Bramen, heerlijk en meer dan gezond!
Ik bewaar warme herinneringen aan bramen. Als kind gingen wij ieder jaar een paar weken op vakantie naar Noord Brabant. Daar huurden we een huisje bij een boer, die zijn schuur tot vakantiehuisje had vertimmerd en deze verhuurde in de zomermaanden. Zijn boerderij stond midden in de bossen, en iedere morgen werden we gewekt door een paar koeien die pal voor het huisje achter schrikdraad ons grazend aan stonden te staren 😉 Dichterbij de natuur konden we niet zijn, en wat genoot ik als kind van deze vakanties. Mijn wijlen vader nam ons iedere dag mee de bossen in om daar van alles te plukken. Alles was beschikbaar, van bramen tot bessen, van pruimen tot peren. Ons huisje lag iedere dag propvol met vers geplukt fruit. Iedere morgen stond ik als eerste klaar met mijn zandemmertje en mijn kaplaarsjes aan om weer te gaan wildpukken
Misschien dat ik daarom dol ben op bramen, ze geven mij mijn herinnering steeds even terug. In dit artikel vertel ik alles over bramen en hoe gezond ze zijn. Want dat wordt te vaak onderschat.
WAT ZIJN BRAMEN?
Bramen zijn kleine “ kropjes” met veel kleine besjes . Ze zien er zeer fraai uit. Bramen groeien aan struiken. Er zijn in heel Europa veel verschillende soorten. De braamstruiken geven donkerpaarse vruchten met een opmerkelijke zoet-zure smaak. In Nederland kun je ze nog vrij goed overal plukken, al wordt dit steeds minder omdat hoveniers steeds meer struiken weren. Dit wordt wellicht gedaan om de consumptie uit de winkels te stimuleren. Bramen plukken zal waarschijnlijk langzaam maar zeker gaan uitsterven. Bramen zijn in de winkel verschrikkelijk duur. Zeker als je je bedenkt dat ze op veel plaatsen gratis en voor nop zijn te plukken. Maar toch lijkt het jammergenoeg de toekomst te worden, dat we ze alleen nog maar in winkels kunnen kopen.
Augustus en September zijn de maanden waarin we volop uit de natuur bramen kunnen plukken. Het grootste gedeelte van het jaar kun je ze in de winkels kopen. Biowinkels bieden ze ook alleen in Augustus en September aan.
MEER DAN ALLEEN MAAR GEZOND
Veel mensen zien bramen als gezond omdat het fruit is. Dat klopt natuurlijk, maar bramen zijn méér dan alleen maar gezond. Om te beginnen bevatten bramen relatief weinig suiker, maar bevatten ze veel appelzuur in de vorm van malaat. Daardoor hebben ze ook een vrij lage pH ( ongeveer 3);
Qua vitaminen en mineralen bevatten ze niet extreem veel, maar ze blinken enorm uit in vezels en actieve plantenstoffen. Om enkele actieve plantenstoffen te noemen:
– ellagittannines
– anthocyanen
– pectine ( polysacharide)
Dit zijn allen zeer krachtige antioxidanten.. Ze zijn o.a in staat verschillende vormen van kanker tegen te gaan, ons immuunsysteem te boosten, en ons cholesterol verlagen. Anthocyanen staan bekend om diabetes te lijf te gaan. Als we bramen eten ontstaan er hogere insulineniveaus in de cellen. Zoals we weten is insuline de stof die de bloedsuikerspiegel reguleert Het is voor diabeten daarom best belangrijk om veel voedsel te eten met anthocyanen. Bramen zijn dus prima leveranciers.
Bramen bevatten ook aardige hoeveelheden vitamine C. Ter vergelijking: een appel bevat per 100 gram zo’n 4 mg, bramen per 100 gram zo’n 20 mg. Daarnaast bevatten ze aardig wat calcium en kalium. Zoals eerder gezegd blinken ze uit in vezels. Dit is zeer gunstig voor onze darmwerking en stoelgang.
Omdat bramen vrij laag zit in zijn fruitsuikers ( per 100 gram gemiddeld 6 gram) zijn ze geschikt om dagelijks te eten.
PLUKKEN
Als je boft, heb jij in je nabije omgeving bosgebieden waar nog bramenstruiken groeien. Helaas zijn de bramenstruiken in mijn omgeving vorig jaar gesnoeid. Daar was ik echt een beetje ziek van, want ik plukte ieder jaar hele bakken vol. Nu moet ik ze kopen of lang reizen om andere bramenstruiken te vinden. Die meestal al zijn kaal geplukt als je eindelijk een struik hebt gevonden. Op Facebook vind je groepen waarin wildplukkers elkaar tippen, wellicht is het handig om je bij zo’n groep aan te sluiten om bramenstruiken in jouw omgeving te vinden.
Gebruik katoenen handschoenen om bramen te plukken. De struiken bevatten gemene stekels. Dit houdt indringers op afstand. Wat vooral erg belangrijk is voordat je gaat wildplukken is dat je jezelf verzekerd van legaal plukken. Op veel plekken is wildplukken verboden. En worden bijvoorbeeld ook struiken in tuinen leeg geplukt. Dit mag je natuurlijk niet zomaar doen, wel kun je de eigenaar van de tuin vragen of je wat mag plukken. Maar let daar dus wel even op.
Bramen zijn rijp, als ze paars/ donkerrood zijn. Rode bramen moet je laten hangen, deze moeten nog rijpen. Pluk ze voorzichtig, bramen zijn ontzettend kwetsbaar. Je kunt bramen ook niet lang bewaren. Wel kun je ze invriezen, zo kun je flinke voorraadjes inslaan voor komende maanden. Pluk geen bramen die groeien langs snel en autowegen of wegen/ straten waar erg veel verkeer langs raast. De bramen zijn dan behoorlijk vervuild door de uitlaatgassen. Was de bramen thuis voorzichtig. Doe ze in een zeef en spoel ze onder de kraan af.
Tot slot: wees niet te gulzig en laat ook wat bramen achter voor anderen. Laat iedereen genieten van deze gratis cadeautjes van moeder natuur. Liefde is delen en andersom!
KOPEN EN BEWAREN
Ben je dus niet zo gezegend met bramenstruiken in je buurt, ben je aangewezen op de winkel om bramen in te kopen. Ze zijn ontzettend duur. Voor een bakje van 150 gram betaal je bijna €3 euro. Dt er steeds meer bramenstruiken verdwijnen in Nederland is dan ook geen vreemde zaak. Er ligt hier uiteraard een bloeiende markt voor de levensmiddelenindustrie met de gezonde trends in het vizier. Je kunt in de supermarkt in het seizoen verse bramen kopen, het gehele jaar kun je ze ook ingevroren kopen. In de biowinkel vind je de onbespoten varianten. Deze zijn meestal niet veel duurder dan de bespoten soorten. Het loont daarom de moeite om ze in de biowinkel te kopen.
Bramen zijn ontzettend kwetsbaar. Behandel ze daarom met veel zorg en liefde. Verse bramen zien er fris en sappig uit en hebben een dieppaarse kleur. Het komt voor dat sommige besjes nog rood zijn, dat geeft niet, deze rijpen vanzelf door. Bewaar bramen in de groentelade in de koelkast. Daar hou je ze ongeveer 3-4 dagen goed, maar consumeer ze liefst zo snel mogelijk.
Koop bramen altijd in het seizoen Dan komen ze gewoon uit Nederland. Zoals eerder gezegd kun je ze het beste biologisch inkopen, dit kost echt niet zoveel meer dan niet-bio. Daarnaast zijn biologische bramen niet gekweekt in kassen. Veel boeren bieden hun bramen ook aan. Kijk in je omgeving, of er boeren zijn die bijvoorbeeld adverteren langs de weg.
WAT KUN JE ERMEE?
Met bramen kun je alle kanten op. Wat het meest wordt gemaakt van bramen is natuurlijk jam, maar je kunt nog veel en veel meer met deze anti oxidant-bommetjes! Eet ze uit het vuistje, verwerk ze door salades en gerechten, garneer ze op/ over desserts, door smoothies, maak bramenijs van bevroren bramen, maak er limonade van, kortom, er is werkelijk niets waar bramen niet perfect bij aansluiten.
Al 4jaar heb ik een tamme braam (zonder doorns)in mijn hele kleine tuin. door de juiste verzorging heb ik nu elk jaar een oogst van meer dan tien kilo bramen.
Dit jaar Julie 2021 staat de struik alweer barstensvol vol met de nog groene vuchten. Het wordt weer smullen in Augustus.
groetjes Henk.