We weten, dat we vitaminen en mineralen nodig hebben om fit en gezond ter blijven. En dat er vrij veel vitaminen en en mineralen zijn, waaronder essentiele , waar we zelf voor moeten zorgen. Gelukkig zit in natuurlijk, intact gelaten en liefst biologisch voedsel als groente en fruit erg veel vitaminen en mineralen en kunnen we dit vrij gemakkelijk scoren. Toch blijkt nog steeds, dat we alleen al in Nederland anno 2022 nog steeds veel te weinig groente en fruit consumeren. Omdat we vrij weinig echt voedsel consumeren, worden er vitaminen en mineralen synthetisch toegevoegd aan talloze levensmiddelen als brood ( jodium ) melkvervangers ( vitamine B12 , D , calcium) en met vitamine C verrijkte dranken.
Een mineraal/ sporenelement die we erg hard nodig hebben en die we niet zelf kunnen aanmaken is ZINK of ook wel eens als ZINC omschreven. Zink heeft een ontzettend belangrijke rol in ons lichaam. Alle cellen in ons lichaam hebben zink nodig, bijvoorbeeld voor cel-deling, celdifferentiatie en energieproductie. Er wordt geschat dat circa 9-10% van al onze lichaams-eiwitten bindingsplekken hebben voor zink, meestal voor een stabiele eiwitstructuur.
Zink is niet alleen ontzettend belangrijk voor lichaams-eiwitten, het regelt ook meer dan 300 metallo-enzymen, die o.a de taak hebben uiteenlopende biochemische reacties te katalyseren.
Zink is vooral erg betrokken bij de communicatie tussen de cellen ( wat officieel intercellulaire signalering heet ) , zoals signaal-overdrachten in cellen. In onze hersenen heeft zink een belangrijke taak in zenuwprikkel-overdrachten en het vermogen om hersenweefsel te herstellen en te herstructureren.
Zink speelt een zeer belangrijke rol in :
– het opbouwen van DNA en EIWITTEN in het lichaam. Dit draagt bij aan de aanmaak van weefsel
– de aanmaak van onze botten
– de ondersteuning van ons immuunsysteem
– het bijdragen van een normaal functionerend hormoon-huishouding
– de conditie en gezondheid van huid , nagels en haren
– de opbouw en afbraak van koolhydraten en vetten
– een normale vruchtbaarheid van zowel mannen als vrouwen
– een goede functionering van smaak en reukzin
– een goed functionerend geheugen
– groei en ontwikkeling van het lichaam
– een goede en snelle heling van wonden, en een goede bloedstolling
– een goede hartfunctie / alvleesklier-functie en schildklier-functie
– een goed functionerende darmbarriere functie
Zoals je kunt lezen, is het rijtje lang. En moeten we dit mineraal dan ook zeker niet onderschatten. Tijdens de COVID pandemie hebben wat studies plaatsgevonden waaruit blijkt dat
ZINK MOGELIJK EEN ROL KAN SPELEN in voorkomen van besmetting en een sneller herstel. Echter zijn de studies erg dun en bovendien gericht op het immuunsysteem m.b.t zink. Anders gezegd is er vooralsnog geen enkel bewijs dat zink effectief is tegen COVID, maar dat het ons immuunsysteem wel kan ondersteunen.
WAAR ZIT VEEL ZINK IN ?
Zink kun je uiteraard, al dan niet synthetisch, uit een potje halen, maar de beste manier is en blijft via ons voedsel. Het komt veel voor in :
* zuivel/ zuivelproducten
* vlees / vleeswaren, in het bijzonder in lever en rundvlees
* vis en schaal/ schelpdieren ( oesters in het bijzonder )
* volkoren brood
* peulvruchten
* volkoren rijst
* hennepzaad / lijnzaad/ sesamzaad / chiazaad
* pompoen pitten / pijnboompitten / zonnebloem pitten
* rauwe cacao
* cashew noten / pecan noten
Zoals je ziet halen we de meeste zink uit dierlijke bronnen. Het komt ook in groente en fruit voor, maar in mindere hoeveelheden als bijvoorbeeld kwark of yoghurt. Goede bronnen van zink vinden we voornamelijk in groene blad-groenten als spinazie, maar ook asperges hebben aardig wat zink in huis. Qua fruit scoort de guave het hoogst in zink-gehalte.
Als je uitgebalanceerd / volwaardig en gezond eet is de balans in orde en loop je weinig risico om tekorten aan zink op te lopen. Hoeveel heb je eigenlijk per dag nodig ??
Voor zink is het volgende vastgesteld ( ADH )
VOLWASSEN VROUW : 7 MG / PER DAG
VOLWASSEN MAN : 9 MG / PER DAG
Voor kinderen liggen de ADH anders omdat de behoeften aan zink continu kunnen verschillen. Volgens het Voedingscentrum liggen de gemiddelde ADH voor kinderen op :
6-11 MAANDEN : 5 MG / PER DAG
1-2 JAAR : 5 MG / PER DAG
2-5 JAAR : 6 MG / PER DAG
6-9 JAAR : 7 MG / PER DAG
ZINK TEKORT
Omdat zink in vrij veel voedingsmiddelen voorkomt is het risico op een tekort vrij nihil in Nederland. Toch komt het afgelopen jaren iets meer voor, dit komt omdat steeds meer mensen kiezen om vegetarisch of veganistisch te gaan eten. Als de zink inname dan niet goed wordt gecompenseerd, kan er een tekort ontstaan.
Een tekort aan zink is, net als vele andere mogelijke tekortkomingen, vrij lastig te achterhalen omdat de meeste gehoorde klachten / symptomen zeer uiteenzettend zijn. De meest gehoorde symptomen zijn :
– anders of minder reukvermogen of minder tot niets meer proeven
– afwijkingen aan de huid / slijmvliezen
– afwijkingen in groei en ontwikkeling zoals achterblijvende groei en afwijking aan het skelet
– nachtblindheid
– verminderde afweer tegen infecties
Een risico aan teveel aan zink is bijna nihil, dan moet je het wel erg bont maken. Via onze voeding lopen we vrijwel geen risico’s om een teveel aan zink binnen te krijgen, tenzij je dagelijks liters zuivel en kilo’s vlees consumeert. Als je op langere termijn dagelijks een teveel binnenkrijgt aan zink loop je een een risico op koper-tekorten.
Je loopt het meeste risico, als je teveel zink suppleert via ( synthetische ) supplementen. Via onze voeding zal het gelukkig zo’n vaart niet lopen.
Het risico op een tekort is meestal groter. Dit komt voornamelijk omdat we minder gezond zijn gaan eten, maar ook bepaalde leefstijlen zijn gaan volgen waardoor veel voedingsmiddelen worden gemeden. Vooral veganisten moeten daarom extra goed op hun zink-inname letten.
Zink is iets wat vrij wispelturig te werk gaat in ons lichaam en moet daarom ook geheel naar behoeften worden aangevuld. Als er niet direct sprake is van een tekort, dan voldoen multi’s waaraan zink is toegevoegd meer dan voldoende. Is er sprake van een tekort, dan is het echt belangrijk, om een juiste , passende aanvulling te vinden, waardoor je geen risico loopt jouw mineraal-huishouding te verstoren.
SUPPLEMENTEN
Het kan dus gunstig zijn, om zink aan te vullen in de vorm van supplementen. Er zijn vrij veel zink-supplementen op de markt, meest gesynthetiseerde varianten. Deze bestaat meestal uit één ingrediënt / voedingsstof. Er zijn globaal genomen circa vier vormen ( mineraalpreperaten ) die meest worden toegepast. ( gluconaat / picolinaat / citraat / bisglycinaat) Het één is wat beter opneembaar als het ander. Al deze stoffen worden door de mens gemaakt en komen niet in de natuur voor.
Zink komt voor in organische vormen en anorganische vormen. De organische vormen worden meest gebruikt in “ natuurlijke “ varianten. Organische stoffen bestaan uit natuurlijke verbindingen tussen moleculen. Hierboven noemde ik al een aantal organische vormen, die meest worden gebruikt. Er zijn ook anorganische stoffen, dit zijn stoffen die geen natuurlijke verbindingen aangaan met moleculen. Dit zijn stoffen als sulfaat, oxide en carbonaat. Deze vormen kun je dan ook beter niet kiezen.
Prijstechnisch wordt zink-citaat meest gebruikt als zink-supplement. Het heeft bovendien betere sensorische eigenschappen als textuur en smaak.
Wil je graag zo natuurlijk mogelijk en ook nog eens biologisch, dan wordt dit een ware zoektocht. Want echt 100% natuurlijk en biologisch gecertificeerde zink-supplementen zijn niet tot nauwelijks vindbaar. Tot nu.
Hallo Moniek,
Ik wilde het graag bestellen maar bij puur en fit zie je niets staan op de website.
Is het artikel misschien nog niet te koop.
klopt, het gaat morgen pas in, je bent er vroeg bij 😉 Hou mijn socials morgen ( zondag ) dus in de gaten!
Goedemorgen, mijn vraag is dan wélke zink vorm is hier gebruikt? Ik ben al maanden mijn geur en smaak kwijt en wil graag weten welke vorm ik het beste kan slikken. Dank alvast!