Voedsel verhitten
Sinds de ” raw food” stroming zijn er steeds meer vragen over het wel of niet verhitten van ons voedsel. Er zijn erg veel mensen die zweren bij enkel rauw voedsel, of een groot gedeelte. Terwijl er ook grote groepen mensen zijn die zijn overtuigd dat het veel beter en dus gezonder is voedsel te verhitten. Hoe dan ook: sommige voedingsmiddelen hebben wel degelijk een verhittingsproces vooraf nodig om zo goed verteerbaar voor de mens te worden.Het verteringssysteem van mensen beschikt niet over de juiste enzymen om alle stoffen in bijvoorbeeld rauwe groente goed te verteren.Dit resulteert weer in een slechtere opname van voedingsstoffen en het levert bovendien vervelende klachten op zoals een opgeblazen gevoel en winderigheid. Alles over verhitten.
Wat is verhitten?
Voedsel verhitten wordt al vele jaren gedaan. Vroeger gebeurde dit vooral om voedsel eetbaar en verteerbaar te maken voor de mens. Er werd toen vooral nog louter vers, puur en onbewerkt voedsel direct van het land gegeten. Ook werd het vee geslacht en vervolgens het vlees goed verhit. Dit doodde bacteriën en eventuele andere ziekteverwekkers, en maakte het vlees ook verteerbaar. Er zijn intussen vele manieren om ons voedsel te verhitten, waaronder :
- Een vuur/warmtebron, zoals een gasfornuis, inductie en andere hittebronnen
- Poffen
- Stomen
- Opwarmen/koken in een magnetron
- Diverse losse apparaten om voedsel te verhitten op diverse manieren, denk aan een slow cooker of een snelkookpan.
- De oven
- Bakken en braden ( van vlees)
- Frituren
- Grillen/roosteren
- Wokken/roerbakken
Over de jaren heen zijn we meer bewerkte producten gaan eten, en daarin zijn we inmiddels zo verwend geraakt, dat ” kant en klaar” veel meer in onze keukens voorkomt dan echt vers en puur voedsel. Ook zijn de keukenapparaten steeds geavanceerder geworden aangepast op het zogeheten ” kant en klaar tijdperk”. Dit begon vooral toen de magnetron zijn intrede deed in vele keukens. Kant en klaar voedsel is reeds voorgekookt/gebakken en voorbehandeld, waardoor mogelijke gevaren van bacteriën en andere ziekteverwekkers zijn vernietigd. Dit lijkt erg prettig, maar de werkelijkheid is anders, weten we inmiddels steeds beter. Om al deze producten kant en klaar verkoopbaar aan te kunnen bieden in supermarkten, worden vele additieven gebruikt. Erg veel gezonder wordt ons voedsel er dus niet op.
Vers gemaakt is niet alleen veel lekkerder, maar ook vele malen gezonder.
Rauw versus verhitten
Sinds enkele jaren waait er een nieuwe trend door Europa en daarbuiten: de raw food levenswijze. Deze groep mensen eten enkel rauw voedsel, en verhitten hun voeding niet hoger dan boven de veertig graden. Ze zijn ervan overtuigd dat rauw voedsel beter wordt verteerd, de vitaminen en mineralen intact blijven en de spijsvertering optimaal in conditie blijft. Tot de dag van vandaag zijn er helaas nog geen wetenschappelijk onderbouwde bewijzen dat dit ook zo is. Ook is alles niet rauw eetbaar. En kan een raw-food dieet erg éénzijdig zijn dat er al snel ernstige voedseltekorten kunnen ontstaan. Een veel gehoord tekort is vitamine B12, wat vooral in vlees en eieren voorkomt. Daarnaast kunnen er vele andere tekorten ontstaan omdat er teveel van bepaalde voeding wordt geconsumeerd, en andere waardevolle voeding waarin andere essentiële voedingsstoffen in huizen word gemeden. Op rauw voedsel huizen ook diverse bacteriën en parasieten die soms enkel bij verhitting boven de 90 graden gedood worden. Raw foodies lopen ook iets meer risico om voedselvergiftigingen op te lopen. In 2011 hebben onderzoekers aan Harvard University in de Verenigde staten ook ontdekt dat verhit voedsel beter is voor ons lichaam. Hierin is ook gekeken naar de voorgeschiedenis. Volgens de onderzoekers begon de mens twee miljoen jaar geleden goed om te gaan met vuur en voedsel verhitten. Vanaf dat moment kregen mensen sterkere lichamen en grotere hersenen. Verhit voedsel geeft volgens de onderzoekers meer energie af aan het lichaam dan rauw voedsel. De onderzoekers denken dat als het eten wordt verhit,het lichaam het voedsel veel beter kan verteren. De onderzoekersgroep deed tevens een experiment met twee groepen muizen. Een groep kreeg veertig dagen enkel rauw vlees en rauwe zoete aardappelen, de andere groep kreeg dit in gekookte variant. De groep muizen die het gekookte voedsel kregen,hadden een gezonder gewicht en de gewenste hoeveelheden energie in hun lichaam. De studie keek ook naar huidig voedsel. Volgens de onderzoekers zouden de tabellen/voedingswaarden op de verpakkingen ook niet correct zijn, omdat er geen rekening is gehouden met de manieren hoe het voedsel wordt geproduceerd. Tevens houden de tabellen ook geen rekening met de bacteriën in het spijsverteringskanaal. Deze bacteriën nemen een deel van het ingenomen voedsel tot zich voor eigen gebruik. In de voedingswaarden wordt daarin geen onderscheid gemaakt tussen wat de mens aan energie krijgt en wat de bacteriën krijgen.
Verhitten is ook niet in alle gevallen meest ideaal en gezonder. Een erg groot nadeel van verhitting is bijvoorbeeld dat het dan wel bacteriën en andere ziekteverwekkers doodt, maar tevens ook belangrijke vitaminen, mineralen en enzymen. Dit gebeurt al bij en verhitting boven de 48 graden. Ook op vele andere vlakken verandert voedsel door verhitting. Je kunt het zien als een scheikundig experiment. Je ziet, ruikt, proeft en voelt dat een voedingsmiddel verandert door het te verhitten. Er vinden vele processen plaats zoals glycatie ( versuikering) en denaturatie van eiwitten ( denk aan een eitje koken: er vindt een stolling van het ei-eiwit plaats) en bij verhitting van zetmeel-rijke voeding kan acrylamide ontstaan. Ook zijn we steeds meer en meer afhankelijk geworden van de magnetron. Steeds meer onderzoek toont aan dat het een ongezonde manier is om voedsel te bereiden. De discussie over het wel/niet schadelijk zijn woekert op dit moment nog altijd voort.
Verhitten in veel gevallen noodzakelijk
Voor vele voedingsmiddelen is het echter noodzakelijk om deze vooraf te bereiden/verhitten. Het is anders onverteerbaar voor de mens. Ook smaken sommige voedingsmiddel in rauwe vorm totaal niet. Rauwe aardappelen zijn bijvoorbeeld vrij smaakloos, als we deze echter koken worden ze zacht en smaakvol. Vele peulvruchten moeten ook worden gekookt om het beter verteerbaar te maken voor de mens. Eten we bijvoorbeeld rauwe pinda’s, voelen we dat ook vrij zwaar op de maag liggen. We kunnen vele groenten en peulvruchten ook in pot, blik en bevroren kopen. al deze producten zijn voorbewerkt en behoeven enkel nog kort verwarmd te worden. Echter bevatten deze producten aanzienlijk minder vitaminen en mineralen, vezels en eiwitten. Vaak worden deze nog extra toegevoegd om het qua voedingswaarde weer terug te verbeteren. Vele fabrikanten beweren dat groente uit pot nét zo gezond zijn als vers. Als we graag voor gemak gaan, en we willen graag groente dagelijks op het menu, kunnen deze producten een uitkomst zijn, maar aan erg veel producten worden veel additieven toegevoegd. Denk aan suiker, zout en geur en smaakstoffen.
Hou het kort
Vroeger werd veel groente zo lang op het vuur gezet dat het soms snot leek. Dit is niet alleen veel minder smakelijk, maar het vernietigt uiteraard ook erg veel waardevolle voedingsstoffen. Spruiten behoeven echt hooguit 5-8 minuten te worden gekookt. Dit maakt de spruit beetgaar en behoudt het de meeste vitaminen en mineralen. De meeste groenten kun je gewoon rauw eten, op enkele uitzondering na: aardappel,peulvruchten en aubergine. Champignons en andere paddenstoelen kun je ook in principe rauw eten, echter wordt het afgeraden omdat deze in mest worden gekweekt en deze mogelijk bacteriën bevatten als E.coli. Deze wordt na verhitting onschadelijk. Kool en ook spruiten zijn rauw eetbaar, maar omdat veel mensen zelfs al vrij moeilijk deze soorten gekookt kunnen verteren is het ook niet aan te raden deze rauw te consumeren. Maar dat is zeer persoonlijk.
Hoe dan ook: kook alles zo kort mogelijk. Dit behoudt de meeste voedingsstoffen.
Heurlijk lekker pittige rauwe spruitjes in halfjes door de salade!