Het meeste wat wordt weggegooid/ verspild zijn producten die over een houdbaarheidsdatum heen reiken. Uiteraard moeten we met de “ houdbaar tot” ( HT)  en “ te gebruiken tot” ( TGT) aanduidingen wel rekening houden, maar de “ tenminste houdbaar tot” ( THT)  is zeer ruim genomen. De HT en TGT aanduidingen vinden we veelal op verse producten en / of producten die snel aan bederf onderhevig zijn, zoals vlees, eieren en sommige zuivelproducten.  Maar de THT aanduiding is altijd breed berekend. Dit betekent meestal dat de producten na het verstrijken van zo’n datum nog prima eetbaar zijn.

Naast dat we enorm veel weg mikken, zijn we ook zeer kieskeurig als het op aankopen aankomt. Natuurlijk is daar niets mis mee, want we willen uiteraard graag gave en verse groente en fruit inkopen.. Een beetje kritisch kijken is noodzakelijk, maar met een té perfect oog kijken niet. En daarmee bedoel ik dat wij teveel naar uiterlijke perfectie kijken, en dit gewoonweg verwachten.. Als een appel er wat raar uitziet, een pompoen rare “ pukkels” heeft, een komkommer niet recht is, een zoete aardappel rare bochten heeft gemaakt, een flespompoen raar is gegroeid, dan kopen wij deze niet. En worden deze “ missers” of “ buitenbeentjes” nog voordat ze in productie komen, weg gefilterd en vernietigd. Terwijl er niets mis is met een rare kronkelige appel, een pukkelige pompoen of een tomaat met rare uitstulpingen. Maar omdat wij dat niet mooi vinden, worden ze vernietigd. Hoe bizar is dit, als je het nuchterder bekijkt? Als we thuiskomen met die perfecte rechte komkommer hakken we het vervolgens in mootjes en gaat het er net zo in als een kromme komkommer. Het is nét zo vers. Nét zo gezond. Nét zo rijk aan vitaminen en mineralen. Niets, maar dan ook werkelijk NIETS is wezenlijk anders aan een kromme komkommer t.o.v een rechte. Toch zie ik het vaak ( té vaak) gebeuren dat mensen een rechte komkommer uitzoeken. Of de perfecte glanzende appels uit de krat vissen, zonder rare bobbels. Wordt het niet de hoogste tijd, dat we deze belachelijke perfectie los gaan laten?

Gelukkig lijken steeds meer mensen zich te realiseren dat er iets moet gaan veranderen. Dit kan alleen, als de voedselindustrie / levensmiddelenindustrie ook “ meedoet”.Als supermarkten “ buitenbeentjes” gaan aanbieden zal dit zeker een verschuiving teweeg brengen, en we zien gelukkig steeds meer grote supermarktketens hun steentje bijdragen, In 2014 begon AH al met zijn “ buitenbeentjes” aan te bieden, voor lagere verkoopprijzen. Inmiddels volgen steeds meer supermarkten zoals de Lidl. Een goed voorbeeld doet hopelijk volgen.

Als supermarkten meer hun best doen om ook deze buitenbeentjes aan te bieden zal de consument langzaam maar zeker wennen aan deze “ ongewone uiterlijkheden” en als er ook veel meer bekendheid komt omtrent de gezonde voordelen voor mens, dier en milieu, zal het voor steeds meer consumenten een bewuste keuze zijn om voor de missers te gaan. Ook kan de goedkopere prijzen een aanleiding zijn om de consument over te halen om buitenbeentjes kopen. Als de consument zelf eenmaal ervaart dat het echt geen verschil maakt of een pompoen nu pukkelig is, of een komkommer krom, zal de keuze niet moeilijk meer zijn, omdat de portemonnee altijd uiteindelijk zal beslissen.

Waar de taak nu ligt, voor zowel de levensmiddelenindustrie, de boeren en de media, is om de consument bewust te maken van de perfectie van de imperfectie.

Nu zul je vast kunnen denken ‘ ach, het valt best mee” of “ ik koop af en toe al biologisch en niet perfect” maar daar kom je niet mee weg. Om het tij te kunnen keren, zodat er niet bij de oogst meteen al veel wordt weg gemikt, moeten wij, als consument het perfecte plaatje los gaan laten. Let de volgende keer als je boodschappen gaat doen eens op jouw koop-gedrag. Wees eens eerlijk: kies jij niet altijd die hagelwitte bloemkool? Die rechte komkommer? Die pompoen met een perfect glad huidje? Die appels zonder bobbels? Die wortels zonder rare uitstulpingen? Die knolselderij zonder rare wortels? Die paprika zonder deukjes?

Betreft kritisch kijken moeten we twee dingen scheiden:

Kritisch kijken naar versheid is noodzakelijk. Het behoedt ons van bederf, verrotting en andere mogelijke ziekteverwerkers. Een groente of fruitsoort moet er fris en vers uitzien, en niet vies of muffig ruiken. Hiervoor je zintuigen gebruiken is noodzakelijk, en daar zijn onze zintuigen dan ook voor ontwikkeld.

Het kritisch kijken naar uiterlijkheden is echter iets wat wij onszelf hebben aangeleerd. In de media ( wereldwijd) worden perfecte plaatjes geschetst van groente en fruit. Denk aan de sappige appelstukjes op een pak appelkoek, of de mooie, groene kleur van veel bladgroenten. Als je eens wat beter en bewuster naar al deze miljarden afbeeldingen kijkt, dan zoe je alleen mooie perfecte appels, perfect gekleurde spinazie, prachtig geel/ witte witlof-stronken, perfect geschapen zoete aardappelen. Dit zorgt ervoor, dat consumenten deze plaatjes opslaan in hun hoofd en dit verwachten in de winkel aan te treffen. Om aan deze vraag te voldoen wordt er veel “ geknutseld” aan groente en fruit om het ons te laten welgevallen. Appels worden extra bewerkt met een waslaagje om de appels te lasten glanzen, bladgroenten worden extra bevochtigd en bespoten om de groene kleur zo lang mogelijk vast te kunnen houden, Alles wordt uit de kast getrokken om groente en fruit zo perfect mogelijk te maken. Hoe meer wij verlangen naar het perfecte strikje witlof, hoe meer de industrie in zal zetten om dit te verwezenlijken.

En wat krijgen we dan? Juist, een cirkel waarin we blijven zitten, en die steeds groter en groter wordt.

Dat het water hoog aan de lippen staat is duidelijk. We gooien jaarlijks niet alleen eigenhandig goed en bruikbaar voedsel weg, ook wereldwijd worden de missers vernietigd, in massale hoeveelheden. Nogmaals: groente en fruit waar NIETS MIS MEE IS. Het wordt echt de hoogste tijd dat wij dit om gaan keren. Want: de consument heeft de touwtjes in handen. Alleen WIJ kunnen zorgen voor een ommezwaai, De industrie draait op ons. En zal daarom altijd voldoen aan onze wensen. Willen we ook buitenbeentjes kunnen kopen? Dan moeten we dit kenbaar maken in woord en daad.

De perfecte appel bestaat niet. De rechte komkommer bestaat niet. Geen enkele pompoen is vlekkeloos. Onthoud, dat niets echt perfect is, en groente en fruit al helemaal niet. Hoe mooi en rooskleurig de media ons het voorschotelt, de meeste foto’s zijn gefotoshopt. Inhoudelijk is een strookje broccoli hetzelfde als een stronk broccoli met een wat mismaakte steel. En is een paprika met een deukje niet minder rijk aan vitamine C dan een perfect geschapen paprika. Laat het plaatje in je hoofd los, dat alles maar mooi, recht, perfect en gaaf moet zijn. Kijk eens naar de mensheid. Zijn wij allemaal mooi, perfect en gaaf? Zijn we minder, als we minder perfect zijn?

Gelukkig lijken steeds meer supermarkten mee te doen om de verspilling tegen te gaan. Als de gelegenheid daar is, kies dan ook voor de buitenbeentjes bij de AH, of de missers bij de Lidl. Maar ook als deze niet specifiek als een buitenbeentje worden aangeboden kun je in plaats van de perfecte en gave exemplaren juist die exemplaren eruit vissen die de consument laat liggen. Kies voortaan eens niet voor die mooie puntgave puntpaprika, maar voor die paprika met een deuk. Onthoud, dat ook deze imperfecte exemplaren uiteindelijk achterblijven in de schappen en daardoor ook verloren gaan ( als niemand ze koopt)

Okay, dan heb je er echt werk van gemaakt om in de winkel de mooiste en perfecte groente en fruit uit te kiezen, eenmaal thuis ga je alles bereiden. Die mooie hagelwitte bloemkool wordt in stukjes gesneden en gekookt of gestoomd. De puntgave puntpaprika wordt in stukken gehakt, zaadlijsten verwijderd. De pompoen met de perfecte vormen wordt ook in mootjes gehakt. Hoeveel heb je dus nog aan die perfectie? Hoeveel heb je nog aan de perfectie als die mooie gave glanzende appel opeet? Zoals je eerder hebt kunnen lezen is perfectie iets geheel anders dan versheid. Versheid is noodzakelijk, perfectie niet.

Zelfs ik, woonachtig in Rotterdam, kan terecht bij verschillende boeren en particulieren die hun teelt bijvoorbeeld “ langs de weg” aanbieden, of zelfs een speciaal boerderijwinkeltje  in het leven hebben geroepen. Zij sorteren meestal niet op perfectie waardoor alles gewoon kan worden opgekocht. Bovendien ben je vaak veel voordeliger uit, heb je groente en fruit van Hollandse bodem en meestal biologisch geteeld. Kijk eens rond bij jou in de omgeving, het zal je verbazen hoeveel particulieren hun waar aanbieden.

Supermarkten verkopen tegenwoordig ook heel veel biologische groente en fruit. Helaas worden deze ook op perfectie gesorteerd. In de biologische winkel gebeurt dit niet. Koop daarom liefst biologisch in in een biowinkel. Ook daar geldt, om voor de imperfecte soorten te kiezen.

Naast dat je ontzettend goed bezig zult zijn als je voortaan voor de imperfecte groente en fruit kiest, heeft het voor de consument zelf ook erg veel voordeel. De missers worden namelijk altijd goedkoper aangeboden t.o.v de perfecte exemplaren. Je betaalt dus ook veel minder, en meestal ook nog eens voor veel meer inhoud. Om een voorbeeld te geven: bij de AH betaal je voor een kilo “ buitenbeentjes appels” een euro, voor de perfecte betaal je voor een kilo gemiddeld € 2,55. Onthoud: het zijn inhoudelijk EXACT DEZELFDE APPELS. Met dezelfde hoeveelheden vitaminen, mineralen en vezels.

Kortom: ik wil bij deze IEDEREEN  oproepen om voortaan imperfecte groente en fruit in te kopen. Alle kleine beetjes helpen, en hoe meer consumenten deze switch maken, hoe beter de buitenbeentjes in de roulatie komen. Wees niet bang, dat de perfecte dan opeens niet meer worden verkocht en daardoor ook worden weggegooid, want de meeste groente en fruit komt vanuit het buitenland en de balans zal altijd goed in de gaten worden gehouden. Kies voortaan voor imperfectie: dat is lekker, vers, gezond en goedkoop!

Een reactie op “Imperfecte groente en fruit….lekker, vers, gezond en goedkoper!”

1. Wanneer volgen de Jumbo en de Aldi, de supermarkten in míjn woonplaats?

   Reageer