn gevuld met bijvoorbeeld cacaobibs, noten, aroma’s, en zuidvruchten als dadels en krenten en rozijnen. Dit levert net zo goed een suikerbom op, puur of niet. 

HAMVRAAG: IS PURE CHOCOLADE ECHT GEZONDER?

Deze vraag beantwoorden ligt erg genuanceerd. Zoals je hierboven hebt kunnen lezen, is pure chocolade wel degelijk gezonder dan melkchocolade en witte chocolade, maar er moeten erg veel kanttekeningen bij worden gezet. Er zijn nogal wat varianten. Om te beginnen bevatten de meesten ook gewoon suiker. Biologische varianten gebruiken rietsuiker of fructose uit fruit. Een ander veel gebruikte suikersoort is kokosbloesemsuiker. De vette en ongezonde repen vinden we vooral terug in supermarkten. Veel melkchocolade, maar ook pure, worden gemaakt met slechte vetten en melkpoeder. Nuchter bekeken begint een goede reep pure chocolade zo’n beetje bij een cacaogehalte van 70 %. Deze bestaat vrijwel altijd uit gezonde vetzuren. Meestal gaat dit om een mengsel van 33% oliezuur ( het hoofdbestanddeel van olijfolie, een enkelvoudig onverzadigd vetzuur) 33% palmintinezuur en 33% stearinezuur. Er zijn een paar zeer belangrijke punten, waar je op moet letten als je voor je gezondheid pure chocolade wilt gaan kopen/consumeren:

1)  Kies voor pure chocolade met een zo hoog mogelijk cacaogehalte. Wees je wel bewust dat hoe puurder de chocolade, hoe bitterder hij smaakt. Daar moet je uiteraard wel van houden. Een “ goede” reep pure chocolade begint bij een cacaogehalte van tenminste 70%. 

2) Begint een ingrediëntenlijstje met suiker? Laat de reep dan liggen. Goedkopere producties laten de repen uit het goedkope suiker bestaan en niet andersom.

3) Kies liefst voor biologische producten. Alhoewel daar het kaf van het koren is te scheiden, vinden we daar wel de beste kwaliteit en meest pure varianten, soms zelfs zonder suikers. 

4) Begint de ingrediënten lijst met “ cacaomassa”? Dan heb je een goede variant te pakken. Let uiteraard wel op de rest van de ingrediënten

5) Mijd grote commerciële merken. Deze draaien vooral om winstbejag en niet om jouw goede gezondheid. Leg liever wat meer eurocenten neer voor een ECHT GOEDE pure reep, dan drie goedkopere waar je gezondheid ook niet bij is gebaat. 

GEBRUIK PURE CHOCOLADE VERSTANDIG

Resumerend: pure chocolade is wel degelijk gezond, tenzij je het niet verstandig gebruikt. Net als met heel veel andere voedingsmiddelen kan een teveel juist averecht werken. Gebruik per dag dan ook nooit meer dan ongeveer 10 gram pure/ bittere chocolade met een gehalte van tenminste 70%. Dat komt neer op één of twee kleine blokjes. Kies liefst voor pure chocolade die geen suiker bevatten. of met de minste suikers.

Er zijn bijvoorbeeld ook repen op de markt die zijn gezoet met bijvoorbeeld gepureerde banaan. Deze zijn tevens biologisch en bestaat voor 70% uit cacao. 

Geniet gerust van een blokje pure chocolade per dag, maar overdrijf niet. Dan is pure chocolade ( 70%) inderdaad een gezonde bijdrage aan je gezondheid! 

MAAK ZELF JE EIGEN GEZONDE PURE CHOCOLADE!

Zelf chocolade maken lijkt een klus, maar dat is het niet. Sterker nog, je bent binnen nog geen 10 minuutjes klaar! Deze pure chocolade bevat bovendien maar drie ingrediënten. Wil je deze chocolade ook gaan maken? KLIK HIER OM DIRECT NAAR HET RECEPT TE GAAN!