Wat is lavas ( wortel) ?
Soms kom je iets tegen wat in naam je bekend in de oren klinkt, maar wat het nu eigenlijk is…? Dit geldt zeker voor LAVASWORTEL. Dit is als gedroogde wortel zeer onbekend. We kennen de lavas-plant ( ook wel maggiplant) maar niet veel mensen weten, dat de wortel ook prima is te gebruiken. In dit artikel vertel ik over de lavas, en hoe bijzonder hij is!
WAT IS LAVAS?
Lavas is een kruidachtige plant ( Levisticum officinale ) die afkomstig is uit Zuid Europa. Het gaat om een vaste plantsoort uit de schermbloem-familie. De lavas is meest bekend onder de naam MAGGIPLANT omdat de geur sterk doet denken aan het bekende maggi-aroma. Lavas is echter helemaal geen ingrediënt van maggi. En dat is best gek, omdat de geur en ook de smaak sterk lijkt op maggi. De plant is zeer geschikt om op Nederlandse bodem te kweken. Het Nederlandse klimaat verleent zich daar goed voor. Lavas groeit op zeer voedzame gronden en is vochtminnend. Ze kunnen wel twee meter hoog worden. Lavas planten zijn fraai om te zien met hun holle stengels en prachtige grote schermen. Deze schermen verschijnen in de lente, met geel/groene bloemetjes. Na verloop van tijd veranderen de bloemetjes in geribbelde zaadjes die zichzelf uitzaaien. Een leuk weetje: de schermen van de lavasplant zijn enorm populair bij de bijen! Het is dus een fijne plant om onze bijen populatie in stand te kunnen houden.
Zowel de zaden als de bladeren worden gebruikt in de keuken. De smaak wordt nog het meest omschreven als selderij achtig. De bladeren worden meest gebruikt in soepen, stoofpotten, salades, en sauzen. Het lavaszaad wordt veel gebruikt als smaakmaker / versterker in brood. De zaadjes zijn een stuk zoeter dan de blaadjes. Ook de cosmetica-industrie maakt gebruik van lavas-zaadjes. Het wordt vrij veel toegepast in parfums. Zowel de blaadjes als de zaadjes ( of beiden) worden erg veel gebruikt om thee van te trekken. Veel goed onderbouwde studies laten zien dat zowel lavablad als zaadjes een vochtafdrijvend werking hebben. Ook bevordert het de spijsvertering, en kan het eetlust-opwekkend werken. Het blad wordt ook gezien als een zeer goede vervanging voor zout vanwege de kruidige, ziltige smaak. Als je dus zoutarm eet of liever zout mijdt, is lavas een ideale vervanger.
Niet veel mensen weten, dat ook de wortels van de lavasplant ( bruine splitsvruchtzaden ) eetbaar en bruikbaar zijn. De wortels worden in gedroogde vorm verkocht. Ze worden nog het meest gebruikt voor likeuren en als een soeparoma. De meest populaire likeur in het voormalig Oostblok is gemaakt van lavas-zaden en de gedroogde wortel. De wortel heeft net als de zaden een meer zoetere smaak dan het blad. Heb je een lavasplant in je tuin? Dan kun je de wortels ook oogsten. Deze snij je in de lengte door en laat je niet hoger dan 35 *C drogen. Dit kan in een voedseldroger. Vind je dit teveel gedoe, dan kun je lavawortel ook kopen in de meeste biowinkels. Het merk HET BLAUWE HUIS heeft bijvoorbeeld een biologisch-dynamische variant in hun assortiment. Je kunt gedroogde lavaswortel in je blender tot poeder vermalen.
NIET VOOR IEDEREEN GESCHIKT
Net als vele andere kruiden en specerijen , is lavas ( wortel) niet geschikt voor iedereen. Zo kunnen zwangere vrouwen dit kruid beter even mijden, omdat het in hogere doseringen mogelijk baarmoederstimulerend kan werken. Wel is een zeer spaarzaam gebruik toegestaan. Sterker nog, het kan gunstig werken bij een moeizame bevalling.
Lavas heeft een enigszins vochtafdrijvende werking, en werkt mogelijk koortswerend. Als er sprake is van nierproblematiek / nierziekte, moet lavas zeer voorzichtig worden gebruikt zodat het geen irritaties veroorzaakt.
GEZOND
Net als vele andere kruiden is lavas gezond. Er zijn heel veel medische claims op internet vindbaar. Wat ik erg veel tegenkwam is de gunstige werking op de spijsvertering en alles daar omheen, zoals winderigheid vermindering, en verlichting van buikpijnen en darm-krampen. Ik kon maar weinig onderbouwde studies terugvinden, maar er zijn zeker een aantal studies bekend die goede geluiden geven.
Lavas bevat o.a erg veel fytonutriënten en plantensterolen. Het is een gezond kruid, met een zeer krachtige smaak. En daarom absoluut een gezonde aanvulling, Zoals ik eerder vertelde wort lavas veel gebruikt ter vervanging voor zout. Het is inderdaad een absolute en meest gezonde vervanger voor zout, omdat het enorm veel smaak geeft aan tal van gerechten.
WAAR KOOP IK LAVAS?
Heb je een ( moes) tuintje, kun je zelf lavaplanten gaan kweken. De zaden kun je overal op internet kopen en ook biologisch. Heb je deze luxe niet, dan kun je lavas gedroogd en in poedervorm kopen., Sommige biowinkels verkopen lavas-plantjes in potjes, om in de vensterbank te zetten. Lavas kun je het beste biologisch inkopen bij de biowinkel. Daar kun je zowel gedroogd blad, als gedroogde wortel kopen en in poedervorm. Je kunt het kruid gebruiken in tal van gerechten, maar ook om homemade brood in smaak te versterken, en je kunt het ter vervanging gebruiken voor zout. Het heeft niet voor niets de bijnaam “ MAGGI”. Je kunt het kruid ter vervanging voor maggi gebruiken in soepen en sauzen.
GEDROOGDE MAGGIKRUID
vind je het allemaal iets te omslachtig, om zelf maggiplantjes / lavas te kweken, dan is er gelukkig een erg fijne optie : gedroogd maggikruid. Dir is niets meer of minder dan het blad, wat wordt gedroogd. Het geeft een zelfde aroma, sterker nog, volgens echte kenners kun je beter gedroogde vormen toepassen dan verse omdat de smaak dan veel intenser is. Kies wel voor biologisch, omdat zeker kruiden en specerijen wereldwijd massaal worden verbouwd en niet wordt geschuwd met bestrijdingsmiddelen. Puur & Fit heeft een eigen label in het assortiment die 100% biologisch is gecertificeerd. Deze kun je bestellen, door HIER TE KLIKKEN.
Ik lees dat de maggiplant veel quercitine bevat. Waar zit dat eigenlijk in? In het blad, zaad of de wortel?