Munt…niet zomaar een plantje!
Geplaatst op april 14 2018 door Monique van der Vloed
14 Comments
Ik kan uren ruiken aan een bosje verse munt. Het is bovendien ook nog eens ontzettend lekker. Munt heeft zijn populariteit dan ook vooral te danken aan de sterk geurende stoffen en wordt erg veel gebruikt in de industrie als geur en smaakstof. De geur van munt werkt lust-opwekkend , en kan kalmeren. Wat is munt precies en…is het gezond?
WAT IS MUNT?
Munt is een geslacht van vaste planten uit de lipbloemenfamilie. De meeste soorten uit deze familie bezitten bladeren die rijk zijn aan sterk geurende stoffen zoals menthol Menthol is een sterke smaakstof, die onder andere uit de pepermunt en de kruizemunt kan worden gehaald. De stof heeft een prikkelende smaak en verfrissende werking als het op de huid wordt opgebracht. Dit komt omdat menthol de koudereceptoren in de huid weet te prikkelen waardoor die het idee krijgen dat de temperatuur lager wordt. Menthol kan overigens ook synthetisch gemaakt worden, uit ruwe olie. Het resultaat van dit petrochemische proces is dat precies dezelfde menthol gemaakt wordt. Alleen wordt deze menthol op verpakkingen vaak “natuuridentieke”menthol genoemd. Menhtol wordt ook verkocht als een essentiële olie in de vorm van pepermuntolie en eucalyptusolie.
Naast dat we de plant gebruiken wordt er ook muntolie van gemaakt. Dit wordt gehaald uit de zogenoemde aarmunt. Muntolie wordt ook uit de pepermuntplant gewonnen. De losse verpakte takjes munt die wij in de supermarkt kunnen kopen zijn ook meestal aarmunt. Er zijn best wat verschillende soorten, en deze kunnen niet altijd duidelijk begrensd worden. Ze kunnen zeer eenvoudig worden gekruist. Enkele soorten zijn:
* watermunt
* akkermunt
* polei
* herfstmunt
* witte munt
* aarmunt, ook wel kruizemunt ( de Engelse benaming voor kruizenmunt is spearmint, deze naam komen we vaak tegen op pakjes kauwgum. )
Enkele kruisingen zijn:
* pepermunt. Dit betreft een kruising tussen Mentha aquatica en Mentha spicata
* wollige munt. Dit is een kruising tussen Mentha longifolia en Mentha suaveolens
* kransmunt
* gembermunt
Munt is meest bekend om muntthee mee te maken. Dit wordt gemaakt van de bladeren van de kruizemunt, deze kunnen we zoals je eerder hebt kunnen lezen in de meeste winkels en supermarkten kopen. In Turkse en Marokkaanse winkels vinden we voornamelijk de zogenoemde “ Mentha spiccato Marrakech” of “ Groene Marokkaanse munt”. In landen als Turkije en Marokko wordt enorm veel muntthee gedronken, met een enorme lading suiker. Het wordt gedronken uit kleine glaasjes. De helft van de drank bestaat uit suiker, het wordt liefst mierzoet uitgedronken.
MUNT OF MINT?
Munt wordt nogal eens verward met mint. Om het onderscheid te kunnen maken zijn twee soorten van belang. Dit zijn de AARMUNT en de PEPERMUNT. De pepermunt is een kruising tussen twee andere muntsoorten , namelijk de eerder genoemde aarmunt ( kruizemunt) en de watermunt. De planten worden verbouwd in Japan, Engeland, Frankrijk en de Verenigde Staten. Om de hamvraag “ wat is het verschil tussen munt en mint?” te beantwoorden, is er helemaal geen verschil 😉 . MINT is gewoon het Engelse woord voor munt, Maar het komt dus eigenlijk allemaal gewoon op hetzelfde neer. Pepermunt is immers ook gewoon afkomstig van de muntplant. Als je bijvoorbeeld op een pakje thee MINTTHEE of juist MUNTTHEE ziet staan, gaat het gewoon om muntthee. Het zijn precies dezelfde soorten thee, gemaakt van kruizemunt. Is dat mysterie ook weer de wereld uit 😉
HOE GEZOND IS MUNT?
Munt staat vooral bekend om zijn zeer effectieve werking op onze spijsvertering. De plant wordt al eeuwenlang gebruikt om haat medicinale werkingen. Munt werkt effectief tegen buikpijn en kramp, en kan de spijsvertering kalmeren als deze van streek is.
Recent onderzoek bevestigt, dat munt kalmerend werkt op de spijsvertering-organen en daarnaast antimicrobiële eigenschappen heeft. Onderzoekers noemen het zelfs een natuurlijk antibioticum. Munt helpt ook tegen misselijkheid.
Munt lijkt ook erg goed te werken tegen hoofdpijn. Een paar blaadjes verse munt wrijven over de gekwelde delen van het hoofd zouden een pijnstillende werking geven. Er zijn geen studies bekend waaruit blijkt dat dit werkelijk werkt, maar aangenomen wordt, dat dankzij de menthol de pijnprikkels worden gestimuleerd.
Munt is rijk aan antioxidanten. In landen van het Midden Oosten wordt muntthee voornamelijk gedronken vanwege deze antioxidanten en omdat munt het vermogen lijkt te bezitten, om ijzer beter te absorberen. Munt wordt gemengd met andere kruiden wat ervoor kan zorgen dat ijzer beter kan worden opgenomen. Hier zijn echter geen studies over bekend. Munt bevat nauwelijks calorieën , en heeft verder ook niet veel nuttige voedingsstoffen in huis. Munt bevat allerlei stofjes die goed voor je zijn. Het bevat onder andere calcium, magnesium, fosfor, ijzer, vitamine A en C. Maar daar profiteer je niet optimaal van in een muntthee. Zo gaat bijvoorbeeld de hoeveelheid aan een wateroplosbare vitamine als vitamine C al snel achteruit zodra de munt wordt blootgesteld aan heet water. Bovendien drink je met muntthee in feite het extract, en de meeste voedingsstoffen blijven achter in de munt zelf. Wat betreft de vitamines en mineralen, doe je er beter aan verse munt in zijn geheel te gebruiken, bijvoorbeeld in een smoothie.
Toch zitten er ook in je muntthee wel interessante stoffen, en dat geldt voor zowel de varianten waarin verse munt gebruikt wordt, als voor kruidenthee op basis van gedroogde munt. Bepaalde zuren, oliën en flavonoïden uit munt, die ook in het water of de thee terecht komen, worden onder andere in verband gebracht met een gunstige uitwerking op het spijsverteringskanaal. Mogelijk hebben een aantal van deze stoffen ook antibacteriële en antivirale eigenschappen. Maar, al met al is het onderzoek naar het effect bij mensen van het drinken van muntthee nog erg beperkt. Veel claims over hoe gezond muntthee wel niet is, berusten niet op gedegen onderzoek bij mensen. Ondanks potentiële gezondheidsvoordelen, blijft de voornaamste reden om een kop muntthee te drinken toch gewoon dat je het lekker of verfrissend vindt. En, het is hoe dan ook een van de gezondere keuzes die je ’s zomers op een terrasje kunt maken!
KAN MUNT OOK ONGEZOND ZIJN?
Goed…..
Niets dan lof over munt. Maar het kan voor veel mensen juist ongezond zijn. Mensen die bijvoorbeeld medicijnen gebruiken, deze moeten zich voordat ze munt gebruiken, even gied laten inlichten. Munt staat ook bekend om zijn bloeddrukverlagende werking, maar gebruik je bloieddrukverlagers, dan mag je geen munt gebruiken, omdat dit juist de medicatie enorm versterkt.
Ook kun je overgevoelig reageren op menthol. En juist hoofdpijn krijgen in plaats van het verminderen. Slik je medicijnen, ben je een “ overgevoelig type” of kun je slecht tegen sterke geuren, is het verstandig om eerst medische informatie in te winnen alvorens je munt gaat gebruiken,
PLANT, LOS, IN BOSJES…
Munt is overal goed verkrijgbaar. In supermarkten kun je zowel losse takjes ( verpakt) kopen, als een muntplant in een pot. Supermarkt AH verkoopt deze biologisch. Andere supermarkten als Lidl verkopen geen biologische muntplanten en/of verpakte munt. Munt bevat in niet-biologische vorm bestrijdingsmiddelen. Je kunt verse bosjes munt kopen op vele markten en Marokkaanse en Turkse supermarkten. Deze zijn samen gebonden met een stukje blad van de muntplant en zijn dus milieuvriendelijk in verpakken. De verse bosjes munt zijn meestal de eerder besproken Marokkaanse munt, deze zijn herkenbaar aan de vrij rode takken. De verpakte munt in supermarkten is vaak aarmunt.
Wil je zo min mogelijk bestrijdingsmiddelen binnen krijgen, gebruik dan een biologische potplant. Deze kunnen goed worden gehouden zowel binnen als buiten. Verse munt kun je goed gebruiken als extra smaakmaker in dranken, door gerechten en salades. Alhoewel er juist erg veel thee wordt ” getrokken” van vers muntblad, is het een zeer slap aftreksel. Zodra verse muntblad in aanraking komt met water zal het zeer snel zijn aroma’s en kracht verliezen. Het is daarom beter, om thee te trekken van gedroogde munt. Dit kun je kant-en-klaar kopen in de biowinkel.
Zelf gedroogde munt/ muntpoeder maken
Je kunt op een ontzettend simpele en gemakkelijke manier zelf gedroogde munt maken. Ik heb een verse plant in mijn vensterbank staan, waar ik geregeld blaadjes van afpluk om door smoothies en gerechten te verwerken of in een fles drank. Ik maak gedroogde munt om thee van te trekken en ik gebruik het ook vaak door mijn baksels. Omdat er niet al teveel blad afkomt van een potplant, is het raadzaam, om ongeveer drie bossen verse munt te gebruiken om te drogen. Dit geeft een aardige pot vol muntpoeder. Het nadeel is, dat de verse bossen munt niet biologisch zijn en dus niet vrij van bestrijdingsmiddelen. Gelukkig worden de muntplanten niet te heftig bespoten omdat ze niet al te kwetsbaar zijn, maar het wordt wel bespoten. De grootste vijand van munt zijn bladluizen. Als je zelf muntplanten in je ( moes) tuin kweekt, zul je er vast wel eens mee in aanraking zijn gekomen. Het kan mogelijk voorkomen dat we op munt wat we vers kopen bladluis zit. Het is daarom ALTIJD EEN MUST om verse munt goed te wassen, en af te drogen. Dit geldt overigens ook voor biologische munt en de planten uit je eigen ( moes) tuin. De beste manier om munt zo voorzichtig mogelijk te wassen, is om de takjes met blad door een bakje lauwwarm water te halen en vervolgens boven het bakje uit te ” slaan” zodat het ergste vocht wordt verwijderd, dep daarna droog.
Je hebt helemaal niets nodig om munt te drogen. Munt is namelijk snel verwelkbaar. Als je een paar blaadjes afknipt van je plantje zal deze de volgende dag al helemaal zijn verkleurd en uitgedroogd. Je hebt dus geen oven of droogoven nodig, de munt zal zelf al zeer snel drogen. In de winterperiode kun je verse bosjes munt op de verwarming leggen, dit versnelt het droogproces enorm. In de zomermaanden kun je de bosjes uitspreiden op een plaat en in de zon laten drogen. Als de munt brokkelig is geworden is het droog genoeg om te gaan vermalen in de ( liefst hoge snelheids) blender. Je kunt zelf bepalen hoe grof of hoe fijn je de gedroogde munt wilt vermalen. Voor thee adviseer ik de munt wat grof te laten ( zie foto hierboven) maar wil je echt een poeder, kun je dit lang door laten malen.
Gedroogde munt kun je, bewaard in een glazen, goed afsluitbare pot, ” tot in den treure” bewaren, het bederft eigenlijk niet. Het is wel belangrijk, dat je de munt GOED laat drogen. Als de munt nog vocht bevat, kan de houdbaarheid soms maar een week zijn en dat is zonde. Het drogen van drie bossen munt duurt bij mij gemiddeld een week. Op de verwarming duurt dit ongeveer 4 dagen, in de zon 6 dagen.
Heerlijke frisse dorstlessende gezonde drank
Met verse munt kun je saai water een heerlijk lichte zweem van frisheid geven. Als je het water met enkele druppeltjes greensweet-stevia zoet, heb je een verrassend lekkere en vooral ZEER GEZONDE en DORSTLESSENDE drank. Ik drink niets anders. Ik zet dagelijks literflessen water met bijvoorbeeld munt of saffraan met wat druppels stevia in mijn koelkast. Ik heb geen andere dranken nodig. Bovendien is deze drank calorie-arm ( bijna vrij) en bevat het geen kunstmatige meuk. Druppel ongeveer 10-12 druppels stevia ( smaak kun je zelf bepalen) in een flinke liter water en vul de fles met verse muntblaadjes. Zet in de koelkast.
Hoe bewaar je verse munt?
Om te beginnen wil ik met klem benadrukken, om verse munt, biologisch of niet biologisch, verpakt of los in bosjes, uit je moestuin of wildpluk, ZORGVULDIG TE WASSEN. Dit vermindert de kans op eventueel achtergebleven of aanwezige bladluis. . Munt is minimaal een week te bewaren wanneer je deze gekoeld, bij een temperatuur van 4-5 graden, in een afgesloten zak of bak bewaart en deze regelmatig keert. Buiten de koelkast zal munt, eenmaal geplukt, zeer snel verwelken. Het is daarom meest handig en verstandig, om een biologische muntplant aan te schaffen zodat je iedere keer als je wat verse munt nodig hebt, dit gewoon van je plantje kunt plukken.
dank voor je informatie en complimenten voor je website, Monique.
Dank je!
Heb altijd een muntplant in mijn huis (heb geen tuin) en eet een paar blaadjes elke dag, met de nadruk op: een paar. Klachten van misselijkheid en maagzuur zijn als sneeuw voor de zon verdwenen. Een heel fijn kruid, dus. Prachtige foto’s staan hierboven!
Veel bijgeleerd over munt – heel interessant nu ik start met een kruidentuin
Deze week een biologische muntplant en een biologische basilicum plant gekocht bij Lidl. Zij verkopen dus tegenwoordig ook – net als meer winkels – biologische planten.
Het zijn gezonde, grote planten, maat XXL!
Bedankt voor je info.
Ik ga deze week gelijk beginnen met drogen van munt.
Mijn muntplant is zeer groot geworden zowel in de lengte als in de breedte. Ik heb 2 soorten, de ene is enorm sterk van geur, echt pepermunt en het blad is donkergroen en de andere is het soort wat je in de winkels koopt en op een terrasje nuttigt. Inmiddels komt er in de donkere soort donkerpaars achtige pluimpjes in de toppen, dit zijn natuurlijk de zaadpluimpjes. Hoe kan ik die zaadpluimpjes gebruiken…..? of moet ik die eraf halen om te voorkomen dat het door mijn hele tuin waait……
Verder wil ik nog graag weten, als ik de takjes met blaadjes eerst afspoelt onder de kraan, maar ik wil ze laten drogen voor mijn wintervoorraad, hoe kan ik het beste die natte takjes zo snel mogelijk droog maken?
Ik merk dat er wordt gegeten van mijn muntplantje. Ik heb deze op het aanrecht staan. Geen idee wat het is. Er lagen wel piepkleine zwarte korreltjes naast het potje. Het leek net maanzaad. hopelijk geen uitwerpselen van een diertje? Wat voor beestje zou dit kunnen zijn????? Hopelijk heeft iemand een antwoord, ik vind het maar vies en eng.
Beste Lia,
Wat zijn biologische planten precies?
Groetjes Kees
Hoe komt het in de winkel
Gisteren heb ik mijn munt wat uitgetrokken. Was helemaal over woekert. Heb alle mooie blaadjes afgedaan en dan…nu komt het in een grote pot met water gedaan om ze goed te wassen. Ik was bezig in de tuin, en mijn blaadjes hebben te lang in het water gezeten. Gevolg, drievierde van de blaadjes zijn zwart geworden. Kan ik die toch nog gebruiken om thee te maken of is dat goed voor de compost hoop?
Catherine
Mooi compleet artikel, let wel op bij erg lage bloeddruk! Voor mij werkt dit niet oké. Ik word zweverig en de bloeddruk zakt gevaarlijk na twee theeglazen vol. Jammer want het smaakte mij prima. Kun je nog iets vertellen over de combinatie van munt met brandnetel ( beide gedroogd) ?
Met vriendelijke groet, Liesbeth
Bestaat er munt die niet eetbaar is? Ik kocht gisteren een plantje en nu staat daar op “enkel voor decoratie – niet voor consumptie” – terwijl ik deze al kruid heb gekocht ?
Ik ben munt gaan eten ,doe ik nu bijna een half jaar en neem wel 40 gram per dag .
Nu kwam ik er laatst achter ,dat ik wel 8 kilo,ben afgevallen, zonder echt anders te gaan eten.
Ik zeg ,dat ik er verslaafd aan ben geworden en idd. moet ik t in huis hebben anders fiets ik snel naar de supermarkt om t te gaan halen.vind t zalig en ben ook gek op de steeltjes,die lekker knapperig zijn en ook vierkant van vorm.
let je ook op de bestrijdingsmiddelen? Dat is bij vers opeten niet zonder risico’s…..