Hippe pindakaas…gezonder?

Nu dat er steeds meer weerstand komt van de consument, moeten fabrikanten harder gaan trekken aan tafelpoten om hun handel te blijven verkopen. Dit ontpopt zich vooral in hippe, trendy en “ gezonde” producten. Als we al de sprookjes-verhalen op verpakkingen mogen geloven, dan blaken we van gezondheid, want er is niets meer ongezond. Koekjes, reepjes, snoep, en zelfs junk-food heeft opeens een gezond imago gekregen. We mogen het volgens de voedselindustrie dus gerust blijven kopen en consumeren. Margarine is gewoon super-gezond, goedkopere en dus minder winstgevende producten als roomboter zijn ongezond. Als we het allemaal moeten geloven…….

Ik krijg dagelijks veel aanvragen voor producten die net zijn verschenen in supermarkten. Consumenten raken terecht verward. Ze zien bijvoorbeeld opeens snoepjes die volgens de verpakking knetter-gezond zijn, of koekjes om mee naar school te geven waar “ geen rommel” in zit. Want dat is nog wel het meest ironische: fabrikanten bagataliseren zichzelf. Het levert in elk geval ontzettend veel verwarring op en dat is ook wat de voedselindustrie wil. Ons onzeker maken zodat we voordeel van de twijfel geven en ons laten overhalen het product toch te kopen. Wis ook de kracht van reclame niet uit.

AHI_434d50363030343932_1_LowRes_JPG

Ik zie de laatste tijd, dat het broodbeleg aan de beurt is  gekomen om een hipper, gezonder imago te krijgen. We kunnen nu ook gezonde pindakaas kopen, gezonde jam, gezonde hagelslag en zelfs vlokken. Deze zijn bijvoorbeeld opeens erg verduurzaamd en fair trade, gemaakt van 100% natuurlijke ingrediënten. Dit kunnen we groot aflezen op de verpakkingen. Wat we niet groot lezen, is dat het product bulkt van de suikers en palmvetten.

zonder-palmvet

PALMVET

Dat palmvet, dat is ook nogal een dingetje geworden.  Dit heet ook wel “hard vet”, en is gehydrogeneerd. Hydrogeneren is een proces waarbij onverzadigde bindingen door toevoeging van waterstofjes worden omgezet in verzadigde bindingen. Door deze kunstmatige processen worden de plantaardige vetten langer houdbaar gemaakt. Anders geformuleerd is het dus: het omzetten van plantaardige vloeibare vetten in hard vet (vast vet, ook wel transvet).

Met dat transvet weet ons lichaam niet goed raad. Ons lichaam bestaat voor een groot deel uit water en lipiden, een soort verzamelnaam voor alle vetten. Zowel onverzadigde als verzadigde vetten worden door het lichaam verwerkt, maar met verzadigde vetten heeft het lichaam meer moeite. Transvetten worden ook wel eens vergeleken met synthetische smeerolie voor je auto. Het is een vetsoort, maar wel een soort waar je lichaam niet veel mee kan. Er zijn erg veel gezondheidsrisico’s bekend, zoals een te hoog cholesterol, overgewicht, het dichtslibben van aderen, en inflammatie. Geen grapjes. We komen deze transvetten ontzettend veel tegen in koek en koekjes. Een goede reden om dit transvet zoveel mogelijk te mijden. Er is een ADH bekend, deze staat op 1% van het aantal calorieën dat je per dag binnenkrijgt. Stel dat je een calorie-inname hebt van 2000 kcal per dag, dan mag je maximaal 20 calorieën binnen krijgen aan transvetten. Een gram transvet bevat bijna 10 calorieën, de maximale hoeveelheid is dan 2 gram. In Nederland eten we per dag per persoon gemiddeld 4,3 gram transvet. Dit halen we het meest uit kant-en-klaar meuk, en….broodbeleg….

Naast deze bezwaren is het voor velen ook zwaarwegend, dat deze palmolie vele oerwouden verwoesten, Dit gaat ten koste van leefgebieden van bijvoorbeeld de orang oetans. Omdat we hier steeds meer tegen in opstand komen, zien we dit weer terug in de nieuwste producten. Vele fabrikanten kiezen voor duurzame palmoliën, maar vaak worden deze ook gewoonweg gehydrogeneerd. De consument denkt dus dat er een eerlijk product wordt ingekocht, maar de gezondheidseffecten zijn vaak hetzelfde. Zo kiezen veel fabrikanten bijvoorbeeld voor een RSPO-gecertificeerde palm en kokosolie. Dit bevestigt een duurzame winning. Maar hoe de olie verder wordt bewerkt in het uiteindelijke product wordt niet gezegd. Palmolie wordt na stomen en persing in vaten verscheept naar raffinaderijen. Daar wordt de olie gezuiverd, gefilterd, ontkleurd en worden kleur en geur geneutraliseerd. Daarna kan het als olie ( ongehard) worden verwerkt, of doorgaan in proces en worden gehard. De olie wordt, rechtsom of linksom, of het nu gecertificeerd is, of duurzaam gewonnen, ALTIJD BEWERKT.  Er zijn gelukkig enkele uitzonderingen op de regel, maar deze zijn niet eens op één hand te tellen. Uit alle soorten pindakaas die ik heb onderzocht, kwam ik maar twee varianten tegen die met pure palmoliën werken, zonder deze te hydrogeneren.

Palmvet wordt in pindakaas erg veel gebruikt. Het geeft pindakaas smeuïgheid en textuur. Negen van de tien potten pindakaas bevatten gehydrogeneerde palmvetten. Pindakaas wordt op deze manier minder gezond. Als we thuis pindakaas maken, maken we dit met ( biologische) ongezouten pinda’s. Meer is er ook niet nodig. Wil je het allemaal wat smeuïger, kun je er een beetje zuivere kokosolie aan toevoegen. De potten uit de supermarkt bevatten naast pinda’s en palmolie ook suikers ( meestal dextrose) Dit alles zorgt ervoor, dat pindakaas verre van gezond is. En dat we hier, zeker bij dagelijks gebruik, gezondheidsproblemen van kunnen krijgen. Er zijn steeds meer fabrikanten die suikers weglaten uit hun pindakaas, maar verhogen ook het palmvet, om de smaak te vervangen. Water-naar-de-zee dragen verhaaltje dus.

De gemiddelde potten pindakaas bestaan dus uit pinda’s, palmvet, dextrose en in het ergste geval ook nog veel zout. Echter zien we nu steeds meer bijzondere varianten pindakaas opduiken in supermarkten, biowinkels en speciaalzaken. Er bestaan zelfs inmiddels echte pindakaas-winkels. Ook pindakaas ontkomt niet aan de “ health-shaming” zoals ik dit zelf benoem. Wat ik hiermee zeg, is dat veel producten opeens gezond zijn verklaard, omdat wij alerter zijn en graag gezonder willen. Het is negen van de tien keer een wassen neus. Zo ook met pindakaas. Het begon eigenlijk best aardig. We zagen vele varianten op de markt verschijnen die enkel uit pinda’s waren gemaakt. Dit vond ik een fijne ontwikkeling. Helaas wordt ook de pindakaas-markt uitgemolken en vinden we de meest rare combinaties terug. Nu zou dit niet zo bezwaarlijk zijn geweest, als dit ook 100% meukvrij werd gehouden, maar dat is dus niet het geval. Sterker nog: het zit voller dan vol gepropt met meuk. Enkele voorbeelden:

 

Super lekker,  chocolade-pindakaas. Dit is overigens niet de eerste keer dat we deze combinatie tegenkomen. In de jaren tachtig heeft Calvé ook al eens een poging gewaagd om een chocolade-pindakaas variant op de markt te zetten maar wellicht waren we in de jaren tachtig nog een veel te nuchter volkje en trapten we daar niet in. Het product is niet veel later weer uit het assortiment gehaald. En nu brengt MISTER KITCHEN opnieuw een choco-pindakaas op de markt. Waar kort door de bocht 76,8% pinda’s in zitten verwerkt, de rest is opgevuld met meuk als 15% chocolade ( wat bestaat uit cacaomassa, suiker, cacaoboter, emulgatoren, sojalecithine, en smaakstof vanille) kokosolie, ongeharde palmolie.

Deze pindakaas levert per broodbelegging zo’n 3 gram suiker, en zo’n vier gram verzadigd vet. Dat is erg veel voor een simpele broodbelegging.

IMG_1132

Mister Kitchen zet een breed assortiment in de supermarkt neer. Zo hebben we een super-crunchy variant, een zeezout-karamel, een kokos-maple ( stroop), honing-chili en een sinaasappel-rozijn. Natuurlijk zijn al deze smaakjes lekker, leuk, geinig, hip en prikkelend. Het geeft ons een enorme aantrekkingskracht en ik weet zeker dat deze potten op dit moment als zoete broodjes over de scan piepen bij de kassa.

IMG_1133

Een leuk opvallend bordje erbij, met daarop af te lezen dat het gemaakt is van de mooiste Argentijnse pinda’s zal de consument die nog twijfelt overhalen. Fabrikant en AH blij, want zo’n potje van 300 gram kost ons 2,69. Belachelijk duur. Voor….tja voor wat? De mooie Argentijnse pinda’s? Want kijken we inhoudelijk naar de ingrediënten, dan zien we vooral een hoop onzin. ONNODIG VEEL ONZIN. In de super-crunchy zien we bijvoorbeeld naast de palmolie ook een flinke schep zout Maar liefst 8% van deze variant bestaat uit palmolie en zout. De zeezout-karamel is nog erger: daarin vinden we maar 59% pinda’s, de rest is regelrechte meuk als suiker, zout, gezoete geconsenteerde melk, glucosestroop, plantaardige palm boter ( niet gecertificeerd overigens) Het zoutgehalte ligt op 0,7%. Een broodbelegging levert je zo’n 5 gram suiker op, en maar liefst gemiddeld 7 gram verzadigd vet! En dan heb ik het niet over echt gezond vet…..Er zit gemiddeld 23% suiker in deze pot zeezout-karamel…..Dit maakt pindakaas niet gezond, maar alleen maar HIP.

IMG_1134

Er zijn uitzonderingen te vinden in de supermarkt, maar ook dit zijn helaas geen heilige pinda’s….uhm boontjes te noemen. WHOLE EARTH is zo’n merk. Dit Engelse merk garandeert vooral duurzaamheid. Maar gebruiken naast pinda’s ook zo’n 3% “ duurzame” palmolie. Gewoon geharde olie dus. Zoals ik eerder heb verteld in dit artikel zegt duurzaamheid niets over de uiteindelijke bewerking. En gaat dit voornamelijk om een slimme marketingtruc. Wel is het fijn, dat WHOLE EARTH verder geen toevoegingen doet. Maar om daar nu bijna vier euro voor neer te leggen ( 454 gram)……ik maak het liever zelf. Zonder palmolie. En stukken voordeliger.

SAM_5704-1200x800

MAAK HET ZELF! NIETS IS EENVOUDIGER!

Natuurlijk zijn er GENOEG smoesjes en argumenten te bedenken, om zo’n pot pindakaas te kopen. Het is makkelijk, snel, lekker en ach…..die ene keer, voor de rest eten we toch gezond?????Nee, dat doe je niet, als je deze meuk eet. Het bagataliseren zit ons inmiddels in het bloed. We willen alles het liefste goed praten om ons geweten te sussen, dat is menselijk. Maar gezond voor lijf en leden is het niet. Zeker niet voor hart en bloedvaten die het zwaar te verduren krijgen . Not to mention het gebit, waar pindakaas heerlijk aan blijft plakken en kan zorgen voor cariës en andere ongemakken. Het is een keuze die je voor jezelf maakt, maar waarschijnlijk ook voor je gezin. De moeite waard, om eens na te denken over wat je echt koopt, en hoe gezond dit allemaal ECHT is.

Zelf maken is iets, wat steeds verder van mensen is komen te staan. En dat is meer dan jammer, dat is zelfs ongezond jammer te noemen want gezonder zijn we sinds dat we met zijn allen onze keukens uit zijn gewandeld er niet op geworden. Waar ligt dit toch aan? Drie keer raden. Kant en klaar is handig, snel, gemakkelijk, en geeft geen gedoe. Maar wat is gedoe? Die paar pinda’s in een keukenmachine gooien en de knop aanzetten? Want dat is alles, om zelf ECHT GEZONDE pindakaas te maken. KLIK HIER om naar mijn uitgebreide artikel te gaan, hoe je zelf pindakaas maakt. Zet je knop eens om, en stel deze in op “ ik-ga-voortaan-alles-weer-zelf-maken” en steek je middelvinger op naar al die hippe producten in de supermarkt. Dat maakt je pas een stuk gezonder 😉 En trouwens, je portemonnee ook.

SAM_2572

Zelf salted caramel pindakaas maken

klik hier om te zien hoe kinderlijk eenvoudig je zelf salted caramel pindakaas kunt maken! 

 

7 Reacties op “Hippe pindakaas…gezonder?

  1. Hooi Monique,
    Ik maakte voorheen gewoon in mijn keukenmachine pindakaas, simpel en snel. Maar sinds enige tijd gebruik ik die 100% van de appie. Is die ook niet goed dan? Zitten toch alleen pinda’s in? En Mister Kitchen zette zich op de markt destijds met chiajam, met minder suiker. Vond het goed initiatief. Maar maak zelf deze jam, heerlijk zonder suiker… Dank voor weer helder artikel!

  2. Ik haal altijd zo,grote pot bij de AH
    met srukjes
    Ingredienten: 100% pinda dus 0,0% zout. Pot 600 gram c.a 3 €

  3. Met veel interesse alles gelezen over pindakaas. Ik vind dat transgene vetzuren door de Overheid verboden zou moeten worden of via de Keuringsdienst van Waren..Veel dank voor de duidelijke en nuttige informatie
    Met vriendelijke groet,
    sybilla.lindner.

  4. Hallo Monique,

    De pindakaas van de pindakaaswinkel heb je helaas niet getest.
    Deze bevat maar 2% kokosolie en dus geen palmvet.
    Er zijn 10 smaken en af en toe een nieuwe tijdelijke smaak.
    Die zijn vaak minder gezond door toevoeging van b.v. chocolade, stroopwafel maar ik ben benieuwd wat je van de naturel vindt.

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *