Van melk naar…..suikermelkvervanging?
Onlangs kwam in het nieuws, dat de melkconsumptie is gedaald met miljoenen liters. Supermarkten verkopen 84 miljoen liter zuiveldrank per jaar minder dan in 2013. De daling gaat razendsnel, volgens de cijfers van IRI. In 2014 werd 788 miljoen liter melk verkocht, in 2015 was dat al 781 miljoen, en in 2016 was dit nog maar 750 miljoen liter. Van de zuiveldranken ( karnemelk, drinkyoghurt) gingen in 2014 zo’n 275 liter over de scan van de kassa’s, in 2015 276 liter en in 2016 267 liter. Dit is een daling van bijna 8% in volume. We zien dus vooral in 2016 een opmerkelijke kanteling. In dat jaar zagen we ook een enorme opmars aan verkoop van melkvervangers/zuivelvervangers. Het lijkt er dus op, dat we massaal overstappen van melk/zuivel naar melk/zuivelvervangers. Maar is dit nu wel zoveel gezonder en beter?
MELK BOYCOT
Er wordt uiteraard naar oorzaken van deze daling gezocht, en naast dat er opvallend veel zuivelvervanging wordt verkocht, lijkt er ook invloed te zijn van de veranderde ontbijt en lunch gewoonten. Maar ook, omdat we meer water zijn gaan drinken, we geloven niet meer zo in de gezonde claims omtrent melk. Hoe dan ook, de daling is groot, en daarom zeer opmerkelijk.
In 2016 kwamen er opmerkelijk veel nieuwe zuivelvervangers op de markt. Ook is het schap met gepasteuriseerde ( buiten de koelast houdbare) melkvervanging uitgebreid van een klein hoekje naar een half gangpad vol. Vooral producten op basis van kokos en soja. Over deze producten heb ik inmiddels erg veel artikelen geschreven., Onderaan dit artikel vind je de directe linkjes. Er lijkt gehoor te worden gegeven aan onze “ melk boycot”. We kunnen inmiddels plantaardige verse gekoelde yoghurt, melk, kwark en drink kopen, en er zijn inmiddels talloze kant en klaar toetjes op basis van plantaardige ingrediënten. Ook is geitenzuivel in korte tijd extreem populair geworden. Wil je alles lezen over geitenzuivel, en het verschil tussen geitenzuivel en koemelk? Klik hier. Het mag in elk geval duidelijk zijn, dat we niet meer naar de biowinkel moeten gaan om vervangers op zuivel/koemelk te kunnen kopen.
Waarom mijden we opeens melk ? Dit heeft vooral met de negatieve berichten in de media te maken. Melk ( de lactose, ook wel melksuiker genoemd) leek jarenlang volksdrankje nummer één te zijn en te blijven, maar in 2011 begon dit al wat te wankelen. Er kwamen veel negatieve verhalen in de media, waaronder verhalen over een gesubsidieerde organisatie die ons aan de melk moest krijgen omdat er anders teveel melkoverschot zou zijn, De peperdure campagnes ( MELK MOET! + Joris Driepinter + MELK, DE WITTE MOTOR) deden hun werk, en even leek melk als volksdrank nummer een solide en vast. Maar dit kantelde snel toen ook beelden werden verspreid van het koeienleed in de vele melkveehouderijen, koeien die met op-knappen-staande uiers moeizaam liepen, koeien die werden mishandeld en gemarteld, volgespoten met hormonen…kortom, alles bij elkaar genomen heeft dit voor een grote daling gezorgd in korte tijd. Veel mensen zijn ook overtuigd van het feit dat koemelk is bestemd voor kalfjes, niet voor de mens. Wij hebben hier geen goed spijsverteringsmechamisme voor, zo stellen zij. Als je de koemelk-intoleranten gaat tellen die er alleen al afgelopen drie jaar bij zijn gekomen ( officiële diagnose) dan heeft dit zeker een punt. Allemaal dus maar aan de zuivelvervangers?
DE MEESTE ZUIVELVERVANGERS ERG ONGEZOND
Het lijkt een gezonde oplossing, de vele nieuwe zuivelvervangers. Toch is dit ook een grote schijnwereld. Fabrikanten doen op dit moment enorm hun best om ons te overtuigen dat we veel beter hun producten kunnen kopen in plaats van melk/zuivelproducten. We lezen groot op de verpakkingen dat het gezonder is, dat er veel vitaminen aan zijn toegevoegd, en dat het een beter idee is om deze te drinken. Als je mijn artikelen ( zie linkjes hieronder) erop naleest, lees je dat dit een wassen neus is in vrijwel alle gevallen.
Om te beginnen wordt er gewerkt met sojabonen en kokosmelk. Omtrent soja zijn er ook nog steeds erg veel vragen. De sojabonen die in zuivelvervangers worden gebruikt zijn niet gefermenteerd en vrijwel nooit vrij van genetische manipulaties ( tenzij dit staat aangegeven op de verpakking) Kokosmelk is zeer rijk aan verzadigde vetten. Het grootste probleem is het suikergebruik in deze producten. Dit maakt deze dranken tot suikerdranken.
Er zijn ook varianten verkrijgbaar die ongezoet zijn, maar in dit geval betaal je een zeer hoge prijs voor een liter water waar wat smaak en conservering aan is toegevoegd. Als we bijvoorbeeld kijken naar een pak ongezoete amandelmelk, zien we dat de wettelijk vastgestelde 2% aan amandelen nooit wordt overschreden. We vinden de betere merken die wel méér dan 2% amandelen “ durven” te gebruiken in de biowinkel. Biologische fabrikanten zijn vaak kleinschaliger en hebben meer oog voor kwaliteit dan winst. In de ongezoete varianten wordt bovendien veel met aroma’s gespeeld om toch een goede smaak te verkrijgen. Daarnaast vinden we in deze varianten ook vrij veel olie. Kokosmelk is erg rijk aan verzadigd vet. Ik denk niet, dat er iemand is die een blikje ( 400 ml) kokosmelk in één keer achterover slaat. Dit is toch wat je doet, als je een kokos-zuivelvervanger eet.
Deze kokosyoghurt bevat 300 gram, bestaande uit 95% kokosmelk. Dit levert je per kannetje maar liefst 40 gram verzadigd vet op en ook nog eens zo’n 25 gram suiker.
Ook deze kokos toetjes lijken erg gezond en onschuldig. Maar check de ingrediënten eens…….en daarnaast de voedingswaarde…..
Naast dat het 9/10 keren ongezonder lijkt dan gewone zuivel, zijn de prijzen van deze vervangers schrikbarend hoog. Er wordt zonder blikken of blozen bijna vier euro gevraagd voor een liter havermelk. En wij? Wij lijken het zonder blikken of blozen maar wat graag in de handen van de casseer/ cassiere te drukken. Want we lijken er massaal voor te vallen. We willen geen melk meer drinken. Melkvervangers zijn veel gezonder, beter, liever voor mens en dier en dankzij de toegevoegde vitaminen missen we ook geen essentiële voedingsstoffen, zo zijn we gaan denken en beredeneren. Ik hoop, dat ook jij je nu realiseert dat het gaat om slimme marketing trucjes, inspringen op trends en hypes, en vooral…..VEEL SUIKER en water. Dat is wat je eigenlijk koopt: SUIKER en WATER.
IS HET DAN ALLEMAAL MEUK?
Voordat je zuchtend je ogen en handen in de lucht gooit en je afvraagt wat in hemelsnaam dan nog WEL goed en gezond is, gelukkig zijn er meer dan genoeg ECHT gezonde alternatieven.
BIOLOGISCH/DYNAMISCHE ZUIVEL
Het is niet zozeer de zuivel ZELF wat ongezond is, maar het gaat vooral om de PRODUCTIE processen. Deze worden tegenwoordig zo versneld gedaan, dat het de kwaliteit van de zuivel aantast, door toevoegingen minder voedzaam wordt, en uiteraard hebben de koeien in de melkindustrie geen al te gezellig leven. Je kunt echter voor “ goede” zuivel kiezen. Dit heet BIOLOGISCH/DYNAMISCHE zuivel. Dit kun je alleen kopen in biowinkels. Deze zuivel is gebaseerd op het meest haalbare aan winst voor mens,dier en milieu.. De horens van koeien worden bijvoorbeeld nooit afgesneden, de koeien worden gevoerd met biologische alternatieven, worden niet opgehokt, en uiteraard blijven hormonen ver weg van deze melkbedrijven. De producties vinden plaats in kleinschalige fabrieken en voldoen aan zeer strenge eisen. De melk is vrijwel altijd afkomstig uit eigen land. De gezondheid en leefomstandigheden van de dieren worden streng gecontroleerd, alleen dan mag een product het SKAL en DEMETER keurmerk dragen. Ik ben groot fan van deze zuivel. Ik eet alleen kwark en yoghurt, en deze koop ik in de biowinkel. Duur? Ja. Maar niet veel duurder dan gewone zuivel en al helemaal niet dan zuivelvervanging, sterker, het is in vrijwel alle gevallen zelfs goedkoper,
ZELF ZUIVELVERVANGING MAKEN
Ik maak mijn melk dagelijks zelf. Ik voeg daar af en toe wat melkzuurbacteriën aan toe, maar dat doe ik niet altijd, omdat ik ook gewone zuivel geniet. Als je zelf melk maakt scheelt je dat ontzettend veel geld, suiker en meuk. Wat je wel mist zijn de toegevoegde synthetische essentiële vitaminen maar deze kun je gemakkelijk uit andere bronnen putten en als het echt nodig is, bijslikken middels goede supplementen. Kijk bij “ dranken” op mijn website voor de vele recepten om zelf melk te maken.
BETERE MERKEN ZUIVELVERVANGERS
In de supermarkt zul je zelden echt goede zuivelvervangers terugvinden. Sommige supermarkten verkopen inmiddels al wel een aantal goede vervangers, zoals sommige varianten van OATLY en RICEDREAM. Maar ook deze merken werken met suiker en meuk, opletten dus, en goed de verpakkingen lezen. In de biowinkel vind je vaak buitenlandse merken ( onbekende) Deze werken vaak met meer dan 2% noten, granen, zaden of pitten. Dit zorgt voor een betere kwaliteit/prijsverhouding. Maar ook deze soorten zijn niet allemaal heilig. Er wordt bijvoorbeeld veel gezoet met agave wat weer nadelig is. Het blijft een spel van goed lezen, opletten en de juiste varianten uit de pap pikken. In mijn onderstaande artikelen kin je meer informatie lezen over hoe jij de beste keuzes kunt maken.
GEITENZUIVEL
Geitenzuivel wordt, ondanks dat het ook afkomstig is van een dier, en we ook kunnen concluderen dat deze melk is bestemd voor de kleine geitjes, wel geacepteerd. . Dit is vooral te danken aan het feit dat de lactose in geitenzuivel over het algemeen beter wordt verteerd door de mens. Veel mensen met een koemelk-intolerantie kunnen geitenzuivel over het algemeen beter verdragen. Dit heeft geitenmelk te danken aan de verdeling van het eiwit over de melk.Ook verschilt de samenstelling van het eiwit t.o.v koemelk. Dit is helaas niet altijd zo, want vele mensen kunnen ook geitenzuivel niet verdragen, of juist enkel geen geitenzuivel verdragen. Maar globaal gezien is geitenzuivel sowieso beter en gemakkelijker verteerbaar voor de mens als koemelk. Door de kleine melkvet bolletjes en de zeer kleine eiwitdeeltjes kunnen de spijsvertering-enzymen veel gemakkelijker inwerken op de geitenmelk. Ook vormt het eiwit uit geitenmelk in de maag een zachter gel dan koemelkeiwit. Dit bevordert ook de verteerbaarheid aanzienlijk.
Geitenmelk heeft een gunstig effect op de gezondheid. Net als er rauwe koemelk verkrijgbaar is, is er ook een rauwe geitenmelk verkrijgbaar. Rauwe geitenmelk heeft de voorkeur op gepasteuriseerde geitenmelk. Rauwe geitenmelk heeft een hoger vitaminegehalte en vele andere essentiële stoffen. Omdat er geen verhitting heeft plaatsgevonden heeft rauwe geitenmelk nog alles in huis. Rauwe geitenmelk wordt veel geadviseerd bij mensen met atherosclerose ( aantasting van de bloedvaten) en ter voorkoming van osteoporose.
De strenge hygiëne eisen die ook gelden bij rauwe koemelk,zijn echter ook van toepassing op rauwe geitenmelk. Zo moet het goed gekoeld worden bewaard en worden geconsumeerd binnen een dag.
Geitenmelk/zuivel heeft nog meer gezondheidsvoordelen:
– Het vermindert bloedklontervorming– Het verhoogt de weerstand
– Het werkt cholesterol verlagend
– Draagt bij aan een goed antioxidant systeem in ons lichaam
– Kan bijdragen ter voorkoming van diabetes type 2
– Werkt tegen overgewicht
– Bevat minder caseïne 1 dan koemelk wat aanzienlijk veel hypoallergene eigenschappen bezit. Het bevat aanzienlijk veel minder lactose dan koemelk waardoor de verteerbaarheid veel beter ligt.
– Geitenmelk minimaliseert de interactie tussen ijzer en calcium in ons lichaam. Het verbetert de natuurlijke opname van ijzer en de regeneratie van hemoglobine
Ook in geitenmelk heb je vele varianten. Omdat het inmiddels ook zeer aan populariteit wint, zien we steeds meer geitenzuivel in de supermarkt. Echter geldt ook hier dat het gaat om massa productie en kun je beter kiezen voor biologische geitenzuivel uit de biowinkel. Een ander bijkomend voordeel is dat je er tevens kleine ondernemingen en mooie projecten mee steunt, omdat deze bedrijven kleinschalig zijn en bijvoorbeeld via zorgboerderijen wordt geleverd, waar mensen met een verstandelijke beperking werken. Veel biologische geitenzuivel is ook dynamisch.
RAUWE MELK
Sterk in opkomst: rauwe melk. Je kunt er alles over lezen door hier te klikken. Rauwe melk was vooralsnog nooit verkrijgbaar in winkels en supermarkten. We kunnen het vooral kopen vers bij de boer. Dankzij de grote vraag is er inmiddels rauwe melk verkrijgbaar in de biowinkel. Er is kefir, yoghurt en kwark verkrijgbaar op basis van rauwe melk. Als je rauwe melk koopt van de boer, is de boer verplicht jou te informeren over de mogelijke risico’s. Zo wordt streng geadviseerd de melk te koken voor consumptie. Je kunt hier alles over lezen in mijn artikel.
” zuivelvervangers vaak ongezond en duur”
” melkvervangers, welke wel, welke niet?”
” gefermenteerde ALPRO producten, hoe zit dat?”
Heel hartelijk dank voor het plaatsen van deze informatie. Ik zou graag weten waar ik de natuurlijke producten kan kopen. Ik woon in schiedam en rotterdam is ook te doen voor mij
Ik wil graag de grienaturel demeter van de geiten boerderij
Dag Marry!
Je kunt erg veel vinden bij GIMSEL in Rotterdam Die zit in het centrum. Succes!
Mijn dochter is koemelk intolerant en we zetten dus eveneens onze eerste stappen richting vervangers. Het suiker gehalte was me meteen opgevallen omdat ze eveneens intollerant is aan geraffineerde suikers en eigeel. Wij gebruiken alpro yoghurt bij smoothies, haversoja voor bij de havermout en de alproroom bij sommige gerechten. Maar als ik jouw artikel lees kan ik dus best nog even doorzoeken naar andere varianten. Geitenmelk wordt hier alvast niet gesmaakt.
Hallo Monique
Het artikel over zuivelprodukten was zeer interessant.
Door mijn zuivelallergie heb ik nog steeds geen vervangend product gevonden.
Moment drink ik havermelk aanbevolen door de allergiedietiste.
Geitenmelk bevat toch veel verzadigd vet??
Graag Uw advies!!
Groetjes Petra