Diëten, hypes en andere voedseltrends….hoe onschuldig zijn ze?

Vorige week stuitte ik op een zeer opmerkelijk  boek, van de Britse kok Anthony Warner. Zijn boek “ THE ANGRY CHEF werd gelanceerd in 2017, en in het boek neemt hij  de vele hypes, diëten en andere voedselstromingen op de korrel. . Hij maakt zich boos. Boos op o.a bekende tv-koks, bekende mensen die opeens een hip dieet verzinnen en daar flink mee cashen, maar ook maakt jij zich druk over de vele voedselstromingen en trends in voedsel als het glutenvrij-dieet, het alkalisch dieet, en de huidige vegan gekte. 

Warner is opgeleid als biochemicus, maar koos 25 jaar geleden uit liefde voor eten voor het koksvak. Op zijn website maakt hij zich al jaren druk over de vele onzinnige voedseltypes. Dit heeft hij uiteindelijk gebundeld in een boek “ the angry chef”. In dit boek stelt hij  stompzinnigheden, pretenties en leugens rondom eten aan de kaak, Warner ( inmiddels zelf voedingswetenschap-blogger ) vertelt in zijn boek over de “ wonderlijke wereld van de voeding” waarin schrijfbare feiten aan de man worden gebracht, haalt hij op subtiele wijze de vele trends aan, terwijl hij deze ook wetenschappelijk onderbouwt. Warner behandelt bekende voedingsclaims zoals glutenvrij eten, ‘detoxen’ en het gevaar van suiker. Hij neemt je mee naar de oorsprong van de vele claims en gebruikt daarna wetenschappelijk onderzoek en gesprekken met experts om te laten zien waar ze de mist ingaan

ALKALISCH? AL-KUL-ISCH!

In het boek gaat hij uitgebreid in op de vele hippe voedseltrends. Waaronder ook het veel besproken alkalisch dieet. Hij vertelt o.a dat chemici zich daar vooral om verbazen. Een alkalisch dieet houdt in, dat men uitsluitend “ basische” producten eet en drinkt, zodat de pH ( de zuurgraad) waarde in het bloed licht basisch blijft. Ons bloed heeft een gemiddelde pH waarde van rond de 7 en 7.3. Warner vertelt in zijn boek over de voorstanders en hoe zowel lach als verbazingwekkend het is hoe voorstanders dit principe uitwerken. Zij zien een citroen als basisch en adviseren o.a om “ dood” kraanwater “ levend” te maken met een scheutje bleekwater.
Ook celeberty’s als een Gwyneth Paltrow krijgt er “ van langs” in zijn boek. De actrice onderhoudt een website die volgens Warner uit  “ boordevol fantasie” blijkt te bestaan. De beroemde actrice gaat behoorlijk ver in haar claims over de boerenkool rage in Amerika. Onze boerenkool is daar waanzinnig populair en waanzinnig duur. Daar wordt flink aan verdiend.

WAT VALT ERVOOR TE ZEGGEN?

Ik vind het een opmerkelijk boek, tussen alle andere goeroe en dieet boeken. Eerlijk gezegd irriteer ik mij daar langere tijd aan. De boekenmarkt is onverzadigbaar en overbevolkt geworden. Er is overal inmiddels wel een boek voor te vinden. Sommigen kunnen zelfs in de ban raken van een boek, en hun ziel en zaligheid erop zetten. Dat dit erg ver kan gaan, weet ik uit ervaringen te vertellen. Ik heb in het verleden meer dan genoeg mensen moeten begeleiden op hun terugweg, omdat ze vreselijk waren doorgeschoten. Warner heeft dus wel echt een punt om “ angry” te zijn want ik deel min of meer deze boosheid ook een beetje. Ik zie dagelijks wat het met mensen kan doen.
Eerder sprak ook ik mij al uit over het alkalisch dieet. KLIK HIER om naar dat artikel te gaan. Nog altijd zijn er geen wetenschappelijk onderbouwde studies waaruit blijkt dat een citroen ons reinigt.Toch wordt er iedere morgen ontzettend veel citroensap gedronken op de nuchtere maag.  Een van de meest gelezen claims die ik tegenkwam was dat het wonderdrankje zou “ ontgiften” en “ detoxen”. Er zijn erg veel wetenschappelijke onderzoeken geweest waaruit bleek dat detox helemaal niet werkt, en het vooral berust op marketingtrucjes. Ook betreft detox heb ik al eens in 2013 een artikel verzorgd waarin ik dezelfde bevindingen omschreef als in dit verhelderende artikel. Tot de dag van vandaag is er geen enkel wetenschappelijk bewijs dat sapjes, klysma’s en andere ontgifting-marketing trucs werken om bijvoorbeeld afvalstoffen beter en sneller af te voeren. Het lichaam is, in gezonde staat verkerend, prima in staat om dit allemaal te regelen. Onze lever en nieren doen dit klusje al vanaf de dag dat we worden geboren voor ons en is prima in staat om dit 24 uur per dag te blijven doen. Als je gezond eet en leeft, wordt deze natuurlijke afvalverwerking in je lichaam voor je geregeld. Is het dan ongezond? Nee, natuurlijk niet, maar denk niet dat het BIJDRAAGT of HELPT om te ontgiften. Dat doet ons lichaam al prima zelf.  Of een glas grapefruitsap, doet hetzelfde. Ik las op veel gezondheidssites die het alkalische dieet volgen dat iedere morgen een glas citroenwater de PH waarde zou herstellen Alkalisch betekent een PH waarde boven de 7. Volgens deze stromingen is citroenwater alkalisch-vormend, en helpt om onze lichaamsvloeistoffen ( bloed) alkalische waarden aan te nemen. Het zou ons beschermen tegen kanker. Het is echter algemeen bekend, dat wij de PH-waarde van het bloed helemaal niet kunnen veranderen door middel van onze voeding. Het lichaam stuurt de PH waarde van het bloed ook geheel zelf, net als het ontgiftingsproces wordt geregeld door de lever en nieren. Ongeacht wat je eet of drinkt zal het tussen de 7.35 en 7.45 schommelen. Het Amerikaanse instituut voor kankeronderzoek heeft dit sprookje dan ook als totale onzin afgeboekt. Volgens hen is het niet mogelijk, en zijn we beter af met een dieet met erg veel groente en fruit. Een glas citroenwater werkt dus niet voor een betere PH waarde en al helemaal niet tegen kanker.
Voorstanders kunnen vrij ver gaan, dit vertelt Warner ook in zijn boek. Een scheutje bleekwater drinken is nergens goed voor, dat kan een kind van vijf volgens mij ook wel bedenken. Toch wordt dit gewoon toegepast.
Ook in Nederland kennen wij dit soort bizarre diëten. Niet lang geleden bracht goeroe Rens Kroes het zogenaamde klei-dieet. We moesten klei gaan eten om ons te detoxen volgens Kroes. Gelukkig gaf dit zoveel kritiek, ook van de kant van deskundigen, dat deze trend al net zo snel was verdwenen als dat het was gekomen. Maar er zijn nog altijd aanhangers die klei eten. 
IMG_0478-1200x800
 

DETOX EN ONTGIFTEN

Warner stelt ook, dat detoxen en ontgiften een knap staaltje marketing betreft en daar ben ik het stellig met hem eens. Er gaan veel verhalen in de rondte over detoxen. Zijn deze extreme dieëten wel goed? Of is het gewoon een commerciële grap? Waar uiteraard veel mensen een zwak voor hebben omdat we over het algemeen horen dat we via detox, afvalstoffen uit ons lichaam krijgen (die we weliswaar door water drinken al kunnen afvoeren)

In deze aflevering van THE FOOD HOSPITAL legt een professor duidelijk uit dat ons lichaam prima in staat is om zelf te detoxen en ontgiften en ook hij vertelt dat detox en andere programma’s die ons lichaam zogenaamd zouden ontgiften gebaseerd is op niets. De vele detox producten ten spijt. We kunnen van alles kopen: pillen, thee, kuren, sappen, het is oneindig. Er is echter geen wetenschappelijk bewijs dat al deze producten werken. Ze zijn vaak gebaseerd op een paar ingrediënten waarvan wel is bewezen dat deze bijvoorbeeld vocht afdrijven of rijk zijn aan vezels. Ik heb er nooit in geloofd en zal het, tot anders wordt bewezen, ook nooit gaan doen. Ik zal dan ook nooit een “ detox” adviseren. Gezond, volwaardig en gevarieerd eten werkt het beste. Dat is bovendien een stuk goedkoper. 
 

NIET ZONDER GEVOLGEN

Warner stelt dat al deze hypes en trends ons voedsel een waar slagveld maken. En dat de voedselindustrie hierop voort borduurt. Ik ben het stellig eens, dat de vele ingewikkelde diëten, hippe voedselstromingen en andere distracties op ons voedsel de consument vreselijk kan verwarren, en het in een soort wildernis terecht laat komen. Het probleem zit hem ook in het “ moeten” wat er vaak op ligt. Opeens niets meer mogen , maar alles moeten zal sowieso afstevenen naar een falen. Daar gaan de vele diëten al mee de mist in, en werken ze nooit.
Ik zag vorige week onze Patty Brard op televisie. Zij is enorm afgevallen dankzij een maagverkleining, Daar kun je bewondering voor hebben, maar niemand weet wat er thuis in huize Brard aan maatregelen zijn getroffen. We weten van Brard, dat het een gigantische Bourgondiër is en altijd schreeuwt dat ze van lekker eten houdt. Dit kan ze nu niet meer. Ik ben dan ook bang dat we over een jaar weer een Brard zien die weer in kilo’s is aangekomen. Ik vind haar op televisie ook heel anders overkomen. Timide, stiller. Niet meer de vrolijke lachebek zoals we haar kennen. De druk van het niet-meer-eten of niet meer kunnen eten wat je wenst zal Brard vast niet gemakkelijk afgaan. Ik heb bewondering voor haar moed om dit te doen, maar de andere kant is erg zwaar.
Al deze voedsel hypes maakt dat de consument vreselijk n de war raakt en uiteindelijk kan doorschieten of juist het bijltje er helemaal bij neergooien, en zich vreselijk rot voelen. Geestelijk speelt voeding ook een erg grote rol. In mijn loopbaan als voedingsdeskundige heb ik mij een tijd gespecialiseerd op eetstoornissen. Ik leerde in die tijd heel veel over de psyche. En ik ervoer hoezeer iets uit de hand kan lopen. Eetproblematiek kan de meest bizarre vormen aannemen, er zit heel veel tussen anorexia en boulimia. Het leerde mij, hoezeer de trends en hypes ( die er destijds ook al waren) van invloed kunnen zijn. In die periode heb ik een aantal “ Montignac-cers” moeten begeleiden om weer terug te gaan naar een normaal eetpatroon. Door dit soort diëten en trends kunnen voedselpatronen volledig verknipt raken waardoor men geen weg terug meer weet te vinden met alle gevolgen van dien. Er wordt dan vaak maar wat aan-gerommeld Mensen raken de weg kwijt in hun voeding en gaan zelf op basis van wat zij lezen in de media wat aanrommelen.
De trends worden op steeds jongere leeftijd opgepikt. Jongeren ( met name meisjes)  zijn gemiddeld vanaf hun 8 ste jaar bezig met hun uiterlijk en gewicht en worden vaak gestimuleerd door social media, en ouders die zelf ook iedere dag worstelen met hun voeding. Dit zijn zeer zorgelijke ontwikkelingen. We kunnen ons inmiddels afvragen wat we nog verstaan onder “ normaal eten”. Niet alleen dankzij het overvloedige aanbod, maar zeker ook dankzij de vele trends, hypes en goeroe’s die elkaar overschreeuwen met hun methoden om “ even snel” kilo’s kwijt te raken. We zijn de weg in ons voedsel daardoor een beetje kwijtgeraakt..
IMG_4797

MEUKVRIJ IS GOED GENOEG

Ik hang mij daarom niet op aan een bepaald dieet, een methode of denkwijze betreft mijn voedingsadviezen. Ik bedacht het woord “ meukvrij’ enkele jaren geleden, toen ik begon met bloggen en bestaande junkfoods om te bouwen in gezonde varianten. Het woord “ meuk” is inmiddels een bekende uitroep geworden waar ik uiteraard best een beetje trots op ben, maar het is te betreuren dat het onderscheid moet worden gemaakt. Ons voedsel wordt in hokjes geplaatst en is niet meer vanzelfsprekend. Omdat voedsel één van de meest belangrijkste dingen in een mensenleven betreft is het niet vreemd dat we met zijn allen hier hete hangijzers van maken en daarbij komt, dat eten ook persoonlijk is en een emotie. Eten raakt iemand. Daarom is het zo enorm actueel, populair en wordt er heel veel aan verdiend. Dit puur op de naïviteit van de consument. De voedselindustrie is wereldwijd de grootste industrie waarin het meeste geld omgaat.
Ik werk meukvrij. En dat houdt in, dat het voedsel vrij is van meuk. Wat ik versta als ( geraffineerde) suiker, gluten, koemelk, vlees en dierlijke producten, kunstmatig geproduceerd voedsel en de daarbij horende kunstmatige E nummers. Dit wil niet zeggen, dat we maar meteen de hele supermarkt moeten ontlopen, want tussen meukvrij & meukvrij zit heel veel. Het is wat de consument zelf ervan wil maken. En niet omdat ik het vertel, of een één of ander dieet, of een goeroe. Voeding is zoals ik eerder vertelde, persoonlijk, omdat ieder lichaam anders is. Ik geef met mijn recepten richtlijnen. Ik geef met mijn adviezen mogelijkheden en opties. Geen verplichtingen. Geen stramien, of een geheelonthouding. Geen regels. Want wie ben ik dan wel niet om regels voor een ander te bepalen? ONZIN. Regels worden door anderen opgesteld. Omdat zij denken dat deze nodig zijn om hun diëten te kunnen volgen, maar wat en vooral WIE volg je?
Ik laat iedereen het lekker zelf uitzoeken. Hun EIGEN regels maken. Ik vertel over de misstanden in de voedselindustrie, en motiveer mijn beweringen en meningen met onderbouwing. Ik wil de onderste steen boven halen om de consument zijn eigen regels en keuzes in hun eigen voeding zo goed mogelijk te kunnen maken.
Ik wil niet rijk worden over de rug van de consument. Ik wil streven naar een gezonde samenleving. Waarin iedereen weer weet hoe een gezond eetpatroon eruit ziet. Dat bepaal ik niet, maar de consument zelf. Gezond eten is zoveel meer dan wortels knagen. Ik geloof bijvoorbeeld heilig in de kracht van groente. Niet alleen ervaar ik dit jarenlang iedere dag weer zelf, ook zijn groente onomstotelijk bewezen voedingsmiddelen die daadwerkelijk gunstige voordelen biedt voor onze gezondheid.
Ik uit mijn enthousiasme over groente in mijn werk, maar ik leg niemand iets op. Ik verzorg geen weekmenu’s of andere dieet-vormen. Wel vind ik het af en toe geweldig leuk om challenges te houden. De consument uitdagen om meer groente te eten zie ik echt als een enorme uitdaging. Waaraan ik niets verdien. Hooguit zeer blijde mensen die dankzij zo’n challenge daadwerkelijk meer groente zijn gaan eten. Dat is mijn grootste beloning.
Ik ben het voor grote delen eens met Warner in zijn boek. We worden wel degelijk gek gemaakt, op verkeerde sporen gezet om zo flink aan ons te verdienen, we worden misleid, we worden bekogeld met onjuiste informatie. Toch zal ik altijd de laatste zijn die al deze trends en hypes met de grond gelijk maakt. Want ik ben van mening, dat de consument zelf voorop moet blijven staan. Wat deze trends en hypes namelijk ook doen, is een kanteling teweeg brengen in de wereld van voeding. Door de vele voedselstromingen zijn we ons meer gaan bezighouden met wat we nu eigenlijk iedere dag in onze monden stoppen en dat vind ik zeker “ a good thing”. We moeten ons zeker bewuster gaan worden. Er is zeker iets aan de hand met ons dagelijks voedsel. En wat wij in onze monden stoppen moet daarom ook bewuster gaan worden, en niet zonder enige kennis . We eten teveel suikers. We eten teveel kunstmatig voedsel. Dit heeft een weerslag de volksgezondheid. Gezond en volwaardig en gevarieerd eten is het sleutelwoord. Trouwens: ook de toverformules van de vele diëten. Maar een dieet blijft een dieet. Het veranderen van een voedingspatroon op basis van eigen initiatief zet zoden aan de dijk om iets ook blijvend te veranderen. Meukvrij is goed genoeg. Op je eigen manier.
 9200000075070030
Op het Food & Nutrition Evenement op 6 november geeft Anthony Warner de lezing The Truth About Fat – Why obesity and weight gain is far more complex than most people think. Kijk voor meer informatie op www.foodandnutrition.nu.

2 Reacties op “Diëten, hypes en andere voedseltrends….hoe onschuldig zijn ze?

  1. Hoi Monique ik ben een van je fans en trouwe volgers. Maar zou je me kunnen uitleggen waarom jij glutenbevattende producten onder ‘meuk’ schaart? Als je het verdraagt (de meeste mensen), waarom het dan toch beter is het te mijden? Warme groet.

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *