Zijn oliebollen nu gezond of ongezond?
Het is December . We streven alweer af naar 31 December, oudejaarsavond. De oliebollen kramen staan er alweer sinds November. Nog een wonder te noemen dat deze kramen niet ook, net als al het sinterklaas-lekkers, al rond Juli / Augustus op iedere hoek van de straat zijn te vinden. We lijken het dan toch nog gek genoeg te vinden, maar zodra de oliebollenkramen rond November dan echt weer in het straatbeeld verschijnen , weten we dat de feestdagen in aantocht zijn en krijgen we dat echte kerstgevoel.
Die oliebollen….daar zijn wij aan verknocht. Het is een echte Nederlandse en Belgische traktatie die traditiegetrouw op oudejaarsavond worden geserveerd. Een oliebol bestaat uit een beslag van bloem, melk en gist en soms gaat daar een klein beetje suiker door. Ook worden er veel rozijnen en krenten door het beslag vermengd om de oliebol nog smakelijker te maken. Het beslag wordt met een speciale beslag lepel in heet vet gefrituurd. En bestrooid met poedersuiker ( of niet )
IS EEN OLIEBOL NU GEZOND OF ONGEZOND?
Een oliebol heeft zijn naam voornamelijk te danken aan het feit dat het vroeger in olie werd gebakken. Tegenwoordig wordt er voornamelijk frituurvet ( hard ) gebruikt al gebruiken vrij veel oliebollen-bakkers nog altijd olie om hun bollen in te frituren. Meest gebruikte olie is zonnebloem olie, maar er bestaat ook een speciale frituur olie die ook erg veel wordt gebruikt.
De oliebol heeft vooral de naam erg rijk aan vet te zijn. En dat klopt. Een oliebol kan erg veel vet absorberen tijdens het frituren. In dat opzicht kun je een oliebol niet bepaald onder het kopje “ verantwoorde snack” scharen.
Toch lees je veel verhalen op internet, die juist vertellen dat een oliebol helemaal niet zo ongezond is, en het “ wel meevalt” met de kilo-calorietjes. Als we naar de kcal kijken, vind ik dat niet erg meevallen. Een gemiddelde oliebol weegt tussen de 75-125 gram. Er zijn gigantisch veel voedingswaarden te vinden van de oliebol, die zijn berekend op 65 tot 75 gram . Dit geeft een wat vertekenend beeld, omdat de gemiddelde oliebol, die we bij de kraam kopen, bijna altijd boven de 100 gram weegt.
Het Voedingscentrum houdt bijvoorbeeld een analyse aan van een oliebol wat 65 gram weegt. Dat is wel een heel klein bolletje. En die geven inderdaad zo’n 160 kcal per oliebol ( letje ) Omdat de gemiddelde oliebol in de realiteit tussen de 75-120 gram weegt, kun je je flink vergissen in de kcal, als je daarop kijkt. En dit kan dus gewoon dubbel zoveel kcal zijn.
Zijn oliebollen gezond? Nee, natuurlijk niet. Bloem, gist, volle melk en wat suiker zijn niet bepaald essentiële voedingsstoffen. Als we de vele verhalen op internet moeten geloven, zijn oliebollen wel gezond. Tenminste, als we het tegenover andere lekkernijen als taart, snoep, cake en gebak zetten. Ja..DUUHUUH. 😕 Een raket ijsje is naast een magnum ook veel gezonder. Maar niet GEZOND. Om alles zo te gaan formuleren krijg je een “ appels met peren vergelijking” wat kant noch wal raakt in de essentie. Want die blijft gewoon ongezond. Dat geldt zeker voor de oliebol. Daar zit nul komma nul voedingswaarde in.
Nog een bewering wat veel voorbij komt om de oliebol gezond te verklaren is de verzadigingsfactor en het “ weinige” suikergebruik. Om met de verzadiging te beginnen, dat klopt. De oliebol heet niet voor niets een oliebol en heeft zich na zijn frituur-badje vol gezogen met vet . Ook verzadigd vet ( afhankelijk van het soort olie / frituurvet waarin ze zijn gebakken ) Dit vetgehalte wordt geschat op zo’n 5 gram vet per oliebol van 75 gram. Maar de grap is dat dit eigenlijk helemaal niet valt te peilen. Iedere oliebollen-bakker maakt zijn oliebollen anders, bakt zijn bollen in het door zijn verkozen vet, wat er aan ingrediënten zijn gebruikt voor het beslag, en het hangt ook af van hoe lang de bollen in hun olie-badje mogen rond drijven. Veel factoren dus, wat het een beetje onmogelijk maakt om een gemiddelde oliebol precies te schatten op zijn vet gehalten. Je zult vast ook wel eens hebben gemerkt, dat de ene oliebol , zodra je deze wat inknijpt, nauwelijks vet afgeeft terwijl een andere het vet met straaltjes tegelijk over je hand heen laat vloeien. Het vetgehalte kan dus ENORM verschillen van kraam tot kraam. En dan bedoel ik erg grote verschillen, van de 5 aangetoonde grammen vet tot maar liefst 15-20 gram vet per bol. Pin je daarom absoluut niet vast op zo’n gemiddeld geschatte vet-percentage, want in de realiteit zegt dit totaal niets.
En dan het weinige suikergebruik. Dat klopt, er wordt minimaal tot redelijk veel suiker toegevoegd, maar niet altijd. Veel oliebollen bakkers vinden het zonde om de echte oliebollen-smaak met suiker te maskeren, en houden het daarom hun beslag. Maar juich niet te vroeg, want vergeet de andere toevoegingen niet, als rozijnen, krenten, en tegenwoordig ook honing. Allemaal gewoon suiker. En vergeet de poedersuiker niet.
ONGEZOND DUS, DIE OLIEBOL?
Ja, als je het bij de kraam koopt of bij de bakker, wel. Daar is wat betreft voedingswaarden geen peil op te trekken. De oliebollen die je in supermarkten kunt kopen ( de stuiterballen ☹️ ) geven de meeste “ schijnveiligheid” wat betreft voedingswaarden omdat dit fabrieksmatig wordt geproduceerd. Dit gaat afgepast, gecontroleerd en in de juiste hoeveelheden, zodat geen bol van elkaar afwijkt, enkel in vorm. Maar of deze nu lekker zijn? 🙄 Daar zijn de meningen over verdeeld. ZUCHT……..
Helemaal geen oliebollen dan maar? 🙄
NEE NATUURLIJK NIET!😃
Want oliebollen horen bij oudejaarsavond. En van één of twee oliebollen gaan we niet meteen dood. Ons lijf is prima in staat om dat op te ruimen. En….je kunt ze altijd nog steeds ZELF MAKEN, zoals vroeger niet anders gebeurde.
Anno 2021 geeft het zelf maken nog veel meer voordelen. En dat is dat je DE COMPLETE REGIE zelf in handen hebt. Van het beslag tot het vet waarin je frituurt. Van de tijd waarin je de bollen in het vet laat pruttelen, tot het uitlekken. Want denk niet dat dit laatste gebeurt bij de drukke oliebollen kramen. Dat uitlekken kan je zomaar een half koffiekopje vet schelen. 😵
Veel mensen zien op tegen het werk, en de baklucht die dagen in huis kan blijven hangen. En kiezen daarom uiteindelijk toch steeds weer voor de handige oliebollen bakkers die het werk voor ons doen. Maar probeer dit jaar toch eens om zelf je echt gezonde oliebollen te bakken, want ja, je kunt ook gezonde oliebollen bakken.
Ik heb over de jaren heel veel geëxperimenteerd met het bakken van oliebollen. Ik heb ze in kokosolie gefrituurd, maar ook in de oven en in de airfryer. Uiteraard gebruik ik geen bloem en suiker en melk, maar kies ik voor glutenvrije meelsoorten als boekweitmeel, amandelmeel en havermout meel. Ik kies voor plantaardige melk in plaats van volle koemelk. En ik gebruik geen suiker, maar zuivere stevia suikers en poedersuiker. Ook hou ik de doseringen netjes aan, en als ik oliebollen in kokosolie frituur, hou ik de baktijd zo kort mogelijk. En ik laat ze, in een met keukenpapier beklede vergiet, lang uitlekken. En dep ze ook nog eens na. Wil jij ook dit jaar eens echte meukvrije oliebollen bakken? KLIK DAN HIER
Luchtjes na frituren kun je makkelijk te lijf gaan door een schaaltje met azijn neer te zetten. Als het heel heftig is, doe ik azijn met wat water in een pannetje een tijdje op het gasfornuis. Een natuurlijke manier om het effectief aan te pakken.
Monique, ze zeggen dat stevia ook heel slecht is en je lever hier niets mee kan, net als zoetstof. Wat is nu waar, zoveel info. Ik mag geen lactose, witte/rietsuiker, dus zoek een goed zoetmiddel. Dank je wel voor je antwoord
ik zag jaren terug een recept om oliebollen te koken ipv frituren, ik ben het recept kwijt en had gehoopt het hier te treffen. misschien een idee voor een expirementje?
Olie bollen gemaakt, met ijs lepel zijn ze mooi rond geworden. Smaken HEERLIJK
Goud bruin van kleur.
Beste Monique, ben jij voedingsdeskundige of dietiste? Wat een onzin lees ik allemaal. Maar als jij die ene dag per jaar speciaal oliebollen wil bakken van de gegeven ingredienten moet je dat lekker doen.
Je schrijft “Uiteraard gebruik ik geen bloem en suiker en melk, maar kies ik voor glutenvrije meelsoorten als boekweitmeel, amandelmeel en havermout meel. Ik kies voor plantaardige melk in plaats van volle koemelk. En ik gebruik geen suiker, maar zuivere stevia suikers en poedersuiker.”
Hoezo, uiteraard gebruik ik?
Zitten er in die meelsoorten minder calorien?
Wat is er mis met melk van een koe?
Je gebruikt geen suiker maar wel poedersuiker?? En natuurlijk ZUIVERE stevia suikers. Suiker is suiker lieverd! Er bestaan geen gezonde suikers.
Ik eet met name op die ene dag flink wat oliebollen en laat daardoor ander eten staan. Dat kan helemaal geen kwaad en ik blijf prima op gewicht.
Maak het jezelf niet zo moeilijk meid. Toch nog fijne dagen en een gezond nieuwjaar.
Geachte Lenny,
Ik ben natuur-voedingsdeskundige, zoals je ook op deze website kunt lezen. Tevens kun je aan de titel van mijn website zien, dat ik geen oliebollen van Koopmans bak. Je spreekt over ” die ene dag ” dat ” we” oliebollen eten. Wellicht woon jij onder een steen of ergens waar geen mensen samen leven, maar ergens in Oktober kunnen we al volop oliebollen kopen ( vele oliebollen kramen ) We eten dus niet alleen op 31 december oliebollen. De reden waarom ik ” uiteraard ” gebruik als uitdrukking, is om het feit dat je nu niet op de website van Koopmans zit, maar op MEUKVRIJ met Monique. Ik eet en drink graag lekker maar ook gezonder, verantwoorder, meer uitgebalanceerd. En daarom kies ik zowel voor mijzelf als in mijn werk voor de meer natuurlijke producten en alternatieven. Als je je wat meer zou verdiepen in WAT ik allemaal schrijf over dit onderwerp ( ja, deze website staat er vol mee) zou je mij de vragen niet stellen wat er mis is met koemelk, of er in glutenvrije meelsoorten minder calorieën zitten, en waarom ik geen suiker, maar wel poedersuiker gebruik. Om dat laatste meteen even recht te zetten gebruik ik mijn eigen gemaakte poedersuiker die ik simpelweg in mijn blender maak van biologische erythritol. Ook dat had je gemakkelijk even kunnen nazoeken voordat je je diaree over mij uitstort. Denigrerend ” maak het jezelf niet moeilijk meid” tikken achter je veilige toetsenbord ( want heet je nu Lenny of Renate? ) vind ik nogal zwartgallig en zeer disrespectvol. Ik respecteer jouw tunnelvisie, maar niet waarom jij het nodig vind om deze reactie te geven zonder even te controleren op feitjes. Veel wijsheid gewenst in het nieuwe jaar, ik hoop dat dit stof tot nadenken geeft e je de volgende keer even nadenkt voordat je lelijke en schreeuwende berichten plaatst.