Het Prikkelbare Darm Syndroom uitgelicht, plus twee deskundigen aan het woord
Mijn kennis R. Heeft er al jaren behoorlijk veel last van. PDS, ook wel PRIKKELBARE DARM SYNDROOM. Ze is nu 52 jaar oud, maar het lijkt alleen maar erger en erger te worden naarmate ze ouder wordt. Bij R. uit PDS zich voornamelijk in hevige buikpijn, en diaree, wat ze niet op kan houden. Het is haar al vaak genoeg overkomen, dat ze “ te laat” was en zich vreselijk schaamde. Maar ze kan er natuurlijk niets aan doen. Wat ze kan, doet ze. Dat betekent bijvoorbeeld goed letten op haar voeding, voldoende bewegen en een zo gezond mogelijk dag / nachtritme aanhouden. Sommige artsen hebben haar echter glashard gezegd dat “ ze er maar mee moet leren leven” .
Zo’n 18 % mensen wereldwijd kampen met PDS, één op de tien Nederlanders lijden aan PDS. PDS is een aandoening wat valt onder de “ functionele maag/ darmaandoeningen” maar wordt ook wel eens “ spastische darm” genoemd. Bij PDS zijn de darmen gevoeliger dan normaal. De precieze oorzaak is niet geheel duidelijk. De darmen zien er bij PDS patiënten net zo uit als gezonde darmren, en er zijn geen zweren of ontstekingen zichtbaar, zoals dit wel zichtbaar is bij een blinde darmontsteking. Een echte oorzaak is ook niet duidelijk te krijgen. Soms krijgt een kind er last van op zijn jonge leeftijd, soms ontstaat het na een darminfectie, maar veelal blijft het een vrij vaag gebied hoe klachten ontstaan.
KLACHTEN / SYMPTONEN
De klachten kunnen sterk uiteenlopen. En het kan bij de één in lichte mate voorkomen, terwijl een ander echt vreselijk ziek wordt. Ook kunnen de klachten van dag tot dag verschillen. Het is een beetje grillig en onvoorspelbaar waardoor het sociaal gezien ook best lastig kan zijn. Ook kunnen er perioden zijn waarin klachten zich niet manifesteren. Het lijstje aan symptomen :
– zeurende, krampende, stekende pijn in de buik
– zeer hevige buikpijn ( kronkelend van de pijn ineen gedoken zijn)
– last van pijn bij opkomende stoelgang / ontlasting, na de ontlasting verdwijnt de pijn vaak
– winderigheid
– pijn door winderigheid, een wind laten werkt vaak pijnverlichtend
– diaree
– verstopping
– perioden waarbij diaree en verstopping elkaar afwisselen
– plotseling niet op te houden aandrang
– continu veranderd ontlastingspatroon
– overdreven gasvorming
– opgeblazen gevoel
– opgeblazen buikstreek
– zuurbranden
– stikklachten / brok in de keel
– vermoeidheid
Naast deze bekende en veel voorkomende klachten / symptomen, zijn er andere klacen die niet direct aan PDS wordt gekoppeld, maar wel daarvan afkomstig ( kunnen) zijn zoals:
– spierpijnen
– spierkrampen
– lage rug en buikpijnen
– hoofdpijnen
– problemen met plassen
– onregelmatige menstruatie
– pijn bij of na het vrijen
Diagnoses worden gesteld via een zogenaamde “ Rome IV criteria” . Omdat de diagnose niet kan worden gesteld via een bloed of kijkonderzoek, is er sinds afgelopen jaren een voortschrijdend inzicht over de criteria waar een patiënt aan moet voldoen om de diagnose PDS te krijgen. Tot voor kort waren deze voorwaarden samengevat in de zogenoemde “ Rome III criteria” maar in Mei 2016 is er een nieuw criteria ingevoerd, de “ Rome IV criteria”. Dit is een internationale poging om wetenschappelijke gegevens te kunnen creëren die een diagnose bij functionele gastro-intestinale ( darm in het Engels) stoornissen kunnen vaststellen. De Rome-IV-critiria houdt o.a in
– ….dat de symptomen langer dan zes maanden moet bestaan
– … dat de diagnose PDS alléén wordt gesteld als er géén structurele of biochemische verklaring voor de symptomen vindbaar is
– … dat de patiënt gemiddeld minstens een dag per week in een tijdsbestek van drie maanden buikpijn heeft gehad
-… de buikpijn is gerelateerd aan de ontlasting
– … er sprake is van verandering van vorm, frequentie van de ontlasting
Ben je eenmaal gediagnoseerd met PDS dan is het niet vanzelfsprekend dat er remedies zijn. Er is nog altijd weinig tot geen afdoende behandeling gevonden voor PDS, en veel PDS patiënten zwemmen min of meer een beetje tussen de wal en het schip. Er zijn heel veel mogelijkheden die PDS kan verlichten, maar een echt medicijn voor PDS is nog niet gevonden, wel zijn er diverse medicijnen in de reguliere geneeskunde ontwikkeld die de klachtren kunnen verlichten . Dit zijn:
– laxeermiddelen
– medicatie met buikvormende stoffen
– medicatie met krampwerende middelen
– middelen tegen diaree / en / of verstopping
– pijnstillende medicatie
– antidepressiva
– kalmerende middelen
OORZAKEN MOEILIJK VAST TE STELLEN
Zoals eerder geschreven zijn oorzaken nog vrij lastig vast te stellen. De klachten komen voort uit een stoornis in de functie van het maag/ darmkanaal wat betrekking heeft tot de beweging van de darm. De klachten / symptomen zijn zeer breed gemeten, met andere woorden kan iemand zonder PDS de klachten en symptomen ook ervaren. Het verschil is echter dat bij PDS patiënten de klachten chronisch zijn. Een echt eenzijdige oorzaak van PDS is niet duidelijk, wel zijn er bepaalde “ triggers” die kunnen samenhangen met oorzaken van PDS. Deze zijn o.a:
– voeding, en allergieën / intoleranties
– bewegingsstoornissen in het maag/ darmkanaal
– verstoring van de hersen-darm-as
– verlaagde pijndrempel in het maag / darmkanaal
– psychosociale factoren
– verstoorde darmflora
– verstoring in de hormoonhuishouding
– stress
– erfelijkheid
– aanhoudende klachten na een buikgriep of voedselvergiftiging
– darmparasieten
( Bron: PDS belangenvereniging)
VALT ER DAN HELEMAAL NIETS AAN TE DOEN? TWEE DESKUNDIGEN AAN HET WOORD
Tja….het zal je maar overkomen, dat je de diagnose PDS gesteld krijgt. Ik heb aan kennis R. gezien in wat voor achtbaan je ( medisch) terecht kunt komen. Nadat het al reeds vrij lang duurde voordat zij de diagnose kreeg, kwam ze terecht in een malle molen aan medicatie, verwijzingen naar diëtisten, allergie onderzoeken en goed bedoelde adviezen. Het kan voor een patiënt dus behoorlijk ingrijpend zijn. En de grote vraag blijft vaak in het luchtledige hangen. Is het te genezen? Daarvoor is op dit moment nog teveel onbekend. Hoe denken deskundigen er eigenlijk over?
Maag / darm / leverarts André Smout is emeritus hoogleraar neurogastroenterlogie in het Amsterdamse UMC. Hij geeft als belangrijke voorzorgsmaatregel ,om goed op je voeding te letten. Daarnaast vind hij het belangrijk om voldoende te bewegen en zoveel als mogelijk stress te mijden. En vooral niet te roken. Roken prikkelt de darmen en verergeren zo de klachten. Ook oppert de arts het FODMAP dieet te gaan proberen. Hij is ook voorstander van probiotica, al is nog niet geheel duidelijk welke soort je bij PDS kunt gebruiken. Het laatste wetenschappelijke inzicht is dat pepermuntolie krampwerend werkt en pijnprikkels dempt. Volgens Smout moet je dan wel voor capsules kiezen, deze bevatten een beschermlaagje die niet in de maag uiteen vallen, maar pas in de dunne darm. Dit is van belang om bijwerkingen als zure oprispingen tegen te gaan. Smout zegt dat er dus aardig wat opties zijn, maar dat het helaas vooraf niet is te zeggen welke behandeling bij wie het beste resultaat bereikt, Dat blijft een kwestie van uitproberen, aldus de arts.
HET FODMAP DIEET
Je zult vast wel eens hebben gehoord van het FODMAP dieet. KLIK HIER om meer te lezen over dit dieet. De maag / darm / leverarts Laurens van der Waaij, werkzaam in het Martini ziekenhuis in Groningen, heeft dit dieet naar Nederland gehaald. Hij kwam in aanraking met dit dieet in 2011. Omdat veel PDS klachten zich lijken te relateren aan voeding, vond van der Waaij het FODMAP dieet direct interessant toen hij er voor het eerst over hoorde op een congres in Amerika, Tot dan toe was er nog niets in deze richting. Samen met diëtiste Janneke Stevens heeft van der Waaij het van oorsprong uit Australië afkomstige FODMAP dieet “ vernederlandst” en er een website over gemaakt. De afkorting FODMAP is een verzamelnaam voor verschillende voedingssuikers en koolhydraten. Waar we deze voornamelijk in kunnen vinden is in:
– vloeibare zuivelproducten
– bepaalde soorten groente en fruit
– tarwe en vele producten met tarwe
Bij PDS patiënten wordt vermoed, dat de dunne darm niet in staat is om sommige van deze stoffen op te nemen. Als ze onverteerd in de dikke darm terechtkomen worden ze alsnog in een rap tempo afgebroken. Dit produceert gassen, die zorgen voor winderigheid en een opgeblazen gevoel, pijn en / of een opgezette buikstreek. Met een FODMAP dieet leer je, welke voedingsmiddelen bij jouw problemen passen. Om het kort en simpel te formuleren, wordt er zes weken lang voedingsmiddelen gereden die bij FODMAP horen. Als de klachten in de zes weken afnemen., voegt men iedere week een nieuwe voedselgroep toe van de verboden lijst en wacht je af hoe je lichaam reageert. Op deze manier leer je, welke voedingsmiddelen je beter kunt laten staan. In het Martini ziekenhuis in Groningen is wetenschappelijk onderzocht of het FODMAP dieet echt werkt. Twee derde van de patiënten gaf aan na de zes weken periode aanzienlijk minder klachten te hebben. Op een schaal van tien gingen die minstens twee punten naar beneden. Het effect was er na een jaar nog steeds. Patiënten gaven ook aan het heel erg prettig te vinden om zelf een beetje de regie te kunnen houden. Het FODMAP dieet is wel behoorlijk ingrijpend en niet makkelijk. Als men doorslaat, kan er weer gevaar ontstaan te weinig voedingsstoffen binnen te krijgen wat automatch weer wat nieuwe klachten kan opleveren. Het is daarom ook belangrijk het begeleidend te gaan volgen.
WAT KUN JE ZELF DOEN OM DE KLACHTEN ZO MINIMAAL MOGELIJK TE MAKEN?
Er zijn gelukkig een heleboel dingen waar we zelf invloed op kunnen hebben. PDS kan bijvoorbeeld ook ontstaan door stress. Of als men rookt. Door te stoppen met roken en het stress-niveau in je leven te reduceren, kunnen klachten al gaan afnemen. Maar vooral kunnen we op onze voeding letten. Een goede stoelgang creeren is daar bijvoorbeeld een zeer belangrijk punt. Alhoewel het nog altijd niet is bewezen dat bepaalde voedingsmiddelen mijden kan werken, geeft het wel bij de meeste PDS patiënten de beste resultaten.
Eet uiteraard gezond. Dat is wel een inkoper, maar zeker vette snacks en snacks vol met suiker kunnen zeer nadelig werken op de darmen. Vezels zijn ook zeer belangrijk voor een goede en regelmatige stoelgang. KLIK HIER om alles over vezels te lezen. Neem voldoende vocht tegelijkertijd in met het eten van vezels. Vind je het moeilijk om zelf uit te vinden wat nu wel en niet in een gezond en evenwichtig eetpatroon past? Vraag dan hulp via een gediplomeerd gewichtsconsulente of voedingsdeskundige / dieetist .
Beweeg iedere dag voldoende. Dit hoeft niet in een sportschool plaats te vinden, maar denk meer aan wandelingetjes maken, en fietstochtjes. Probeer niet langer dan een uur achtereen te zitten, strek dan kort even de benen. Doe zoveel mogelijk “ met de benenwagen” in plaats van de auto. Nog een voordeel bij beweging: het vermindert stress. En die stress moet je ook zoveel als mogelijk zien te vermijden als je PDS hebt Buikklachten zijn vaak het signaal van overbelasting. Als je beter leert omgaan met stress-levels in je leven, kan dit aanzienlijk klachten verminderen. Als het dan echt niet lukt om je stress level omlaag te krijgen, kun je denken aan Hypnotherapie. De Maag / Lever / Darmstichting vertelt dat het wetenschappelijk is bewezen dat ongeveer 70% van de PDS patiënten hier baat bij hebben.
Er zijn diverse supplementen op de markt die PDS klachten kunnen verminderen. Eerder sprak maag / lever/ darmarts André Smout al over pepermuntolie-capsules. Let er op, dat je een geregistreerd geneesmiddel koopt, die in basis 100% pepermuntolie bevatten. ( 100 mg, gedistilleerd uit de bladeren van de plant) De meeste natuurlijke capsules bevatten hulpstoffen als zonnebloemolie. De capsules moeten een uiteenvaltijd van tenminste 30 minuten kunnen bewerkstelligen, Laat je goed informeren als je aan deze capsules wilt beginnen. Het Martini ziekenhuis heeft on line een handige informatie pagina, ik adviseer om dit zeker even door te lezen.
Onlangs heb ik een maand lang geleefd op puur en onverhit fruit (ook verse sappen) en veel rauwe groenten (geen granen, geen peulvruchten, geen zuivel en héél weinig vet), gecombineerd met een theelepel spirulina, een theelepel tarwegraspoeder en twee theelepels rauwe honing per dag. Zeker geen FODMAP dus, want ik at van alles wat op de lijst van FODMAP-rijke voeding staat. Het enige waar ik last van had was broccoli, maar verder was ik binnen een week van mijn PDS-klachten (én mijn opvliegers én mijn hartkloppingen én het feit dat ik het steeds koud had) af. Nu had ik last van verstopping i.p.v. diarree, dus daar kan het bij mij ook mee te maken hebben, maar het is wel opvallend dat ik na 1 dag (uit eten) iets meer vet, een heel klein beetje zuivel en een heel klein beetje suiker ineens weer problemen kreeg. Minstens één van die drie zal ik dus achterwege moeten gaan laten, maar het hoeft dus inderdaad niet altijd zo specifiek te zijn als het FODMAP-dieet.
@CriticEye, dank voor deze info! Heeft dit type dieet en bepaalde naam? Super om te lezen dat deze aanpassingen je helpen 🙂
Ik heb ook meestal de verstopvariant ik noem het mijn keuteldagen… Maar heb ook dan last van soort opvliegers en ook vaak sta ik s’morgens misselijk op. Maar het gaat ook dagen goed. Vaak opgeblazen maag en dikke buik en winden ook rommelende darmemn
Hallo Monique,
Nog niet erg bekent is de mogelijke invloed van de straling op je lichaam (wel in het buitenland, maar niet in Nederland?) die straks nog erger wordt met 5G. Mijn buurman en ik hebben de straling in huis behoorlijk vermindert. Hij heeft zijn laptop, die hij altijd op schoot heeft, nu bedraad aangesloten i.p.v. WI-FI. Hij zegt minder buik- en darmklachten te hebben. Ik zat, binnen 4 meter, tussen twee sterke routers in. De klachten van hoofdpijn, hartkloppingen en paniek achtige stemmingen zijn bij mij stukken minder of weg.
Misschien iets voor je kennis met PDS?
Met groet,
Hans
Hallo,
Ook ik heb ooit de stempel PDS gekregen.
Na heel wat recherche wat wel en niet gegeten kan worden. Ben ik voor me zelf tot conclusie gekomen om weinig tot geen suiker, geen melk. En geen gluten .Wonderen doen voor mijn darmen. Ik neem geen medicatie meer. En ben blij . Dat de tijd van krampen diarree en obstipatie . Zo goed als Voorbij zijn. Soms ga ik toch de fout in met eten. En dan moet ik op de blaren zitten.
Biovis lab kan een darmflora onderzoek doen /uitgebreider dan regulier/waarin heel duidelijk kan zien of de verhoudingen en hoeveelheid goed zijn. Ik heb een rapportage gezien waarin een verstoorde verhouding van PDS is genoemd. Misschien iets voor mensen die alels al geprobeerd hebben?
Een vriend van mij heeft hypnose therapie gebruikt bij PDS. Werkte voor hem heel goed. Daarnaast natuurlijk goed dag en nacht ritme en geen koffie meer. Maar alles beter dan medicatie.
Kijk ook naar histamine intolerantie. Kijk of Doa rijke voeding werkt. Doa is een enzym om histamine af te breken. Er bestaan ook Doa capsules maar is erg duur. Daarom beter Moringa, kiemzaden bevatten vaak veel Doa en beperkt een tijdje voeding met veel histamine. Download een app om erachter te komen waar veel histamine in dit.
Kijk maar op internet naar DOA rijke voeding.