Waarom calorieën tellen zinloos is

Calorieën tellen……we lijken het nog altijd massaal te doen, om ons een schijnveiligheid te geven. Het is ons jarenlang ingefluisterd. Let op je calorietjes, let op de hoeveelheden, tel ze`! Ieder calorietje is er eentje. Op alle verpakkingen beginnen de voedingswaarde-tabellen ook met de calorieën / kilojoule . Logisch dat we ons nog altijd blind staren op die cijfertjes, Er wordt voornamelijk gedacht, dat we ervan af kunnen vallen en op gewicht kunnen blijven. Een man heeft er 2500 per dag  nodig, een vrouw 2000. Dit stelt ook het Voedingscentrum. Al jaren pretendeer ik anders. Ik vertel niemand om calorieën te tellen. Ik vertel iedereen deze cijfers lekker over te slaan en er niet naar om te kijken. Want het geeft alleen maar onrust, obsessief gedrag en spanning rondom voedsel consumeren. In dit artikel probeer ik zo helder mogelijk uit te leggen waarom calorieën tellen zinloos is. 

 

WAT ZIJN CALORIËEN?

Om alles beter te kunnen begrijpen leg ik in het kort uit wat nu precies calorieën zijn. Voedsel levert ons energie. De hoeveelheden energie die in voedsel beschikbaar is, wordt uitgedrukt in calorieën. Anders gezegd is een calorie de hoeveelheid aan energie die nodig is om de temperatuur van één gram water met 1 *C te laten stijgen. De Amerikaanse chemicus Wilbur Atwater koppelde de calorie aan voeding. Eind negentiende eeuw berekende hij grofweg de energie in het voedsel en trok daar de verliezen in de stofwisseling van de mens af. Dit gebeurde door een aantal proefpersonen in een afgesloten ruimte te zetten en naast het eten ook gassen, ontlasting en urine te meten Hieruit is geconcludeerd dat vetten bijvoorbeeld 9 kilocalorieën per gram leveren, eiwitten en koolhydraten 4 gram, en alcohol 7 gram. Op verpakkingen worden het meest de kilocalorieën vermeld, waar vaak ook kilojoules bij staan af te lezen. Kilocalorieën worden meest gebruikt omdat het bij energie om de grote getallen gaat. De kilojoule is een
van het SI afgeleide eenheid. De eenheid heeft het symbool kJ. Een kilojoule is gelijk aan 103 J, ofwel 1000 joule. De energie van levensmiddelen (voedingswaarde) wordt uitgedrukt in kilojoule of, als erfenis uit het verleden, in calorieën (1 joule=0,238 845 9 calorie; 1 calorie=4,1868 joule). Een kilocalorie is gelijk aan 4,2  KJ ( kilojoule)

AFVALLEN DOOR CALORIEEN TELLEN?

Talloze trendy diëten zijn gebaseerd op calorieën tellen. Er bestaan zelfs 500 kcal diëten om even snel wat kilo’s af te vallen. Dat calorieën tellen doen we al zeer fanatiek sinds de jaren zeventig. We zijn overtuigd dat als we minder calorieën eten, we gewicht verliezen. Is dat wel zo? Kunnen we afvallen van calorieën tellen?
NEE.
Als je wat kilo’s kwijt wilt raken dat is het bekende, saaie riedeltje “ gezonder en gevarieerder eten, matig eten, en bewegen” de enige remedie. Hoe mooi sommige diëten het ook vertellen, een “ snelle fix” bestaat gewoonweg niet. Daar zul je ongetwijfeld de eerste periode kilo’s mee afvallen, maar je VERANDERT er uiteindelijk niets mee. En kan zelfs het bekende jo-jo-effect in de hand werken, daarover later meer. Omdat je in de eerste weken daadwerkelijk kilo’s kwijt zult raken geeft dat jou een overtuiging, dat je dieet werkt. Dit motiveert, maar er komt vanzelf een punt dat je weer teruggrijpt naar oude gewoonten omdat deze niet worden aangepakt. Inmiddels hebben de talloze diëten jou veel geld afhandig gemaakt en is hun missie geslaagd. 
 
Wil je wat kilo’s afvallen, dan zul je je eetgedrag onder de loep moeten nemen. Wat  eet je? Wat drink je?  Wat doe/ verzet je op een dag? Door dit goed in beeld te brengen door middel van bijvoorbeeld zeven dagen een eetdagboek bij te houden Dit geeft naast een goed beeld ook een bewustwording. Veel mensen hebben werkelijk geen flauw idee WAT zij op een dag werkelijk eten en drinken aan calorieën. En kunnen behoorlijk schrikken van een glaasje cola, of een beker vruchtenyoghurt. Alleen calorieën tellen is niet genoeg. Sterker nog, fanatiek calorieën tellen werkt averechts. Je verliest door je zo te focussen op calorieën veel belangrijkere zaken uit het ook zoals voedingsstoffen. Calorieën gaat over energie zoals je eerder hebt kunnen lezen. En niet over VOEDINGSWAARDEN. En laat deze nu juist belangrijker zijn dan wat dan ook. We krijgen calorieën binnen via vetten, eiwitten en koolhydraten. Als we dikker worden, is dat een teken aan de wand dat we meer vetten, koolhydraten en eiwitten binnen krijgen dan dat we deze verbruiken. Door minder en matiger te eten zul je snel afvallen, maar dan ben je er niet. Want voedingsstoffen zijn immers belangrijker. Door gezondere voedingsmiddelen te kiezen die rijk zijn aan vezels, zul je betere en vooral BLIJVENDE resultaten boeken. Resumerend: van alleen calorieën tellen val je niet af, niet blijvend, en kun je belangrijke voedingsstoffen te kort komen. Door vezelrijk ( groente en fruit) te eten zul je eerder verzadigd zijn. Daarnaast is het meest belangrijk om meerdere factoren aan te pakken om een verkeerde eet en leefgewoonte te veranderen. 

KLEINE VERANDERINGEN, EEN ZEER GROOT EFFECT

Dieten beloven altijd een snelle fix. Alles wordt nog eens benadrukt door ervaringen van anderen, en begeleid met “ voor & na “ foto’s. Niemand vraagt zich af hoe deze personen er nu uitzien. En hoeveel zij hebben ontvangen voor hun medewerking. Daarnaast wordt nooit gekeken naar een weekmenu van zo’n persoon. En hoeveel zij moeten bewegen. We staren ons alleen blind op het waanzinnige gewichtsverlies. En dat willen wij ook. Dus kopen we ons arm aan potjes, pillen, capsules, poeders, shake, repen enzovoort. Al deze producten zijn gebaseerd op een aantal calorieën. Daarnaast mag nog iets worden gegeten tot bijvoorbeeld 500 of 800 kcal. En er wordt geadviseerd iedere dag te gaan bewegen. Als je gewoon bent meer calorieën per dag te eten dan je nieuwe dieet, dan val je uiteraard de eerste periode af. Het probleem is dat je niets wezenlijk VERANDERT. Je ziet en ervaart het als een dieet. Je verandert niets aan je eetpatroon en je gewoonten. En de vraag is dus hoe lang jij aan de capsules, shake en pillen wilt zitten. De rest van je leven? Dat is wel het doel van al die fabrikanten. En al deze producten zijn bovendien niet goedkoop. 
 
Wat in gewicht kwijtraken is helemaal niet zo moeilijk, als je het op een juiste manier aanpakt. En dat is kijken naar jezelf. Naar je eetgedrag. Wat eet je? En hoe bewust eet je? Veel mensen denken erg gezond te eten omdat verpakkingen en fabrikanten dit vertellen. Maar hoe betrouwbaar zijn deze claims en informatie? Daarover later meer. Door klein te beginnen bereik je het beste en blijvende resultaat. Ook gezond verklaard voedsel zoals noten, zaden en pitten bevatten aardig wat calorieën. Als je structureel dagelijks een kom met een handje noten, een handje zaden, een handje pitten eet kan dit behoorlijk oplopen. Want je eet en drinkt nog meer op een dag, het blijft niet bij dat kommetje. Door dit bijvoorbeeld te halveren bereik je al meteen een resultaat. Kijk naar je eetpatroon. Waar zitten de valkuilen? Eet je bijvoorbeeld tijdens het koken steeds wat? Eet je in de namiddag nog wat nootjes? Drink je frisdrank of drink je sappen? Gezond verklaarde producten bevatten soms zelfs meer calorieën dan ongezonde, omdat gezonde producten rijker zijn aan voedingsstoffen en dus energie. Ongezonde producten zijn vaak “ leeg” in voedingsstoffen maar juist rijk in ( lege) calorieën. Door kleine veranderingen aan te passen bereik je veel betere en dus BLIJVENDE resultaten. 

 

2000 KCAL VOOR DE VROUW, 2500 KCAL VOOR DE MAN PER DAG?

Volgens het Voedingscentrum hebben vrouwen gemiddeld per dag zo’n 2000 kcal nodig, mannen iets meer, 2500 kcal. Ze gaan hierbij uit van een gemiddeld lichaamsgewicht, metabolisme ( de hoeveelheden aan calorieën die je verbruikt in rust) en het niveau van lichamelijke activiteit.Echter, een vrouw die meer of minder weegt, meer of minder beweegt, en een totaal ander metabolisme heeft, heeft ook een totaal andere energiebehoefte. We kunnen gelukkig tegenwoordig dankzij internet zelf onze eigen energiebehoeften inschatten. Google eens op “ energiebehoefte berekenen” en je krijgt talloze links waar je gemakkelijk jouw eigen energiebehoefte kunt berekenen en kunt aflezen via een vragenlijst wat je zoal verbruikt aan energie. 
Nu zeggen deze testen ook niet alles, omdat onze energiebehoeften om de haverklap kunnen veranderen en ook verandert na verloop van tijd. We kennen allemaal de uitspraak “ hoe ouder je wordt, hoe meer kilo’s je meezeult”. Ook diëten volgen ( lijnen) heeft een grote invloed op de uiteindelijke energiebehoefte. We kennen allemaal het “ jo-jo-effect”. Dit kan zich voorvallen als we vele diëten volgen. deze stranden, waardoor we weer gewoon gaan eten, en in kilo’s aankomen. Vaak nog meer dan toen je begon met het dieet. Dit jo-jo-effect maakt de stofwisseling efficiënter. Daardoor heb je uiteindelijk minder energie nodig en kom je in gewicht aan terwijl je hetzelfde aantal blijft eten. Om af te vallen is de vastgestelde norm van 2000 kcal per dag niet interessant. Zoals je eerder kon lezen hebben kleinere verandering zin. Schrap tussendoortjes. en neem je eetgewoonten onder de loep, dit is veel efficiënter dan calorieën tellen tot de 2000. 

 

ETIKETTEN GEVEN EEN SCHIJNVEILIGHEID

Eerder schreef ik al over de grote fouten en foutieve informatie op etiketten en verpakkingen. KLIK HIER om naar dat artikel te gaan. Op etiketten van voedingsmiddelen moet staan hoeveel calorieën iets bevat. Heb jij je ooit afgevraagd hoe dit nu wordt gemeten? Wel, dit gebeurt via een zogeheten “ bom-calorimeter” Dit is een geïsoleerd vat waarin het product wordt verbrand. Door de energie te meten wat vrijkomt, wordt het aantal calorieën bepaald. Dit is en blijft echter een benadering. Daarom kunnen en moeten we de calorie-aantallen op verpakkingen niet al te serieus nemen. Mensen met eetstoornissen als Anorexia tellen deze calorieën zeer strikt en zullen bijvoorbeeld geen producten kopen waar het calorie-aantal iets meer is dan een ander vergelijkbaar product. 
 
Deze verschillen vaak nauwelijks iets van elkaar, soms helemaal niet omdat iets uit één zelfde fabriek komt. Toch wensen we een schijnveiligheid. En laten we onze keuzes afhangen op 10 of 20 kcal meer of minder. Terwijl deze cijfers gewoonweg benaderingen zijn. Het is totaal niet nauwkeurig. Een voorbeeld is vezels. Langere tijd werd gedacht dat vezels geen energie leveren Later is ontdekt dan sommige vezels twee calorieën per gram bevatten. Het is ook erg lastig om vast te kunnen stellen hoeveel calorieën een bepaald voedingsmiddel per persoon levert. Dat hangt onder meer af van onze darmen. We komen er steeds meer achter dat verschillen in de darmbacteriën invloed hebben op de hoeveelheden energie die we uit ons voedsel halen. Dit zijn ook weer geen enorme verschillen, maar ze lijken wel te leiden tot overgewicht of juist niet. We moeten daarom de calorieën aantallen op verpakkingen vooral als een richtlijn zien, en niet een cijfer waar we ons aan vast moeten pinnen. Het is een schijnveiligheid. 
Ook de optelling van een voedingswaarde is richtlijnig. Hierover kun je meer lezen in mijn artikel. 

OBSESSIE

Naast dat calorieën tellen een schijnveiligheid geven, kan het geestelijk behoorlijk veel invloed hebben. Eerder sneed ik al mensen met eetstoornissen aan, dit is vaak een gevolg van obsessief of te fanatiek calorieën tellen. Er wordt vast gepind op cijfers en het optellen. Mensen met anorexia Nervosa kennen vaak alle calorie-boeken uit hun hoofd, of weten de calorieën op te sommen van een halve supermarkt bij elkaar. En kunnen erg in paniek raken als zij merken dat een product iets meer calorieën heeft dan is gedacht. Dit kan zo’n invloed krijgen dat het dagelijkse leven erdoor wordt belemmerd en er zelfs ernstige eetproblematiek kan ontstaan. Het is daarom nooit verstandig om calorieën de hoofdrol te laten spelen in jouw dieet / eetpatroon. Zoals je hierboven kunt lezen gaat het om een benadering. Door vooral te focussen op echt voedende, gezonde voeding kom je verder dan calorieën tellen. Bovendien kan het tellen zorgen voor veel onrust en spanningen, zeker in sociale situaties. 
 

BOTTOM LINE: EET MATIG EN GEBALANCEERD

Calorieën zijn vooral bedoeld om je een idee te geven van energie in een product. Door te gaan tellen kun je in de buurt komen van een bepaalde richtlijn, maar omdat je iedere dag anders eet en ook meer of minder beweegt, zal dit enkel bij benaderingen blijven. Een teveel aan calorieën maakt dik. Of het nu gaat om brood, kaas, worst, avocado of snoep. Als je alleen maar kroketten en bonbons zou eten kom je aan. Maar ook als je de hele dag door avocado’s eet. Als er meer energie binnenkomt dan je verbruikt door onderhoud, inspanning en warmteverlies neemt de hoeveelheid energie in het lichaam toe. Deze overschotten worden in het lichaam opgeslagen in de vorm van vet. Het lichaam maakt hierin geen onderscheid, of dat nu dus komt van slechte voedingsmiddelen of juist goede. Het maakt dus ook niets uit of iets biologisch is of niet, daar heeft je lichaam geen boodschap aan. Energie = energie. Wat wel verschil maakt zijn slechte voedingsmiddelen die “ lege” calorieën leveren zoals fast food en kunstmatig voedsel. Deze bevatten nauwelijks voedingsstoffen. Een voedingsmiddel met voedingsstoffen levert meer volume, waardoor we sneller zijn verzadigd .Dankzij complexe koolhydraten, die veel langzamer in het lichaam worden omgezet in energie. Daarom kunnen we veel meer eten van chips, dan van gekookte aardappelen. Terwijl in wezen dit op hetzelfde neerkomt. Maar de gekookte aardappel bevat nog veel voedingsstoffen, de chips nauwelijks tot niets. 
De truc zit hem in het veranderen van slechte eetgewoonten en kiezen voor gezonde voedingsmiddelen. Eet veel echt voedsel als intacte groente en fruit. Daarin vinden we erg veel vezels. Naast je eetgewoonten en gedrag onder de loep te nemen is iedere dag bewegen ook essentiële kost. Daarin een goede balans vinden die toepasbaar is in jouw leven / ritme, levert het allerbeste resultaat. 
 
 
 

9 Reacties op “Waarom calorieën tellen zinloos is

  1. Het kan wel helpen als iemand zich afvraagt waarom ze niet afvallen, terwijl ze toch “gezond en bijna niets eten”; dan helpt het wel als je weet hoeveel kCal kaas, pinda’s, noten, muesli, margarine, boter, olie, een krentenbol of volle melk leveren. Dat kan ook motiveren om het “handje” noten in te wisselen voor een appel of een volkoren knackerbrod.

    • Nootjes zijn wel heel gezond hoor, maar het is steeds weer het zelfde liedje, alles met mate, ook ik heb door schade en schande moeten leren: elk pondje gaat door het mondje, ik gebruik nu alles wat in al mijn gelijn geen plaats voor was: volle melk, volle yoghurt roomboter en noten, en ik weeg al jaren het zelfde, en toch hoor ik van binnen nog af en toe een stemmetje dat zegt dat ik fout bezig ben, denk niet dat dat nog weg zal gaan. Maar ik kan het goed negeren, dus voor mij geen tellen van calorieën meer!

  2. Helemaal mee eens behalve dan dat ik als diabeet echt merk dat ik ook niet teveel gezond fruit kan eten omdat daar echt teveel fruitsuiker in zit ook met vezels erbij nog. Ik eet voornamelijk woudvruchten. Veel verse gewone groenten zo onbewerkt mogelijk. En ook liever knolselderij ipv aardappels dat werkt ook beter voor diabeten. En verder nog veel meer maar dat is teveel voor hier. Ik vind je website en artikelen geweldig. Ga zo door!

  3. Beste monique,
    Wederom een goed en leerzaam artikel. Ik gebruik sinds lange tijd volle griekse yoghurt van de zuivelmeester 10% vet maar nu zie in jouw artikel magere yoghurt staan die ik veel minder lekker vind. Kan ik toch beter magere nemen?
    Bij voorbaat dank en een fijne dag.

  4. Van volle yoghurt ben je langer verzadigd. Suiker is veel meer onze vijand dan vet!!! Dat je meer chips opkan dan aardappels is niet waar: ik zit hier met een zak van 125 gr, die ga ik niet in één keer opeten. Terwijl 125 gram aan geschilde aardappels niet eens een heel grote portie is voor bij het diner…

  5. helemaal mee eens,wat betreft deze opgefokte dagen, zogenaamde feestdagen.vernielzucht ,en dan de harde knallen…arme huisdieren,baasje net zo bang.de nieuwe crisus komt eraan,maar voor miljoenen word er de lucht in geschoten.raar land wonen we toch.

  6. ik heb een langzaam werkende schildklier ik ben gezond gaan eten sport 4 keer in de week ben van 110 kg naar 94 gegaan maar ik blijf nu sinds een jaar op 94 kg staan hoe kan dat . ik snoep niet eet bijna geen vlees en drink 2 a 3 liter water per dag

  7. Ik bleef een paar maand geleden ook steken. Ik volg nu WFPB 6 dagen in de week. Veganistisch volwaardige uitgebalanceerde voeding. En ik val terug verder af. Maar ik maakte de overstap wel door gezondheidsproblemen.

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *