Kamut

Alhoewel het in Nederland al een aantal jaren verkrijgbaar is in de meeste biowinkels, blijft KAMUT de grote onbekende onder de meel-soorten / graansoorten. Het lag het rond 2014 in Nederland af tegen spelt, en moest het onderspit delven, zo lijkt het. Ik moet eerlijk bekennen, dat ik het niet vaak gebruik in mijn recepten. Waarom? Geen flauw idee, sterker nog, als ik er weer eens een heerlijk recept van maak, vraag ik mij af waarom ik dit niet vaker gebruik. Ik vind het heerlijk, en het is ook uitzonderlijk gezond. De hoogste tijd, om KAMUT eens onder de aandacht te gaan brengen.

WAT IS KAMUT?

Kamut is een oeroud graan, en ook wel khorasan genoemd. De precieze oorsprong is nogal vaag en onbekend, er wordt het meest aangenomen dat kamut net als andere oer granen ontstaan is in West-Azië. Kamut stamt af van de grassen-familie, en is “verre familie” van de tarwe. Kamut heeft dezelfde voorouders als gewone tarwe. Kamut behoort tot de harde tarwesoort. Spelt is bijvoorbeeld een zachte tarwesoort. De graankorrel is opgebouwd uit verschillende delen: de wandlagen, het meellichaam, en de kiem. In de kiem schuilen alle voedingsstoffen die zaadkorrel nodig heeft om uit te groeien tot plant. Het meellichaam bestaat voornaam uit eiwit en zetmeel. Tussen de wandlagen bevindt zich een laag die we de aleuronlaag noemen. Deze laag bevat ook veel voedingsstoffen.

Kamut is maar liefst tot 3 x zoveel rijker aan mineralen en vitaminen dan gewone tarwe. Ook geeft het een wat zoetere smaak wat zeker in brood zeer smakelijk is. Kamut heeft een opmerkelijk hoger percentage aan vitamine E (maar liefst 30% hoger dan tarwe!) Het bezit 65% meer aminozuren en bezit gezonde vetzuren. Kamut valt vooral op door zijn extreme hoge aantal eiwit. Dit ligt bijvoorbeeld 40% hoger dan Amerikaans tarwe, wat altijd een hoger eiwitgehalte heeft dan Europees tarwe. Kamut geeft ontzettend veel energie. Het wordt zelfs bestempeld als “hoogenergetisch graan”. Zeker voor mensen met vermoeidheidsklachten en chronische vermoeidheid kan Kamut wonderen verrichten. Nog een erg leuke bijkomstigheid is dat tot nu toe kamut enkel biologisch verbouwd wordt. Dit maakt kamut meteen tot het meest zuivere en biologische graan ooit.

Kamut is een graansoort die wat gluten bevat. Toch blijkt, dat kamut vrij weinig tot geen klachten geeft bij mensen met een gluten-intolerantie. Via een onderzoek  uit 2014 door IFAA (International food allergy association) kwam het besluit dat kamut voor de mensen die overgevoelig zijn voor tarwe, een uitstekend vervanger is. Dit besluit was vooral bijzonder te noemen, omdat het maar weer eens aantoont, hoezeer er geknoeid wordt met ons huidige voedsel (graan). Kamut is immers puur en biologisch. Dat mensen hier waarschijnlijk amper last van ondervinden toont dat er veel beschavingsziekten (zoals allergieën en intoleranties) waarschijnlijk een gevolg zijn van ons eigen geknoei en gerommel met onze voeding. Er zijn echter nog geen verdere onderzoeken bekend bij mensen die geen gluten verdragen, dus kunnen er voor hen ook geen echte aanbevelingen worden gedaan. Wel wordt er voorzichtig hier en daar al beweerd en uitgesproken dat kamut wel eens het vervangmiddel voor tarwe kan gaan worden.

Kamut is verkrijgbaar in de bio winkel. Maar zelfs daar is het ook niet altijd aanwezig in het assortiment. De hele granen moeten worden gekookt. Wil je het gebruiken in brood, adviseer ik je de granen eerst te weken, en daarna te koken.  Ze zijn anders erg hard in het brood.  Kamut is ook verkrijgbaar in poeder en tabletten als supplement tegen vermoeidheid. Kamut heeft een wat zoete, nootachtige smaak. Een smaak wat zeer zeker gewaardeerd wordt door kinderen. Er is ook een volkoren meel verkrijgbaar, KLIK HIER . Met dit meel kun je direct lekkere broodjes en/ of brood bakken. Al zou je denken dat kamut vast prijzig is, valt dit enorm mee. Je hebt voor € 2,89 al 500 gram meel. Vergeleken met andere volkoren meel-soorten als tarwe, meergranen en rogge is dit uitzonderlijk fijn geprijsd.

Wat is er zo gezond aan?

Kamut bevat meer mineralen (magnesium, selenium, en zink) dan tarwe. Het bevat maar liefst 30% meer vitamine E dan andere graansoorten. Daarnaast is het maar liefst tot 65% rijker aan aminozuren. Maar het meest opvallende is toch wel de extreem hoge aanwezigheid van eiwitten: dit ligt 40% hoger dan de Amerikaanse tarwe. Kamut valt onder de ” hoogenergetische granen” wat inhoudt dat dit graan dubbel zoveel energie levert dan andere graansoorten. Zeker atleten/sporters, druk bezette mensen met drukke gezinnen, ME/CVS patiënten en mensen die altijd wel last hebben van vermoeidheid zijn zeer gebaat door kamut dagelijks op het menu te zetten. De korrel van de kamut zijn twee-tot drie malen zoveel groter dan gewone tarwe. Alhoewel het voor iedereen een kwestie van uitproberen blijft, geeft kamut over het algemeen geen klachten die we linken aan een gluten-allergie. Het is veel lichter verteerbaar.  Dit kan min of meer te danken zijn, aan het feit dat er aan kamut gewoonweg niet “geknutseld” kan worden. Het is dus het enige graan die 100% gegarandeerd biologisch is. Kamut is nooit aangepast aan de “moderne landbouwmethoden” (lees genetische manipulatie of veredeling) en hierdoor blijven alle smaken en gezonde voedingswaarden bewaard. Kamut is een grillige rakker: het is zeer moeilijk tot vrijwel niet genetisch te veranderen. Dit geeft het grote voordeel dat wij kunnen genieten van een echt oergezond graan, en van de echte grote gezondheidsvoordelen kunnen profiteren. Kamut is zeer rijk an eiwitten ( gemiddeld 15 gram /100 gram ) veel vezels ( gemiddeld 14 gram/ 100 gram ) en zit redelijk laag in koolhydraten ( gemiddeld 55 gram / 100 gram ) Daarnaast bevat het weinig suikers ( circa 2 gram / 100 gram ) en zit het zeer laag in vetten ( circa 1 gram / 100 gram )

Wat kan ik er allemaal mee?

Het lekkerste is om er brood van te maken. Je kunt kamut kopen in de bio winkel en via internet. Kamut zul je niet  erg snel vinden in de supermarkt of in bio winkels met een kleinschalig assortiment, al is het graan op dit moment sterk in opkomst en zal het binnen niet al te lange tijd meer verkrijgbaar zijn. Er zijn twee soorten die meest worden verkocht: een fijn gemalen kamut en de hele korrel. Kamut is een graan, en granen behoeven in principe geen week tijd (mits dit op een verpakking staat vermeld) maar het verkort wel een kooktijd als je graan ongeveer 8-12 uur laat weken. Gebruik altijd de aangegeven kooktijden op de verpakking. Gemiddeld is de kooktijd rond de 40-60 minuten, maar dat verschilt sterk. Zowel met de grove als de fijne korrel kunnen meest heerlijke broden gebakken worden. Naast het graan zijn er uiteraard nog veel meer producten te vinden gemaakt van kamut. Zo is daar pasta en macaroni. Let hier echter wel altijd weer even op de ingrediënten. Kamut kun je ook gebruiken voor baksels. Cake, koekjes, taart: alles is mogelijk.

Hoe smaakt kamut?

De veel gehoorde smaak van herkenning bij kamut is zoet en nootachtig. Anderen ervaren juist weer een zeer romige, boterachtige smaak. Kamut heeft absoluut een zoete smaak, waardoor het ook een perfecte “zoeter” is in baksels, al zal het nooit de zoete smaken van suikers kunnen vervangen. Maar een zoete smaak geeft het zeker.

Resumerend: 

Kamut behoort tot mijn favorieten betreft graan / meel.  Ik maak er regelmatig brood van en zie dit als een ware delicatesse. Kamut wordt ook wel bestempeld en gezien als “het aller gezondste graan ter wereld” juist vanwege zijn biologische komaf. Ook gluten zijn hierdoor minder “beschadigd” dan bij de GMO-tarwe/graansoorten, dit zou ook vooral de veel mindere tot geen klachten geven bij mensen met een gluten-intolerantie. Onderzoeken zijn op dit moment nog steeds gaande, maar er wordt nu al voorzichtig beweerd dat Kamut wel eens het graan van de toekomst kan worden .Met zijn allen aan de kamut dus!