Hoe schadelijk is red bull/zijn energiedrankjes?

Ik zie ze dagelijks. De vele jongeren/scholieren die iedere morgen al rond acht uur voor de deur van de supermarkt rondhangen. Om meteen nadat de deuren opengaan naar binnen te stormen om hun dagelijkse voorraadjes red bull/energiedrankjes in te kopen voor weer een nieuwe dag. Daarnaast worden er croissantjes, pakken koek, zakken chips en andere junkfood ingekocht. Iedere morgen weer. Omdat ik nieuwsgierig was naar het gebruik onder jongeren van deze energiedrankjes, ben ik ze eens gaan vragen hoeveel blikjes zij per dag dronken. De antwoorden lagen tussen de 3-5 blikjes. Dit is uiteraard idioot veel. Zeker als je daarbij ook de junkfood optelt. Het suikergebruik vlamt dan echt omhoog. 

Over energiedrankjes en de mogelijke schadelijke effecten heerst er al jaren discussie. Deze week nog werd opnieuw bekend dat er steeds meer sterkere bewijzen komen dat de energiedrankjes een groot risico voor de gezondheid vormen. 

Diëtist en voedseldeskundige Rob van Berkel schreef hier eerder een zeer helder en informatief artikel over. Van Berkel is van mening dat de grens van overconsumptie zeer gemakkelijk worden overschreden, en ook ik ervoer dit in mijn zelf-onderzoek onder jongeren. 

De discussies duren voort. In veel omliggende landen zijn energiedrankjes verboden. Velen ( waaronder ik) zijn van mening dat ook in Nederland de energiedrankjes verboden moeten worden. Door toevoegingen als taurine worden door de lokale overheden in Denemarken en Noorwegen de energiedrankjes gezien als geneesmiddel. Er wordt daarom gevraagd medisch advies in te winnen alvorens de energiedrankjes te consumeren. In Frankrijk is om deze en andere redenen de verkoop in supermarkten zelfs verboden. In Canada is de fabrikant verplicht om een waarschuwing op de blikjes te zetten, net zoals dit bij sigaretten en tabak gebeurt. Ook andere landen als Uruguay verbieden de verkoop van energiedrankjes. 

Wat zit er nu precies in een blikje red bull? 

KOOLZUURHOUDEND WATER: Wordt gekenmerkt door waterbellen. Koolzuur is een zwak zuur wat aan water wordt toegevoegd ( carboniseren) Naast kunstmatige productie komt koolzuurhoudend water ( sodawater) ook in de natuur voor. Dit noemen we mineraal of bronwater. In dit product wordt gebruik gemaakt van de kunstmatige productie. 

SACHAROSE: Suiker.

GLUCOSE: Druivensuiker.

VOEDINGSZUUR: Een citroenzuur.

TAURINE 0,4%: Een zwavelbevattend organisch zuur. Het is een bioactieve stof die o.a voorkomt in vlees en vis. De stof komt van nature voor in ons lichaam, en ons lichaam is tevens in staat deze stof zelf aan te maken. Alhoewel er geen aanwijzingen zijn van ongewenste effecten, is nog niets systematisch onderzocht. De taurine in energiedrankjes worden synthetisch toegevoegd, Omdat het lichaam zelf taurine aanmaakt kunnen er gemakkelijk overdoseringen ontstaan, als men dagelijks extra taurine inneemt. Een veel voorkomende klacht is uitdroging. Bij overmatig gebruik van energiedrankjes probeert het lichaam het overschot aan taurine af te voeren en dit gebeurt vooral via de urine. Taurine kan tevens de zuurproductie in de maag bevorderen, wat nadelige effecten kan geven op bijvoorbeeld maagzweren. Als je na een inname van taurine daarna iets eet, kan dit schadelijke gevolgen geven voor de maag, zeker op langere termijn. 

NATRIUMCARBONATEN: Deze werken als zuurteregelaars in drankjes.

MAGNESIUMCARBONAAT: Zie hierboven.

CAFEËINE 0,03%: Stimulerende stof die vooral veel in koffie en thee voorkomt. Cafeïne kan zowel nadelige als positieve invloeden hebben op de gezondheid. Er gelden dan ook verschillende adviezen. In een blikje energiedrank zit gemiddeld 80 milligram. Dat is gelijk aan een kopje filterkoffie. In de warenwet staat dat frisdranken niet meer dan 350 milligram cafeïne per liter mag bevatten. In een blikje energiedrank van 250 ml mag dus niet meer dan 88 milligram zitten. 

VITAMINEN: Er wordt niet vermeld om welke synthetische toegevoegde vitaminen het gaat.

AROMA’S: Zie dit artikel

BRILJANTBLAUW FCF: Betreft een blauwe synthetische trifenylmethaan kleurstof wat is toegestaan onder E nummer E133. Het betreft een vrij omstreden kleurstof. E133 is al verboden in Frankrijk, Duitsland, Noorwegen, Zwiterseland, Zweden en Oostenrijk. Het is in verband gebracht met allergische reacties en zou het risico op hyperactiviteit, astma, netelroos, huidreacties, slapeloosheid vergroten en mogelijk kankerverwekkend zijn. Gebruik van E133 wordt afgeraden bij hyperactieve kinderen omdat het de klachten zou verergeren.

KLEURENDE LEVENSMIDDELEN: Het betreft een concentraat uit wortel en hibiscus. 

Anders gezien kun je beschouwen dat een blikje red bull bestaat uit suikerwater met koolzuur, waaraan wat stimulerende stofjes en hulpstoffen zijn toegevoegd. Het suikergehalte in energiedrankjes zijn een grote zorgelijke factor.  Dit ligt gemiddeld op zo’n 35 gram suiker per blikje. Suiker heeft in energiedrankjes naast een smaakversterkende functie ook een stimulerende functie. De aanbevolen dagelijkse hoeveelheid ( vrije) suikers ligt op 25 gram per dag, Met één blikje ben je daar dus al ver overheen. En het blijft natuurlijk niet bij een blikje energiedrank wat men consumeert op een dag. Het suikergehalte kan daarom schrikbarend hoog oplopen. 

Jongeren zijn totaal niet bezig met wat er in een energiedrankje zit. Voor hen is het een machtsvertoon, een hip en trendy blikje drinken, wat “ niet voor watjes” is. Energiedrankjes zijn stoer en je hoort er dan pas echt bij. Een flesje water drinken op het schoolplein, of een meegebrachte beker van thuis is “ not done”. Energiedrankjes zijn ook erg goedkoop. De prijzen liggen tussen de 25 eurocent tot twee euro per blikje. Door de lage prijzen is het kopen van deze ellende zeer laagdrempelig voor jongeren. 

Ik hoop, dat de energiedrankjes spoedig ook in Nederland aan banden wordt gelegd. Het zelfonderzoek wat ik deed, vond ik zeer zorgwekkend. Zeker de onbewustheid en de hoeveelheden baren mij persoonlijk ontzettend veel zorgen. Misschien dat een stukje educatie en voorlichting op scholen ook een stapje in de goede richting kunnen zijn. 

AANVULLING JULI 2018

Ik schreef dit artikel in 2016. We zijn inmiddels twee jaar verder en hoe staat het er nu voor? Wel, eigenlijk best goed. Het lijkt, dat we in Nederland ook eindelijk wakker worden geschud, en de werkelijke risico’s en gevaren voor de gezondheid gaan inzien. In juli 2018 kwamen erg goede berichten naar buiten. Supermarktketens Aldi en Lidl zijn gestart met het verbieden van verkoop aan kinderen onder de 14 jaar. Supermarktketen AH stelt teleur, om ( nog?) niet mee te gaan met de Aldi en de Lidl. Zij willen dit ” eerst nog bespreken met hun leveranciers”……..Het gaat hier weer vooral om de centjes.

Een ander zorgwekkend bericht in de media in juli 2018 was dat jongeren serieuze gevaren voor de gezondheid oplopen door het drinken van deze meuk. Het RIVM onderzocht hoeveel energy-drankjes een gemiddelde jongere drinkt per dag. Zo’n 19.000 jongeren drinken veel teveel, zoveel, dat hun gezondheid serieus in gevaar wordt gebracht. Dit onderzocht ik twee jaar geleden ook, en ook ik schrok me een hoedje van de hoeveelheden energy-drankjes die iedere dag weer achterover worden geslagen alsof het water is. Uit mijn zelf-onderzoek bleek, dat een gemiddelde scholier / jongere tussen de 11-17 jaar zo’n 3-5 blikjes energy-drankjes drinken. Meisjes drinken wat minder en kiezen ook meer voor de light-variant, het gemiddelde lag bij hen op zo’n 2-3 blikjes per dag.

Wat ik tijdens mijn zelf-onderzoek tevens ontdekte, was dat jongeren totaal niet bezig zijn met hun gezondheid.  De jongeren die ik sprak hadden vooral stoere verhalen ( ik drink soms wel een hele tray! Lekker man!) in elkaars gezelschap. Sprak ik jongeren alleen, dan werd er meer nagedacht, en waren de gesprekken ook beter, rustiger en persoonlijker. Het toonde hoe zeer zo’n blikje red bull een grote rol speelt in een sociale samenleving, zeker op het schoolplein. Drink je energy-drankjes, hoor je erbij en ben je stoer, je hoeft niet meer met een blikje cola aan te komen, laat staan een flesje water. Als ik probeerde wat uitleg te geven over de schadelijke effecten, werd ik in groepjes uitgelachen en genegeerd, één op één gesprekken hadden wat dat betreft meer zin.

Is het verbieden van verkoop de oplossing? Ik denk het wel, daar ligt wel de sleutel. Maar wat ook vooral moet worden verduidelijkt zijn de GEVAREN. Daar wordt nu weinig ( té weinig in mijn opinie) aandacht aan besteed. Wat mij betreft mogen er grootscheepste campagnes worden opgesteld om jongeren duidelijk te maken wat deze gevolgen kunnen betekenen voor hun gezondheid, maar vooral ook voor de rest van hun leven. 

Wat zijn al die gevolgen????

Wat ZIJN al die gevaren met gevolgen? Wel, dat is best een hele lijst. Het Voedingscentrum deed jaren geleden al eens een onderzoek bij 800 jongeren tussen de 11-18 jaar. Daaruit kwam naar voren dat maar liefst twee op de drie jongeren serieuze klachten ondervond. Dit ging voornamelijk  om:

• hyperactiviteit
• moeilijk in slaap komen tot slapeloosheid
• na een ” high” van energie na het consumeren compleet instorten
• hartkloppingen

In Mei 2017 schreef ik dit artikel.  In dit artikel heb ik de ingrediënten van een blikje energydrank letterlijk in beeld gebracht. Ik schreef ook over de stofjes die in energydrankjes worden gebruikt, waaronder cafeïne en taurine. Naast de bizarre hoeveelheden suiker zijn deze stofjes vaak de boosdoeners van tal van de volgende klachten:

• rusteloosheid, onrust, continu gejaagd gevoel hebben
• plotseling rillen en beven
• hartkloppingen
• suizende oren
• duizeligheid, in het ergste geval evenwichtstoornissen
• buikpijnen / buikklaschten

• Concentratieproblemen, verslechterde schoolprestaties.
• Gejaagdheid, (stress en/of angstig en paniekerig gevoel), motorische onrust.
• Vermoeidheid, chronisch slaaptekort en verminderde weerstand.
• Versnelde hartslag, hartkloppingen, suizende oren.
• Hoofdpijn, duizeligheid.
• Misselijkheid, maagpijn en darmproblemen.
• Bloedsuikerschommelingen en toename gewicht, wat op termijn de kans op diabetes vergroot.
• Tandbederf.
• Tekort aan vitamine B.
• Afhankelijkheid van cafeïne.

 

Dit artikel uit 2016 is een goed voorbeeld van de gevolgen op langere termijn. Net als met sigaretten, alcohol en overmatig suikergebruik zijn de gevolgen niet direct zichtbaar en voelbaar. Vooral jongeren kunnen hierdoor hun mogelijke twijfels volledig in de vriezer gooien en er helemaal niet meer naar omkijken. Hierdoor worden ook makkelijker grenzen overschreden. Als de voedselindustrie daar ook nog eens een schepje bovenop doet door met mooie stoere reclamecampagnes te komen, is het einde zoek.

 

TANDPROBLEMEN

Naast alle gevaren voor de algemene gezondheid schuilt er nog een groot gevaar in het drinken van energy-drankjes: je gebit gaat volledig naar de maan. Zoals eerder geschreven merk je aanvankelijk niets van mogelijke schade aan het tandglazuur. Eigenlijk zijn energydrankjes drankjes die bestaan uit suikerwater waar wat oppeppende stofjes en conserveermiddelen ( waaronder ook zuren) worden toegevoegd. Dat suikerwater , in combinatie met zuren, is funest voor het tandglazuur.

Door de zuuraanvallen ontstaat tand erosie. Dit zorgt ervoor dat de beschermende glazuurlagen van je tanden wegslijten en zelfs kan zorgen dat tanden en kiezen worden ” opgegeten”. Wat weg is komt ook nooit meer terug. En dat betekent dus fikse hoge tandarts kosten. Tandartsen hebben al langere tijd geleden de noodklok geluid, omdat zij dit soort gevallen vaak in hun praktijk tegenkomen. Zeker onder jongeren.

Tanden en kiezen kunnen ook gaan rotten dankzij cariës. Suiker eet uiteindelijk je hele gebit op. Dit geldt overigens niet alleen voor energiedrankjes, maar ook voor alle andere suikerhoudende drankjes, sappen en smoothies. KLIK HIER voor meer informatie.

We zijn er nog lang niet. Maar ik heb een erg goed gevoel over deze recente stappen. Laten we hopen dat ik volgend jaar dit artikel opnieuw kan aanvullen met goed nieuws!