Een goede olijfolie….hoe kies je de juiste?

Wellicht heb je wel eens gehoord, dat de bevolking in landen rondom de Middellandse zee de hoogste leeftijden halen, en dat dit o.a te danken is aan het dagelijks gebruik van olijfolie. Er is inmiddels erg veel wetenschappelijk onderzoek gedaan om deze bewering te kunnen onderbouwen, en het is meerdere keren gebleken, dat deze bewering kan kloppen.

Olijfolie heeft ook in Nederland een gezond imago en is daarom erg populair. We kunnen het zo’n beetje overal kopen en in iedere soort en kwaliteit. Als je een echte olijfolie- liefhebber bent, weet je, dat de ene fles olijfolie de ander niet is, en andersom. Olijfolie biedt vele gezonde voordelen, maar dit is wel sterk afhankelijk van het soort, de productie en de kwaliteit. Echte, pure olijfolie moet bijvoorbeeld uit één bepaalde teelt olijven worden geperst. Zeker de goedkopere varianten die we o.a in supermarkten kunnen kopen, bevatten gemengde oliën wat de kwaliteit zeker naar beneden haalt. Ook de fles waarin olijfolie wordt bewaard is van invloed op de smaak en kwaliteit

WAT IS OLIJFOLIE?

Olijfolie is, zoals de naam zegt, een olie wat wordt geperst uit olijven. Als het allemaal op de goede manier gebeurt, worden de olijven biologisch geteeld zonder bestrijdingsmiddelen, en met de hand geplukt. Na een koude verwerking van beneden de 27*C worden de olijven in een oliemolen verwerkt en wordt de olie direct gebotteld in een fabriek. Er zijn veel kleinere ondernemingen in de mediterrane landen als Spanje, Griekenland, Italië en Egypte, die hun olijfolie nog op een traditionele wijze maken. Deze varianten vind je uiteraard niet in een supermarkt, maar worden meest on line aangeboden bij exclusieve webwinkels, of kun je in de biowinkel vinden. Deze varianten zijn een stuk duurder. Er zijn ook “ amateur” consumenten met een olijfboom in de tuin, die hobbymatig olijfolie maken. Een olijfboom produceert 5 tot 10 kilo olijven per jaar, wat ruim voldoende is voor zo’n twee liter olijfolie.

HOE GEZOND IS OLIJFOLIE?

Ik denk, dat in een gemiddeld Nederlands huishouden wel een fles olijfolie in de keuken is te vinden. Olijfolie is niet alleen culinair enorm smakelijk, ook hangt er een erg gezond imago aan. Dat klopt in grote lijnen. Olijfolie bestaat, afhankelijk van de kwaliteit, uit gemiddeld 60-85% oliezuur. Dit is een enkelvoudig-onverzadigd omega 9 vetzuur waar de olijfolie onder andere zijn gezonde effecten aan te danken heeft. Het bevat tevens ongeveer dertig soorten polyfenolen. Dit zijn stoffen die in planten voorkomen en zeer krachtig kunnen werken tegen o.a kanker, een te hoge bloeddruk, en kunnen trombose tegengaan. Olijfolie is zeer rijk aan vitamine E, een in vet-oplosbare antioxidant. Olijfolie wordt mede door deze vitamine E zo in het gezonde hoekje gezet, het heeft een verlagend effect op het slechte LDL cholesterol, wat het risico op bijvoorbeeld hart en vaatziekten aanzienlijk kan verlagen.

SOORTEN

Daar sta je dan voor het schap, met de keuze uit tientallen flessen olijfolie……🤯 Wat is nu wat?
Op de etiketten kun je aflezen om welk soort olijfolie het gaat. Dat kan zijn:
– OLIJFOLIE VAN DE EERSTE PERSING ( extra Vierge ) 
Dit wordt op etiketten meest verwoord met “EXTRA VIERGE” Dit gaat om een mechanische methode, wat inhoudt dat er alleen met druk wordt geperst. Er wordt dus niets verhit en er worden ook geen andere middelen gebruikt. Deze soort is wel meteen het duurste soort, het heeft een hoge kwaliteit en een zeer uitgesproken smaak. Deze soorten hebben geen smaakafwijkingen, ze hebben een lagere zuurtegraad ( 0,8% )  wat is uitgedrukt in gehalten vrije vetzuren, en hebben een kenmerkende, fruitige smaak. De extra vierge is van één persing, de vierge van twee persingen en een zuurgraad lager dan 2%.
– GERAFFINEERDE OLIJFOLIE
Dit is “ the bad stuff” die je moet laten staan. Het gaat om een raffineren van olijfolie uit de eerste persing. Bij volledige raffinage worden alle onzuiverheden uit de olie gehaald door verhitting en afkoeling. Er zijn tal van verschillende bewerkingen, zoals extraheren door middel van oplosmiddelen ( bijvoorbeeld hexaan ) , bleken door middel van chemicaliën, neutraliseren door middel van het verwijderen van de vrije verzuren en stomen op 270*C om de vluchtige stoffen te verwijderen. Deze bewerkingen hebben een grote invloed op smaak, kleur en geur. Bij deze grootschalige, massale industirele producties worden  volop bestrijdingsmiddelen gebruikt om schimmels en olijf-motten tegen te gaan, in het uiteindelijke eindproduct mogen er echter geen resten meer voorkomen. Dit wordt echter maar mondjesmaat gecontroleerd.
– OLIE UIT AFVAL
Er wordt ook olie gemaakt van olijven, die niet door de eerste kwaliteit-selectie zijn gekomen. Deze olijven geven een verminderde kwaliteit, maar door raffinage verkrijgt deze “ afval” olie dezelfde eigenschappen als een olijfolie van eerste kwaliteit.
– GEWONE OLIJFOLIE:
Dit gaat in de meeste gevallen om een mengsel van geraffineerde olie en olie van de eerste persing. Je vindt deze soorten het meest in supermarkten. Deze olie heeft een iets neutralere smaak, waardoor het voor meer doeleinden is te gebruiken.
Welke moet je kiezen? Het lijkt zo klaar als een klontje dat je, als je echt wilt profiteren van de gezonde voordelen van olijfolie, moet gaan voor de Extra Vierge en Vierge soorten, en dat je de geraffineerde soorten links moet laten liggen. Maar dan ben je er nog niet. Je moet goed kijken WAARVOOR je olijfolie wilt gaan gebruiken. Om mee te bakken? Als dressing? Ook is het enorm belangrijk, dat je de juiste soorten kiest in kwaliteit en productie. Eigenlijk kun je alle olijfoliën in supermarkten afserveren, dit zijn oliën van een niet-al-te-beste kwaliteit, en zijn meest geraffineerd. Het gaat daar ook vaak om grotere commerciële merken die een slim imago heeft weten op te bouwen, maar belabberde kwaliteit levert en daar bovenop ook nog eens geen eerlijke prijs geeft aan de boeren, en deze uitbuiten. Je kunt het beste gaan voor BIOLOGISCHE varianten of nog beter, BIOLOGISCH / DYNAMISCHE varianten die het officiële DEMETER keurmerk dragen. Of kies voor echte streek-producten die kleinschalig worden gemaakt. Zeker oliën afkomstig uit Griekenland en Italië hebben de beste papieren en bevatten de minste toxines.
Ook is verpakking belangrijk. In supermarkten kun je bijvoorbeeld ook olijfoliën vinden die in plastic flessen zijn verpakt. Naast dat dit vreselijk slecht is voor het milieu, kunnen er ook weekmakers vrijkomen en in de olie terechtkomen. Kies daarom AL-TID voor DONKER GLAS. Een beetje goede olijfolie-boer verpakt zijn olie standaard in donkere glazen flessen. Donker glas waarborgt de kwaliteit namelijk vele mater beter dan licht glas.
Je kunt olijfolie in verschillende groottes verpakking kopen. Ga altijd na, of jij een groot of kleinverbruiker bent. Koop het kleinste flesje olijfolie in, als je dit niet dagelijks gebruikt. Zo blijft de versheid en kwaliteit lang gelden.

HOE ZIT HET NU MET VERHITTEN?

De meest gestelde vraag die ik over olijfolie ontvang is of je olijfolie nu wel / niet mag / kunt verhitten. En zo ja, waar ligt dan het rookpunt? On line vinden we erg veel artikelen die zeer tegenstrijdig zijn. Het ene artikel schrijft dat je gerust met olijfolie kunt bakken, terwijl een ander het met grote uitroeptekens afraadt. Hoe zit het nou? 🥺
Om te beginnen moet je BAKKEN en FRITUREN in olijfolie onderscheiden. Als we extra Vierge olijfolie op de gemiddelde frituur-temperaturen verhitten kunnen er schadelijke stoffen ontstaan. Dit gaat om PAK’S , ook wel POLYCYCLISCHE  AROMATISCHE KOOLWATERSTOFFEN. Teerachtige stoffen die kankerverwekkend zijn. PAKS’s ontstaan als organisch materiaal verbrandt onder hoge temperaturen ( verhitting). Als ons voedsel is aangebrand, kunnen daarom PAK’’s in ons voedsel terechtkomen. PAK’s kunnen ook in de natuur ontstaan, bijvoorbeeld via vulkaanuitbarstingen. Maar ook verbrandingen in de natuur, en de industrie geven PAK’s. Dit komt in het milieu terecht. Bij het BBQ-en kunnen PAK’s zeer gemakkelijk ontstaan wanneer aminozuren, suikers en andere bestanddelen van vlees op de hete kolen terechtkomen. Ze kunnen long, huid, en blaaskanker veroorzaken, geen prettige zaken dus.
De meest voorkomende PAK is BENZO( A) PYREEN. Om ervoor te zorgen, dat de inname van PAK’s zo laag mogelijk blijft is alleen bepaald hoeveel benzoë( a) pyrenen maximaal in voedingsmiddelen mag voorkomen. Omdat de meeste PAK’s kankerverwekkend zijn, heeft de Europese Unie geen toelaatbare dagelijkse inname voor PAK’s vastgesteld, we moeten het gewoonweg mijden en niet consumeren. Meer over de toxiteit van PAK’s kun je lezen door hier te klikken.
Goed.
Terug naar de olijfolie. Als je dit allemaal zo eens leest, vraag je je vast af waarom vele artikelen on line toeteren dat je wel gewoon in olijfolie kunt bakken? Omdat ze in grote lijnen GELIJK hebben, want je kunt wel gewoon BAKKEN in olijfolie, op lagere temperaturen. Zelfs in extra Vierge, maar dit is gewoonweg ZONDE als je daarmee zou bakken. Het verpest de smaak, die voor het grootste deel verloten gaat tijdens verhitting. Gewone olijfolie of geraffineerde olijfolie zijn dus gemaakt om mee te bakken en te frituren. Olijfolie behoort tot de meest hitte-stabiele oliesoorten, bij correct gebruik van olijfolie is er geen enkele reden om aan te noemen dat het bijvoorbeeld kankerverwekkend zou werken.
Om te bakken kun je het beste kiezen voor een VIERGE olijfolie. Bij deze oliën verandert de vloeibare substantie niet van kwaliteit en smaak als deze wordt verhit.
En dan het rookpunt. Het rookpunt van olijfolie kan sterk uiteenlopen door kwaliteit, en het soort olijf wat is gebruikt bij persing. Een zeer hoge kwaliteit Extra Vierge olijfolie heeft een zeer hoog rookpunt, wat het een beetje verwarrend maakt. Investeer je dus in een hele goede extra Vierge olijfolie, dan kun je deze goed en hoog verhitten. De meeste mensen kiezen echter voor minder hoge kwaliteit, waardoor het rookpunt ook veel lager is. Ook kan een olijfolie verkeerd zijn bewaard, waardoor het is blootgesteld aan zuurstof, warmte en / of licht waardoor de olie is afgebroken waardoor het rookpunt uiteindelijk ook veel lager is. Veel mensen gieten peperdure extra Vierge olijfolie bijvoorbeeld in zo’n schattig en mooi olie-flesje, uiteraard erg handig, maar het is FUNEST voor de olie. Niet doen dus. Laat de olie ALTIJD in de fles zitten waarin hij is gebotteld.
RESUMEREND: .. Een mega hoge kwaliteit Extra Vierge olie kun je prima verhitten. Extra vierge van mindere kwaliteit doet afbreuk aan de smaak. Wil je frituren / bakken met olijfolie? Gebruik dan een VIERGE olie en hou je aan de aangegeven gebruiksaanwijzingen op de fles. Een frituur-temperatuur tot 170*C is aan te raden. Bakken liefst tot 185-190 *C ( = heet en kort bakken )
Waarom zou je eigenlijk op zo’n heet rookpunt willen bakken? Wel, een hoog rookpunt is wenselijk omdat de beste eigenschappen van de producten die je bakt naar buiten komen. Een veel gehoorde stel-regel bij het bakken in echt goede kwaliteit Extra Vierge olijfolie is nooit langer dan 10 minuten bakken, heeft het langer nodig, gebruik dan een onder bakproduct. ( zuivere kokosolie / ghee )

EXTRA VIERGE KOUD GEBRUIKEN

Extra Vierge olijfolie is een prachtig mooi product, wat je het beste KOUD kunt gebruiken. Denk aan dressings, salades, of het maken van koude sauzen als mayonaise. Je kunt bijvoorbeeld een heerlijke veganistische olijf-mayonaise maken van echt pure Extra Vierge olijfolie. Dit maak je in nog geen 5 minuten:
120 ml ongezoete sojamelk
– een theelepel biologische mosterd
– een eetlepel appel-cider-azijn
– een klein snufje Himalayazout
– 100-150 ml pure Extra Vierge olijfolie *
( * indien nodig, meer toevoegen ) 
Maal in een blender alle ingrediënten behalve de olijfolie op hoge snelheid. Zet de snelheid daarna lager en voeg al draaiend steeds beetjes olie toe tot de gewenste dikte is bereikt.

WELKE?

Ik moet eerlijk zeggen, dat ik geen olijfolie-liefhebber ben. Sterker, ik lust geen olijven.🤭 Olijfolie lust ik alleen, als het, zoals in het bovenstaande mayonaiserecept, is verwerkt door iets. Maar ik bak zelf het liefste in zuivere kokosolie. Toch vind ik extra Vierge olijfolie best smakelijk in een dressing, of ik gebruik het om bovenstaande olijf-mayonaise te maken. Daarom heb ik altijd wel een fles in huis. Ik ben een poosje op zoek geweest naar een echt goede extra Vierge olijfolie, er is inmiddels vanwege de populariteit, enorm veel op de markt verkrijgbaar. Eerder heb je kunnen lezen, waar je zoal op moet letten bij het kopen van een goede extra Vierge olijfolie. Ik zet de belangrijkste punten overzichtelijk op een rij:
* Koop een goede kwaliteit extra Vierge olijfolie, hiermee kun je bakken op hogere temperaturen. Deze hoge kwaliteit vind je NIET in supermarkten maar in speciaalzaken, biologische winkels, en goed gesoorteerde webwinkels die bijvoorbeeld een olijfolie verkopen die afkomstig is van een kleine onderneming. 
* Koop altijd olijfolie in een glazen fles met donker glas
* Koop liefst biologische olijfolie, maar kijk ook goed naar de ingrediënten, en hoe de productie heeft plaatsgevonden. 
* Kies een verse olijfolie, let op productie en houdbaarheidsdatums.
* Kijk naar je verbruik-frequentie. Als je niet veel gebruikt, kun je het beste voor een klein flesje kiezen dan voor een grote. 
* Giet geen olijfolie over in een ander flesje, hou de olie in de oorspronkelijke flessen, en bewaar op een donkere, koele plaats. 
* Kies liefst voor Griekse of Italiaanse olijf-oliën. 
* Koop geen commerciële soorten. Naast dat de kwaliteit valt te betwijfelen, worden ook de boeren in de meeste gevallen uitgebuit, en krijgen geen eerlijke prijs. 
* Kies een olijfolie die traceerbaar is. Waar komt het vandaan? Zijn er plantages en locaties te traceren? Een echt goede kwaliteit extra Vierge olijfolie zal deze informatie op het etiket verschaffen. Massale producties niet. 
Als je mij vraagt, welke ik nu de beste olijfolie ‘ ever! ‘ vind, dan antwoord ik meteen de biologisch / dynamische olijf oliën van het merk LUNA E TERRA, overigens één van mijn favoriete merken. Ik heb deze soorten dan ook binnen gebracht bij Puur & Fit. Er is een Griekse extra Vierge olijfolie en een Italiaanse variant. De olijven van deze olijf oliën zijn voor het grootste gedeelte met de hand geplukt door meerdere bio-dynamische olijfboeren in Griekenland en Italië. Mijn grootste favoriet, de Griekse olijfolie, komt van het Griekse eiland Peloponnesos. De boeren houden tijdens de teelt rekening met de stand van de maan en geven compost. Dit is terug te proeven in de olijven die voor de persing worden gebruikt. Na de koude verwerking in de oliemolen ( temperatuur blijft onder de 27*C ) wordt de olie enkel nog gebotteld in de fabriek ( Epikourus in Kalamata )
Zowel de Griekse als de Italiaanse variant dragen het officiële DEMETER keurmerk, wat het hoogst haalbare en meest betrouwbare keurmerk betreft in de bio-dynamische industrie.
Omdat deze olijfolie zo mooi en puur wordt geproduceerd, blijven smaken en kleur en geur behouden, wat je absoluut terugproeft. De olie zit in een slanke donkere glazen fles. Een fles van 500 ml kost € 8,49 wat op zich echt een hele goede deal is voor zulke hoge kwaliteit. Ik vind de smaak lekker, en dat voor iemand die gruwelt van olijven 😁 Ik heb vele goede kwaliteit olijf oliën geprobeerd, ik ben blijven steken bij deze ( Griekse ) omdat ik de smaak echt heel erg subliem vind. En niet al te aanwezig in bijvoorbeeld mayonaise. Wat mij persoonlijk betreft de topper onder de olijf-oliën, maar than again, ik ben natuurlijk geen olijf-olie-kenner / liefhebber. Inhoudelijk gezien kloppen deze olijfoliën van LUNA A TERRA wel, en daar kan ik echt 100% achter staan. Zeker de verkoopprijs is zeer vriendelijk te noemen t.o.v de hoge kwaliteit.
WIL JE DE OLIJF OLIE BESTELLEN?
KLIK HIER voor de Griekse variant
KLIK HIER voor de Italiaanse variant

3 Reacties op “Een goede olijfolie….hoe kies je de juiste?

  1. Hoi, zo ben ik ook al een tijdje op zoek naar de goede olijfolie!
    Nu heb ik laatst een podcast geluisterd waar ze in zeiden dat als hectoliter weten of je nu de goed olijfolie hebt deze kunt testen.
    Je doet in een klein glaasje olijfolie, zet dit in de koelkast voor 24 uur.
    Als het er dan nog doorzichtig uitziet is het slechte olijfolie! Is het troebel dan weet je de dat je een goede olijfolie hebt.
    Ik vond het wel een goede tip
    Gr

  2. Bestaat er ook een gewone of Vierge versie met dezelfde labels? Die krijg ik namelijk niet gevonden. Graag wel ik olijfolie om te verhitten.

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *