“PEEJ-FAS ” in make up….hoe zit het nu precies ?
PFAS….het lijkt anno 2024 eindelijk meer aandacht te krijgen. Niet in positieve zin. Want PFAS is een zeer slecht verhaal, voor mensen, voor dieren en voor het milieu. Dit jaar kwam er dan eindelijk wat meer aandacht op PFAS in make up en verzorgingsproducten die we dagelijks gebruiken. Dat veroorzaakte een golf van angst, wat ik dit keer niet kan ontkrachten. Want het IS schadelijk. Zeker, als je het én iedere dag op je huid aanbrengt, én het een hele dag laat zitten op de huid. In Amerika wordt er al langer veel zorgen over gemaakt. In Nederland lijkt het nu, n.a.v een recent onderzoek van het consument programma RADAR ook te worden opgepakt. En dat is enerzijds uiteraard behoorlijk balen. Je wilt immers niet weten, lezen of horen, dat jouw hele make up-stash vol zit met PFAS. En al helemaal niet, als je dat iedere dag gebruikt. Maar anderzijds moet het worden gezegd, omdat het bewezen schadelijke gevolgen heeft voor de gezondheid. De hele wereld heeft op dit moment een hoofdpijn-dossier aan PFAS, omdat het industrieel een zeer belangrijke tak heeft. Eerst in het kort, wat PFAS is.
We lezen en horen het meeste over POLY EN PERFLOURALKYLSTOFFEN, afgekort PFAS. Dit is een verzamelnaam voor meer dan 6000 stoffen waarin o.a een combinatie van fluorverbindingen en alkylgroepen voorkomen. Je hebt vast ook wel gehoord of gelezen over PFOA of C8, dit is zo’n stof die tot deze groep behoort, net als PFOS ( perflouroctaansulfonaat )
PFAS zit niet alleen in pannen, maar ook in vele andere alledaagse dingen als regenkleding, blusschuim en zelfs zoiets banaals als de was waarmee je ski’s invet. Maar het komt dus OOK veelvuldig voor in make up / verzorging. Het komt via producties ook in ons drinkwater terecht. Zo ontstaat PFAS als afvalstof bij het produceren van de zogenoemde GEN X -TECHNIEK, een teflon wat wordt toegepast als anti aanbak laag in veel pannen. Het heeft vele handige eigenschappen, zo zijn de stoffen vet / vuil en waterafstotend, wat het een zeer aantrekkelijk aandeel maakt voor de industrie om veel te produceren met weinig investering. PFAS wordt bijvoorbeeld ook aangetroffen in textiel, smeermiddelen, en ook in voedselverpakkingen. Je kunt zeggen dat PFAS overal is en daarom ook best een zorgelijke bedreiging voor de gezondheid van mens en dier, naast dat het uiteraard ook ons milieu vreselijk belast.
Uit vele studies / onderzoeken die er inmiddels zijn verricht, zijn wetenschappelijk onderbouwde feiten onderstreept dat PFAS stoffen onze gezondheid en ons milieu op vele manieren schade kan berokkenen. Het is niet of nauwelijks afbreekbaar in het milieu wat deze stoffen persistent maakt . Ze zijn vrij mobiel wat betekent dat ze zich razendsnel en vrij gemakkelijk verspreiden in het milieu. De stoffen zijn toxisch, wat in dit geval wil zeggen, dat ze schadelijke effecten kunnen geven in de mens en het milieu. De stoffen zijn bioaccumulerend, wat zegt dat het zich kan ophopen in ons lichaam maar ook in die van de dieren en planten.
Over PFOS, PFOA en Gen X is erg veel kennis beschikbaar, internet geeft een vergaarbak aan informatie, en daar komt nog steeds meer bij. De meest betrouwbaarste en meest relevante informatie kun je vinden op de website van het RIVM. Daar vindt je de meest recente studie/ onderzoek resultaten maar ook besluitvormingen die worden genomen om PFAS stoffen zoveel mogelijk uit onze samenleving te weren. Tevens doen zij zelf ook onderzoek.
Zoals je eerder kon lezen bestaan er wel 6000 verschillende combinaties PFAS, en daar is anno 2024 nog steeds vrij weinig over bekend, al lijkt het nu wel enigszins in actie te komen. Wat doen DEZE stoffen bijvoorbeeld aan ongewenste eigenschappen, en emissies……We weten op dit moment niet of deze andere PFAS mogelijk dezelfde risico’s geven als PFOS / PFOA en Gen X.
Als consument / mens kunnen we niet heel erg veel doen om PFAS te mijden, want het komt overal om ons heen voor, ook in ons dagelijks voedsel en drinkwater. Voordat je meteen naar de waterfilters grijpt, deze stoffen zijn niet met filters weg te filteren. Waar we nog wel ENIGE invloed op kunnen hebben zijn de producten die worden gemaakt met PFAS. Door deze niet meer te kopen verminderen we sowieso de verspreiding van PFAS in ons milieu, maar ook worden wij er zelf dan een stuk minder aan blootgesteld. Het is echter enorm lastig om te achterhalen waar PFAS in is verwerkt, maar wat betreft kook-gerei kunnen we dit WEL goed onder controle houden. Er zijn inmiddels meer dan genoeg alternatieven op de markt verschenen die 100% garantie geven vrij te zijn van PFAS / PFOA / PFOS. Daarnaast kunnen sommige fabrikanten nog wat stappen verder gaan en de pannen bijvoorbeeld ook vrij te houden van lood en cadmium.
PFAS zit ook op groenten en fruit, en onlangs nog was er veel tumult over de PFAS gehalten in eieren van hobbykippen ( KLIK HIER ) PFAS was je, net als de meeste bestrijdingsmiddelen, niet weg van groente en fruit. Dit komt o.a omdat PFAS waterafstotend werkt en ook in de bodem zit waar groente en fruit op groeit. De bekende apparaten , bijvoorbeeld de beroemde AquaPURE die zogezegd de bestrijdingsmiddelen van groente en fruit weg kunnen wassen, halen bovendien geen PFAS weg. Helaas blijft ook dat een hoofdpijn-verhaal. Recentelijk nog bleek uit EEN ONDERZOEK van het Pesticiden Action Network Nederland, dat 92% ( !!!!) van de gangbare aardbeien zijn besmet met PFAS-pesticiden. Alleen de BIOLOGISCHE aardbeien voldeden aan de normen voor bijvoorbeeld baby en peutervoeding.
PFAS IN MAKE UP
Terug naar de PFAS in make up. Het lijkt in Nederland een vrij nieuw dingetje, maar in Amerika speelt dit al enkele jaren. Ik vond veel Amerikaanse studies, waarin werd aangetoond, dat met name de vrij populaire waterproof en lang-lastig-mascara’s kankerverwekkende PFAS chemicaliën kunnen bevatten. Maar helaas geldt dit niet alleen maar voor deze typen mascara’s. Ook werd het aangetroffen in lippenstiften, eyeliners, oogschaduw, blush, highlighters en nog vele andere make up.
PFAS wordt in make up gebruikt, om de langdurige draagbaarheid te vergroten, de huid te laten glanzen ( “ shine “ ) en er glad uit te laten zien. Er zijn bepaalde make up soorten, die een vrij hoog fluorgehalte bevatten, sommigen net wat minder, maar algemeen genomen wordt geschat, dat zo’n 52% van alle ( geteste ) make up een hoog fluorgehalte bevat. Uit diverse testen vond ik veel gelijke procenten, zoals 55% in alle lippenstiften, 42-65% in alle vloeibare lippenstiften / gloss , 43-63% in alle foundations, 36% in alle concealers , 47% in alle mascara’s, maar liefst 83% in alle long-lasting en waterproof mascara’s, alle oog make up producten kregen een percentage meting wat tussen de 55-59 % lag. De long-lasting / waterproof mascara’s lijken op dit moment van schrijven de meeste PFAS te bezitten. Laat ik benadrukken, dat dit om AMERIKAANSE studies gaat en dus ook over Amerikaanse make up / merken. Volgens de NCV ( Nederlandse Cosmetica vereniging ) treffen we in Nederland “ weinig PFAS” aan in make up. Zij vertellen, dat dit komt omdat er in de EU een strenge risicobeoordeling geldt.. Een robuust veiligheidsdossier met ruime marges zou ons hier in NL en in de EU moeten verzekeren dat er geen risico’s zijn. Ik persoonlijk vind dat best knap, als we dat voor elkaar zouden boksen in de EU, terwijl PFAS overal om ons heen is. Volgens de NCV ;” ..De wetenschappelijke risicobeoordeling van cosmetische ingrediënten vormt de hoeksteen van de Europese cosmeticaregelgeving. Het onafhankelijke orgaan SCCS (Scientific Committee On Consumer Safety) beoordeelt het risico van ingrediënten op basis van strikte wetenschappelijke criteria. Ook eventueel hormoonverstorende effecten maken deel uit van de beoordeling en dit met ruime veiligheidsmarges….” En mochten we een stof tegenkomen gelinkt aan PFAS in de INCI lijst, is dat per definitie een zeer lage dosis, anders zou het nooit zijn toegestaan….In hoeverre ik persoonlijk dit kan plaatsen, geen idee, ik vind het wat te ambitieus . Gezien we ook in NL tegenwoordig ONTZETTEND VEEL online bestellen ( Temu / Aliexpress / SHEIN ) Het lijkt mij dan behoorlijk knap, om al deze transacties ( ik schat miljoenen per dag…) te controleren. Maar dat terzijde. In Groot Brittannië vond ik via The Britisch Beautycouncil de reglementen die in GB worden gehandhaafd, KLIK HIER.
Het vervelendste is, dat jij als consument nauwelijks tot nooit af kunt lezen, of er PFAS in je make up zit . Het is ook nog behoorlijk onduidelijk, wat het EFSA nu eigenlijk doet met de toegestane hoeveelheden. Voor nu ZIJN er namelijke geen wettelijk vastgestelde hoeveelheden PFAS in make up. Er zijn wel wettelijk vastgestelde hoeveelheden voor bijvoorbeeld pannen en drinkwater, maar op make up kon ik niets vinden. Het wordt de consument dus best behoorlijk lastig gemaakt. Je zult een almanak op zak moeten hebben van alle “ meer dan 6000” PFAS stoffen, en deze dan ook nog eens herkennen en ontcijferen. Dat is voor mij al een hele kluif, laat staan voor de gemiddelde consument. In een ingrediënten lijst zul je nooit PFAS kunnen aflezen, het wordt altijd onder diverse INCI benamingen vertaald. Er zijn een aantal benamingen te vinden op internet, de meest voorkomende som ik ook hier even op :
– PFOA – PERFLOUROCTAANZUUR
– PERFLOUROHEXANE
– PERFLOURODECALIN
– TRIFLOUROPROPYL CYCLOTETRASILOXANE
– TRIFLOUROPROPYLDIMETHYL / TRIMETHYLSILOXYLICATE
– POLYPERFLOUROMETHYLISOPROPYL ETHER
– POLYPERFLOURISOPROPYL ETHER
– METHYL PERFLOURBUTYL ETHER
– ACETYL TRIFLOURMETHYLPHENYL VALYGLYCINE
– ETHYLPERFLOUROISOBYTYL ETHER
– DECHLORO DIHYDROXY DIFLOURO ETHYLCLOPROSTENOLAMIDE
– PTFE- POLYTETRAFLOUROETHYLENE
– PERFLOUROOCTYLTRITHOXYLANE
– PERFLOURONONYL DIMETHICONE
– PERFLOURONONYLETHYL CARBOXYDECYL PEG-10 DIMETICONE
– POLYPERFLOUROETHOXYMETHOXY DIFLOUROETHYL PEG PHOSPHATE
– PFOS – PERFLOUROCTAANSULFONATEN
– PFNA – PERFLOURONONAANZUUR
– OCTAFLOUROPENTYL METHACRYLATE
– TRIFLOUROACETYL TRIPEPTIDE -2
– TETRADECYL AMINOBUTYROYLVALYLAMINOBUTYLRIC UREA TRIFLOUROACETATE
Ik vond ook op internet een zeer interessante lijst van Clearya and Green Science Policy Institute die ik jullie ook niet wil onthouden :
Zoals je ziet ; tongbrekende woorden. 😫, en dan geef ik je nog maar een paar benamingen, er zijn er honderden. Voor een gemiddelde consument is dit gewoonweg geen beginnen aan, het is daarom echt ontzettend moeilijk om erachter te komen, of jouw make up PFAS bevat. Gelukkig kun je wel IETS doen. Ik geef tips :
KOOP GEEN ONBEKENDE / VAGE / AMERIKAANSE MERKEN / MAKE UP
Op vakantie in Amerika….als je een make up lover bent kom je terecht in een walhalla. Je kunt daar echt je hart ophalen, als het op make up aankomt. Sephora is één van de bekendste make up ketens in Amerika, die ook in Europa zijn gevestigd, o.a in Duitsland en Parijs. In Nederland verdwenen de Sephora filialen in 2012 vanwege een zeer slechte verkoop. Er zijn geruchten, dat Sephora wel weer in Nederland terug zal keren. We zien in Nederland, vanwege de hype op Amerikaanse make up merken ( met dank aan TikTok ) steeds meer Amerikaanse import, zoals ELF, die je nu bij de Etos kunt kopen. Omdat ik zelf denk, dat daar ( nog ) zeer weinig controle op is, raad ik je het kopen van deze Amerikaanse make up af. En wil je echt graag Amerikaanse make up kopen, controleer dan bij het merk zelf, of zij garanderen geheel PFAS vrij te werken. Wat helaas bijna niet voorkomt. Ik vind in mijn research ontzettend veel lijstjes van zeer bekende ( dure ) merken, die vol zaten met PFAS, maar omdat het gaat om Amerikaanse studies, ga ik deze niet publiceren. Toch zegt het wat mij betreft genoeg over de merken, die we ook hier in Europa kunnen kopen. Het lijkt mij nogal vreemd, dat deze “ anders “ worden geproduceerd voor een Europese markt, alhoewel dat uiteraard ook niet uit is te sluiten. Ik vond er in elk geval niets over terug in mijn research.
Niet alleen Amerikaanse make up kun je beter mijden, ook de vage ( meest goedkope ) make up is vaak niet zo’n goed idee. Niet in het bijzonder vanwege de aanwezigheid van PFAS, maar vanwege de vele andere chemische stoffen. ESSENCE zegt bijvoorbeeld wel vrij te zijn van microplastic, parabenen, en PEG’S maar rept NIETS over PFAS stoffen. CATRICE doet en zegt precies hetzelfde. Net als RIMMEL en MAX FACTOR. Ik heb contact gezocht met Essence, Catrice, Max Factor en de Hema, maar allen zeggen langer tijd nodig te hebben om mijn vraag ” gebruiken jullie PFAS in jullie producten ? ” te kunnen beantwoorden met een ja of nee. Kortom: de kunst van het weglaten-spel wordt hier gespeeld. Mijn advies: niet doen. Niet aan beginnen. Dat geldt ook voor action /huismerk / primark make up.
* UPDATE : zowel Catrice als essence, wat onder dezelfde fabrikant valt, zegt na navraag vrij te zijn van PFAS. Ook navraag bij de HEMA vertelt mij, dat er geen PFAS aanwezig is in hun make up. Wat ik persoonlijk best opmerkelijk vind…..
Ik ga wat meer onderzoek doen, en kom er dan later op terug.
BESTEL GEEN MAKE UP BIJ EEN TEMU / ALIEXPRESS / SHEIN
Ik had het eerder over de, in mijn ogen, zeer onwaarschijnlijke controle op wat wij vanuit het buitenland online kunnen bestellen. Naar schatting wordt er iedere dag voor miljoenen omgezet vanuit Nederland via het buitenland dankzij platformen als Temu en Alixpress. Het zijn uiteraard zeer aanlokkelijke prijsjes, maar je zou daar tegelijkertijd ook zo je vraagtekens bij kunnen zetten. WAAROM kan dit ? Maar het is uiteraard best onbetrouwbaar. Vind je dat niet spannend, ga dan lekker je gang, maar wil je graag weten WAT je op je toet smeert, is mijn advies, nooit bij dit soort ondernemingen te bestellen.
EEN PFAS VRIJE WATERPROOF / LONG LASTING MASCARA BESTAAT ( NOG ) NIET
Mascara is één van de meest gebruikte make up soorten. En omdat het oog make-up betreft, kan het voor onze ogen behoorlijk funest zijn. Mascara’s zijn opgebouwd uit polymeren, was, water en pigmenten. Hieraan worden verschillende synthetische stoffen toegevoegd om een mascara bijvoorbeeld een kleurtje te geven of de wimpers te laten krullen . Ook zijn er waterbestendige mascara’s. Hieraan worden naast water propylene en dus ook PFAS ( stoffen ) toegevoegd. Dit maakt de mascara meer vloeibaar, het blijft langer zitten, en is watervast. Het gaat meestal om silicone-achtige stoffen, isosodecane, en minerale oliën als petrolatum. Als je gevoelige ogen hebt, is een water-proef-mascara nooit een goed idee. Door al deze extra stoffen kunnen de ogen extra worden geïrriteerd. Aan mascara’s worden ook vele bewaarmiddelen toegevoegd. Kortom: conventionele mascara’s zijn nooit erg gezond voor je ogen. En heb je last van gevoelige ogen, dan kan het voor zeer veel kleine en grotere oog-problemen gaan zorgen, zeker bij langdurig gebruik.
Gelukkig zijn er gezondere, meukvrije alternatieven. Dankzij de opkomende weerstand tegen al de chemische / synthetische stoffen komen er steeds meer 100% natuurlijke / meukvrije / veganistische make up producten op de markt en kun je die steeds vaker overal kopen. Nu wil 100% natuurlijk en veganistisch niet direct zeggen dat het vrij is van synthetische stoffen. Er zijn veel mascara’s op de markt die nu leuk inspringen op de veganistische trend, maar alleen geen dierlijke ingrediënten bevatten, wel chemische. Het is dan ook erg belangrijk, dat je de ingrediënten goed naloopt.
Betreft waterproof en long lasting, er bestaat nog geen waterproof en long lastig mascara, die GEEN PFAS bevat. Tot zover ik weet, is nog niemand daarin geslaagd, al vind ik de mascara van PHB ETHICAL BEAUTY er zeer dichtbij komen. De gangbare mascara’s bevatten helaas altijd wel iets van PFAS. Het is niet anders…..
MERKEN DIE 100% PFAS VRIJ GARANDEREN / VRAAG NAAR DE GARANTIE
Nu dat PFAS in make up een vrij heet hangijzer lijkt te gaan worden, komen steeds meer merk met een volledige PFAS vrij-garantie. Dit zijn nagenoeg nu nog vooral de natuurlijke merken, zoals :
– ZAO
– PHB ETHICAL BEAUTY
– MADARA
– LAVERA
– WELEDA
– INIKA
– UOGA UOGA
– ECO COSMETICS
– BOHO GREEN
– SO’BIO ETIC
– LIVING NATURE
Dit zijn allemaal merken, die we voornamelijk in biowinkels kunnen kopen. Ze vallen onder de zogenoemde ecologische make up. De bovengenoemde merken hebben mij de 100% volledige garantie toegezegd 100% PFAS vrij te zijn. Daar mogen we dan zeker van uitgaan. Mijn persoonlijke favoriet is de ZAO make up, waar ik een review over heb geschreven, KLIK HIER om deze te lezen.
Als jij een merk gebruikt, waarvan je niet zeker weet of zij PFAS gebruiken of niet, kun je het beste contact zoeken met de fabrikant. Zij moeten je dan vertellen, of zij PFAS gebruiken, of niet. Denk ook zeker NIET, dat VEGAN make up betekent, dat het meukvrij is. Alles wat dat zegt, is dat het niet op dieren is getest en dat het vrij is van dierlijke componenten.
Hopelijk is alles zo een beetje duidelijker voor je. Angst is nooit een beste raadgever, maar dat je op moet letten, is een vaststaand feit. Ga ook wat betreft make up MET GEZOND VERSTAND om.
ZAO MAKE UP BESTELLEN? Klik hier
Worden deze stoffen ook als verkeerd (rood) of sceptisch (oranje) aangemerkt in de Beat de microplastics-app? Ik gebruik deze altijd in de winkel om te controleren wat er in zit. Of valt pfas niet onder de microplastics? Maar komen alleen microplastics vrij uit pfas?