Let’s talk about….POEP!

Het is best gek. We praten er liever niet over. En hoe gewoon het ook bij ons leven hoort, we blijven het gênant vinden . Ik heb het over onze ontlasting, ja….poep. Het woord “ poep” kan bij mensen of op de lachspieren werken, of ze lopen rood aan van schaamte. Dat houdt het eeuwig lastig, om het als iets gewoons te zien. Toch zouden we op school wat lesstof moeten gaan aanleveren, om ontlasting gewoon en bespreekbaar te maken. Het is niets geks. Sterker: als we ons niet kunnen ontdoen van ontlasting zouden we niet kunnen leven. Iedereen heeft wel eens last gehad van stoelgang problemen als verstopping, diaree en een moeizame stoelgang. Dit drukt je op de feiten. Het is onwijs belangrijk, om je stoelgang soepel en in conditie te houden. 

Naast het belang van een soepele stoelgang kan je ontlasting je nog veel meer vertellen over je gezondheid, met name de gezondheid van je darmen. Blije darmen produceren “ blije poep”. In dit artikel vertel ik alles over de ontlasting en hoe je zelf kunt controleren of jouw poep blij is 😉

WAT IS ONTLASTING?

Ik opperde het in mijn intro, dat lesstof op scholen zouden moeten worden opgenomen, maar wist je, dat er sinds 1997 in Groot Brittanië  een heuse stoelgangsschool is opgericht? De school is ontwikkeld aan de Universiteit van Bristol Zij ontwikkelden een meetinstrument om de zeven soorten stoelgang onderscheiden. Alle zeven zeggen ze iets over onze gezondheid. Elk levend wezen op de aarde produceert poep. Het “ afval” van de mens bestaat uit gegeten voedsel, bacteriën, water en bloedcellen.
Ontlasting is, zoals de naam het zegt, een prachtig fabriekje in ons lichaam wat ervoor zorgt dat we ons afval kwijt kunnen raken. Als het lichaam alles heeft gebruikt uit ons voedsel wat het nodig heeft, wordt de boel afgebroken en verder door ons darmkanaal verwerkt naar het eindpunt. Daar heeft het lichaam het afval zodanig gereed gemaakt om te “ lanceren”  via de anus. Onze poep kan er in veel verschillende vormen, maten en soorten uitkomen. Ontlasting gaat hand-in-hand samen met je darmen. Verloopt iets niet goed, dan kunnen we dat merken aan onze ontlasting. Denk aan diaree, verstopping, maar ook rare kleuren..

KLEUREN

De kleur van je poep is veelzeggend. Onze poep krijgt algemeen genomen de  bekende bruine kleur Ons lichaam is 24/7 bezig met het maken , gebruiken en weer hergebruiken van bloedcellen. Als het lichaam  een bloedcel volledig heeft gebruikt, sterft het en komt er een nieuwe bloedcel voor in de plaats. De gestorven bloedcellen worden door het lichaam afgebroken en gebruikt de stoffen die daaruit voortkomen. Stoffen waar ons lichaam verder niets mee kan, wordt “ weggegooid” in de vorm van poep.
Bij het afbreken van de cellen wordt er een stof, genaamd bilirubine ( kleurstof van gal )  aangemaakt. Dit is bruin van kleur, en zorgt  voor een bruine “ bolus” in onze wc-pot. Bruine drollen zijn een goed teken. Dit zegt dat je fabriekje van binnen goed werkt. Maar je poep kan ook anders van kleur zijn. En dan moet je wel even opletten.Er kunnen veel verschillende oorzaken zijn waardoor je poep anders dan bruin kleurt. Dit kan bijvoorbeeld worden veroorzaakt door bepaalde voedingsmiddelen,. Maar ook door het slikken van supplementen en medicijnen.  Wat kunnen bepaalde kleuren zeggen?
ROOD / ZWART
Gelukkig is een rode drol vaker wel dan geen loos alarm. Als we bijvoorbeeld rode bietjes hebben gegeten, kan dit onze poep en plas  rood kleuren. Iedereen heeft het vast wel eens meegemaakt na het eten van bieten: rode plas en ontlasting. Daar kun je natuurlijk behoorlijk van schrikken, maar gelukkig is het geheel onschuldig. De Engelsen hebben het zelfs een naam gegeven: ” beetunia” Onder bepaalde omstandigheden verwerken de darmen en de maag de betanine niet, waardoor het via de natuurlijke weg je lichaam verlaat. Heb je geen bieten en / of rode kool gegeten, en je poep kleurt rood, dan kan het gaan om bloed in de ontlasting. Dit kan verschillende onschuldige oorzaken hebben zoals aambeien, maar ook vrij ernstige als darm tumoren ( kanker).
Je kunt ook een rode / zwarte ontlasting krijgen als je voedingssupplementen slikt waarin erg veel ijzer zit.  Bloed in de ontlasting is vrij lastig om met het blote oog vast te stellen, dus als je uit kunt sluiten dat de rode/ zwarte kleur afkomstig is van het slikken van supplementen en / of medicijnen, of het eten van bepaalde voedingsmiddelen, en je ontlasting is rood tot zwart, is het zeer verstandig om even naar je huisarts te gaan. Meestal is helder bloed afkomstig van kleinere wondjes of aambeien in het laatste deel van het maag- darmkanaal of de anus.  Wanneer het bloed uit de wat hoger gelegen delen van het maag / darmkanaal komt en wordt verteerd, verandert de kleur van je poep naar zwart, en ruikt zeer sterk.  Ga dan naar de huisarts.
GEEL / GROEN
Ik eet erg veel bladgroente , zoals spinazie. Daarin zit erg veel chlorofyl, wat voor een groene drol zorgt. Maar ook hier kan een geelachtige / groene ontlasting een geheel andere oorzaak hebben. Wat vaak voorkomt bij mensen met een maag / darminfectie, maar ook kunnen aandoeningen aan de gal en lever ( wegen) een oorzaak zijn. Ook kan alcoholgebruik, het gebruiken van laxeermiddelen, en het hebben van een voedselintolerantie ( de meest bekende is Coeliakie ) een geel/ groene ontlasting geven. Ook hier geldt de “ boodschap” om een bezoekje aan de huisarts te brengen als alle eerder beschreven mogelijke oorzaken uitgesloten kunnen worden.
WIT / GRIJS ( STOPVERF KLEUR)
Je kunt behoorlijk raar opkijken als je opeens merkt dat je poep wit / grijsachtig is. Het wordt vaak vergeleken met de kleur van stopverf. Eerder kon je lezen, dat onze ontlasting zijn bruine kleur krijgt dankzij de aanmaak van bilirubine . Als er nauwelijks of helemaal geen bilirubine wordt aangemaakt, wordt je ontlasting ook kleurloos. De oorzaak ligt meestal in de gebrekkige afbraak van bilirubine of een afsluiting van de galwegen. Heb je een wit/ grijze ontlasting, is het verstandig naar je huisarts te gaan.
ONVERTEERDE RESTEN
Ik heb er zo nu en dan wat “ last” van, van pitjes, vliesjes in mijn drol, wat onverteerd is gebleven. Dit is normaal, daar hoef je je dan ook geen zorgen om te maken. Wel is het verstandig om even naar de huisarts te gaan als de onverteerde resten groot van stuk zijn, en als dit dagelijks gebeurt.

WAT IS NU EEN NORMALE STOELGANG?

Wat nu precies valt onder “ een normale “ stoelgang ligt zeer genuanceerd, omdat dit voor iedereen anders is. Ik ga bijvoorbeeld meerdere keren per dag voor de grote boodschap, maar er zijn ook mensen, die hooguit drie keer per week gaan voor de grote boodschap. Zolang de drol soepel is en zonder klachten ( pijn, moeite ) naar buiten komt, is er niets aan de hand.
Maar is je ontlasting bijvoorbeeld ( keutel ) hard en hooguit drie keer per week, en kost het je echt moeite om het eruit te persen, dan spreken we van obstipatie. ( verstopping ) Dit kan vele oorzaken hebben., maar de meest voorkomende oorzaak is een verkeerd eet en leefpatroon. Denk aan te weinig vezels. Ook kunnen bepaalde medicijnen verstopping veroorzaken. Verstopping is zeer onprettig. Je anus kan beschadigen dor de harde tot zeer harde ontlasting, je kunt een opgeblazen gevoel en opgezette buik krijgen en veel krampen. Al meteen zodra je je eet en leefwijze verandert, kan de verstopping verdwijnen. De belangrijkste punten zijn:
* Drink tenminste twee liter vocht per dag, liefst water en / of thee
* Zorg voor ruim voldoende vezels. KLIK HIER om alles over vezels te lezen
* Beweeg iedere dag ongeveer 30-45 minuten. Denk daarbij aan een wandeling, een fietstochtje , snelwandelen of zeer actief ( zet een swingend muziekje op! ) in het huishouden aan de slag gaan.  Beweging stimuleert de darmen wat voor een vlottere stoelgang kan zorgen.
* Eet op vaste tijden. Sla geen hoofdmaaltijden over ( ontbijt, lunch, diner) en eet op vaste tijdstippen, ook eventuele tussendoortjes. Kies voor gezonde tussendoortjes als vers intact fruit, of groente. 
De andere kant van de medaille is diaree/ dunne tot waterige ontlasting. Iedereen heeft wel eens last gehad van diaree. Het ontstaat namelijk vrij makkelijk, bijvoorbeeld door stress en / of spanning. De oorzaken van diaree zijn meer diverser dan verstopping. De meest voorkomende oorzaken van diaree zijn:
– ziekte, denk aan griep of andere onschuldige ziekten
– voedselvergiftiging
– darmen die overstuur zijn geraakt door verschillende redenen ( voedsel, drank, stress)
– stress en spanning die in korte tijd hoog oplopen ( bijvoorbeeld voor een rij examen )
– infecties 
– verschillende medicaties waarvan antibiotica meest berucht is
– teveel in één keer eten waardoor de maag/ darmen van streek raken ( acute diaree) 
– intoleranties en ( chronische ) aandoeningen aan het spijsverteringskanaal ( bijvoorbeeld PDS _
– teveel vezels eten
– veel vezelrijk voedsel eten
Diaree is nooit leuk, apart van de lange zitten op het toilet. Je wordt er akelig van, en je kan buikpijn, krampen, koorts krijgen en je vreselijk misselijk voelen. Dit is overigens niet altijd het geval, je kunt ook diaree krijgen zonder dat je je daar minder lekker bij gaat voelen. Gelukkig verdwijnt diaree vrij snel. Maar als het langer dan twee/drie dagen aanhoudt, is het verstandig om even een bezoekje te brengen aan de huisarts.
Door diaree verliezen we erg veel vocht en mineralen. Het belangrijkste advies wat wordt gegeven bij diaree is dan ook :
* Drink ! Drink meer dan voldoende om het verloren vocht weer aan te vullen
* Alhoewel het bijna niet te doen is omdat je je misselijk en ziek voelt, is het belangrijk om zo normaal als mogelijk te blijven eten en drinken. Zodra de normale regelmaat weer “ op de rails” ligt, zul je veel sneller herstellen dan dat je bijvoorbeeld niets eet of andere, licht verteerbare dingen. Als je kunt, kun je zelfs stamppotten eten, als dit bij jouw normale eetpatroon past. Ga niet over je grenzen, maar probeer zo normaal mogelijk te blijven eten
* Doe het even rustig aan, maar sta ook niet stil. Ook hier geldt om zo gewoonlijk mogelijk te blijven bewegen.

DE GEUR!

Waar de schaamte en taboe rondom poep het meest vandaan komt is de geur die het afgeeft. Naast de consistentie en de kleur is de geur ook vrij belangrijk.. En persoonlijk. Ons voedsel is van grote invloed op de geur. Als iemand bijvoorbeeld erg veel eiwitten eet / zuivelproducten, vlees, eieren ) dan kan dit een sterkere geur geven, omdat de verteringsproductie ( o.a zwavelverbindingen ) van eiwitten anders werkt. Ook erg veel plantaardig voedsel eten geeft verschillende geuren. Als ik mezelf even ter voorbeeld neem ( planteneter, dagelijks kilo’s verse groente ) ruikt mijn poep steeds anders, omdat ik veel verschillende soorten verse groente eet.
Je poep ruikt dus naar wat we gegeten hebben, maar soms kan het ook net als bij kleuren een alarmbel zijn, dat er wat mis is. Eerder sprak ik bij de rood/ zwarte kleur al over de sterkere geur als er bloed bij de ontlasting zit. Problemen met de spijsvertering,, darminfecties, maag-aandoeningen…..dit alles kan een sterkere en ongewone geur geven. Komt dit één keertje voor, is er nog niet meteen een alarmbel afgegaan, maar komt het vaker en structureler voor dat je poep echt heel erg vies stinkt, is een bezoekje aan de huisarts geen overbodige luxe,

KIJK ACHTEROM!

Ik ben inmiddels niet anders gewend om bij iedere grote boodschap even achterom te kijken. Ik vind het belangrijk, om dit goed in de gaten te houden. Mijn poep is telkens weer anders van kleur en geur, ( door de vele soorten groenten als bieten, spinazie, rode kool enzovoort ..) maar de consistentie is altijd hetzelfde. Ik sprak eerder over “ DE ZEVEN  TYPES “  die is ontwikkeld door de Universiteit van Bristol. Mijn type is nummer drie. Welke is het jouwe?

EEN GEZONDE STOELGANG = EEN GEZOND LICHAAM

Onze ontlasting zegt dus meer dan alleen maar een drol in de wc. Aan onze ontlasting kunnen we zien, of alles in ons lichaam naar behoren verloopt. Een gezonde stoelgang onderscheidt zich van een ongezonde stoelgang met de volgende punten:
* een gezonde stoelgang is regelmatig, je poept gemiddeld 1 x per dag op een vast moment van de dag. Veel mensen moeten bijvoorbeeld nodig zodra ze opstaan, of op een moment in een middag of avonduur. 
* een gezonde stoelgang stinkt niet , en zeker niet extreem. 
* je poep heeft een gladde S-vorm in de pot
* een gezonde stoelgang verloopt soepel en zonder enige moeite. Als je echt heel erg moet persen, kan dat duiden op een probleem.
* een gezonde stoelgang bespaart je veel wc papier. Als je ontlasting in een juiste consistentie is, hoef je in principe je billen niet af te vegen. 
* een gezonde drol is bruin van kleur
We kunnen gelukkig zelf heel veel doen, om onze stoelgang optimaal te houden. Ik geef enkele tips:
1) EET VEZELS!
KLIK HIER om alles te lezen over vezels, en hoe belangrijk het is om ze iedere dag te eten voor je stoelgang.
2) DRINK TENMINSTE TWEE LITER WATER PER DAG
Een vlotte passage en vezels  hebben vocht nodig. Drink daarom voldoende, het gemiddelde advies ligt tussen de anderhalve en twee liter water per dag.
3) BEWEEG IEDERE DAG ONGEVEER 45 MINUTEN
Ga iedere dag een blokje om, pak de fiets in plaats van de auto, ren een paar keer de trap op en af…..het is niet moeilijk om aan dagelijkse beweging te komen als je in goede gezondheid verkeert. Je hoeft echt niet iedere dag in de apparaten te hangen op de sportschool. Kleine beetjes zijn vaak voldoende om je stoelgang op peil te houden.
4) LET OP JE GEWICHT
Veel mensen zijn bezig met overgewicht, maar ook ondergewicht kan problemen opleveren met de stoelgang. Zorg daarom dat je op een gezond gewicht blijft. Heb je problemen met je gewicht, en kun je dit niet zelf oplossen? Grijp dan niet naar poeders, capsules, pillen enzovoort, maar schakel professionele hulp in van bijvoorbeeld een arts / deskundige, diëtiste of gediplomeerd gewichtsconsulente.
5) NIET ROKEN
Roken is slecht, punt. Zover ware we allemaal. Maar wist je dat roken zorgt voor irritaties aan je spijsverteringskanaal? Dit is meteen ook de reden, waarom darmontstekingen veel vaker voorkomen bij rokers dan bij niet-rokers. Stop met deze ongezonde gewoonte, en zoek hulp als dit je zelf niet lukt.
6) ZORG VOOR EEN GOEDE HYGIENE
Het wordt ons al vroeg geleerd, om na ieder toiletbezoek je handen te wassen. Zeker na een toiletbezoek kunnen er poep-bacteriën aan je handen blijven kleven, Zorg voor een algehele goede hygiëne in je leefomgeving.

Meest belangrijk is natuurlijk onze voeding. Wat we eten heeft veel invloed op onze spijsvertering, en daarmee ook de stoelgang. Eet daarom gezond en gevarieerd. Zet heel veel verse groente op het menu, zet matig fruit op je menu, en zorg voor een goede balans in vetten, eiwitten en koolhydraten. Eet je teveel eiwitten, dan kan je poep gaan ruiken naar rotte eieren, als de zwavelverbindingen moeilijk worden afgebroken. Een zure poeplucht kan duiden op een teveel aan snelle koolhydraten als zetmeel, suikers en witmeel. Zorg in ieder geval voor voldoende vezels / en vocht.

Het ADH advies voor vezels  staat voor een vrouw op zo’n 30 gram vezels per dag, voor een man is dit 40 gram per dag. HOEVEEL vezels we per dag binnenkrijgen, ligt aan erg veel factoren, zoals de hoeveelheden aan groente en fruit die we eten en de bereidingswijzen. Gekookt/gestoomd voedsel wordt minder rijk aan vezels, net als het verlies aan vitaminen en mineralen. Rauwe groenten eten is wat betreft vezels het beste idee. Vezels zitten meest verborgen in schillen en pitten. Eet je fruit daarom ook altijd zo intact mogelijk, schil deze niet als dit niet noodzakelijk is, eet ook pitten als deze eetbaar zijn. 

Eet je bijvoorbeeld aardappelen omdat ze rijk zijn aan vezels, en je kookt ze vervolgens, dan hou je weinig vezels over. Eén gekookte aardappel eten zet daarom geen zoden aan de dijk en vraagt het om meer aardappelen per portie. Hou de kooktijden ook zo kort mogelijk. Wees ook royaal met groente, eet deze altijd vers en zoveel mogelijk rauw met gekookt. Hou de kooktijden zo kort mogelijk, vaak hebben groenten die gekookt moeten worden zoals spruiten en bonen een erg korte kooktijd nodig om beetgaar te worden. 

Een erg belangrijk detail: begin niet zomaar met méér vezels in te nemen ( bijvoorbeeld via supplementen, daarover HIER meer) want dit kan nadelig werken. Daarbij moet je ook meer vocht ( water) drinken, als je begint met vezelrijke te eten. Doe je dit niet, kan je een opgeblazen gevoel krijgen. 

Een reactie op “Let’s talk about….POEP!

  1. Wat zegt het als je ontlasting reukloos is maar je inlegkruisje ontzettend irritant ruikt naar amoniak.
    Is het te verhelpen?

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *