….ik wil het even hebben over des informatie / nep nieuws….doe de sociale media test!
Ik wil het in dit blog eens gaan hebben over des / mis informatie, ook wel NEPNIEUWS genoemd. Ik maak mij daar namelijk echt enorm grote zorgen over. Zoals velen weten, en mij daar zelfs door kennen, bevindt ik mij veel op sociale media, voor mijn werk. Het is het platform, om mijn werk naar buiten te kunnen brengen, gehoord te worden en anderen te helpen op gebied van voeding en gezondheid. Ik beweeg mij sinds 2013 daar zo’n beetje dagelijks, ik heb mijzelf op Facebook laten groeien tot waar ik nu ben. Ik loop dus ruim elf jaar mee en helaas zie ik met de dag alles steeds grimmiger, slechter, akeliger en haatdragender worden. Ik ben nu op een punt gekomen, dat ik mij niet graag meer op deze platformen bevindt als dit niet nodig is. Ik heb een olifantenhuid ontwikkeld, wat echt nodig is, wil je het werk kunnen doen wat ik doe, maar het blijft lastig. Ik moet vaak even afstand nemen, omdat de haat en de kift onderling te heftig wordt.
Sociale media is het nieuwe leven geworden, we lopen lichamelijk nog wel over straat, maar onze geest leeft op internet. We groetten elkaar nauwelijks nog op straat en kijken alleen boos en geïrriteerd op als een ander in de weg loopt terwijl iemand druk bezig is op zijn of haar telefoon. Wachtruimten zijn gevuld met telefoontjes, niemand kijkt nog op of om naar een ander. Dat dit gevolgen heeft voor de samenleving, dat wordt steeds pijnlijker duidelijk. Eén van de grootste zorgelijke factor op sociale media is DES / MIS informatie. Wat is dat nu precies ?
Laten we beginnen bij hoe nepnieuws, zoals dit ook wel vaak wordt genoemd, werkt. Als jij op sociale media zit, ongeacht op welk platform ook, onthouden stukjes software wat jij aanklikt. Dit zorgt voor een aanbod ( ook wel algoritme ) waar jij interesse in hebt, en jij alleen te zien krijgt. Stel, je man houdt van motoren en klikt op linkjes die over motoren gaan, jij daar in tegen houdt van gezondheid en klikt daar dan weer vaak op. Zo ben je waarschijnlijk ook ooit bij mij terecht gekomen. Je man heeft een totaal ander algoritme dan die van jou, en jij krijgt dus hele andere dingen te zien dan je man te zien krijgt. Jij krijgt dus geen berichten te zien die over motoren gaan, wat doet lijken, alsof iedereen op sociale media hetzelfde ziet als jij. In Engeland wordt dit ook wel FILTER BUBBLE genoemd.
Nepnieuws kun je vrij snel herkennen aan zeer prikkelende koppen van linkjes die zijn gedeeld. Zo kan SHOWNIEWS bijvoorbeeld met een kop als “ Andre Hazes heeft nieuwe liefde! “ jouw interesse meteen trekken, waardoor jij meteen op de link klikt, je wilt het immers lezen, je nieuwsgierigheid wint het meestal. Dan lees je , dat hij een nieuwe goudvis heeft gekocht. Jij bent een beetje boos, maar beseft wellicht niet, dat jij weer geld in het laatje hebt gebracht voor de poster/ of de website waar dat artikel is te lezen. Websites die alleen geld verdienen, zijn vaak te herkennen aan heftige koppen. Ook de vele spellen op sociale media platformen zijn zulke CLICK BITES, ook wel LOKAAS KLIKS genoemd in het Nederlands. Hoe meer mensen op zo’n link klikken, hoe meer geld er wordt verdiend.
Die spellen gaan echter nog een beetje verder, en zijn in regel ook gevaarlijker, omdat deze je gegevens kwetsbaarder maken voor hackers. Het is erg leuk, om jezelf als avatar / een viking / een dier / een beroemdheid te zien, maar je geeft erg veel weg, je gegevens worden zo een stuk kwetsbaarder. Veel mensen beseffen dit niet of denken er niet bij na. Totdat hun account is gehackt. Dan is het huilen. Ik heb ooit iemand gewaarschuwd, zij reageerde met “ ach, als je op sociale media zit zijn je gegevens al bekend “ Natuurlijk, dat klopt, maar er is gelukkig ook nog zoiets als gegevensbescherming, die je op deze manier dus wel enorm kwetsbaarder maakt. ONNODIG. Want naast dat jij zorgt voor veel geld, lopen je gegevens ook meer gevaar.
Wat we goed moeten leren onderscheiden wat betreft des-informatie is of het om een FEIT gaat, of om EEN MENING. Een mening is namelijk totaal iets anders dan een feit. Meningen kunnen sterk verschillen, maar niet alleen dat, ze kunnen ook continu veranderen. Feiten doen dit niet. En zijn te controleren. Veel feiten kunnen op heel veel verschillende manieren worden uitgelegd, dat maakt ze dus niet meteen “ nep “. Er is dan sprake van een andere uitleg van een feit ( een interpretatie) In Nederland is het zo geregeld, dat iedereen mag zeggen en schrijven wat hij / zij wilt, zolang dat niet in strijd is met de wet, we noemen dit ook wel vrijheid van meningsuiting. Dit zegt ook, dat we op internet veel kunnen lezen wat niet waar is. En DAAR wringt de schoen. Want er is zoveel. Wat ook veel verwarring, miscommunicatie en haat strooit. Er zijn helaas ontzettend veel mensen, die opzettelijk des info verspreiden. Deze mensen vermaken zich hiermee, en vullen hun leven hiermee. Het geeft ze een fijn gevoel, om mensen tegen elkaar op te zetten, of onderuit te trappen, ik heb er helaas dagelijks zelf mee te maken. Het is een makkelijke, anonieme manier om haat te zaaien.
Eerder had ik het over de websites en platformen op sociale media die hun geld verdienen op deze platformen, met advertenties, lokkende titels en onderwerpen, om zo hun eigen producten te kunnen verkopen. Je hebt ook een groep mensen, die nep nieuws verspreiden in alle onschuld omdat zij nooit verder kijken dan het puntje van hun neus. Ze lezen iets en volgen elkaar als makke lammeren door op de deelknop te klikken. De post kan dan viraal gaan, wat consequenties heeft.
De rijksoverheid maakt zich net als ik ook zorgen over deze toenemende olievlek op internet en heeft wat punten op een rij gezet om met nepnieuws om te gaan , KLIK HIER Ik heb zelf onlangs ook nog een verhelderend artikel geschreven over een post die viraal ging op Facebook, KLIK HIER.
Wat we dus goed moeten onderscheiden, zijn MENINGEN en FEITEN. Iedereen heeft meningen. En deze kunnen per seconde veranderen. Als jij bijvoorbeeld leest dat de wasstrips van BREITZ geweldig goed werken bij persoon één dan denk je meteen “ ik ga ze bestellen”. Maar lees je de volgende dag weer een andere reactie van iemand die de wastrips helemaal ruk vind, dan denk jij “ nou, laat maar “. Je kijkt ZELF niet, naar wat zo’n wasstrip inhoudt, je laat je leiden door wat je globaal op sociale media leest. En DAT,….DAT is de KRACHT van de gigantische omzetten die worden gemaakt via sociale media. We anticiperen op meningen, niet alleen die van onszelf, maar ook op die van anderen. Terwijl jouw wasmachine niet de wasmachine is van Truus die zegt dat wasstrips bij haar perfect gaan. En jij het huishouden ook niet heeft van Truus.
HET HEEFT GEVOLGEN….
Dat ik dit blog graag wilde gaan schrijven kwam o.a door een incident wat ik van dichtbij meemaakte. Een kennis vertelde mij haar verhaal, ik mocht deze delen in mijn blog, wel anoniem. Ik noem mijn kennis in dit geval even Kim. Zo heet ze in het echt dus niet. Kim is 43, heeft twee kinderen en werkt full time als administratief medewerkster, is niet echt met gezonde voeding bezig, maar heeft sinds vorig jaar last van overgewicht. Ik heb haar vaker geadviseerd, om eens te gaan kijken naar haar voedingspatroon, dat doet ze dan eventjes, maar laat al snel de teugels weer los. Ze kwam op een website terecht, waar in geuren en kleuren werd verteld over hun geweldige kurkuma capsules, die naast detoxen ook zou zorgen voor gewichtsvermindering. . Ze kocht een pot, begon het te slikken…en….eindigde in het ziekenhuis met hartkloppingen. Het bleek te komen door deze capsules, die zeer hoge concentraties van het één en ander hadden. . Ze heeft lang nodig gehad om te herstellen. En nee, dit was niet illegaal, het was legitiem verkrijgbaar. Sociale media stroomt er vol mee.
Wat deed “ Kim “ fout ? Ze deed geen zelf onderzoek. Ze geloofde de sprookjes vertellingen op de website en heeft niet inhoudelijk gekeken naar de doseringen, de gebruikte concentraties en de rest van de ingrediënten. Ze was ook aardig wat geld kwijt aan deze capsules, want vaak worden er ook gigantische hoge prijzen gevraagd, zeker via multi level marketing.
Dit is nog maar een zeer klein voorbeeld, maar ook is angst zaaien een groot probleem wat betreft nep nieuws.
Angst zaaien is één van de meest voorkomende activiteiten op sociale media. Eerder vertelde ik over de mensen die dit opzettelijk doen, maar er zijn ook veel mensen die in hun waarheden geloven en deze ook onderstrepen met zeer onjuiste informatie te verspreiden. Hier komt dat stukje “ mening of feit “ weer om de hoek kijken. Ik heb mij in het verleden te vaak laten verleiden om in discussie te gaan, maar je wint nooit van mensen de zo in hun eigen gecreëerde waarheden zijn gaan geloven. Waarheden, die juist…ja….zijn gebaseerd op wat zij lezen en zien op sociale media. En niet zijn nagelopen. Er wordt ook regelmatig veel opnieuw gedeeld. Iemand vind bijvoorbeeld iets wat , zeg even, vier jaar geleden, hot topic was. Dit wordt opnieuw op sociale media gedeeld, en wordt het opnieuw een viral, terwijl het nieuws EN OUD is, en allang is achterhaald. Ook dit is een vorm van nep nieuws verspreiden. En ook hier kan dit worden voorkomen, door GOED naar een datum van publicatie te kijken. En even te kijken of het nieuws nog wel klopt. Dat is helaas voor het grootste gros mensen op sociale media een brug te ver. Mensen denken niet zelf meer na. En dat heeft weer te maken met veel onzekerheid, bewijsdrang, sociale drang en luiheid.
Even nog terug koppelen naar meningen. Want ik wordt zelf erg vaak beschuldigd van CHERRY PICKING, ook wel alleen mijn mening verkondigen als “ een waarheid ‘ of van een ander wat dan zogezegd “ in mijn straatje “ uitkomt. Laat ik beginnen te vertellen, dat ik in mijn gehele loopbaan als content creator NOOIT iets MIJN WAARHEID heb genoemd. Want NIEMAND heeft eigenlijk de waarheid in pacht, ook de wetenschap niet. Wat ik doe, is zoveel mogelijk “ based evidence “ bestuderen en daar mijn eigen rapport van maken. Dit is geen “ waarheid “ maar een opsomming van onderbouwde feiten. Ik zal nooit, maar dan ook NOOIT aan “ cherry-picking ‘ doen, omdat ik ieders mening respecteer. En dat hoef ik gelukkig ook niet uit te leggen aan iedereen die mij echt volgt om mij, mijn werk, en wat ik naar buiten breng. Er zijn helaas erg veel mensen, die het niet met mij eens zijn en mij daarom gaan schofferen, bekritiseren, aanvallen en zelfs bespugen en belachelijk maken. Dit komt, omdat ik iets bij hen aanraak, waarin zij heilig geloven. Ik respecteer hun mening, alleen gebeurt dit andersom dus niet, wat ook gevolgen heeft. Ik heb gelukkig “ door schade en schande “ inmiddels geleerd hoe ik met deze groep mensen omga op sociale media. Ik vraag de meesten, om te stoppen mij te volgen, omdat het prima is, als we elkaar niet vinden, en geen aansluiting vinden. Er zijn heel veel community’s op sociale media waren iedereen zich wel bij kan aansluiten, de juiste vinden lijkt best moeilijk. Niemand heeft echter IETS aan elkaar aanvallen omdat er andere meningen en opvattingen zijn. De verwijder en zelfs blokkeer knop wordt helaas bij mij vaker gebruikt dan ik wil. Maar ik kies liever voor rust en saamhorigheid, dan ruzie, kift en eindeloze discussies.
Misschien doe je helemaal niets met dit blog. Maar ik hoop, dat het je wat kan leren. Leren omgaan met de huidige sociale media. En, dat de vele influencers ook gewoon mensen zijn, net als jij en ik. Kijk naar wat je leest, lees het met aandacht en controleer, of iets wel klopt, voordat je ook maar IETS deelt. Zielige, aangereden honden en katten, kinderen in verband gewikkeld , spelletjes waarin je profielfoto verandert in een Griekse Godin, het zijn allemaal VERDIEN MODELLEN op sociale media. Ook in mijn vakgebied, voeding en gezondheid, wordt erg veel nep nieuws gedeeld, of op basis van een mening van een ander. Gebruik je hersenen. Controleer de afkomst. Hoe betrouwbaar is een bron ? En hoe werkt deze bron ? Onthoud ook, dat er veel aanhangers bestaan. Die hangen hun welke ziel en zaligheid aan één persoon die bijvoorbeeld zegt dat je kunt leven van zonnestralen en niets hoeft te eten. Het heeft gevaarlijke gevolgen.
Hou respect voor elkaar, en kun jij je niet vinden in wat ik naar buiten breng, even goede vrienden, als je daar teveel van vindt, zoek dan een plek op waar je je wel kunt vinden met wat men daar verkondigt. Niets MOET namelijk bij mij. Ik zet geen loop van een revolver op je slaap, en dwing jou om mij te volgen. Ik koop geen volgers, ik koop geen LIKES, ik doe alles op eigen kracht. Omdat het mij echt heel eerlijk geen ene reet interesseert hoeveel volgers ik heb. Ik hoef er namelijk mijn brood niet mee te verdienen. Ik heb geen betaalde samenwerkingen. Mijn website is op enkele banners na geheel commercie-vrij, ik doe ook niet aan betaalde link-share. Alles op mijn website is van mij, en van MIJ ALLEEN.
Kijk ALSJEBLIEFT wat beter naar wat jij deelt op sociale media, waar jij een LIKE onder zet of een reactie onder plaatst. Het helpt echt.
HOE GA JIJ OM MET SOCIALE MEDIA ? DOE DE TEST!
Goed, je weet nu iets meer over des informatie op sociale media, en wat dit voor gevolgen kan hebben. Maar weet jij eigenlijk, hoezeer sociale media jouw dagelijks leven beïnvloedt ? En vooral de keuzes die je maakt ? Hoe ga jij met sociale media om ? En in hoeverre herken jij nep-nieuws of ga je daarin mee ? Ik heb een soort test bedacht, waarin je zelf kunt ontdekken, in hoeverre sociale media invloed heeft op jouw dagelijks leven. Het kan je veel inzichten geven. En vooral: heel veel bewustwording.
De test werkt als volgt :
* ik stel 10 vragen. Deze vragen kun je onder dit blog / artikel beantwoorden als volgt :
1) jouw antwoord op de eerste vraag
2) jouw antwoord op de tweede vraag…enzovoort.
* Je mag je antwoord zo lang of kort maken als je wilt, maar het is de bedoeling wel, dat je zoveel mogelijk gaat nadenken, en dat opschrijft ( of in dit geval op-tikt ) Ook is pure eerlijkheid een belangrijke schakel in deze test, om jezelf tot inzichten te brengen.
Ik zal naar alle antwoorden kijken en waar het nodig is, een reactie geven. Ik hoop, dat deze test jou helpt om beter naar sociale media te kijken, zelf wat meer na te denken, zodat je er op een fijne en juiste manier mee kunt omgaan.
VRAAG 1 :
WIE VOLG JIJ ALLEMAAL OP SOCIALE MEDIA EN WAAROM ? Dat kunnen zowel You Tubers zijn, als Tik-tokkers / instagrammers en facebookers , als websites. Geef bij iedere bron die jij volgt een uitleg, waarom jij deze persoon volgt.
VRAAG 2 :
WAT IS VOOR JOU BELANGRIJK, OM IEMAND BETROUWBAAR TE VINDEN EN TE VOLGEN ?
VRAAG 3 :
JE ZIET OP JE TIJDLIJN EEN POST VOORBIJ KOMEN DIE IS GEDEELD DOOR EEN VRIEND VAN JOU, EN ZO OOK DUS OP JOUW TIJDLIJN IS VERSCHENEN, DE POST GAAT OVER EEN NOGAL BEHOORLIJKE CLAIM OVER KOKOSOLIE. WAT DOE JE ?
VRAAG 4 :
WAAR KOOP JIJ ALLEMAAL ONLINE ? EN WAAROM ? WAT ZIJN VOOR JOU DE REDENEN OM BIJ DEZE WEBWINKELS TE BESTELLEN ?
VRAAG 5 :
VIND JIJ FOTO’S / AFBEELDINGEN EN VIDEO’S EEN BELANGRIJKE SCHAKEL OM JOU TOT EEN AANKOOP TE ZETTEN ?
VRAAG 6 :
HOEVEEL ITEMS HEB JIJ IN JE KEUKEN, DIE JE HEBT GEKOCHT ONDER INVLOED VAN SOCIALE MEDIA MAAR NIET GEBRUIKT ? WAT VOOR ITEMS ZIJN DAT ?
VRAAG 7 :
JE ZIET IETS NIEUWS VOORBIJ KOMEN OP SOCIALE MEDIA, ZEG EVEN EEN PLANTAARDIGE MELK MAKER / MACHINE. HOE BEKIJK JE DIT EN WAT IS JE REACTIE ?
VRAAG 8 :
ANTICIPEER JE VAAK OP REACTIES VAN ANDEREN ? BEÏNVLOEDT DIT JOUW KOOPGEDRAG ?
VRAAG 9 :
STEL : JE ZOEKT RAAD EN ADVIES OVER EEN GEZONDHEIDSKWESTIE OF PRODUCT. WAT DOE JE ?
VRAAG 10 :
HOE ZIE JIJ JEZELF IN SOCIALE MEDIA ? WAT VIND JE VAN JE EIGEN GEDRAG OP SOCIALE MEDIA ?
SATIRE ?
Naast dat we moeten dealen met nep-nieuws, is er ook nog zoiets als satire. Dit zijn bijvoorbeeld platformen, die aan-de-haal gaan met actuele nieuwtjes, en deze een beetje belachelijk maken. Daarnaast kunnen deze platformen ook zelf iets bedenken, om wat reuring te creëren. Zo publiceerde het satire platform DE SPELD in 2020 een artikel over een verspakket, wat grootgrutter AH klaarblijkelijk in het assortiment zou hebben gezet: een boterham-met-pindakaas-verspakket. Hilarisch, maar destijds werd het bloed-serieus genomen en domineerde het vele sociale media. AH werd plat gebeld met de vraag waar deze pakketten vindbaar zijn. Zelfs anno 2024 wordt deze foto nog altijd opnieuw opgerakeld wat opnieuw voor veel reuring zorgt, omdat veel mensen in de veronderstelling zijn, dat het echt waar is. Dat is dus ook het meest lastige van satire, veel mensen prikken daar niet doorheen, of hebben geen gevoel voor satire. Dit kan, net als bij nep-nieuws, zorgen voor erg veel verwarring, ophef en discussie. Bovendien kunnen veel satire artikelen voor waarheden worden aangezien, omdat, net als bij nep-nieuws het geval is, bijna nooit VERDER wordt gekeken.
Naast satire zijn er ook de leukerds en de grapjassen, die opzettelijk reuring willen opdraaien op sociale media. Zij verzinnen dan net als satire platformen bijvoorbeeld producten die helemaal niet bestaan. Dit wordt ook wel eens een HOAX genoemd. Dit soort grappen kunnen echter voor heel wat ellende zorgen, waar de maker / maakster van zo’n stunt waarschijnlijk nooit echt bij stilstaat. Veel haat, veel kift, en veel onrust. Het is een hele taak, om zo’n hoax te verwijderen van internet, het dwaalt jaren rond, tot iemand het weer eens oppakt en opnieuw op sociale media deelt. Dan rakelt de hele boel opnieuw op, omdat we dan meestal een paar jaar verder zijn. Hoaxen zijn hardnekkig op sociale media platformen. Het is dan ook ALTIJD verstandig om eerst alles eens goed na te lopen, als je een opmerkelijk bericht of product voorbij ziet komen. Wat zie je nu echt ? En google eens, wat erover bekend is. Doe ALTIJD eerst een check up rondje op Google, voordat je maar IETS wilt gaan delen. Vrijwel alle hoaxen worden vrij snel ” ontmaskerd ” en kun je dit via Google ontdekken.
