Insectenmeel door ons dagelijks voedsel…..
Op dit moment van schrijven ( Januari 2023 ) staat mijn mailbox op ontploffen, stromen de berichten via mijn socials binnen en wordt ik overspoeld met vragen. Wat is er aan de hand ? Wel … er is enorm veel ophef ontstaan over het gebruik van insecten in ons dagelijks voedsel. Heel veel mensen vinden het krankzinnig en maken zich zorgen over de vele angstige berichten dat het mogelijk giftig zou zijn. Kortom, veel om eens in te gaan duiken! Let’s go.
INSECTEN ETEN???
Laten we bij het begin beginnen. En dat is het consumeren van insecten. Dit is niet nieuw, we eten al jaren insecten, en we proberen er al jarenlang aan te wennen. Supermarkten deden eerdere pogingen om insecten te verkopen, maar niets heeft tot nu toe geleid tot maar enigszins warm lopen voor insectenconsumptie. Het lijkt voor de meeste consumenten een brug te ver.
Als ik persoonlijk denk aan het eten van een kakkerlak, krekel, sprinkhaan of ander raar gespuis, dan moet ik eerlijk zeggen dat ik er niet bepaald water van in mijn mond krijg, integendeel, bij mij lopen de rillingen eerder over mijn ruggengraat. Het idee om een insect te eten, dat staat niemand denk ik aan. Ook niet als deze is gefrituurd of gebakken. Het blijft voor mij een error geven in mijn hoofd en ik denk, dat ik daarin niet de enige ben. 🤯
Er wordt erg veel gedaan, om ons warm te krijgen voor insectenconsumptie, maar waarom zouden we dan insecten moeten gaan eten?
Het wordt gezien, als HET NIEUWE VOEDSEL. Er leven meer dan acht miljard mensen op deze aardbol, en om al deze mensen-monden te kunnen blijven vullen in de toekomst, zonder het milieu daarin te schaden / te belasten, zullen we naar alternatieven moeten zoeken. Het kweken van insecten lijkt hierin de gouden zet te zijn, omdat het een betaalbare, meest efficiënte en meest duurzame oplossing lijkt te zijn, waar momenteel in Nederland ook erg veel onderzoek naar wordt gedaan.
Nu is insecten consumeren niet iets wat we pas hebben ontdekt, in heel veel culturen is het consumeren van insecten zelfs gewoonlijk. Maar in Westerse landen wordt het niet toegepast en vinden we het maar eng, raar en niet sporend in ons hoofd. Er wordt gepleit voor een cultuurverandering in het Westen, zodat de insecten iets gewoonlijk worden in onze supermarkten / in ons dagelijks voedsel. Maar waarom wordt er nu specifiek voor insecten gekozen ?
GEZONDE VOORDELEN
Wel, dat heeft alles te maken met de extreme voedingswaarden van insecten. Veel insecten zitten vol eiwitten, vetten, vitaminen en mineralen en zijn daarom een gezonde aanvulling in het dieet van zowel mens als dier. We voederen al jarenlang dieren met insecten. De productie van insecten is bovendien zeer efficiënt en duurzaam vergeleken met de traditionele veeteelt. De veehouderij is verantwoordelijk voor zo’n 80-85 % van het wereldwijde gebruik van landbouwgrond, maar produceert slecht gemiddeld 18-19% van alle calorieën , en zo’n 25% van alle eiwitten, die door mensen worden geconsumeerd.
Insectenkweek kan de uitstoot van broeigas-kassen , het extreme watergebruik, en het gebruik van land sterk verminderen. Als we bijvoorbeeld naar de producties van rundvlees kijken, zien we dat er gigantisch veel grondstoffen worden gebruikt en is de ecologische voetafdruk extreem te noemen.
Insecten eten organisch afval, zoals bedorven fruit, mest en groenten. Op deze manier zetten insecten ogenschijnlijk nutteloos landbouwafval om in goed bruikbaar voedsel.
Arnold van Huis, emeritus professor tropische entomologie aan de Wageningen Universiteit, legt daar het één en ander over uit. “ …Neem de soldatenvlieg. Dit is een vliegsoort die eruit ziet als een gewone vlieg en in vrijwel alle landen ter wereld voorkomt. Uit onderzoek is gebleken dat de larven van deze vliegsoort extreem veel eiwitten bevatten. De zwarte soldaatvlieg is in staat organisch afval ( in het bijzonder groente en fruit ) te converteren naar een zeer hoog eiwitgehalte. Maar er zijn veel andere organische reststromen die zeer geschikt zijn, zoals de bietenteelt en de bierindustrie. De vlieg kan zelfs iets als mest afbreken. Echter is het gebruik van op mest gekweekte vliegen in de EU nog niet toegestaan ..”
Van Huis is pro insecten consumeren. Hij ziet de vele voordelen voor mens, dier en milieu. “ …om de weerstand tegen het eten van insecten te overwinnen, werkt het beste om mensen de dieren te laten proeven. Ze worden dan meestal aangenaam verrast ..” Volgens de hoogleraar speelt de universiteit waar hij werkzaam is, een vrij belangrijke rol bij de ontwikkeling van insecten als voedselbron. Er wordt veel onderzoek gedaan naar het gebruik van de soldaatvlieg als voer voor kippen en varkens en de verwerking van insecten op een zodanige manier dat deze geschikt worden om als voedsel te worden gebruikt , in de breedste zin . Daarnaast is de Universiteit Wageningen leidend in een paar EU-projecten. Waarvan één, die alle aspecten van insecten als voer en voedsel onderzoekt. Een ander project loopt, waarin PhD-studenten uit Europa worden opgeleid als veterinaire specialisten op gebied van insecten. Dat is volgens van Huis ook nodig, omdat er nog vrij weinig bekend is over de gezondheid van insecten in een kwekerij.
Wereldwijd wordt er veel onderzoek gedaan naar insecten als duurzame voedingsbron. Zo worden op verschillende universiteiten in India gekeken hoe veilig insectenkweek is, en in de toekomst kan zorgen voor extra werkgelegenheid, en voedselzekerheid voor de snel groeiende Indiase bevolking.
Langzaam maar zeker draait het Nederlandse bedrijfsleven warm voor het kweken van insecten. Er zijn inmiddels al een aantal veeboeren zich aan het omscholen tot insectenkwekers omdat deze toch de schijn hebben veel toekomstperspectief te bieden. Zo zijn er inmiddels al een aantal grote bedrijven in Nederland die zich hebben toegelegd op het produceren van insecten voor de veeteelt, en dit betreft dan met name de zwarte soldatenvlieg. Ook bestaat er in Nederland een bedrijf, die krekels en meelwormen produceert voor menselijke consumptie, en als veevoeder. Er zijn al een aantal bedrijven, die zijn overgestapt van het telen van varkens en kippen, naar het kweken van insecten.
KREKELMEEL TOEGELATEN BINNEN DE EUROPESE UNIE
Goed, tot zover de vrij positieve geluiden over het consumeren van insecten. We leken het allemaal wel prima te vinden tot er ophef ontstond, door een berichtgeving van de Europese Unie. Deze keurde de vermarkting van het gebruik van krekelmeel in voedselbereidingen 3 Januari 2023 goed. Dit houdt in, dat de EU “ ja” heeft gezegd voor huiskrekelpoeder te mogen gebruiken om brood, koekjes, pasta, en nog veel meer te mogen bereiden. De Europese commissie heeft toestemming verleend voor het in de handel brengen van huiskrekelmeelpoeder voor een periode van vijf jaar. Het meel wordt gezien als een vervanger voor tarwebloem, een bloem wat industrieel bekeken extreem veel wordt toegepast in talloze levensmiddelen.
De huiskrekel dus. Deze mag sinds Februari 2021 binnen de EU als voedingsmiddel worden verhandeld. We mogen dus al een poosje gefrituurde krekels eten. Het is na de meelworm en de sprinkhaan het derde insect dat op de Europese markt werd toegelaten. Deze goedkeuringen volgen, zodra het advies van het EFSA
( Europese Autoriteit voor voedselveiligheid ) veilig is bevonden. In Mei 2022 publiceerde het EFSA al een vrij positief advies over het gebruik ban krekelmeel in voedingsmiddelen, en uiteindelijk heeft de Europese commissie de vermarkting van huiskrekelmeelpooeder in Januari 2023 goedgekeurd. Alhoewel andere bedrijven vrij baan krijgen om een handelsvergelding aan te vragen heeft slechts één bedrijf deze daadwerkelijk aangevraagd ( CRICKET ONE CO ) en zij mogen dus vanaf nu gaan produceren met huiskrekelmeelpoeder.
WAAR GAAT ALLE OPHEF OVER ?
Okay, so far so good. Zou je denken. Want op papier lijkt alles er goed uit te zien. Maar waarom is er dan zoveel tegenstand, ophef en weerstand ? Ten eerste zijn daar de veganisten. Zij vinden deze ontwikkelingen uiteraard niet zo fijn. En dan zijn er ook nog angstige en zorgelijke verhalen, over een stofje die de meeste insecten bij zich dragen , CHITINE. Wat is dat ?
Chitine is een polymeer, en meteen s’werelds tweede meest belangrijkste natuurlijke polysacharide naast cellulose. De polysacharide komt voor als bouwstof in de celwanden van schimmels en….in het exoskelet van geleedpotigen ( insecten dus ) Het komt bijvoorbeeld ook voor in kreeftachtigen en spinnen. Het zorgt voor de stevigheid van de pantsers. CHITOSAN ijs de belangrijkste afgeleide stof van chitine, deze twee zijn verbazingwekkend te noemen als materiaal. Zo zijn ze biocompatibel, biologisch afbreekbaar, bezitten zij een antimicrobiële activiteit en wordt erg goed verdragen door het menselijken dierlijk immuunsysteem. Hierdoor hebben deze stoffen enorm veel potenties voor toepassingen in de biomedische wereld. Ze hebben een virusdodende werking en een antischimmel werking, En vooral : HET IS NIET GIFTIG. En dat laatste is nu juist de angel van de vele angstaanjagende berichten.
Ruben Smets, postdoctoraal onderzoeker van de research Group for insectproduction and processing aan de KU in Leuven, vertelt echter andere dingen.
“….Het klopt inderdaad, dat insecten de stof chitine bevatten. Het zit in het uitwendige skelet van insecten, maar is gewoon een VOEDINGSVEZEL, die qua structuur erg vergelijkbaar is met cellulose, een vezel wat voorkomt in hout, maar ook in groenten … Het aandeel chitine in insecten is bovendien zeer beperkt. Zo bevat de meelworm bijvoorbeeld slechts 6% chitine terwijl hij voor ruim 50% uit eiwitten bestaat en voor 35% uit vet. De rest zijn mineralen.. Insecten zijn dus een goede bron van vezels, net zoals andere voedingsmiddelen. Chitine is NIET schadelijk voor de mens, maar net nuttig. Een minimale dosis vezels is noodzakelijk voor een goede darmtransit ..”
Ook Thomas Spranghers, onderzoeker aan het expertisecentrum AGRO EN BIOTHECHNOLOGIE van hogeschool VIVES zegt dat het exoskelet van insecten chitine bevat en dat het om een vezel gaat, maar hij voegt er wel aan toe, dat een beperkt aantal mensen allergische reacties kunnen geven bij insecten.
Insecten zijn geleedpotigen, net zoals schaaldieren. Wie allergisch is voor schaaldieren, kan ook allergisch zijn voor insecten, al is dat niet noodzakelijk het geval. Je kunt bijvoorbeeld ook voor één specifieke insectensoort allergisch zijn. Feitelijk genomen kan de mens voor welk voedingsmiddel ook allergisch zijn, met die mogelijkheid moet dus ook wat betreft insectenconsumpties rekening mee worden gehouden.
Zowel Springers als Smets zeggen ook, dat de voedselwetgevingen op insecten zeer streng zijn. Als iets maar enigszins in twijfel wordt genomen dat het niet voedselveilig is, mag het in geen geval op de markt worden gebracht. In dat opzicht kunnen we zeker vertrouwen op de veiligheid van huiskrekelmeelpoeders in voedselbereidingen, en is het zeker niet giftig bevonden.
Maar wat is dan de ophef?
Op sociale platforms als Facebook , waar mijn werkgebied voornamelijk ook ligt, liegen de heftige reacties er niet om. Er wordt gesproken over vergif, vergiftiging en giftige stoffen. Het verhaal gaat rond, dat de stof chitine niet door onze darmen kan worden verwerkt, en dat de polysacharide zeer “ smakelijk” is voor kanker, schimmels, parasieten en zo’n beetje alles waar wij ziek van worden. Dat zijn pittige beweringen, die goddank zijn ontkracht, maar wel zorgen voor ontzettend veel angstzaaierij. Een opsomming :
– in 2010 heeft het EFSA chitine in de vorm van een voedingssupplement aangewezen als een veilig voedsel ingrediënten onder de voorgestelde gebruiksvoorwaarden en inname niveau. Per Februari 2022 geeft de Europese commissie dat drie insecten ( huiskrekels, migrerende sprinkhanen en meelwormen ) goedkeuring voor marketing en consumptie in de EU als zogenaamde “ nieuwe voedingsmiddelen .
– het Voedingscentrum stelt, dat de insecten / meel wat in Nederland rouleert, veilig is voor consumptie. Het NVWA ( Nederlands Voedsel en Warenauthoriteit ) houdt volgens hun website toezicht op veilige en hygiënische producties van insecten als voedsel. Producenten van insecten voor menselijke consumpties, waar dus nu ook producenten vallen die met huiskrekelmeelpoeder gaan werken in hun producties, dienen te voldoen aan de eisen die gelden voor levensmiddelenbedrijven.
– Veel verenigingen voor kankerbestrijding verklaren dat noch het Internationale Agentschap voor kankeronderzoek ( IARC ) , noch het Wereld kanker onderzoek fonds ( WCRF ) classificeren dat de consumptie van insecten en chitine kankerverwekkend zijn. Ook mijn zoektochten in verschillende databases als PUBMED en Embase ( wetenschappelijke databases en studies ) leverden totaal niets op aan mogelijke verbanden m.b.t kanker en chitine / insectenconsumptie.
Hoe komt het verband m.b.t kanker dan de wereld in ? Wel, langere tijd dachten biologen dat zoogdieren geen enzym produceren dat chitine kon afbreken, maar dat betekende sowieso al nooit, dat een insect niet door de darm verwerkt kon worden. Er is een vergelijking getrokken met cellulose waaruit de celwandel van veel planten bestaan en dat het menselijk lichaam niet kan afbreken door het ontbreken van een geschikt enzym. MAAR ….we eten toch ook nog gewoon selderij, ook een beruchte als het komt op verteerbaarheid, en dat selderij juist goed voor ons is, weten we ook. Alhoewel sommige delen van groenten niet volledig worden verteerd, zijn de ONOPLOSBARE VEZELS die het bevat juist zeer heilzaam.
Een studie uit 2018 over chitanase genen ( dat zijn enzymen die chitine afbreken ) vertelt dat hoewel chitine misschien niet volledig verteerbaar is, dat het NIET NOODZAKELIJK SCHADELIJK IS VOOR HET MENSELIJK LICHAAM. En dat is zo’n beetje ook wat o.a het Voedingscentrum zegt. Het is een beetje giftig, maar niet noemenswaardig schadelijk bevonden. Net zoals stoffen als fytinezuur mogelijk schadelijke effecten kunnen geven, maar we de vele gezonde voordelen van bijvoorbeeld noten en granen vooraan moeten zetten in volgorde.
Onze darmen halen voedingsstoffen uit plantaardige producten en geven tevens de onverteerbare vezels door waardoor alles flink in beweging blijft in ons spijsverteringskanaal, wat zorgt voor een gezonde en regelmatige stoelgang. We weten inmiddels allemaal hoe belangrijk voedingsvezel zijn en dat we ze ook echt nodig hebben.
Het onderzoek had nog meer opmerkelijke punten. Zo is gebleken, de orde van zoogdieren waartoe de mens behoort ( primaten ) een specifiek enzym kunnen gebruiken om de chitine in het exoskelet van insecten te verteren, wat zeer belangrijke voedingsvoordelen kan opleveren. Langere tijd is gedacht, dat chitine voor zoogdieren precies hetzelfde was als cellulose. De ontdekking van het enzym “ zoogdierchitnase “ in de magen van o.a muizen en vleermuizen heeft dit in twijfel getrokken en doet sterk vermoeden, dat sommige zoogdieren wel degelijk chitine kunnen verteren. Mensen en vele andere primaten hebben een FUNCTIONEEL GEN voor dit enzym. Dit maakt het voor ons mogelijk, dat wij chitine in onze darmen kunnen verwerken, maar zelfs als we dat niet konden, zou het gewoon door ons systeem gaan, net als cellulose in selderij.
HOE ZIT HET DAN MET DE VEILIGHEID ?
Door al deze angstzaaierij hebben we uiteraard sterke twijfels gekregen en dat is ook terecht, want het gaat immers om onze gezondheid. Dus hoe zit het nu met de veiligheid in ons voedsel wat betreft chitine / insecten? In Januari 2020 is er een studie in het NFS JOURNAL gepubliceerd waaruit blijkt dat de voedselkwaliteit van eetbare insecten gelijkwaardig en zelfs nog beter zijn dan die van dierlijk voedsel. Wel geeft de studie aan, dat er nog meer onderzoek moet gaan plaatsvinden, wat nu ook gebeurt.
Wat in elk geval meer dan duidelijk is, en ook door de wetenschap wordt onderstreept, is dat er geen enkel bewijs is dat het consumeren van insecten / chitine schadelijk is voor zoogdieren. En alhoewel chitine wellicht niet volledig door de menselijke darm wordt afgebroken, betekent dit volgens de deskundigen NIET, dat ons lichaam het niet kan verwerken, of ons zal vergiftigen. Ook DAAR is volgens de deskundigen vooralsnog geen enkel bewijs voor. Ook niet voor het ontwikkelen van kanker of andere ziekten waar we nu angstzaaierij over krijgen ingefluisterd. Voedselveiligheid instanties wijzen ons erop, dat het zeer belangrijk is om ervoor te zorgen dat consumptie-insecten VEILIG worden geproduceerd onder de streng opgestelde regels en wetgevingen. Het moet 100% veilig worden bereid en geconsumeerd, net als ieder ander voedsel.
De verantwoordelijkheid ligt daarmee dus ook een beetje bij de consument om daar goed op te letten, gezien de opmars van consumptie-insecten in aantocht lijkt en er ook “ zwarte markten” kunnen ontstaan waar niet zo goed op wordt gelet op hygiene, of aan regelgevingen worden gehouden.
Maar nu het door de Europese commissie officieel is toegestaan, zouden we ons wat betreft de veiligheid geen zorgen hoeven te maken.
DE HAMVRAAG : WAAROM EN WILLEN WE WEL AAN DE KREKELMEEL ????
Tja, en dan eindigen we met de kwestie WAAROM. Eerder vertelde ik, dat het vooral een zeer goede stap voor de toekomst kan zijn, vooral voor ons milieu. Zoals je eerder kon lezen schelen de producties van insecten met een flinke slok op een borrel naast de vleesproducties. Het levert dus een enorme milieuwinst op met heel veel biodiversiteit. En ook levert het meer zekerheid om iedereen over de gehele wereld te kunnen blijven voorzien van voedsel. Maar vooral heeft het ontzettend veel voedingswaarden die zeker in een tijd waar we deze steeds minder goed binnen krijgen zeer welkom zijn.
Huiskrekelmeelpoeder wordt gezien ter vervanging voor TARWE. We weten zo’n beetje allemaal inmiddels wel, dat het tarwe van vroeger het doorgefokte genetisch gemanipuleerde tarwe van nu niet meer is en dat dit, zeker voedingswaardig en milieu-wise bekeken, zo zijn gevolgen heeft. Insectenmeel kan op dit vlak dus zeker een zeer goede toevoeging zijn.
Maar willen we wel aan de krekelmeel in ons dagelijks brood, onze pasta, ons crackertje ? Dat blijft persoonlijk. Naar mijzelf kijkend sta ik zeker niet negatief tegenover insectenmeel. Maar ik zal het niet consumeren. Waarom niet ? In elk geval NIET vanwege de indianen verhalen, maar wel omdat ik simpelweg geen behoefte voel, om insecten te consumeren. Ik heb het niet nodig, om in leven te blijven. Net zoals ik geen tarwe nodig heb, om in leven te blijven en het om exact dezelfde reden ook niet consumeer. Wel vind ik het naar het milieu gericht zeker geen vervelende ontwikkeling. We moeten zeker naar de toekomst kijken en we willen ook tenslotte dat de vleesindustrie verdwijnt. Dat kan niet zonder enigszins een goede vervanging.
Dus het mes snijdt wat mij betreft aan twee kanten. Misschien dat ik ooit overstag ga en een gefrituurde krekel in mijn mond durf te stoppen, maar voor nu zeg ik NEE. Ik hou het voorlopig lekker bij mijn verse groenten…..🥹
AANVULLING:
Op dit artikel kwam, zoals het zo’n beetje in de lijn der verwachtingen lag vanwege de enorme heftigheid rondom dit onderwerp, veel opwaaiend stof. Er waren erg veel mensen die boos reageerden, en mij voor rotte vis uitmaakten, omdat ik waarschijnlijk in diens ogen iets heel tegenstrijdigs schreef. Ook waren er reacties die mij beschuldigden voor van alles, o.a dat ik de wetenschap ( in dit geval Universiteit Wageningen ) zou promoten en ondersteunen in hun betaalde onderzoeken en studies, maar ook regelrechte persoonlijke aanvallen omdat mijn artikel niet de lijn der verwachtingen van heel veel mensen lagen. Dit heeft mij enigszins toch best verbaasd, ook al verwachtte ik enorm veel “ ruis” van o.a veganisten, die deze insecten-gate uiteraard niet zien zitten. Ik vind het fascinerend, hoe mensen hun eigen bril opzetten en lezen wat zij willen lezen, dat blijft voor mij echt iets bijzonders. Dit artikel werd dan ook vaak totaal uit zijn verband gerukt en er werden aannames gedaan die kant noch wal raakten.
Het “ probleem” met dit soort onderwerpen is dat IEDEREEN zijn eigen mening heeft en daarmee ook in zijn eigen waarheid gelooft. En daar is NIETS mis mee, daar heb ik alle respect voor. Waar ik geen respect voor heb zijn ronduit schofferende reacties. Ik ontving deze overal: op mijn social media, in mijn mailbox en via mijn website ( zie screenshot )
Er werd , zoals gewoonlijk het geval is, van alles bij gehaald wat totaal niets met het onderwerp te maken heeft, zoals de vaccinaties, waar ik mij overigens nooit, maar dan ook NOOIT over heb uitgelaten in de media en op mijn website. Als je dan niet reageert, en dus niet DOET wat mensen van je verlangen te reageren, dan gaan ze zelf iets verzinnen om jou onderuit te trappen. Of gaan reageren met teksten als ” niet van jou verwacht” ” ik ga je niet meer volgen “. Ik vind dit soort reacties gelukkig verder niet zo spannend, maar wel stuitend. Het voelt een beetje als blackmail. Ik heb alle respect voor kritieke noten, zolang ze maar gerechtvaardigd zijn en respectvol. Ik kan niets met leugenachtige verhalen, onderwerpen aansnijden die kant noch wal raken, of discussies aangaan met mensen die je persoonlijk gaan beledigen en uitschelden.
Ik wil vooral het volgende benadrukken :
– IEDEREEN HEEFT EEN EIGEN MENING. En dat MAG. Je mag je eigen visies hebben, je eigen inzichten, je eigen oordeel. Maar wat NIET OKAY is, is om anderen die niet meegaan in wat jij gelooft en waar jij voor staat, af te branden.
– LEES DIT ARTIKEL MET EEN JUISTE BRIL. Zetje eigen bril eens af en zet de neutrale bril op, want zo is dit artikel ook geschreven. Je hoeft het met veel niet eens te zijn. Dat is helemaal OKAY. Maar bedenk wel of het NODIG IS om je diaree overal overheen te poepen, omdat jij dit / dat/ zus en zo vind. Heeft dat enige meerwaarde ? Is het zinvol, en vooral, respectvol?
– IK GEEF IN DIT ARTIKEL GEEN BEPAALDE MENING / OORDEEL . Hoe ik over het gebruik van insecten sta, vertel in in het slotstuk. Daarin blijf ik eerlijk, oprecht en neutraal. Ik zeg nergens in het artikel, dat ik insectenmeel vreselijk vind, of giftig, Maar ik zeg ook nergens dat het niet zo is, simpelweg omdat daar OOK nog geen onderstreepte onderbouwingen voor zijn. Ik heb in dit artikel zoveel mogelijk geprobeerd neutrale info te verstrekken en de feiten wat er tot nu toe bekend is, op een rij gezet. Aan IEDEREEN zelf de keuze om daar iets mee te doen, of niet. Het zegt dus niet dat ik pro of tegen ben.
– WEES MENSELIJK. Vraag je af, wat jij inbrengt aan alle haat en oorlog op social media. In hoeverre doe jij mee aan bijvoorbeeld het verspreiden van haat berichten, nepnieuws en provocerende teksten, die vooral ELKAAR raken en schaden ? Controleer zelf alles waar je over hoort of leest. Klopt het ? Wat kun jij er zelf over vinden in plaats van de vele bronnen die alles van elkaar overnemen?
– BLIJF REALISTISCH . Niets is ingewikkelder en complexer dan dit soort zaken. Aan jou de taak om er realistisch in te blijven staan. En bronnen na te lopen. Want een ei eten is wellicht nét zo “ spannend “ als het eten van een krekel. Koppel dingen los van elkaar en zet er een realistische kijk op.
– VOORKOM ANGSTZAAIERIJ. Elkaar angst aanjagen is een groot probleem op social media. Ook hier moeten we voorzichtiger met elkaar zijn. Kijk goed naar bronnen. Onthoud, dat er heel veel mensen zijn. En met heel veel mensen, ook heel veel verschillende persoonlijkheden. Veel mensen kunnen door dit soort angstzaaierij compleet van het pad raken, en zelfs grip op het leven verliezen. Denk er daarom alsjeblieft goed over na, voordat je maar iets post op social media, of iets naar iemand mailt. Het kan mensen raken op de meest vreselijkste manieren met alle gevolgen van dien.
Als het maar duidelijk op het etiket staat en er voldoende “gewone” melen en andere producten overblijven. Ik probeerde een paar jaar geleden buffalowormen. Niet bijzonder,geef mij maar peulvruchten
Precies, als het gewoon om het label staat en de consument gewoon kan blijven kiezen is er imo niets aan de hand..
Maar tegenwoordig is ‘keuze’ een vies woord..
Hi Monique, toevallig hierover ook een artikel gelezen van Daniël Deweduwe. Hij geeft aan dat de krekels 24 uur uitgehongerd worden en dan levend ingevroren. Dit is alles behalve diervriendelijk. Daarna volgt ook nog een heel proces om er meel van te maken. Blijven de poten en vleugels er in, dan kan dat zorgen voor irritaties in de darmen. Al met al een nare ontwikkeling om deze beestjes op deze manier te kweken en te misbruiken.
Hopelijk wordt het wel vermeld op het etiket, want ook ik wil dit niet consumeren. Hartelijke groet
Ja, dat heb ik ook gelezen. Voor mij geen insecten(meel) op het menu. Plantaardig en zo min mogelijk bewerkt is mijn motto.
Ik denk ook dat de termen die Daniël gebruikt nogal emotioneel beladen zijn. Wie heeft al niet eens 24u gevast om gezondheidsredenen? Zo’n marteling vond ik dat niet. Bevriezen is 1 van de meest “aangename” manieren om te sterven, je hebt kou en glijdt weg in een slaap. Begrijp me niet verkeerd, ik kies om geen dieren op te eten, maar ik hou ook niet van eenzijdige emotioneel beladen stemmingmakerij. Blijf je eigen verstand gebruiken, vanwaar de bron ook komt.
hoe worden die insecten dan gedood ? Met één of ander product ? Of levend gemalen ? of ????
op internet / YOU TUBE kun je video’s vinden hoe dit wordt gekweekt. Tik ” krekels” in en je krijgt veel filmpjes.
Het is voor mij nog te nieuw om een mening over te hebben. Dat heb ik, en zeker jij ook Mo, wel over vele bestaande voedingsmiddelen. Dan denk ik: Wageningen wordt gesponsort door Shell en Unilever. Al die genoemde instanties hebben ook alle E nummers goedgekeurd. En ze zijn in leven geroepen door de voedingsindustrie. Dus al jouw info hierover schept bij mij zeker geen vertrouwen. En dat heb ik bij jou nog nooit eerder gehad.
Ik kan jou absoluut volgen Lidy! Monique volg ik al een hele tijd, want zo lekker grondig en kritisch. Dit is de eerste keer dat ik jou, Monique niet kan volgen. En ook dat is niet erg. We hoeven het niet altijd eens te zijn!
ook voor jou vraag ik, waarop jij je mening baseert. Waar beweer ik bijvoorbeeld dat ik volgens jullie de gesponsorde / betaalde wetenschap promoot? En waar zijn de bronnen dat dit dan ook eens zo is ? Ik kon zelf in mijn resreach niets daarover vinden. Mijn artikel is neutraal, en ik velg nergens een oordeel. Ik vind het dan ook onterecht dat jullie mij hierop aanklagen. Waar zijn jullie bronnen dat de aan-gelinkte artikelen in mijn artikel zijn betaald en gesponsord?
Ik link jou helemaal niet aan sponsors. Je hoeft je helemaal niet aangevallen te voelen. Ik zeg alleen dat de Wageningse universiteit gesponsord wordt en daarom niet neutraal is. En de Enummers, waar jij ook zo voor waarschuwd, zijn goedgekeurd door de door jou genoemde Europese instanties. Ik volg jou al heel veel jaren en je hebt me altijd goed geholpen met je neutrale onderzoeken. Daarom ben ik nu verbaasd dat je die genoemde instanties aanhaalt.
Kan het zijn dat je wat overprikkeld raakt door reacties ????
nu ga jij persoonlijke dingen erbij trekken want nee ik voel mij niet aangevallen of geprikkeld, wel geïrriteerd omdat je zaken gewoonweg niet heel erg eerlijk scheidt. Ik zeg namelijk NERGENS iets over dat ik ” Wageningen promoot” vanwege dat zij MOGELIJK worden betaald door sponsors, want daar vind ik niets over, wat ik ook aangaf. Als jij daar bronnen van hebt, om deze bewering ook te maken aangaande dit artikel en de linkjes die ik erin heb geplaatst, erg graag doorsturen. Die ZIJN er niet. En daarom ben jij in je reactie niet objectief maar ga je met een meute mee die hetzelfde doet. E nummers idem dito, maar deze stel ik in dit artikel nergens ter sprake, deze haal jij erbij, en dat vind ik dus niet relevant, vandaar mijn reactie. Nee, ik sponsor ” Wageningen” niet, dit artikel is zoals men van mij gewend is, ONAFHANKELIJK geschreven. En dus vind ik je oordelen niet gepast,
Beste Monique,
Wat Lidy denk ik probeert te zeggen met de E-nummers verband hebben met deze insecten bedoeling in de voedsel industrie is dat deze beide zijn goed gekeurd door een en de zelfde organisatie.
Maar dat er veel (goedgekeurde) E-nummers in voeding verwerkt worden die eigenlijk helemaal niet goedgekeurd zouden mogen zijn! Daarom is het waardeloos te noemen dat deze organisatie insecten in voeding goedkeurt.
Ook al zal dat in deze onterecht (misschien) zijn.
Insecten eten zal vast niet slecht voor je zijn.
Wellicht gezond zelfs. Maar het gaat hier niet om een krekel die je in je tuin hebt gevangen.
Maar om gekweekte insecten.
Zo weten we ook dat gekweekte vis niet bepaald gezond is toch.
En de (plofkip) en het blikje energie drank en de ….
Allemaal goedgekeurd / toegestaan met het toezichtoog van…. Maar allemaal ongezond.
Of vertel ik hier iets nieuws of onwaar?
Bronnen nodig?
Geeft geen garantie en of vertrouwen.
Ik kan alleen maar hopen dat hier met verstand en wijsheid gehandeld wordt.
🙏🏼
Mooi
Dat mag jij uiteraard vinden, er zijn echt veel meningen. Echter richt jij je pijlen op de wetenschap en betaalde wetenschap. Daar tegenover kan ik zetten, dat de vele bronnen die nu het tegendeel beweren, ook kunnen worden betaald, of zijn gesponsord. Het mes snijdt aan twee kanten en ik belicht in mijn artikel alleen neutraal wat er nu bekend is. En heb verder geen enkel oordeel. Ik vind het daarom niet heel erg gepast om mij te linken aan sponsoring door Shell / Unilever. Daarnaast zou het netjes zijn om eerst je bronnen goed na te lopen, eer je dit soort beweringen de wereld in slingert. Warme groet.
Mee eens!!
Hoe zit het met nog een ander aspect? Energetische waarden. Het is een zeer lage energiefrequentie. Dat schijnt weer niet goed te zijn voor ons energiefrequentie. Weet niet of t klopt maar kan me er van alles bij voorstellen dat dit ons naar beneden haalt.
Als ik insecten in mijn dieet had willen toevoegen was ik wel in Azië gaan wonen. Ik heb aan mijn bakker in Haarlem gevraagd of hij ook van plan is deze “grondstof” in zijn producten te gaan gebruiken. Gelukkig niet! Dus vraag aan jouw eigen bakker ook of zij het ook niet gaan gebruiken. En als uiteindelijk de ruime EU mensheid dit ook niet steunt door bewust niet te kopen. Dan zullen de “vervuilers” van onze onmisbare basis voeding het gaan zien in de tegenvallende omzet cijfers. Zij kunnen maar beter naar de consument luisteren. Wie betaald bepaald! Suc6 met jouw keuze.
Wat zal het verschil zijn in dierenleed van het eten van een koe, varken of kip, als het eten (doden) van krekels of andere insecten? Groot of klein, in beide klopt een hartje denk ik dan.
Dank voor je genuanceerde overzicht. Bespaart me een hoop gezoek naar info!
dank je wel!
Heel erg bedankt voor je artikelen, en bronvermeldingen. Neutraal. Helaas klampen veel mensen zich vast aan (hun) meningen. Dat zal, net als de vleesconsumptie, waarschijnlijk niet (snel) veranderen.
inderdaad…..het blijft lastig…Bedankt voor je lieve reactie, even verfrissend naast alle hate-coments 😉
Wat ik altijd mis in artikelen over de productie en consumptie van insecten is, dat de gemiddelde Westerse mens al veel meer proteïne eet dan nodig/gezond is. Dus in plaats van proberen om een deel daarvan te vervangen door insecten, zou het beter (en wellicht ook gemakkelijker) zijn om mensen gewoon MINDER dierlijke eiwitten te laten eten. Dát is de belangrijkste (eet-)cultuurverandering die nodig is in het Westen! Niet het vervangen van de ene bio-industrie door de andere.
ik begrijp je punt, de realiteit is juist dat de vleesindustrie moet worden aangepakt . Maar de consument wil daar geen concepties voor doen. We zijn nu eenmaal zo gekneed en gekunsteld door de industrie. Stappen terug doen….ik zou het een droom vinden die uitkomt, maar ik ben realistisch genoeg om te weten dat dit nooit gaat gebeuren. Culturen, gewoonten, tradities….we veranderen dit liever nooit. En daar zit voor heel veel, niet alleen vlees, de crux. Warme groet.
Ik zou het daar graag mee eens zijn, maar de stelling klopt niet. Voorop gezet; ik ben tot vorig jaar voor 15j streng vegetariër geweest en zo goed als vegan. Ik ben dus geen fanatieke vleeseter die hierop reageer.
Ieder persoon is anders, leeft anders en eet anders. Wat bedoel je met de gemiddelde westerse mens? Zijn dat de luie bankzitters, de 24u tv kijkers, verslaafde gamers, de fastfood eters…? Dan ben ik het zeker met je eens! Maar gemiddelden worden gemaakt van uitersten. Als je denkt aan de fanatieke sporter, dan is het vaak een flinke opgave om voldoende proteïne binnen te krijgen. Daar gaat een Netflix serie van een vegan fitness goeroe niets aan kunnen veranderen. Alles hangt samen met het persoonlijke individu en o.a. beweging en voedselopname.
Wat teveel mensen niet weten is wat een aminozuurprofiel is en waarom dat van groot belang is voor ons lichaam. Ik zal daar hier niet op ingaan, maar aminozuren gaan over eiwitten. Feit is dat plantaardige eiwitten een verstoorde opname kennen voor een goede balans in dat profiel. Dierlijke proteïne hebben het snelste opname- en verwerkingsproces, waarmee een beter gebalanceerd profiel wordt opgebouwd.
Ik ben het met je eens dat sommigen minder zouden kunnen consumeren, maar ook dat anderen meer nodig hebben als zij bewegen. Dus om daar een cultuurverandering op los te laten vind ik net effe te ver gaan. Niet ieder individu is/leeft immers hetzelfde en vrijheid van keuze is een groter goed. Iedereen zou daar voor zichzelf over na kunnen denken.
Ik ben het dan met Monique eens dat de vleesindustrie moet worden aangepakt. Vanuit lobby tégen die industrie weet ik ook dat het een utopie is. Want waar boeren nu aan het ziende oog verdwijnen, komen grote stallen elders te voorschijn, waar dierenleed groter is dan het ooit was. Dat is de realiteit. Helaas.
Hoezo beschouw je dit als “een stap terugdoen”? Veel jongeren zien (meer) plantaardig juist als een stap vooruit; ‘vegan’ is hip en hot. In de Randstad poppen de hippe vegan restaurants als paddenstoelen uit de grond. En de jeugd heeft de toekomst! 😉
NB: Als de consument geen concessies wil doen, is inzetten op insecten dus ook zinloos.
waar zeg ik dat ik het als een stap terug ervaar ? En je verdere argument : heb je ook goed gekeken naar de plantaardige golven? Wat daar allemaal in zit ? Hoe dat wordt geproduceerd en wat voor impact DAT heeft op mens, gezondheid, dier en milieu ? Is het werkelijk zo’n erg goede zet ?
Top antwoord! Mensen zien wat aan ze getoond wordt en overzien niet het geheel. Dat is best jammer en zorgt voor een 1-richtings geluid.
dank je voor deze verfrissende reactie…
Ik vond ndnhet een heel neutraal geschreven stuk. Alhoewel ik doch achterdochtig blijf maar die tegenwoordige instanties. De mRNA vaccins waren ook goedgekeurd maar door een dubieuze instantie en het is nu maar de vraag waar de oversterft van komt. Ik suggereer niets maar zowel de voedingsindustrie alsmede farmaceutische industrie werken nauw samen. Dus gegronde onderzoek en kritisch zijn is een belangrijk punt. Ik blijf voorlopig iig weg van eten van insecten. Ga liever voor groente als vervanger voor vlees.
Volgens mij begrijp ik het; zoals altijd draait het om geld.
Die miljarden insecten kosten een fractie van de gedode koeien, varkens enz.
De graanschuur van europa is leeg aan het worden door oorlog.
Hoe moeten we dan het brood gaan bakken met een tekort aan graan?
Dan zijn de insecten ideaal; ze worden tot meel vermalen en je ziet er helemaal niets meer van!
Ik lees al alles wat er op de levensmiddelen verpakkingen staat en koop zeer weinig bewerkt voedsel.
In de toekomst zal ik dan nog wat meer tijd doorbrengen in bijv. de supermarkt om me goed in te lezen en de insecten E-nummers in mijn hoofd prenten.
Eet smakelijk!!
Wat zijn de E nummers van insekten?
Het Voedingscentrum zegt: het is een beetje giftig, maar niet noemenswaardig schadelijk! Dat is toch weer een heel andere conclusie dan in de andere onderzoeken die je aanhaalt. Ik heb zelf lange tijd in Azië gewoond en daar ook insecten gegeten, maar je hebt het dan over een “occasional snack”. Dit is heel wat anders dan de hoeveelheden doe we mogelijk in de toekomst binnen krijgen. Heb je je hier verder in verdiept? Wat bedoelt het Voedingscentrum met “een beetje giftig”? En bij welke hoeveelheden is het wel noemenswaardig schadelijk?
Ik hoop dat je wat links naar onderzoeken hierover kan sturen, want ik vind dit wel een belangrijk punt om goed uit te zoeken.