Wat is ghee en hoe maak je het zelf?

Nu dat de gezonde trends steeds meer superfoods op de markt teweegbrengt, worden ook oude bekenden uit de kast getrokken en superfoodisch-heilig verklaard. Neem nu ghee. Watehh? GHEE. Niets meer of minder dan een geklaarde boter wat zeer veel in India en omringde landen  wordt gebruikt, maar diverse andere landen hebben ieder zo hun eigen variant op ghee. In dit artikel ga ik je alles vertellen over ghee en geef ik een basisrecept om zelf ghee te maken want dat is erg eenvoudig. 

WAT IS GHEE?

Ghee is een geklaarde boter. Geklaarde boter is boter waar de eiwitten uit zijn verwijderd, waarna enkel nog het pure botervet overblijft. Ghee is echter anders dan gewone geklaarde boter. Ghee kent zijn oorsprong uit de Indiase keuken. Ook in het Midden-Oosten wordt ghee nog erg veel gebruikt. Veelal om te frituren, maar ook veel als basis voor een saus. Het verschil tussen ghee en gewone geklaarde boter zit hem in het grote verschil in kookpunt. Bij gewone geklaarde boter wordt de normale botervorm gesmolten en vervolgens wordt het vrijgekomen vocht van het botervet gescheiden. Dan moet het botervet erg goed afkoelen. Wat overblijft is de geklaarde boter: een dikke vette massa. Om ghee te maken wordt het vocht door lange verhitting verdampt. Door deze veel langere verhitting krijgt de boter een geheel andere smaak. Waar door het totale ontbreken van het vocht bij geklaarde boter de boter vooral een zeer dikke, volle roomsmaak krijgt, heeft ghee door een ander verhittingsproces een zeer opmerkelijke nootachtige smaak.

GEZOND

Ghee/geklaarde boter heeft een unieke, aromatische smaak. Dit verschilt enorm met gewone roomboter. Het heeft een bijzondere voedingswaarde. Ghee/geklaarde boter bestaat voornamelijk uit vet en daarom moet wel worden gelet op de ADH. Het bevat aanzienlijke hoeveelheden aan vitamine A, E en D, en is rijk aan geconjugeerd linolzuur.  De vetten in ghee omvatten middellange -keten vetzuren. Deze kunnen zeer nuttig zijn voor het lichaam en het kan worden verwerkt door de lever, waardoor er een optimale verbranding plaatsvindt en niet overgaat in vetweefsel. 

ALLERGIE

Voor mensen met een koemelk-allergie/intolerantie kan ghee een uitkomst zijn.  Doordat de eiwitten zijn verwijderd kunnen zij de boter goed verdragen.Dit geldt echter niet altijd, dus is het altijd weer die kwestie van even uitproberen.  Naast bakproduct wordt ghee ook wel eens ingezet voor uiterlijke verzorging. Het werkt weldadig bij een droge huid .In India wordt ghee al eeuwen gebruikt door Ayurivedische artsen. Er zijn verder tal van goede gezondheidsvoordelen bekend . Het heeft een gunstige werking op het cholesterol. Het heeft ook een reinigende werking op de darmen, het wordt mede hierom vaak ingezet bij reinigingskuren.

ZELF GHEE MAKEN

Je kunt ghee tegenwoordig gewoon in supermarkten kopen. Voor de trend waren ze vooral in toko’s vindbaar. Ghee is vrij prijzig en eigenlijk is dit onzin, want je maakt ghee echt in een handomdraai. Omdat je ghee erg lang kunt bewaren kun je een flinke voorraad tegelijk maken wat erg veel geld gaat schelen. Ghee kost in de winkel ( biologisch) per potje toch al snel een euro of zes/zeven. Terwijl een pakje bio-dynamische roomboter nog geen 2,25 kost.  Hieronder toon ik hoe je zeer eenvoudig ghee kunt maken. Je kunt het in principe zo duur maken als je zelf wenst. Je hebt immers al een pakje roomboter voor 99 eurocent.

Toch adviseer ik je te investeren in de beste roomboter die er verkrijgbaar is, de bioogisch-dynamische roomboter.  Deze kun je alleen kopen in de biowinkels. Je kunt uiteraard ook voor gewone of biologische roomboter kiezen, of gras-roomboter. Je kunt ook kiezen voor geitenboter of schapenboter. Gebruik een schone glazen pot, weckpotten zijn meest ideaal. Ik koop bij Action grote hydrofiele doeken. Deze kosten 2,25. Daaruit kun je erg veel stukjes knippen om te gebruiken voor het uitlekken. Je kunt ook bij de Wibra en Zeeman hydrofiele doeken kopen voor een habbekrats. Uiteraard kun je ook originele kaasdoeken gebruiken, maar die zijn behoorlijk duur en de hydrofiele doeken zijn net zo effectief. 

  

Voor een flink potje vol heb je 250 gram bio-dynamische roomboter nodig. Omdat het zo kinderlijk eenvoudig is om te maken, maak ik altijd potje per potje. Zo blijft het extra vers. Maar wil je een voorraad maken, kun je twee of drie pakjes roomboter tegelijk laten smelten. Gebruik een pan met een goede dikke bodem. Gietijzer werkt het beste. Laat de boter OP LAAG VUUR smelten. Hou het vuur laag, dat is zeer belangrijk. 

Zodra de boter is gesmolten, laat je het zachtjes pruttelen. De massa gaat wat schuimen en langzaam maar zeker schiften. Roer niet in het pannetje, maar “ swing” de massa zo af en toe in het rond. Laat dit ongeveer 15 minuutjes pruttelen. LET OP DAT HET NIET VERBRAND! Blijf er wel bij, let op dat het niet aan gaat branden. Zodra de massa aardig heeft door geprutteld, de pan van het vuur halen.

Drapeer een stukje hydrofiele doek over en in het potje. Schenk de hete massa op de doek en  KNIJP NIET UIT. Weersta de verleiding om te knijpen, want dan knijp je alsnog de eiwitten erdoor. Laat de ghee nu op een koele plek stollen. KLAAR! 

Wat kun je ermee?

Je kunt met ghee alles wat je ook met gewone ( room) boter en/of kokosolie kunt doen. Bakken, braden, koken en stoven, wokken, maar ook heerlijke baksels maken. Dankzij de zeer specifieke heerlijke smaak verkrijgt je baksel een uniek smaak-tintje en geur. Ik bak erg graag met ghee, ik vind het echt verrukkelijk in baksels. Deze simpele broodjes zijn echt onweerstaanbaar!

Dit heb je nodig:

• 450 gram havermoutmeel ( havermout in de blender tot meel vermalen)
• drie flinke eetlepels ghee
• 10 gram ( wijnsteen) bakpoeder
• twee eetlepels greensweet-stevia sweet Xtra
• twee bananen, gepureerd
• warm water

Zo maak je het:

Verwarm de oven voor op 185 graden. Bekleed een bakplaat met bakpapier. Roer alle ingrediënten in een kom stevig door elkaar terwijl je steeds kleine beetjes water toevoegt. Als de massa stevig en smeuïg is geworden kun je grote bollen uit het beslag halen en deze op de bakplaat liggen. Bak de broodjes in het midden van de oven goudbruin gaar in ongeveer 30-35 minuten, blijf tussentijds controleren. Laat afkoelen.