vitamine B12….en hoe belangrijk het is!

We weten inmiddels allemaal wel, dat we iedere dag vitaminen en mineralen nodig hebben. Zelfs al weet je niets over vitaminen en wat ze doen voor je lichaam, we hebben van kinds af al te horen gekregen dat we ” onze vietamientjes” binnen moeten krijgen. Geen onterechte wijze woorden, want vitaminen zijn inderdaad essentiële voedingsstoffen, die noodzakelijk zijn voor het goed functioneren van ons lichaam. Er zijn echter een aantal vitaminen en mineralen die we erg snel tekort kunnen komen. Dit kan liggen aan een te éénzijdig voedingspatroon, maar ook omdat mensen, zeker in een tijd dat velen vlees willen mijden, bepaalde voedingsmiddelen mijden, en zo makkelijk een tekort kunnen oplopen. Meest berucht is wel vitamine B12. We zijn ons niet erg bewust van de mogelijke gevolgen die er kunnen komen als we deze belangrijke vitamine verwaarlozen.

wat is vitamine B12?

Vitaminen verdelen we om te beginnen in twee delen: de in vet oplosbare vitaminen en de water oplosbare vitaminen. Vitaminen in vet oplosbaar zijn:

• Vitamine A
• Vitamine D
• Vitamine E
• Vitamine K

De in water oplosbare vitaminen zijn:

• Vitamine C
• Alle B-vitaminen

Vitamine B12 is echter nogal uitzonderlijk in deze rijtjes. Het is namelijk net als alle andere B-vitaminen dus in water oplosbaar, maar heeft net als alle in vet oplosbare vitaminen wel een voorraad in het lichaam. Die voorraad is voldoende van drie tot soms zelfs wel tien jaren. Zodra deze voorraad op gaat raken, gaat de bloedwaarde dalen, en ontstaat er een tekort. Je kunt dus zeer lange tijd teren op een voorraad, waardoor je niet indirect iets zult merken, en ook niet direct alarm kunt slaan. Net zolang het kan duren eer je iets van een tekort zult merken, is een tekort ook niet zomaar even binnen no-time opgelost.

Vitamine B12 staat ook bekend als cobalamine. In het centrum van vitamine B12 zit een metaal: kobalt. Daarom ook de naam cobalamine. Natuurlijke vormen die in ons voedsel voorkomen zijn hydroxy-en adenosylcobalamine en methyl. Vitamine B12 wordt gemaakt via micro organismen. Mensen kunnen wel vitamine B12 aanmaken middels de mirco organismen in de darm aanwezig, maar dit gebeurt echter in een deel van de darmen waar het dan juist niet meer kan worden opgenomen. Anders gezegd: we zijn dus afhankelijk van de vitamine B12 inname via ons voedsel.

wat doet vitamine B12 voor ons lichaam?

Zoals je eerder kon lezen hebben we vitamine B12 dus echt nodig. Het is van essentieel belang voor diverse functies in ons lichaam. Zo hebben we het hard nodig voor een gezond werkend zenuwstelsel, het hart en vaatstelsel, het maag-darmstelsel, en het immuunsysteem. Komt er te weinig vitamine B12 binnen, kan dit uiteindelijk leiden tot tal van klachten. Omdat al deze functies in ons lichaam minder goed gaan werken. Veel voorkomende klachten zijn:

• Aantasting van het hermatologisch systeem ( bloed, beemerg, en bloedstolling)
• Aantasting van het immuunsysteem
• Aantasting van het zenuwstelsel
• Aantasting van het hart en vaatstelsel, maag-darmstelsel, en het bewegingsstelsel ( botten, pezen, en spieren)
• Aantasting van het urogenitaal stelsel ( urinewegen en geslachtsorganen)

Juist omdat vitamine B12 op zoveel systemen in ons lichaam sterk van invloed is, uit een tekort zich weer anders bij iedereen. Waar één moeite heeft met concentreren, kampt met depressieve klachten, en zich om niets down voelt, kan een ander last krijgen van vermoeidheid, spierkrampen, tintelingen, en geheugenverlies. Andere veel voorkomende klachten zijn een ontstoken of plots dikke tong, neurologische klachten, psychische klachten ( met name angsten) het continu koud hebben en verlies van eetlust.

oorzaken

Er kunnen naast vele klachten, ook vele oorzaken zijn. De meest voorkomende zijn verdeeld onder vier categorieën:

• Verminderde inname van vitamine B12 via de voeding
• Een verstoorde opname
• Aangeboren stoornissen in de stofwisseling
• Overige oorzaken

Het komt ook voor, dat iemand verschillende oorzaken vertoont. Sommige oorzaken zijn vrij gemakkelijk te traceren, andere juist ontzettend moeilijk. Dit kan dan ook weer leiden tot verkeerde diagnoses en kunnen mensen nog jarenlang met een tekort rondlopen terwijl er niets gevonden is. Ook kunnen behandelingen nogal hardnekkig zijn. Sommige oorzaken kunnen gemakkelijk worden weggenomen, met bijvoorbeeld een goed voedingsadvies en eventueel wat extra supplementen. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn bij Coeliakie-patiënten en bij aanwezigheid van parasieten in de darmen. Echter kan het ook een zeer lastig verhaal worden, zeker als de oorzaak niet echt gevonden kan worden. Vitamine B12 injecties kunnen ook mogelijk oplossingen bieden.

Vitamine B12 en voeding

Zodra er een tekort aan vitamine B12 wordt geconstateerd, worden erg veel mensen direct doorverwezen naar een diëtist. Zoals je eerder hebt kunnen lezen halen we essentiële vitamine B12 immers uit onze voeding en vaak worden geconstateerde tekorten verweten aan tekorten in de voeding. Echter is dit vaak niet het geval. Iemand kan voldoende vitamine B12 binnen krijgen middels voeding, maar lijden aan een opnamestoornis. Dan is een voedingsadvies niet effectief. Waar een verkeerd voedingspatroon wél een grote rol in kan spelen, ligt hoog bij veganisten en vegetariërs. Met name veganisten krijgen geheel geen dierlijke producten binnen. Dierlijke producten zijn één van de grootste vitamine B12 leveranciers voor ons lichaam. Velen denken ook dat we voldoende vitamine B12 kunnen halen uit enkel plantaardig voedsel. Dit is helaas niet het geval. De plantaardige vorm van vitamine B12 kan door het menselijk lichaam niet worden gebruikt. Dit komt, omdat het vitamine B12-analogen zijn. Analogen lijken op vitamine B12, maar zijn geen actieve vorm van de vitamine. En wat er wel aan vitamine B12 aanwezig is, is zo weinig, dat het te weinig is om aan de ADH ( aanbevolen dagelijkse hoeveelheden ) te komen.

Bij onvoldoende inname van vitamine B12 middels voeding, kunnen stofwisselingsproducten als homocysteïne  en methylmalonzuur accumuleren. Ook het aanwezige foliumzuur kan zijn werk niet meer naar behoeven doen. De veganist en in mindere mate ( afhankelijk van de keuze hoe men het vegetarisme invult) de vegetariër moeten dus supplementen bijslikken. Er zijn ook vegetarische producten op de markt die zijn verrijkt met vitamine B12.

welke voeding is rijk aan vitamine B12?

Vitamine B12 komt alleen voor in voedingsmiddelen van dierlijke afkomst. Zoals vlees en zuivel, vis en eieren. In algen en zeewier komt het ook voor, maar zoals eerder geschreven heeft deze vitamine geen werking. Omdat veel mensen nu graag mee willen doen met gezondheidstrends, wordt ook veel vlees gemeden. En daarbij ook eieren. Dit kan een fiks tekort gaan opleveren. Zorg er dus voor, dat je een goed supplement bijslikt, als je ervoor kiest geen vlees meer te eten. En eet ook veel eieren, als je niet geheel veganistisch wilt leven. In eieren zit ook vrij veel vitamine B12. Wat je in ieder geval nooit moet doen is zomaar stoppen met het eten van vlees. Zorg dat je jezelf goed inleest op welke punten jij het belangrijk vind dit te laten, en wat daarvoor het beste vervangbaar is. Dit geldt overigens ook voor bijvoorbeeld gluten weglaten. Speel nooit met je gezondheid. En bij twijfel, direct actie ondernemen.