Wist je, dat verpakkingen voor de voedings en levensmiddelen industrie belangrijker zijn dan de inhoud? Via verpakkingen worden wij namelijk verleid om het product te kopen. Hoe appetijtelijker zo’n verpakking oogt, hoe meer wij worden geprikkeld en verleid om het te kopen. Eenmaal thuis kijkend in zo’n verpakking komen we meestal bedrogen uit, en ziet het daadwerkelijke product er anders uit dan op de mooie plaatjes op zo’n verpakking.
Niet alleen de illustraties op de verpakkingen worden vreselijk overtrokken, ook de verpakkingen ZELF zijn niet al te milieuvriendelijk. Daarnaast wordt heel veel overdreven, zinloos en nutteloos verpakt. Dit levert niet alleen veel meer afval / plastic op, ook geeft het onwijs veel ergernis . Ik heb regelmatig mijn “ aaarrdggghh! “ momentjes als ik weer eens sta te stuntelen om een pot of zak te openen. Als we in een supermarkt door wandelen slaat het plastic ons letterlijk om de oren. De meest onzinnige dingen worden verpakt of drie / vier x verpakt. Verse groente en fruit zijn de grootste “ vervuilers”. Dit is meest zinloos en daardoor 9/10 x overbodig. Verpakte bloemkolen, wortels, rabarber, broccoli , sla, allemaal zaken die we ook “ los” en “ bevrijd” van plastic meuk kunnen inkopen. Ik krijg altijd neiging om al dat plastic van de verpakte groente en fruit af te rukken. Het irriteert mij mateloos. Vooral omdat ik juist zo goed op de hoogte ben hoe zinloos dit is.
Nu moet ik zeker ook vertellen, dat Nederland zijn best doet om al die verpakkingen te reduceren. Wel vraag ik mij af, in hoeverre dit “ vrijwillig” wordt gedaan. Wet en regelgevingen veranderen. We moeten zuiniger omgaan met het milieu, wat resulteert dat wetten en regelgevingen langzaam maar zeker worden aangescherpt. Fabrikanten zijn daarom nu al volop bezig om bijvoorbeeld hun verpakkingen aan te passen, of hun grondstoffen milieuvriendelijk in te winnen. Fijn natuurljk, maar we hebben een ontzettend lange weg te gaan als ik alles zo eens in de supermarkt bekijk….
WAAROM WORDT GROENTE EN FRUIT VERPAKT?
De reden waarom alles toch zo irritant wordt verpakt, die blijft een beetje in het luchtledige hangen. Als grootste argument wordt gegeven dat het om een hygiene -dingetje gaat. Daar kan de consument tenslotte alles bij voorstellen. Bovendien geeft het ons ook een fijner gevoel. Een grote tweede argument is dat het verpakt beter en vooral langer houdbaar blijft, wat voedselverspilling tegen gaat. Een ander argument is dat het zo beter beschermd wordt tegen beschadigingen van buitenaf. Tot slot wordt het ook verpakt om verschillende groenten te kunnen onderscheiden, zoals biologisch en niet biologisch. Ook schijnen cassiëres moeite te hebben groenten en fruitsoorten te onderscheiden en eerlijk = eerlijk, daar heb ik ook vrij vaak mee te maken gehad. . Maar wat mij betreft zou dit geen reden moeten zijn, om alles in verstikt plastic te verpakken.
De hygiëne. Laten we daar eens wat dieper op ingaan. Natuurlijk is het “ meest” hygiënisch om verse losse groente en fruit te verpakken. Maar echt nodig? Ik vind van niet. Om te beginnen wordt alles bespoten met bestrijdingsmiddelen, in sommige gevallen ook met stoffen om iets beter van geur, kleur en stevigheid te maken. Denk bijvoorbeeld aan de was-laagjes op citrusfruit en appels. Dit geeft groente en fruit al een aardige jas. Een extra plastic jasje is in mijn beleving dan ook overbodig. Qua hygiëne : we moeten sowieso altijd verse groente en fruit wassen. Of het nu in plastic verpakt zit of niet.
Biologische groente en fruit kunnen we in de meeste biowinkels gewoon plastic vrij inkopen. Het komt zelden voor, dat ik daar iets verpakt tegenkom. En dan zit het ook meestal in een papieren zak. Ik vind het dan ook een beetje onzin, dat supermarkten hun biologische alternatieven verpakken. Cassiëres zouden een cursusje ” groente en fruit leren kennen ” kunnen pakken, om alles te kunnen onderscheiden en biologische groente en fruit die werkelijk bijna niet zijn te onderscheiden, een merkje in branden ( natural branding ) .
Dit wordt op dit moment gelukkig ook ingevoerd, en we kunnen in sommige supermarkten al wat “ gebrandmerkte “ biologische groente en fruit vonden die niet zijn verpakt. Helaas lukt dit natural-branden niet op ALLE soorten groente en fruit, maar de winst voort het milieu is al bizar. Berekend is, dat één klant uit Zweden op jaarbasis 750.000 verpakkingen bespaart. Met die hoeveelheid aan folie zou je twee keer de wereld rond kunnen.
Als alles is verpakt blijft alles langer houdbaar, wordt gezegd. Dit geldt dan vooral voor de verkoop. Bij de meeste groente en fruitsoorten wordt immers ons geadviseerd deze thuis uit de verpakking te halen en bijvoorbeeld te bewaren in de koelkast. Anders gezegd wordt het afgedaan, alsof er op voedselverspilling wordt bespaard, maar in werkelijkheid gaat het ook hier weer om zoveel mogelijk winst kunnen behalen. Hoe langer een vers-product in het schap kan blijven liggen, hoe meer winst. Lang liggen heeft bovendien zo zijn nadelen. Voedingswaarden lopen achteruit en de smaak wordt ook minder. Lijkt mij een beter plan om goed gepast in te kopen, zodat er geen overschot achterblijft. Bovendien: in een biologische winkel worden de onverpakte groente en fruit ook in koelcellen geconserveerd, dus waarom moet er dan plastic omheen? Ook kunnen we veel meer dagverse producten met fikse kortingen ( geen 30 of 35% wat meest gangbaar is, maar vanaf 50% ) aanbieden. Grote kortingen zijn veel aantrekkelijker voor de consument om in te kopen. Win-win situatie wat mij betreft. Alles wordt sneller opgekocht en de consument scheelt het ook weer pingels.
En dan het beschadigen. Dat is voor mij het meest aannemelijke argument in dit rijtje. Als we kijken naar zacht fruit ( frambozen, aardbeien, bessen ) zijn deze enorm kwetsbaar en bederfelijk en ook sneller kwetsbaar voor oxidatie. Dit gebeurt meestal als het fruit wordt gekneusd van buitenaf. Maar een appel is hard, net als de meeste exotische vruchten, groenten en fruit. Als dit met zorg wordt verhandeld en grootschalig per batch goed wordt verpakt in bijvoorbeeld stevige kratten of pallets, is extra verpakken niet nodig. Waarom kan er geen wet en regelgeving komen om een betere verhandeling? Dit zou absoluut grote winst opleveren voor het milieu. Meer zorg, meer aandacht, meer voorzichtigheid in plaats van gooien en smijten om zoveel mogelijk tijd te winnen. Dat lijkt mij in elk geval niet onmogelijk……of wel? Als we gaan kijken hoe we tegenwoordig met ons voedsel omspringen……😞
PLASTIC VRIJE GROENTE EN FRUITAFDELINGEN
Is het mogelijk? Een plastic vrije groente en fruit afdeling in de supermarkt? Als we het grootschalig bekijken zeker wel. Maar waarom gebeurt het dan niet?? Omdat wij, de consument het inkopen en mopperen als er een vlekje of beurs plekje op groente en fruit zit. Afgekeurde groente en fruit worden tegenwoordig flink “ op-gepimpt” om ook daaruit nog een lekker slaatje te kunnen slaan. Het is natuurlijk onzin om nog flink voor groente en fruit te moeten betalen terwijl dit normaal gesproken wordt vernietigd omdat ze iets afwijken. Leuk bedacht, maar ook hier gaat het vooral weer om winst. Supermarkt keten LIDL heeft onlangs wel zijn nek uitgestoken door afgekeurd of niet meer verkoopbare producten aan te bieden in dozen voor € 25 eurocent. Een top idee wat mij betreft, op deze manier blijven consumenten de waarde ervan zien terwijl ze er niet veel voor hoeven te betalen.
Het KAN dus wel. De consument is de baas. Wij brengen het geld, en de voeding en levensmiddelen industrie gehoorzaamt. Dus als wij radicaal al dat plastic om ons fruit en verse groente weigeren, zal dit zeker invloed hebben en uiteindelijk verdwijnen. De bal lijkt bij de fabrikanten te liggen, maar eigenlijk ligt deze bal het dichtste bij onze voeten. Wij bepalen onbewust wat er in een supermarkt ligt. Willen we gemak, dan krijgen we gemak. Willen we snel, dan krijgen we snel. Willen we goedkoop, dan krijgen we goedkoop. Maar dit alles heeft wel consequenties, waar ons milieu de hoogste prijs voor betaalt. En onze gezondheid moet ook flink wat inleveren. Snel, gemakkelijk en goedkoop betekent snellere producties, kunstmatige additieven om deze snelheid bij te kunnen houden, en alles vol spuiten met water en hormonen om het volume op te pompen , en zo bijvoorbeeld vlees spot-goedkoop aan te kunnen bieden ( het bekende plof-vlees )
Willen we allemaal plots aan de mega 3 capsules? Dan worden de oceanen leeg gevist. Willen we hippe Quinoa op ons bord in plaats van saaie rijst? Dan worden arme boeren in Peru uitgebuit, en raakt de grond daar uitgeput, waardoor wij niet alleen de boeren benadelen, maar ook hun hoofdvoedsel wegnemen. Stel je eens voor dat mensen in Amerika onze Hollandse pieper massaal op hun bord willen, en we zouden een arm land zijn. De aardappel zou ons worden ontnomen zodat wij geen aardappel meer op ons bord kunnen betalen. THINK ABOUT THAT.FOR A MINUTE. Wellicht dat er meer bewustwording komt waardoor het tij kan worden gekeerd.
Ik ben ook wel zo nuchter om te weten dat dit niet van de één op de andere dag verkeert, zelfs niet over een jaar. Maar we kunnen wel ONS UITERSTE BEST doen. Zoals:
– WEIGER PLASTIC VERPAKKINGEN.Weiger langer verpakte groente en fruit in te kopen en maak de manager kenbaar dat je dit weigert, dien een klacht in, laat van je horen. Stilzwijgend geïrriteerd plasticvrije groente inkopen en vervolgens geïrriteerd de winkel weer verlaten zal niet zo heel erg veel effect hebben. LAAT VAN JE HOREN EN MAAK KENBAAR DAT JE PLASTIC WEIGERT. Dien ter plaatse ee klacht in, en maak on line de klacht ook kenbaar via klantenservices. Het kost even wat tijd en moeite, maar hoeveel heb je ervoor over?
– BETREK JE OMGEVING ERBIJ. Hoe meer zielen, hoe meer effect in dit geval. Leer je kind ( eren ) dat al dat plastic niet nodig is, vraag buren, familie en kennissen of zij ook een klacht in willen dienen. Hoe meer er wordt geklaagd, hoe effectiever.
– KOOP BIOLOGISCH IN. In de biowinkels wordt er gelukkig wel al heel goed gewerkt. STEUN DEZE KLEINERE ONDERNEMINGEN door daar in te kopen. Tegenwoordig betaal je echt niet zoveel meer dan in een supermarkt. De prijzen van conventionele groente en fruit rijzen tegenwoordig ook de pan uit.
– KOOP IN BIJ BOEREN. Veel telers blijven met overschotten zitten omdat een supermarkt deze bijvoorbeeld niet in willen kopen omdat ze er niet mooi genoeg uitzien. Belachelijk? Jazeker, maar helaas gebeurt het meer dan je denkt. Mislukte oogsten door droogte of schade door storm en hagel worden daarom vernietigd. Kijk ook rond op social media. Heel veel agrariërs bieden bijvoorbeeld op Facebook hun mislukte oogsten aan voor bijna niets. Ik kocht onlangs bij een plaatselijke boer nog 15 groene pompoenen op voor € 5 euro…..alleen maar omdat deze pukkels en gele vlekken bezaten….
– DOE WAT JE KAN.Plaats posten op social media waarin je vertelt waarom jij het belangrijk vind dat het plastic om de groente en fruit heen moet verdwijnen, en vraag iedereen om te klagen bij hun plaatselijke supermarkt. Onthoud: hoe meer er wordt geprotesteerd en dit ook kenbaar wordt gemaakt, hoe groter het effect. Kom in opstand, maak het hoorbaar en bespreekbaar.
Waar komt je groente en fruit vandaan?
Naast het overmatige plastic gebruik kunnen we ons ook zorgen maken om iets anders: namelijk WAAR de groente en fruit vandaan komt. Het is eigenlijk ontzettend krom. We barsten hier in Nederland van veel verschillende soorten groenten en fruit, maar halen toch het meeste uit het buitenland, terwijl ” onze” groente en fruit naar het buitenland vertrekt na het oogsten. De wereld op zijn kop. Naast dat het zeker geen goed doet aan de kwaliteit, is exporteren zeer belastend voor het milieu. Ook kunnen diverse soorten groente en fruit extra worden bespoten met pesticiden / bestrijdingsmiddelen om iets langer vers te houden tijdens transportatie. Bananen zijn daar een zeer goed voorbeeld van. Bananen groeien in trossen aan de plant, deze trossen kunnen wel 50 kilogram wegen. Alle bananen die aan een tros groeien zijn tegelijkertijd rijp. Eenmaal rijp zijn ze niet lang houdbaar. Hierom worden bananen die worden geëxporteerd naar andere landen in de wereld al eerder geoogst (onrijp) en in dozen verpakt in trossen van rond de 18 kilogram. Deze worden 48 uur na het oogsten in gekoelde schepen vervoerd en binnen 2-4 weken naar Europa verscheept. Aangekomen in de haven worden de bananen naar verschillende rijperijen gebracht. Dit zijn ruimtes waar een rijpingsproces versneld kan worden. Bananen bevatten van nature ethyleen, dit wordt tijdens het rijpingsproces afgescheiden.
Om een rijpingsproces te versnellen worden in rijperijen de bananen enige tijd blootgesteld aan extern ethyleen , waardoor een rijpingsproces wordt versneld of in gang word gezet. Dit resulteert dat de bananen na een week al naar de winkel kunnen. In deze rijperijen worden bananen in gasdichte cellen gezet. Door een rijper wordt er, afhankelijk van de verkoopdatum, een rijpingsschema opgesteld. De meeste rijpers zorgen er eerst voor dat de bananen worden geëgaliseerd zodat alle bananen op de zelfde temperatuur zijn. Hierna wordt er ethyleengas in de cellen gespoten om het rijpingsproces op gang te brengen/te versnellen. Over het algemeen staan de bananen 24 uur onder gas. De deuren zijn goed vergrendeld zodat niemand naar binnen kan lopen. Een mens houdt het in zo’n cel namelijk niet erg lang vol: er is geen zuurstof aanwezig omdat de bananen deze zuurstof gebruiken om te rijpen. Na de 24 uur worden de cellen belucht om verse zuurstof in de cellen te voeren en de laatste gassen te laten verdwijnen.
Bananen worden uitgeleverd in welke kleur de consument maar wenst. De meeste winkels willen een groen/gele banaan (zoals ik ze ook het liefst eet) . Om alle bananen in een doos dezelfde kleur en temperatuur te laten verkrijgen wordt gebruikt gemaakt van een geforceerde koeling. De luchtstroom wordt zo geleid dat de lucht alleen door de bananendozen heen kan. Dit houdt de temperatuur zo stabiel mogelijk. Dit is dus ook de reden waarom er gaten in de dozen zitten waarin bananen worden bewaard/vervoerd. Bananen vallen onder de meest en hevigste bespoten fruitsoort ter wereld. Dit komt omdat de bananenplant zeer gevoelig is om te verloren. De planten worden daarom intensief bespoten met bestrijdingsmiddelen. Bananen groeien niet in Nederland omdat ze een warm klimaat nodig hebben, we moeten ze dus uit het buitenland halen. In dit daglicht gezet kunnen we de export nog plaatsen. Maar voor heel veel groente en fruit geldt dit niet.
Hierboven een goed voorbeeld. Ik kocht een netje biologische gele uien en een netje niet-biologische gele uien bij de LIDL. De niet biologische net met gele uien koste mij € 1,29, het netje met de biologische uien kostte mij € 1,49. Beiden 750 gram wegend. De niet-biologische uien komen uit Nieuw Zeeland, de biologische uien uit Nederland. De biologische Nederlandse uien zijn niet bespoten en kosten mij in wezen hooguit € 20 eurocent meer. Daarvoor heb ik dus onbespoten biologische uien die geen hele wereldreis hebben afgelegd en gewoon uit ons eigen kikker-landje komen. De bio-uien zijn daarom ook nog veel hoger in hun smaak en voedingswaarden. Daar heb ik persoonlijk de € 20 eurocent meer voor over.
En dan nu het ironische: bijna alle uien die wij hier in Nederland verbouwen, gaat naar het buitenland. Dus: wij halen de uien vanuit Nieuw Zeeland, en ” onze” gigantische uien-berg gaat naar het buitenland……Hoe bedoel je, de wereld op zijn kop? Waarom gebeurt dit? Wel, ook hier heeft alles weer met geld en winst te maken. Onze uien-boeren verdienen namelijk geen droge boterham als zij hun uien in Nederland alleen verkopen. Natuurlijk gaat er wel IETS door ons land, maar de grootste oogsten gaan richting buitenland, waar de boeren er een veel betere prijs voor krijgen en zij ook meer de garantie hebben hun oogsten kwijt te kunnen. Het probleem zou dus kunnen worden opgelost, als onze boeren er ook een eerlijke prijs voor zouden krijgen en dat er voldoende afname is.
Wij ( de consument ) kunnen er niet heel veel tegen beginnen, want de wereld van de verbouw/ import en export is enorm massaal en groot. Maar we kunnen wel IETS doen, en dat is :
Alleen HOLLANDSE groente en fruit inkopen. Veel consumenten kijken totaal niet naar de afkomst van hun gekochte groente en fruit. Een appel groeit aan een boom en die zal vast wel in Nederland ergens staan. En wat is Hollandser dan bloemkool en boerenkool? Toch zou je voortaan even de bordjes onder of boven de groenten moeten checken. Want zo komen biologische bloemkolen in de meeste supermarkten uit het buitenland. Dit geldt ook voor sla, iets wat ook toch best ” Hollands” wordt beschouwd.
Koop alleen groente in het seizoen .Naast dat het goedkoper is, komen vrijwel de meeste seizoen-gebonden groenten en fruit uit Nederland. Denk bijvoorbeeld aan pompoenen, en koolsoorten.
Koop liever Hollands ingevroren diepvriesgroente dan verse groenten uit het buitenland. Ingevroren groenten worden direct na een oogst geblancheerd en ingevroren. Dit behoudt alle voedingswaarden. Diepvries-groenten die in Nederland wordt verkocht komt 9/10 x gewoon uit Nederland, wat het een stuk milieuvriendelijker maakt, maar ook nog eens gezonder en goedkoper.
Koop meest biologisch in. Veel groente en =fruit wat biologisch wordt geteeld is afkomstig uit Nederland. Controleer altijd, waar het vandaan komt.
OVER DE OPVUL-MATERIALEN IN PAKJES……
Ik ontvang erg veel vragen over het opvul-materiaal die we in onze bestelde pakjes vinden. Meestal is dit bruin papier, luchtbolletjes-plastic en “ rare groene balletjes”. Vooral de “ rare-groene-balletjes” zijn voor velen een raadsel en wordt er sterk in twijfel getrokken, of dit zo milieuvriendelijk is. Wat is het eigenlijk voor materiaal?
Oorspronkelijk worden deze groene balletjes OPVUL CHIPS genoemd. Ze worden gebruikt om dozen / pakjes op te vullen en zorgen ervoor dat alles goed beschermd blijft. Ze worden gemaakt van maïszetmeel, lucht en water. Ze zijn daarom 100% biologisch afbreekbaar en zelfs eetbaar!
Om te tonen hoe oplosbaar in water ze zijn, heb ik een aantal van deze opvulchips in een bakje water gegooid en dit even laten staan. Het lost vrijwel direct op. Als je met een lepel door het water roert blijft er uiteindelijk niets meer over. Het is daarom het milieuvriendelijkste opvulmateriaal wat beschikbaar is. Je hoeft je dus voortaan geen zorgen te maken als je deze rare groene balletjes in je pakje tegenkomt.
