Wat is het nu eigenlijk, in jip & Janneke-taal? Waar is het goed voor ? En vooral : ..heeft de consument hier nu ECHT iets aan ?

Nutri-score is een onafhankelijk logo, wat er dus voor zou moeten zorgen, dat de consument meer bewuste keuzes in zijn of haar voeding kan maken. Het is gebaseerd op on-afhankelijk wetenschappelijk onderzoek uit Frankrijk. Het is inmiddels geïntroduceerd in verschillende EU-landen, waaronder dus ook Nederland. We zien het steeds vaker. Naar verwachting wordt NS ( nutriënten-score ) door de overheid in de tweede helft van 2022 in Nederland wettelijk bekeken toegelaten. Op dit moment ( najaar 2022 ) werkt een on-afhankelijk wetenschappelijk comité aan verbeterpunten in het gehele algoritme achter de NS, zodat het beter aansluit op de voedingsrichtlijnen van alle andere deelnemende landen. Dit kan mogelijk in de toekomst zorgen tot aanpassingen van scores van bepaalde producten.

Een NS logo moet ervoor gaan zorgen dat wij, de consument, producten vrij snel, en eenvoudig kunnen vergelijken binnen dezelfde productgroep.

Het logo is opgedeeld in een kolom van letters , het begint bij de letter A en eindigt in alfabetische volgorde in de letter E. Iedere letter heeft een kleur. Deze kleuren werken net als een stoplicht, met groen als meest gezondste keuze en rood als meest ongezonde keuze. Je kunt het ongeveer zo uitlezen :

A = donkergroen : Als een product wordt gemarkeerd met deze A score, wordt het beschouwd als een zeer gezonde en verantwoorde keuze.

B = lichtgroen : Als een product wordt gemarkeerd met deze letter B score, wordt het beschouwd als een gezonde keuze.

C = geel : Als een product wordt gemarkeerd met deze letter C score, wordt het beschouwd als een redelijk gezonde keuze.

D = oranje : Als een product wordt gemarkeerd met deze letter D score, wordt het beschouwd als een ongezonde keuze.

E = rood : Als een product wordt gemarkeerd met deze letter E, wordt het beschouwd als een vrij ongezonde en onverantwoorde keuze.

Een score van een product wordt berekend op basis van voedingsstoffen die wel of juist NIET wordt geadviseerd in een evenwichtige voeding. De berekeningen zijn gebaseerd op onafhankelijk wetenschappelijk onderzoek. Soms kun je pluspunten scoren, soms juist niet. Zo kun je bijvoorbeeld punten scoren op voedingsvezels, en eiwitten, maar ook geen punten scoren op vrij toegevoegde suikers. De uitkomsten van deze plus en minpunten bepaalt de uiteindelijke NS.

Een product krijgt pluspunten voor :

En voor de volgende punten krijgt een product een min:

Wat erg belangrijk is om te weten, is dat een NS per PRODUCTGROEP berekent. Wil je dus een pak appelsap vergelijken met een pak melk, dan klopt deze vergelijking niet, omdat melk in een andere doelgroep ( zuivel ) valt dan appelsap. Wel kun je een pak sinaasappelsap of een pak ander sap vergelijken. De NS wordt per productgroep berekend, en per milliliter of per 100 gram.

We zien soms ook deze NS staan bij een recept. Supermarkt magazine ALLERHANDE ( AH ) is er onlangs mee begonnen en ook zien we steeds meer receptenboeken met een NS. De NS van recepten, dus met verschillende ingrediënten, hangt af van heel veel verschillende factoren, waardoor het in mijn eigen beleving nooit echt accuraat kan zijn. Natuurlijk kun je wel een eind in de goede richting komen. En beseffen, dat een voorgerecht geen nagerecht is en andersom. Bij recepten wordt er berekend met de vermelde ingrediënten in een ingrediënten lijstje met vermelde voedingswaarden. Maar het is allemaal niet zo simpel, want staat er bijvoorbeeld “ eventueel toevoegen: vanille bourbon” dan wordt dit niet in een NS berekening meegenomen. Bovendien wordt er uit gegaan van een BEREID gewicht per 100 gram Denk aan rauwe andijvie, wat niet is te vergelijken met gekookte andijvie. Wat ik het meest “ storend “ aan deze constructie vind, is dat iedereen het weer op zijn/ haar manier bereid en dat dit ook enorm kan schelen. Dit wordt ook door NS erkend.

Afzonderlijk van het feit dat er gelet moet worden op productgroepen, is de vraag, of de consument hier nu wel zoveel mee is geholpen in het dagelijkse boodschappen doen. Er is, sinds dat de NS ook in Nederland zijn intrede deed, veel kritiek. Niet alleen van de consument zelf, maar ook vanuit de wetenschap. Frederic Leroy, voedingsbiothechnoloog ( VUB ) uitte al in 2019 felle kritiek.  Hij zegt, dat de meeste traditionele voedingsmiddelen, zoals brood, kaas vlees/ vleeswaren en vis té overdreven wordt berekend in calorieën / vetten / en het zoutgehalte. Hij is van mening dat dit gebeurt zonder rekening te houden met hun voedingswaarden. Volgens hem levert het hele NS systeem teveel bizarre gevallen op, om dit enigszins geloofwaardig te maken.

Ook de Nederlandse voedselwaakhond FOODWATCH heeft er wel het één en ander over te vertellen, KLIK HIER. Kortom:….er zijn veel vraagtekens rondom deze NS gezet. Ook ik zet er zo mijn vraagtekens bij…..

Ik vraag mij af in hoeverre het zin heeft. Als we de NS eens gaan analyseren vanuit de ogen van de consument, dan kan deze nogal onduidelijk, vaag en verwarrend zijn. Te beginnen met de productgroepen. Veel mensen kunnen appels met peren gaan vergelijken. Wat hele verkeerde en onjuiste uitkomsten geeft. Daarnaast lijkt het hele systeem niet erg aan te slaan. Veel consumenten begrijpen er niets van en zijn niet zo spitsvondig om dit zelf te gaan onderzoeken. Enige uitleg ontbreekt op alle verpakkingen. Ook ben ik het met de voedings-bio-thechnoloog eens dat er té accuraat wordt gekeken naar voedingswaarden. Het geeft in mijn beleving geen enkele meerwaarde op de huidige, verplicht gestelde ingrediënten lijsten en voedingswaarden. Een MAGNUM ijsje bevat meer vetten dan een RAKET ijsje, maar deze bevat meer suiker. Op deze manier een NS berekenen komt vaak neer op een wat onterechte vergelijking in de productgroep.

Op zich is de NS geen erg slechte ontwikkeling, wamt er wordt tenminste  gekeken naar meer bewustwording voor en naar de consument toe. , maar dit is helaas in mijn beleving niet de weg.

Linksom of rechtsom, wat ik er ook van vind en hoeveel kritiek er ook is, de NS zal in de toekomst alleen maar meer gaan voorkomen. En het hoeft ook helemaal niet zo zinloos te zijn, we kunnen er op zijn minst een richtlijn uit trekken. Zeker voor de gemiddelde consument kan dit echt best nuttig zijn, omdat deze groep vaak geen enkele basiskennis hebben van voerding en gezondheid. De NS op verpakkingen zouden hen op weg kunnen helpen. Hoe lees je een NS precies uit ?

Ik heb een pak BARISTA amandel melkvervanger gekocht. Deze valt onder de productgroep van de melk-vervangers die buiten de koeling bewaard kunnen worden. De NS wordt op letter B berekend, wat wordt beschouwd als een “ gezonde keuze” t.o.v andere barista melk. Als consument zou je dit op twee manieren kunnen opvatten :

– het gaat om de betere keuze t.o.v andere barista varianten in deze productgroep.

Deze opvattingen zou de consument dus als positief kunnen beschouwen, en het product bewuster inkopen. Maar in hoeverre gaat de vlieger op? Laten we eens kijken naar de ingrediënten van deze amandel / baristamelk :

Dit product bestaat per 100 ml uit maar liefst 2,5 gram suiker. Dit is echt behoorlijk veel voor een vloeibaar product. Drinken we hier bijvoorbeeld 250 ml van, dan krijgen we gemiddeld zo’n zes gram suiker binnen. In mijn beleving zou ik dit geen gezonde keuze noemen, omdat dit product grotendeels uit water en suiker bestaat. Waarom het toch een B score krijgt, ligt waarschijnlijk aan het feit dat andere barista varianten rijker zijn in vetten door toevoeging van oliën. Of dat deze zowel uit veel oliën bestaan en uit veel suikers. Als we het dus in dit daglicht bekijken en vergelijken, dan zouden we deze barista inderdaad de BETERE keuze kunnen noemen, maar allen blijven wel ongezonde keuzes.

Het is dan ook meer zinvol, en vele malen belangrijker, dat er wordt gekeken naar de inhoud en de voedingswaarden. De consument zou deze NS kunnen zien als kant en klaar voorgeschotelde “ gezonde’ producten omdat het een A / B / of C score geeft. Zoals je in dit voorbeeld kunt zien, gaat die vlieger in de meeste gevallen niet op, omdat het grootste deel van wat wij in een supermarkt kunnen kopen, bestaat uit suikers, zout en verzadigde vetten. De NS geeft wat mij betreft een schijn-veiligheid. Niet iets, waar ik persoonlijk voor kies als we de consument moeten voorlichten.

Wat mij betreft is het veel zinvoller, om de consument meer voorlichting te bieden hoe zij etiketten lezen. Maar is dat nu juist nét, wat de levensmiddelenindustrie niet wilt ? 🤨

okay, nog een voorbeeld. Deze honingringen behoren tot de productgroep ontbijt / ontbijtgranen. Zoals je kunt zien, krijgt het een NS van de hoogste segment : de meest gezondste keuze. Laten we dieper inzoomen op de ingrediënten ;

Zoals je al meteen opmerkt, komt er erg veel suikers in voor. Per 100 gram bevat het maar liefst 17 gram. Explosief veel, zeker voor een ontbijt. Laten we een ander ontbijtproduct nalopen op nutriënten score, ook van de AH. Ik heb de ” special flakes / rode vruchten ” gekozen, omdat deze een NS letter B aanduidt. Je zou nu kunnen denken, gelezen op de NS, dat de honingringen beter / gezonder zijn, want :

– het valt in dezelfde productgroep

– het geeft een A score, de special flakes een B score

Laten we de ingrediënten van de flakes er even bij pakken ;

Zoals je kunt lezen, bevatten de flakes aanzienlijk minder suikers dan de honingringen. Het zegt eigenlijk helemaal NIETS over bewuste keuzes of een gezondere keuze, zoals je hier goed kunt zien….

Een reactie op “Nutri score: hoe zinvol is dat ?”

1. Voor mij hoeft het niet ik kijk er nooit naar.Ik zoek alléén biologische producten. Jammer genoeg is er niet zoveel meer aanwezig. In het verleden had AH veel meer keus in biologisch.

   Reageer