What’s the deal with……jodium ?
Van alle mineralen / sporenelementen is JODIUM meest berucht. We hebben er gelukkig maar weinig van nodig, maar we hebben het dus wel nodig. Als we bijvoorbeeld zout en brood mijden, weinig tot geen water drinken, weinig groente / vis / zuivelproducten consumeren, kunnen we op de lange baan mogelijke tekorten oplopen wat zeker gevolgen heeft voor de gezondheid. Zo is jodium noodzakelijk voor de vorming van onze schildklierhormonen die op hun beurt weer cruciaal zijn voor de groei en de stofwisseling. Het is tevens een zeer belangrijke schakel in het goed functioneren van ons zenuwstelsel en de energie voorziening. Niet onbelangrijk dus om daar wel goed op te letten.
Nu komen wij in NL niet zo snel jodium tekort, want het wordt in veel van ons dagelijks voedsel gestopt. Gejodeerd zout en gejodeerd brood zijn daar goede voorbeelden van, maar ook in veel ander voedsel wordt het toegepast. Van nature komt het voor in vrij veel verse groenten, maar ook in vis, zeewieren / algen en melk / melkproducten. Het komt ook voor in ons drinkwater en zelfs op de aarde. Het risico om jodium tekorten op te lopen is vrij klein, maar niet geheel onmogelijk. Daarom dit artikel, waarin ik je meer vertel over jodium en waarom je er wel goed op zou moeten letten. Zeker omdat we afgelopen jaren minder brood zijn gaan consumeren, minder water drinken / of dit filteren, en veel producten een verminderd zoutgehalte hebben of zoutloos worden geproduceerd.
WAT IS JODIUM ?
Jodium dus. Het is een sporenelement / mineraal die onder de zogenoemde essentiële mineralen valt. Je kon hierboven al zo’n beetje lezen waarom we het nodig hebben. Het zorgt ervoor dat vele functies in ons lichaam goed verlopen. Jodium wordt opgeslagen in de schildklier, in de schildklier wordt het jodium-hormoon aangemaakt. Deze hormonen zijn nodig voor een optimale groei, de ontwikkeling van het zenuwstelsel en de stofwisseling.
Normaal gesproken krijgen de meeste Nederlanders voldoende jodium binnen. In de schildklier zit normaal gesproken een fikse voorraad aan jodium. Daar kan je lichaam goed mee uit de voeten. Zodra dit verstoord raakt door bijvoorbeeld een tekort of juist een teveel, kunnen er tal van vervelende gezondheidsklachten ontstaan, waarvan de meest bekende talloze schildklier aandoeningen als struma en krop. Maar ook schildklier-vergroting, of een over stimulering van de schildklier met alle gevolgen van dien.
Zoals ik eerder vertelde, komt jodium van nature vrij veel voor in ons ( dagelijks ) voedsel, maar wordt het ook toegevoegd aan bepaalde dagelijkse voedingsmiddelen . Dit heeft de wet bepaald, zo mogen broodbakkers / producenten en zout leveranciers extra jodium toevoegen aan hun producten. Ook mag er jodium worden toegevoegd aan kant en klaar vleeswaren ( in de vorm van nitriet-pekelzout ) Van nature komt jodium voor in vis , melk / melkproducten, verse ( groene blad ) groenten en zeewieren. Er wordt nogal eens beweerd, dat er in zeewieren extreem veel jodium zit, maar dat is niet zo extreem. Het kan wel een aandachtspunt worden als je dagelijks zeewieren consumeert, ook via suppletie. Kijk goed naar de inhoudsvormen op de etiketten van zowel verse / vers gedroogde zeewieren en supplementen. Vroeger was er veel meer sprake van jodium tekorten. Er is destijds besloten om aan bepaalde producten die we dagelijks gebruikten en gebruiken, zoals brood en zout, jodium toe te voegen. Dit is zelfs een poosje verplicht geweest. Dit is inmiddels afgeschaft en mag er sinds 2008 aan vrijwel alle producten jodium worden toegevoegd in de juiste wettelijk verplichte doseringen.
Gek genoeg heeft de Gezondheidsraad geen aanbevolen hoeveelheden opgesteld, maar het Vitamine Info Centrum vertelt dat een gemiddelde volwassene 150 mcg per dag nodig heeft, de veilige marge ligt op 600 mcg per dag/ volwassene. In 2012 zijn in Scandinavië wel aanbevolen hoeveelheden opgesteld die ook in Nederland worden gebruikt. Een opsomming :
LEEFTIJD: DA IN MICROGRAMMEN/ PER DAG:
6-11 MAANDEN 50
1-2 JAAR 70
2-5 JAAR. 90
6-9 JAAR. 120
9-13 JAAR. 150
14-17 JAAR. 150
18 JAAR + 150
ZWANGEREN EN BORST VOEDENDEN 200 mcg
Voor een veilige inneming van jodium zijn door de EFSA in 2006 de volgende bovengrenzen vastgesteld :
– 200 microgram per dag voor kinderen van 1-3 jaar
– 250 microgram per dan voor kinderen van 4-6 jaar
– 300 microgram per dag voor kinderen van 7-10 jaar
– 450 microgram per dag voor kinderen van 11-14 jaar
– 500 microgram per dag voor kinderen van 15-17 jaar
– 600 microgram voor volwassenen
Een maximaal veilige dosis wordt ook wel aangeduid als “ de aanvaardbare bovengrens van inname “ Het gaat om een gemiddelde vastgestelde waarde die vrij veel marge heeft, wat zoveel zegt, dat een éénmalige of kortstondige over-inname van jodium geen direct gevaar oplevert. Als met langdurig een teveel aan jodium inneemt, bijvoorbeeld ongecontroleerd en on-begeleid supplementen slikken, dan kan er wel vervelende klachten ontstaan. Slik daarom nooit op de bonnefooi jodium / gejodeerde producten, daar kom ik verderop op terug.
EEN TEKORT
Normaal gesproken heeft de schildklier meer dan voldoende schildklier-hormonen aangemaakt om ons te voorzien van voldoende jodium. Het is ontzettend lastig om te achterhalen of je een tekort hebt, omdat je hier jaren lang geen last van kunt hebben. Het manifesteert zich pas na jaren. Bij een tekort aan jodium gaat de schildklier trager werken en opzwellen. In de volksmond noemen we dit ook wel STRUMA of KROP. De meest gehoorde symptomen van een jodium tekort zijn vermoeidheid, gewichtstoename, het snel/ sneller koud hebben, traagheid en obstipatie. . Daarnaast komen klachten als een droge mond, maag / verteringsproblematiek, een droge huid, moeite met transpireren en concentratieproblemen vaak voor. Allemaal symptomen dus die we gemakkelijk aan vele andere aandoeningen kunnen koppelen. Zeker bij kinderen is het belangrijk, om een jodium tekort snel te achterhalen. Bij een langdurig jodium tekort kunnen zij een groei achterstand oplopen en een verminderd leervermogen.
Als er een jodium tekort wordt geconstateerd wordt deze meestal behandeld met medicijnen waarin schildklier-hormonen zitten verwerkt. Het duurt gemiddeld 6-10 weken eer er enige verbetering optreedt, soms kan het langer duren. Uiteindelijk zullen de klachten wel verdwijnen. Afhankelijk van de oorzaak is het mogelijk dat je je verdere leven deze medicijnen moet blijven slikken.
EEN TEVEEL
Als je schildklier normaal functioneert, zul je niet snel last hebben van een teveel aan jodium. Je schildklier kan dit dan prima verdragen. Functioneert je schildklier niet goed of slecht en heb je een jodiumtekort, dan kun je gevoelig reageren op een teveel aan jodium. Als je schildklier een overschot krijgt aangeboden aan jodium maakt de schildklier een teveel van thyroxine aan, hierdoor ontstaat hyperthyreïdie, dit is een medische term voor het teveel aanmaken van schildklier-hormonen. Ook hier kunnen de symptomen divers zijn en daardoor niet direct op te merken. Veel gehoorde symptomen zijn slapeloosheid, gewichtsverlies, nervositeit, en een gebrek aan eetlust. Zoals ik eerder vertelde lopen wij. Niet zo snel een overschot aan jodium op, maar er zijn uitzonderingen. Zoals een stoornis aan de schildklier, een teveel aan supplementen of een overgevoeligheid.
MEDICIJNEN
Is er een vrij ernstige schildklier-aandoening geconstateerd, dan kunnen patiënten levenslang vast zitten aan medicatie. Mijn moeder slikte ook voor de rest van haar levensjaren deze medicatie toen ook bij haar jaren geleden een te trage schildklier was geconstateerd. Deze heeft ze tot haar laatste dagen geslikt. Op zich valt daar verder prima mee te leven, maar er kunnen wel wat bijwerkingen zijn, zoals vrijwel dezelfde klachten als een te snel werkende schildklier ( zweetaanvallen, hartkloppingen, gejaagd gevoel ) Daarom wordt het medicijn door de behandelend arts “ ingewerkt “ door de juiste dosering te vinden. Dit kan maanden duren. De medicijnen bestaan meest uit levothyroxine, het schildklier-hormoon dus. Ook moet je goed oppassen met het slikken van andere medicijnen en ook supplementen, er is veel wisselwerking bekend met dit medicijn. Slik je levothyroxine, en je wilt wat ander bijslikken aan bijvoorbeeld natuurlijke supplementen, raadpleeg dan altijd de behandelend arts of de apotheker.
SUPPLEMENTEN
Er zijn ontzettend veel supplementen op de markt, zowel natuurlijke als synthetische. Het is ontzettend belangrijk om te weten dat je deze supplementen niet zomaar kunt slikken, en zeker niet in te grote hoeveelheden. Ik wil met klem benadrukken, dat je eerst wat onderzoek laat verrichten of er daadwerkelijk sprake is van een jodium tekort. Pas DAN kun je daarop gericht aanvullend bij slikken. Als je denkt dat je jodium tekort komt, laat dit dan onderzoeken, ga niet zomaar in het wilde weg jodium supplementen maar ook verrijkte gejodeerde producten consumeren. Dit kan een averecht effect teweeg brengen waardoor je wellicht voor de rest van je leven vast komt te zitten aan medicijnen.
Goed…..dus je hebt laten onderzoeken op jodium tekort en het blijkt dat je wel degelijk wat meer jodium kunt gebruiken. Het is gelukkig nog niet zover dat er medicatie aan te pas moet komen maar extra op je jodium inname letten is wel gewenst. Wat dan?
Dan is het eerste wat je kunt doen op je voeding letten. Ben je geen veganist, dan kun je wat meer verse vette vis en biologisch/ dynamische naturel zuivel op je menu zetten als kefir, kwark en yoghurt. Zet lekker veel verse ( liefst groene blad ) groente op het menu, en eet zo af en toe eens zeewier ( Nori, kelp, zeekraal ) Je hoeft niet persé gejodeerde producten te consumeren, want er valt voldoende jodium te halen uit pure / natuurlijke producten . Kom je toch niet aan deze alternatieven toe, dan kan een natuurlijk supplement nuttig zijn. Maar welke dan? Ik ben daar speciaal voor dit artikel naar op zoek gegaan, om de beste uit te lichten.
CRESSANA JODIUM
Ik vond een meest natuurlijk jodium supplement bij één van mijn meest favoriete supplement- merken CRESSANA. Naast ROYAL GREEN gebruik ik geen andere supplementen . Ik slik al jaren bijvoorbeeld de prachtige VITAMINE D3 van Cressana. Zij komen vanaf Januari 2021 met een aantal nieuwe producten op de markt en daar zit ook een JODIUM supplement tussen. Ik heb meteen n.a,v dit artikel een doosje gevraagd en zij stuurden mij deze toe.
Deze capsules bestaan uit biologisch gevriesdroogde kelp, chlorella en waterkers. Allen grote natuurlijke bronnen van jodium. De bedoeling is om een capsule per dag te slikken. De capsules zelf zijn gemaakt van cellulose en daarom geschikt voor veganisten. Dit is een zeer grote doelgroep, want onder veganisten kan een jodiumtekort sneller optreden. Per capsule krijg je precies de ADH binnen aan jodium voor een volwassene, namelijk 0,15 mg. Er is verder niets aan deze capsules toegevoegd, dus geen vulstoffen en allerlei andere rare synthetische meuk.
Het zijn gemakkelijk weg te slikken capsules. En erg gemakkelijk toe te passen in je dagelijks ritme. Als je liever geen capsules slikt, kun je deze ook open breken en het poeder bijvoorbeeld door een puree of smoothie verwerken. Heb je een jodium tekort, dan zijn deze capsules wat mij betreft de beste om deze op de meest natuurlijke manier aan te vullen. Tot slot wil ik nogmaals met klem benadrukken alleen supplementen bij te slikken als het echt nodig is. “ Ik denk dat ik tekort kom “ is geen goede basis om jodium bij te slikken, verzeker jezelf ervan of er daadwerkelijk sprake is van een tekort. Vraag een onderzoek aan bij je huisarts,
Ha Monique,
dank weer voor je artikel. Ter aanvulling het volgende:
Er zijn ook verschillende voedingsmiddelen die, rauw gebruikt, de jodium behoefte verhogen. Bv, koolsoorten, pinda`s, lijnzaad en soja. Dit geldt niet als ze verhit of gefermenteerd zijn. Diverse vormen van vergiftiging verhogen de behoefte eraan en ook is bekend dat stoffen als fluor en bromium in competitie met jodium gaan.
Het is van belang dat bepaalde andere mineralen zoals selenium en zink aanwezig zijn voor de opname. Er is een verband aangetoond tussen jodium tekort en cyste vorming in borst- en baarmoederweefsel!
Er is nog zóveel dat we niet precies weten over ons lichaam en hoe we het beste kunnen voeden maar door mensen zoals jij wordt er een tipje van de sluier opgelicht…. Dank!