Waarom tomatenketchup ongezond is ( + zelfmaak recept)
Ons misleiden…..het is iets wat al jarenlang gebeurt in de voedselindustrie,,. Veel fabrikanten doen hun uiterste best om een bepaald positief imago zorgvuldig op te bouwen, zodat de consument de rest van diens leven hun producten zullen blijven kopen. Als voorlichtingscentra’s als het Voedingscentrum zich er ook tegenaan bemoeien via sponsoring, kunnen producten een gezond imago krijgen, en deze nooit meer kwijtraken. Mensen zijn volgers. En volgen de grootste meutes. Ook als de grootste meutes op een totaal verkeerd been zijn gezet. Een goed voorbeeld is tomaten ketchup. Nog altijd naast mayonaise de populairste saus ter wereld. Tomaten ketchup is volledig geaccepteerd, terwijl we weten dat mayonaise ongezond is. Mayonaise bulkt immers van het vet. Tomaten ketchup niet. Maar betekent dit, dat tomaten ketchup gezond is?
WAAROM WORDT TOMATEN KETCHUP ALS GEZOND GEZIEN?
Jaren geleden werden vetten als gevaarlijk en ongezond verklaard, en daarmee lijkt de “ vet-angst” voorgoed gezet. Het werkt. Want we mijden anno 2020 nog steeds vetten uit ons voedsel. Het zou ons slechte cholesterol verhogen, onze aderen dicht laten slibben, en hart en vaatziekten veroorzaken. Niet geheel toevallig werd omstreeks precies deze zelfde periode dat het ons werd ingefluisterd , de light-producten gelanceerd. Alhoewel het vet-verhaal inmiddels enigszins is bijgesteld, zitten we nog altijd aan erg veel light-producten vast.
In deze zelfde periode werd ook de populaire saus mayonaise in de ban gedaan. Want dit bevat immers ontzettend veel vet. De zogenaamde “ rode sauzen” werden als alternatief naar voren geschoven. Ook ik kreeg het zelfs in mijn studie lesstof aangeleerd. Nog steeds worden diëtisten en andere deskundigen op gebied van voeding en diëtiek opgeleid met rode sauzen in hun lesstof. De theorie achter rode sauzen is dat het geen tot nauwelijks vetten bevat.
Tomaten ketchup was voor de vet-boycot al populair, maar werd dat pas echt goed populair toen de mayonaise in het verboden hoekje werd gezet. Plotseling konden we overal lezen en horen hoe gezond ketchup is, want…..
– ….ketchup wordt gemaakt van tomaten. En tomaten zijn gezond, Vooral het bekende goedje lycopeen zou ervoor zorgen dat tomatenketchup erg goed voor ons is.
– ….tomaten rijk zijn aan vitamine C
– ….tomatenketchup bevat erg weinig calorieën. Per eetlepel is dit “ maar” 15 kcal.
-…..het bevat geen tot nauwelijks vetten
Als je dit bovenstaande rijtje opleest, dan zou je al direct naar de winkel rennen om een paar flessen van die heerlijke saus in te slaan. Maar voordat je je hardloop schoenen aantrekt, lees nog even verder. Want helaas gaat de vlieger niet op. Sterker: tomatenketchup is helemaal niet zo gezond als zijn imago ons doet geloven.
De voedselindustrie wist jaren geleden al, dat de kunst van het weglaten verkoopt. En dat de sterkste punten uit een product benadrukken verkoopt. Tel daarbij een gezond imago op en je hebt een knaller.
Laat mij dan even de kunst van het TERUGHALEN introduceren. Want wat zit er in een gemiddelde fles tomaten ketchup?
72% GECONCENTREERDE TOMATENPUREE. De meeste flessen worden gemaakt van geconcentreerde tomatenpuree. Sommige fabrikanten vermelden het percentage , velen niet. Het bekende tomatenketchup-merk HEINZ vertelt graag, dat zij per 100 gram ketchup 148 gram tomaten gebruiken. Daar moet je je niet teveel van voorstellen, want het gaat hier ook gewoon om bewerkte tomaten. Het gemiddelde ligt tussen de 60 en 75%. Omdat de tomaten zijn verhit, komt het gezonde lycopeen vrij.
SUIKER: Vrijwel alle varianten bevatten als tweede ingrediënt suiker. Of een alias suiker als glucose-fructosestroop, of dextrose. Veel merken mixen ook graag gewone suikers met kunstmatige zoetstoffen om de zoete smaak te versterken.
AZIJN: Azijn is een onderdeel in het recept. In de industrie wordt er gebruik gemaakt van goedkope azijn of brandewijn-azijn.
ZOUT: Zout beland vaak op de vierde plek in een ingrediënten lijstje. Wat betekent dat de saus voor een groot deel uit zout bestaat.
SPECERIJEN: Hierover zijn veel fabrikanten vaag en gemakkelijk. Wettelijk gezien mogen specerijen worden gemeld als “ specerijen” wat het voor mensen met bepaalde allergieën vreselijk moeilijk maakt. Want vis maar uit WELKE er worden gebruikt en daarbij geven niet alle fabrikanten allergie-informatie. Met name flessen die uit het buitenland afkomstig zijn.
Naast deze ingrediënten kunnen er nog andere smaakversterkers aan zijn toegevoegd zoals Ve-tsin, en geur en kleurstoffen. Zoals ik eerder melde worden er ook vaak nog extra kunstmatige zoetstoffen aan toegevoegd. Kortom: het kan een aardige ongezonde cocktail zijn.
De meeste flessen bevatten 400 tot 500 ml. Het suikergehalte kan vreselijk hoog oplopen. Ik kwam flessen ketchup tegen, die per 100 ml 28 gram vrije suiker ( toegevoegde suiker) bevatte. Dit is uiteraard onacceptabel veel. Dat zijn zo’n 45-50 suikerklontjes per fles. De gemiddelde flessen bevatten per 100 ml tussen de 23-28 gram suiker. Maar niet alleen de suiker is een probleem in tomatenketchup. Het bevat ook enorm veel zout. Ik kwam flessen tegen die per 100 ml maar liefst 3,7 gram zout bevatte. Met ongeveer 6 eetlepels ketchup krijg je dus meteen een slok zout binnen waar je U tegen zegt. Als je weet, dat de maximale ADH zout staat op zo’n 6 gram ( liefst minder) , dan snap je hoeveel je in één keer binnen krijgt. De meeste flessen bevatten een sta-dop. Hieruit knijp je snel teveel, en heb je niet in de gaten hoeveel zout en suiker je in één keer binnen krijgt. Zeker voor kinderen kunnen deze hoeveelheden veel schade opleveren , zeker op langere termijn. Ik persoonlijk vind, dat deze hoeveelheden aan banden gelegd moeten worden omdat ze gevaar voor onze gezondheid op kunnen leveren. Zeker, omdat de saus populair is, een gezond imago heeft en veelvuldig wordt geconsumeerd. Ik ken veel mensen die op alles wat zij eten ketchup smeren. Dit kan zeer grote gevolgen voor de gezondheid opleveren.
Het gezonde imago klopt dus niet, dat heb je hierboven kunnen lezen. Ketchup heeft absoluut wat gezonde aspecten: het is rijk aan lycopeen, en het heeft een heel klein beetje eiwit in huis. Maar deze gezonde voordelen haal je ook uit verse tomaten, en eieren. De gezonde aspecten in tomatenketchup weegt niet op tegen de nadelen. Het bestaat eigenlijk grof beschouwd uit tomatenpuree waaraan een halve zak suiker, een kwart zout en wat azijn en specerijen aan zijn toegevoegd. Lekker? Absoluut. Gezond? Absoluut NIET.
MAAK HET ZELF!
Gelukkig hoeven we het niet zonder tomatenketchup te doen. Want als je het zelf maakt, is het juist knetter-gezond. Tomatenketchup kun je zo gezond maken als je wilt. Verse kruiden, verse specerijen, geen gewone suikers maar zuivere stevia, een klein snufje keltisch zeezout….en natuurlijk verse tomaten. Ik laat je hieronder zien hoe kinderlijk eenvoudig het is om zelf liters tomatenketchup te maken. Je kunt homemade tomatenketchup wekenlang bewaren in de koelkast in een goed afsluitbare pot. Je kunt dus een aardige voorraad per keer maken, als je een groot-verbruiker bent. Maar ik raad je aan, om het steeds lekker vers per pot te maken. Het is namelijk niet veel werk, en kost niet veel tijd. Hoe verser, hoe lekkerder. Wat heb je voor een grote pot nodig?
- een flinke scheut natuurazijn
- vijf grote trostomaten, in blokjes gesneden
- twee flinke eetlepels greensweet-stevia sweet Xtra
- een klein snufje keltisch zeezout
- vier eetlepels lekkere kruiden en specerijen ( ik heb kerrie masala, Italiaanse kruiden en basilicum gebruikt)
- drie afgestreken eetlepels arrowroot + twee /vier eetlepels water ( tot papje roeren)
Doe de blokjes tomaat in een pan, en breng op hoog vuur terwijl je regelmatig blijft roeren aan de kook, de tomaten laten vanzelf vocht vrijkomen, je hoeft dus geen vocht toe te voegen. Maak intussen een papje van de arrowroot met water.
Als de tomaten aardig tot prut zijn gekookt, pureer je ze met de staafmixer glad. Voeg nu de azijn, stevia, zout en kruiden toe en roer kort door. Voeg tot slot het papje toe en roer tot de saus op de gewenste dikte is. Giet dit over in een pot en laat afkoelen. KLAAR! Je kunt de tomatenketchup in de koelkast bewaren. Voor gebruik steeds even door roeren.
Hallo Monique, mooi recept. Dank hiervoor. Toch nog een vraagje: hoe lang is de ketchup ongeveer houdbaar is in de koelkast?
ongeveer twee weken 😉 Warme groet!
Wat ik vaak doe met (zelfgemaakte) tapenades/pesto’s/pastasausjes is eerst invriezen in een ijsblokjeshouders en als de blokjes hard zijn geworden (meestal de volgende dag) hevel ik ze over in een bakje/zakje. Zo kan ik per keer bepalen of ik 1, 2 of 3 blokjes ergens voor wil gebruiken.
Wat handig :o)
Wat een goede tip Sytske,dank je wel. Ga ik ook doen.
Blij met jou speurwerk en zoektocht voor ons.
Respect!
Dank je Monique voor dit verhelderende stuk over tomatenketchup. Jouw recept stimuleert ook weer om zelf aan de slag te gaan.
Hallo Monique, Ik ga dit recept natuurlijk opslaan. Alweer dank voor het delen!
Goedemorgen Monique.
Ik maak het al jaren zelf,maar ik ga dit recept natuurlijk ook proberen.
alweer bedankt.
groetjes Nel.
E621 is sowieso een van de hoofdredenen dat (groot)gebruik van (Heinz) ketchup vermeden moet worden. Al heeft het smaakje een (zwaar gelobbied) EU afgegeven E-nummer, E621 (de chemische variant van het zeewierextract ve-tsin) wordt al decennialang in verband gebracht met dementie/alzheimer, autisme, add/adhd, en andere vergiftigings ziektes en voedselverslavingen. Al tientallen jaren terug werd het lang voor het E-nummer verboden in babieproducten omdat het versnelde hersencelafbreuk in proefratten veroorzaakte. En de fabrikant mag dit in zijn voedsel proppen?
Inderdaad. Maak je eigen verse saus.
Zeer juist Nico. En het meest misleidende wat er vaak op de verpakking staat is: E=door de EU goedgekeurde hulpstof . Ja en dat geldt voor alle E-nrs. Walgelijk deze elitaire bigfoodmaffia praktijken! Daarom boycot al die voorbewerkte en kant-en klaar `voedings`middelen die je o zo gemakkelijk uit het schap pakt. Maak het zoveel mogelijk zelf dan weet je wat er in zit! en het is vaak nog lekkerder ook.
Dat het niet gezond was wist ik heus (!) wel. Ik ging er tot nu toe alleen wel van uit dat het minder ongezond was dan mayonaise. En je verhaal lijkt dat ook te bevestigen. (?) Maar van de hoeveelheid suiker en zout wordt ik inderdaad niet vrolijk….
Beste Monique. Leuk weer een een gezondere variant van een saus ik experimenteer al een paar maande met diverse eigen gemaakte varianten van o.a mayonaise . Ik gebruik hier b.v geen eieren meer voor basis melk en goede zonnebloem olie plus smaakstoffen naar keuze.
Groet Jan.
Waarom geen eieren ?
En dan wel melk (lactose) en zonnebloemolie (omega 6 en zeer zwaar bewerkt) toevoegen wat het juist ongezonder maakt?
waar heb je het over? Lactose? Zonnebloemolie? Daar werk ik helemaal niet mee dus ik snap niet goed waar je dit vandaan haalt allemaal….
Heerlijke smaak!! Zelfs de pubers vonden het heerlijk! De saus blijft wel wat dun, heb de arrowroot verdubbeld, maar saus blijft dun.. Iemand nog tips? 🥰🥰
Het ligt er aan hoe vaak je de ketchup uit de winkel wilt gebruiken. Ik gebruik de curry saus uit de winkel en dan neem ik nog een tube.
Een tube curry saus. Dit wil zeggen dat ik dus zeer weinig curry gebruik en deze alleen voor een hamburger bij de patat frites of een tosti met kaas.
Dit eet ik niet elke dag.. en ook niet elke week. Wanneer je het in die mate zo weinig van eet kan het beslist geen kwaad. Ik weeg 62 kilo met mijn 65 jaar. Slank dus.
Mensen die macaroni eten doen er vaak nog een grote hoeveelheid ketchup er bij terwijl er al genoeg ketchup in de macaroni zit. Tja daar kan je goed dik van worden. helaas…. het is hoe je het gebruikt en wanneer je het gebruikt.
Een mooi voorbeeld, dit neem ik graag aan van een dame op leeftijd! Bedankt voor het delen, hartelijke groet
Ik zou weleens willen weten of Heinz ketchup zero ook ongezond is?