BBQ: ongezonder dan gedacht…..
Laat ik meteen met de welbekende deur in huis vallen: ik ben geen fan van de BBQ en van frituren. Dit zijn twee dingen waar ik altijd een soort van rare onbewuste weerstand tegen heb gehad, die tot de dag van vandaag blijft prikken. Als ik wordt uitgenodigd voor een BBQ heb ik het ontzettend gezellig, ik eet graag andere dingen die ook op de BBQ tafel komen maar niet van de BBQ.zelf. Groente, salades…..ik vind het heerlijk. Begrijp mij niet verkeerd, ik ben geen anti-vlees-activiste, iedereen moet gewoon lekker doen wat hij / zij wil. En als daar een goed stuk vlees van de BBQ bijhoort, lekker DOEN! Het gaat mij namelijk niet eens zozeer om het vleesgebruik op de BBQ. Ik ben 98% veganistisch, maar eet al bijna 30 jaar geen vlees. Toch ben ik van mening dat je iedereen in zijn of haar waarde moet laten betreft voedselkeuzes. Ik heb die rare opstand eerlijk gezegd nooit zo begrepen. Iedereen moet doen waar hij / zij zich gelukkig bij voelt.
Afijn, de reden waarom ik niets van de BBQ eet is niet eens zozeer om het vlees, maar…..om de zeer ongezonde stoffen die uit een BBQ opstijgen en in je voedsel terechtkomt. We weten inmiddels allemaal, dat we geen zwart geblakerd voedsel moeten eten, maar de BBQ is waarschijnlijk ongezonder dan altijd is gedacht. Ik kreeg onlangs een nieuw wetenschappelijk onderzoek onder ogen waar ik behoorlijk van schrok. En ik mij dan ook meteen afvroeg, HOE ongezond de BBQ is. Ik ben erin gedoken.
WAT ZIJN DE ONGEZONDE ASPECTEN VAN DE BBQ?
Ieder jaar kunnen we de klok er weer op gelijk zetten. Zodra het weer het enigszins toelaat, zetten we de de BBQ’s weer buiten en stijgt de verkoop van BBQ’s. Supermarkten springen meteen in, en gaan stunten met vlees voor op de BBQ, en verkopen inmiddels talloze producten om de BBQ op te stoken, en op te leuken. BBQ is inmiddels uitgegroeid tot een zeer populaire bezigheid in de zomermaanden. Ook worden de BBQ’s zelf groter en geavanceerder. Sommigen hebben een halve keuken in hun tuin staan. We kunnen zelfs wegwerp-BBQ’s kopen. De markt is ontzettend gegroeid. We weten ergens wel, dat het niet al te gezond is, maar ach…..het is maar één keertje zomer. Of we denken niet dat dit zo’n vaart zal lopen. En zolang we geen zwart vlees uitserveren zal het wel loslopen………toch?
Nou….helaas moet ik nee zeggen. Alhoewel we aardig op de hoogte zijn dat zwart geblakerd vlees ongezond is, weten we bar weinig van de vele andere ongezonde aspecten. Zo bevatten de houtskolen waarop het vlees wordt gebakken, en de rook van deze kolen schadelijke stoffen, die we PAKS’s noemen, ook wel POLYCYCLISCHE AROMATISCHE KOOLWATERSTOFFEN. Teerachtige stoffen die kankerverwekkend zijn. PAKS’s ontstaan als organisch materiaal verbrandt onder hoge temperaturen ( verhitting). Als ons voedsel is aangebrand, kunnen daarom PAK’’s in ons voedsel terechtkomen. PAK’s kunnen ook in de natuur ontstaan, bijvoorbeeld via vulkaanuitbarstingen. Maar ook verbrandingen in de natuur, en de industrie geven PAK’s. Dit komt in het milieu terecht. Bij het BBQ-en kunnen PAK’s zeer gemakkelijk ontstaan wanneer aminozuren, suikers en andere bestanddelen van vlees op de hete kolen terechtkomen. Ze kunnen long, huid, en blaaskanker veroorzaken, geen prettige zaken dus.
De meest voorkomende PAK is BENZO( A) PYREEN. Om ervoor te zorgen, dat de inname van PAK’s zo laag mogelijk blijft is alleen bepaald hoeveel benzoë( a) pyrenen maximaal in voedingsmiddelen mag voorkomen. Omdat de meeste PAK’s kankerverwekkend zijn, heeft de Europese Unie geen toelaatbare dagelijkse inname voor PAK’s vastgesteld, we moeten het gewoonweg mijden en niet consumeren. Meer over de toxiteit van PAK’s kun je lezen door hier te klikken.
Goed.
Dus voortaan de aangebrande zwarte korstjes wegsnijden? Jazeker, maar ook dan zijn we er helaas niet. Ook de rook die opstijgt vanuit de gloeiende briketten bevatten PAK’s. Echte BBQ-meesters weten dat het brandende houtskool niet moet roken, maar smeulen. Maar ook dan is er meer aan de hand. Als het vet uit het vlees in de kolen druipt, ondergaat het een reactie waarbij ook PAK’s ontstaan. Deze komen met de rook in het vlees terecht.
Bij het grillen van eiwitrijke producten boven de 400 graden uitkomend, kunnen de kankerverwekkende stoffen HCA’s ( heterocyclische amines) ontstaan. Met name langdurig grillen of grillen in vlammen ontstaan deze schadelijke stoffen. HCA’s komen voornamelijk voor in de bekende verkoolde randjes en verbrande zwarte delen op bereid voedsel. Je kunt het voor een groot deel wegsnijden, maar geheel uit het voedsel zal het niet verdwijnen.
Een ander probleem bij BBQ is ACRYLAMIDE. KLIK HIER om meer over acrylamide te lezen. Acrylamide is eveneens een schadelijke, kankerverwekkende stof die vrijkomt zodra voedsel wordt verhit boven de 120 graden. Eigenlijk is acrylamide nog schadelijker voor onze gezondheid dan PAK’s omdat het in ontzettend veel voedingsmiddelen voorkomt. Van koffie tot patat, van koek tot brood.‘Omdat het dus bijna overal in zit, worden we sowieso al aan een hoge hoeveelheid acrylamide blootgesteld. En daar komt de barbecue dan nog bij. Daarin onderscheidt acrylamide zich dus van al die andere kankerverwekkende stoffen die we kennen en die in veel minder producten voorkomen. De Europese voedingsautoriteit EFSA heeft vastgesteld dat de hoeveelheid acrylamide die we binnenkrijgen ten minste tienduizend keer onder de dosis moet zitten waarbij 10 procent van de ratten in proeflaboratoria kanker krijgen. We zitten nu op een blootstelling die niet aan die veilige eis voldoet. Veel overheid-instanties waarschuwen dan ook voor de gevaren van PAK’s en acrylamide.
Tot slot kan BBQ-en erg onhygiënisch gebeuren, waardoor we gemakkelijker voedselvergiftigingen kunnen oplopen. Ook kan rauw vlees of vlees wat te lang is blootgesteld aan de zon zorgen voor gevaren. Dit zijn echter zaken die we zelf goed kunnen voorkomen.
NIEUW ZORGWEKKEND ONDERZOEK
En dan is er nu ook een nieuw Chinees onderzoek opgedoken, waar ik persoonlijk best een beetje van ben geschrokken. Dit onderzoek wees uit, dat het absorberen van de grill-rook door de huid het risico op kanker méér verhoogt dan het inademen van grillwalmen. Het onderzoek werd gepubliceerd door DAILY MAIL, die bekend staat om zijn nieuwsgevingen over kanker risico’s.
Het consumeren van op de BBQ gegrild voedsel leidde tot de hoogte PAK’s waarden in de urine van de proefpersonen. De absorptie via de huid eindigde op de tweede plaats, wat de onderzoekers behoorlijk verraste. Ze raden aan, om de huid zoveel als mogelijk is te bedekken tijdens het grillen. Dit geldt zeker voor de grill-meesters die aan het spit staan en het vlees flippen en bakken. Het klinkt vreselijk ironisch en grappig, maar wil je je echt goed beschermen, dan zou een duikers-pak geen overbodige luxe wezen. Daar is serieus over nagedacht. Wat de onderzoekers sowieso dringend aanraden, is om je om te kleden voordat je aan tafel gaat. Dit, omdat rookdeeltjes die van kleding op voedsel vallen ook niet risicovrij zijn.
IS GAS EN/ OF ELEKTRISCH EN /OF PELLET BBQ GEZONDERE OPTIE?
Naast de traditionele manier ( met houtskool) zijn er inmiddels ook andere mogelijkheden om te BBQ-en zonder houtskool. Dit gebeurt via gas, of elektrisch of met pellets. Ik bespreek deze drie opties kort door.
OP GAS
Gas- BBQ’s werken met branders, die branden via propaan of butagas. Deze staan in flessen naast de BBQ. Gas-BBQ’s zijn zeer eenvoudig aan te maken met een ontstekingsknop, je bent dus niet in de weer met aanmaakblokjes. Het is een vrij makkelijke manier om snel te BBQ-en, de BBQ verwarmt zich razendsnel. Een gas-BBQ geeft een geheel andere smaak aan de bereidingen dan houtskool, en dat is ook vaak de reden waarom er niet voor een gas-BBQ wordt gekozen.
ELEKTRISCH
Elektrisch BBQ-en is de meest goedkoopste manier om te BBQ-en. Het wordt verwarmd met stroom. Elektra is goedkoper dan gas en houtskool. Een elektrische BBQ geeft géén open vuur, waardoor de beleving ook eigenlijk geheel anders is. Echter heeft elektrisch BBQ-en veel voordelen. Het is de meest veiligste manier, en het is tevens geschikt om binnen te gebruiken. Ook is de temperatuur van een elektrische BBQ goed te beheersen waardoor het voedsel veel gelijkmatiger verwarmd wordt. Een elektrische BBQ is zeer snel warm, maar ook zeer snel weer afgekoeld wat het meest ideaal maakt voor de veiligheid. Ook hier ontbreekt echter de originele BBQ-smaken, die je op houtskool krijgt.
PELLETS
Je kent ze vast, die mooie stoere brand-potten. . Dit wordt pellet-BBQ-en genoemd, en wordt heel veel toegepast in de vrije natuur. Een pellet-BBQ wordt opgestookt op houtpellets in een branderpot die bestaan uit zaagsel van loofhout. Een gloei-bougie zorgt ervoor dat de pellets aangestoken worden. Met een bedieningspaneel kan de temperatuur van de BBQ gereed worden. Hierdoor kan het vlees gelijkmatiger garen. Het hout zorgt voor een typische rook-smaak aan het vlees. Pellet-BBQ-en is vergelijkbaar met BBQ-en op houtskool en is dus niet gezonder dan traditioneel BBQ-en. Ook kunnen diverse soorten hout die worden gebruikt schadelijke stoffen bevatten.
BBQ-en op gas en elektra is een gezondere manier om te BBQ-en, al zijn velen van mening dat dit geen BBQ-en genoemd mag worden, maar meer gourmetten en/of steengrillen. BBQ-en op houtskool geeft alleen die echte BBQ smaak aan vlees. Dat klopt ook wel een beetje. Maar als we de grotere voordelen tegenover de traditionele manier zetten, dan kunnen we het toch eens overdenken:
– BBQ-en op gas of elektra is veiliger
– BBQ-en op gas of elektra is gezonder, omdat er minimale PAK’s vrijkomen. Echter blijft het risico op HCA’s en acrylamide wel van kracht
– Het vlees is sneller gegaard op gas en elektra
– De rookontwikkeling in minder op gas en elektra
– Geen gedoe met aanmaakblokjes
– Elektra is ook binnen te gebruiken
De beste optie is elektrisch BBQ-en. Dit is meest veilig, geeft de minste PAK’s en is zodanig goed te regelen dat je een complete regie houdt over de snelheid van garing, wat het risico op verbranding minimaliseert. Maar goed……het is eigenlijk géén echte BBQ…..
MOETEN WE DAN MAAR HELEMAAL HET BBQ-EN AFZWEREN?
Ik kan er niets mooiers van maken, BBQ-en is gewoonweg geen echte gezonde gewoonte, om het zo even te formuleren. Het is zo’n beetje hetzelfde als roken, we doen het, omdat het ons een bepaald genot geeft. Maar echt een gezonde gewoonte is het niet. Zo ook met BBQ-en. Kunnen we dan beter helemaal niet meer BBQ-en? Nee, natuurlijk niet, dat gaat wat ver. Want linksom of rechtsom, BBQ is een leuke manier van samenzijn, genieten en dit zijn ook bewezen gezonde voordelen voor ons. Wat kunnen we zelf doen om de risico’s zo veel mogelijk te beperken?
HET VLEES:
Het maakt niet zo heel erg veel uit, welk vlees je kiest. Eiwitrijk voedsel wat wordt verhit op de BBQ kunnen kankerverwekkende stoffen doen laten vrijkomen. Wel kunnen magere vlees en vissoorten enigszins schelen betreft de PAK’s. Wat erg belangrijk is, is om de temperatuur niet te hoog te laten worden. Dit kan vrij snel al voor enige verbranding en/ of verkoling zorgen. Daarnaast is de DUUR VAN VERHITTING belangrijk. Hou het braden/ roken en bakken op een BBQ zo minimaal mogelijk. En draai het vlees met zeer grote regelmaat om. Nog een aantal belangrijke tips:
– Marineer het vlees goed en zorgvuldig.
– Bak het vlees van tevoren kort aan in een koekenpan. Dit verkort de duur van het bakken op de BBQ.
– Laat het vlees niet langer dan nodig is op het rooster liggen. Zodra het vlees voldoende is gegaard, het vlees direct van het rooster halen.
– Het is een beetje vloeken in de kerk, omdat aluminium nu ook niet bepaald erg gezond is, maar het is altijd weer beter: bak het vlees in vuurvaste schalen, zodat er geen vocht in het kool terechtkomt.
– Nog beter: gebruik gietijzer om het vlees in te bakken.
– Mijd vette vleessoorten. Vet veroorzaakt vlammen die in aanraking komen met het voedsel.
– Snij zichtbaar vet weg van het vlees, en gebruik niet teveel olie.
DE KOLEN / BRIKETTEN:
– Gebruik in géén geval houtblokken voor de aanmaak van een BBQ. Gebruik ook geen geverfde houtblokken of restanten.
– Gebruik géén takken.
– Gebruik alleen gezuiverde houtskool.
– Hou het rooster ongeveer 25 tot 40 cm boven het kool. Dit voorkomt de meeste directe verbranding.
– Leg pas voedingsmiddelen op het rooster, als de vlammen zijn gedoofd en er een wit laagje as op de houtskool ligt.
– Gebruik geen houtskool wat meerdere keren is gebruikt.
– Zorg ervoor, dat er zo min mogelijk tot geen sappen/ vocht uit het vlees in het houtskool terechtkomt.
– Gebruik een elektrische aansteker voor de kooltjes. Als je aanmaakblokjes of een vloeistof gebruikt om het houtskool mee aan te steken, kan er tijdens het ontbranden een onaangename petrochemische geur ontstaan, die het voedsel kan binnendringen. Gebruik daarom een geurloos aanmaakblokje of een elektrische aansteker voor kooltjes. Ik geef de voorkeur aan het laatste omdat dit sneller en eenvoudiger is en geen rook veroorzaakt.
ALGEMENE TIPS:
– Rooster bijproducten als groente en fruit op een vel bakpapier of op een gietijzeren plaat. Wat nog beter is: rooster deze afzonderlijk in de oven. Dit geeft de minste risico’s op PAK’s. Eet ook geen zwart geblakerd fruit of groente.
– Wikkel vis in aluminium folie. Gebruik gietijzeren platen om alles op te bakken.
– Om de gewone E.coli-bacterie te doden, wordt aanbevolen om gemalen rundvlees tot 160° C te verwarmen. Als je je hamburger graag een beetje rauwer eet, kun je je eigen rundvlees vermalen en dat dan onmiddellijk bereiden. Als je vlees dat gekocht wordt in de winkel gebruikt, draai je hamburgers dan vaak om: een onderzoek toonde aan dat je hamburgers elke 30 seconde om moet draaien om vervelende bacterieën te doden. Een ander onderzoek wees uit dat zelfs wanneer twee burgers allebei 160° C bereikten, degene die vaker omgedraaid werden maar een vijfde van de E.coli bevatten ten opzichte van de andere hamburgers.
– Harde bewijzen zijn er niet, maar in 2009 lieten enkele studies zien dat vlees, gemarineerd in rode wijn en / of bier ( alcohol) mogelijk de gevaren van kanker kunnen reduceren. Het is echter nooit echt officieel vastgesteld, maar goed…..het valt te proberen.
– Hou de tafel van de gasten zo ver mogelijk van de BBQ en de rookgordijnen. Zorg dat de rook ver van mensen vandaan blijven en zorg dat er zo weinig mogelijk contact is tussen de rook en mensen. Ook deeltjes in deze rook zijn niet onschuldig. Hou ook rekening met je buren, en de nabije omgeving.
– Ben je grill-meester? Kleed je na het bakken om en laat iemand anders het bereide van de BBQ serveren aan de gasten. Hou anderen tijdens het bakken zo ver mogelijk van de bron ( en dus ook van jou) Zorg ervoor dat zoveel mogelijk huid is bedekt.
– Minimaliseer de producten op de BBQ. Maak zoveel mogelijk vooraf klaar in de oven of op het vuur. Dit verkleint het risico aanzienlijk.
– Hou de vleesconsumptie minimaal ( eiwitrijk) en gebruik veel groente en fruit. Dit voorkomt niet alleen veel PAK’s maar leveren ook antioxidanten die het andere voedsel op de BBQ wat kunnen opvangen in schadelijke stoffen.
– Gebruik de BBQ niet méér dan 1 x per twee weken.
Resumerend: Helemaal 100% gezond kunnen we gewoonweg niet BBQ-en. Er moet dan ook goed in gedachten worden gehouden dat één keertje leuk is en met de bovengenoemde tips meegenomen hoeft het geen directe gevaren op te leveren. Zeker in de zomermaanden vliegen de uitnodigingen om gezellig te komen BBQ-en je om de oren, hoe verleidelijk ook, ga niet op ALLE uitnodigingen in. Dit kan dan wel veel risico’s opleveren. Zeker, omdat niet iedereen zich stoort aan waarschuwingen en er lekker op los bakken. Eet ook zo min mogelijk van de BBQ en grijp naar lekkere bijgerechten. Vaak worden er lekkere salades geserveerd, deze zijn net zo gezellig onder fijn gezelschap te consumeren, daar zijn geen lappen vlees bij nodig. Let echter ook op groente en fruit van de BBQ. Alhoewel deze minder PAK’s bevatten als vlees, kunnen ook deze verbrande of verkoolde delen bezitten. Eet deze niet. Natuurlijk kunnen we gerust genieten van een gezellige BBQ, maar hou het MATIG.
Hoe zit het met elektrische barbecues?
ga ik snel aanvullen! 😉
Ben wel benieuwd hoe het zit met elektrische of gas bbq. Geldt (een gedeelte) van dit verhaal daar ook voor of helemaal niet?
dit ga ik snel aanvullen, n.a.v vele vragen 😉
Iderdaad beter is in aluminiumfolie,,,(alhoewel ik ook daar van een twijfel bj heb,Maar is wel beter,, of en elektrische barbeque gebruiken,,,en of op de gril in de oven leggen, is wel een geloop soms even, maarrr dan heb je ook wat, en heerlijke salades erbij,, mmm,, ik hoef geen hele lappen vlees,,maar gewoon lekkere kleinere stukkken , enz,,,
Wij al jaren op Gas maar dan op lava stenen de barbeq oven met temp meter er op
En een bakplaat en een gewone kookpit daar bestaat onze buitenkeuken uit
Nooit niks aangebrand
Al dagen in de stank door her en der b.b.qen en vuurkorven…..
@Korenbloem: Precies! En wat is het toch een sociale gebeurtenis he…. BAH….
Wat je schrijft over het BBQ-en op kolen had ik voor mezelf al bedacht, het kan niet gezond zijn, nu bevestig jij het, top! Wij BBQ-en al jaren op gas en dan ook op een aluminium schaaltje of bakje. Nu schrik ik alleen van dat er acrylamide vrij komt wanneer voedsel boven 120 graden verhit wordt. Ik vraag me af hoe dat dan zit met het bakken van groenten, koekjes en brood in de oven?? Dat is ook heter dan 120 graden.
Hoi Monique, dank voor je artikel:-)) Hoe zit het met de green egg?
Dat maakt geen verschil. Houtskool blijft immers houtskool, de BBQ zelf maakt niets uit.
Monique ik ben helemaal 100% met je eens wat je zegt omtrent dit topic.
Mensen willen een barbecue smaak hebben. Zonder zelfs één of andere vorm van barbecue heb ik de oplossing om op een gezonde manier deze smaak aan het vlees te krijgen en zonder dat mensen daar gezondheidsproblemen van kunnen krijgen.
En dat is? XD
grappig dat de bereiding zo onder vuur komt te liggen, terwijl het vlees zelf veel meer bijdraagt tot een ongezonde levensstijl.
Leuk artikel, vanuit een gezond en sociaal oogpunt geschreven.
Ben het met je eens mbt de stelling/ opmerking dat een ieder het voor zichzelf moet weten, wat die eet en hoe het wordt bereid.
Wat ik mis is de overlast en impact op de omgeving. Ben dan ook van mening dat dit verboden moet worden in een bebouwde omgeving. Woonwijken etc.
Burgers op 60 graden, niet 160. Daar wordt niemand blij van.
Ik kan tijdens de zomeravonden zelden buiten zitten vanwege de bbq’s en de ‘gezellige’ houtkachels en vuurkorven.
ik vind barbecuen ronduit asociaal, want ik als buur heb er altijd last van en zelf er totaal geen enkel belang bij dat mijn buurman barbecuet. Maar goed hij komt mij tegemoet doordat hij de kooltjes met een soort elektrische fohn doet ontbranden dus iets minde last van rook. Maar dan later komt er toch die vreselijk gore stank van noem het maar verbrand vlees, alsof je naast een crematorium woont en die moeten volgens de wet aan strenge normen voldoen, waarom die kankerverwekkende barbecues niet. Mijn buurman doet deze irritante gewoonte iedere dag, ik denk dat hij op deze manier niet oud zal worden, is nu midden 20teger en rookt ook nog stevig, ik ben inmiddels bijna 64, loop nog hard rook al 25 niet meer en heb dus een bloedhekel aan barbecuen, houtkachels en tuinhaarden.
waarom barbecuen die lui niet gewoon binnen in hun huis met de deuren en ramen dicht, kunnen ze fijn in hun eigen rook gaan zitten, nu moet ik mijn ramen en deuren sluiten, is toch de omgekeerde wereld zou je zeggen, evenals mensen die roken, gaan ze in de tuin doen, daar heb ik dus de schadelijke gevolgen van, waarom houden rokers hun rook niet gewoon vast in hun longen, als ik een pilsje heb gedronken dan pis ik later toch ook niet over die rokers heen.
is een BBQ op gas gegenereerd in een houtgas generator minder ongezond?
De reacties… dit is waardoor t steeds minder leuk wordt in Nederland. Iedereen vindt dat wat nie in hun straatje past slecht is, weg moet, aso is. Ik heb niks tegen vegetarisch eten en hoe mensen er na leven. Ik zie een uitdaging. Iets koken wat totaal niet in mijn straatje ligt. Monique ik las je stuk met interesse, als bbq liefhebber, je wordt nooit stommer van artikelen lezen!
Maar sommige reacties, sorry hoor.
Zoek naar een gezamenlijke oplossing ipv alles af te zeiken.
“We kunnen nie na buiten, ruikt als een crematorium, asociaal” ik kan nog doorgaan.
Voor mij is t dan makkelijk om een bal terug te kaatsen. Maar doe dat nie.
Stop met deze verdeeldheid joh