Naturel muesli…..de ene zak is de andere niet!
Muesli is populair. Jarenlang beginnen we de dag met een kommetje muesli met yoghurt of kwark. Jaren geleden was de keuze in muesli’s en varianten op muesli’s niet zo stressvol als nu. Waar we vroeger hooguit twee of drie verschillende merken muesli’s in het schap vonden, moeten we nu kiezen uit een gangpad vol.
Muesli’s, granola’s, cruesli’s, en alles wat daar tussen valt….je kunt het zo gek niet bedenken of er bestaat wel een muesli van. Vroeger waren extra’s als noten en gedroogde stukjes fruit al bijzonder, tegenwoordig vinden we van alles terug in onze muesli’s. Chocolade, toffee, koffie, dadels, honing, het kan allemaal tegenwoordig.
In dit artikel beperk ik mij tot de muesli’s. Muesli;’s zijn mengsels die bestaan uit verschillende graansoorten, noten, zaden en pitten. Ik heb eerder aandacht besteed aan andere vormen van muesli’s, zoals granola. KLIK HIER om naar het artikel te gaan.
Waarom een artikel over muesli? Wel, ik ontvang zeer regelmatig vragen over muesli. Deze gaan vaak over welke soort nu het meest gezondste is. Ook kwam ik erachter in mijn research voor dit artikel, dat ontzettend veel consumenten blind afgaan op verpakkingen en hoe een muesli eruit ziet vanachter een kijkvenster in een verpakking. Dat de ene zak de andere niet is, vertel ik je in dit artikel. Ook vertel ik welke soorten je beter kunt laten staan, en welke je wel kunt kopen.
WAT IS MUESLI?
Laten we eerst beginnen bij het begin: wat is muesli? We kunnen de originele muesli het beste omschrijven als een mengsel van diverse granen, pitten en zaden. Oorspronkelijk komt het idee van een Zwitserse arts, genaamd Maximillan Bircher-Benner. Hij bedacht in 1900 de muesli, aanvankelijk voor zijn patiënten als een dieetspijs. Dr. Bircher was één van de allereerste voedingsdeskundigen die welvaartsziekten toeschreven aan voeding die niet vers en / of natuurlijk was. De arts ging voornamelijk uit van een vegetarische voeding. Zijn theorie hierachter was dat het menselijk organisme het beste functioneert en waar nodig herstelt door zo puur, natuurlijk, rauw en onbewerkt te eten. Vlees, maar ook zuivel hadden in zijn beleving verminderde voedingswaarden voor het menselijk lichaam. Met name geraffineerde suikers en witbrood waren in de ogen van deze Zwitserse arts “ krachteloos voedsel”.
Tegenwoordig bestaat de basis van muesli uit haver en tarwevlokken, waaraan zaden en pitten zijn toegevoegd. Maar oorspronkelijk bestond muesli uit vruchten. Het bestond uit ongeveer 3 kleine geraspte appels, inclusief de pitten, schil en het klokhuis ( zoals ik mijn appels ook altijd gebruik) wat walnoten / hazelnoten of amandelen, en daarbij slechts een afgestreken eetlepel havermout, die men 12 uur tevoren had voorgeweekt in wat warer, wat citroensap en geconsenteerde melk.
We kunnen deze “ oermuesli” nog steeds kopen onder de naam “ Bircher-Muesli”.
Er zijn naast de naturel muesli’s ook krokante muesli’s verkrijgbaar. Deze worden tegenwoordig geschaard onder granola’s of cruesli’s. Deze varianten bevatten een suikerlaagje en zijn geroosterd.
DE ENE ZAK IS DE ANDERE NIET
Muesli is zo’n typisch product waar een onlosmakelijk gezond imago aan vast zit. Ook zien vele muesli’s er zo’n beetje hetzelfde uit. Dit werkt erg misleidend. Veel mensen zien muesli als “ muesli” en dat is meer dan voldoende om blind een zak uit het schap te graaien. Meestal wordt er betreft muesli’s dan ook gekeken naar de prijs, dan naar wat er echt in zit. Muesli is gezond en daarom goed en wat maakt het dan uit welke zak je pakt?
Nou heel veel.
Om te beginnen zijn erg veel naturel muesli’s gezoet met suiker, of een vorm van suiker, zoals honing, dextrose, gemoute granen en dadels. Dit zie je niet met het blote oog, en een fabrikant is ook niet op zijn achterhoofd gevallen om dit groot op een verpakking te zetten. Wat we tegenwoordig dankzij de populariteit rondom honing en dadels zien, zijn muesli’s die worden “ verrijkt” met honing en dadels, zogezegd om het nog gezonder te maken. Als je wat nuchterder bent, weet je dat honing en dadels geen echt gezonde alternatieven op suikers zijn. Anders gezegd worden we flink om de tuin geleid, en kopen we gewoon suiker-muesli als we een variant kopen met honing en / of dadels. Ook hier zien we de kracht van een gezond imago.
IS MUESLI GEZOND?
Er wordt mij veel gevraagd, of muesli gezond is. Daarop moet genuanceerd worden beantwoord. Als we kijken naar een naturel muesli, waaraan niets is toegevoegd, dus geen suikers en andere hulpstoffen, dan kunnen we spreken van een gezond product. Met name volkoren graansoorten en diverse zaden en pitten bevatten vele gezonde voedingsstoffen. Ze leveren daarom in de morgen veel goede en “ langzaam opneembare” energie, ook wel complexe koolhydraten. Dit betekent dat de energie niet als een raceauto door je bloedbaan heen crost, wat bij snelle koolhydraten ( suikers, witmeel) wel gebeurt. Hierdoor blijft je bloedsuikerspiegel veel beter in balans en kun je een aantal uur “ teren” op de energie. Direct opgenomen glucose geeft je heel even een energiestoot, maar daarna komt de klap.
Als je naturel muesli in combinatie eet met eiwitten ( bio-dynamische kwark of yoghurt) en vetten ( een erwtje zuivere kokosolie) zal de energie zeer goed worden verdeeld waardoor je geen vervelende pieken in de bloedsuikerspiegel krijgt. Omdat je muesli ook moet kauwen, brengt dit de spijsvertering ook op gang Wat ook belangrijk is, is om nooit teveel te gebruiken. Gebruik per keer ongeveer 40-50 gram.
GEZOND IS NIET ALTIJD GEZOND
Nu zou je kunnen denken “ dus als ik maar naturel muesli kies, dan zit ik goed!” Maar helaas, hiermee red je het nog niet. Want hier komen we bij de bekende adders onder het gras. Ontzettend veel naturel muesli’s bevatten een vorm van suiker. Meestal in de hoedanigheid van rietsuiker, dadels, dextrose, honing maar ook gedroogd fruit. Gedroogd fruit bevat extreem veel suiker. En maakt de muesli extra zoet van smaak. Onder deze dekmantel worden extreem veel muesli’s als gezond en suikervrij verkocht. Het bekende biologische supermarkt-merk ZonnaTura heeft dit bijvoorbeeld tot een ware kunst verheven. Zij verkopen erg veel verschillende soorten muesli’s “ rijk gevuld” of “ met stukjes fruit”. Deze worden gepromoot als gezond, maar in werkelijkheid barsten ze van de suiker. In hun “ rijk gevulde” variant vinden we bijvoorbeeld gewoon rietsuiker, en banaan-stukjes die zijn voorbewerkt met suiker. Per 100 gram levert deze muesli 11 gram suiker. Dat is dus echt heel erg veel. Het wordt verkocht als “ puur & lekker” maar wat hier nu nog echt puur aan is…???
DUUR, GOEDKOOP, BIOLOGISCH
We kunnen naturel muesli’s kopen in allerlei varianten, van goedkoop naar duur, van biologisch tot niet-biologisch. Als we naar de vele samenstellingen kijken, zien we meestal dat deze vrij dichtbij elkaar liggen. De ene fabrikant voegt bijvoorbeeld meer zaden en pitten toe in verhouding met granen, en andersom.Hierdoor kunnen verkooprijzen erg sterk uiteenlopen omdat zaden en pitten duurder zijn dan de meeste graansoorten. In wezen kosten granen als tarwe, rogge en haver de fabrikant bijna niets. Wat hij toevoegt weegt dus letterlijk en figuurlijk zwaarder dan de granen. Ook kunnen volkoren en niet volkoren graansoorten een rol spelen in de uiteindelijke verkoopprijs. Toch hebben deze argumenten nauwelijks invloed op de prijs en maken fabrikanten het zelf zo bont als ze willen. Waar we als consument voornamelijk op moeten letten zijn de ingrediënten. Daarover later meer bij de tips.
En dan de vraag “ is biologisch gezonder?” Ja en nee. Biologisch zegt om te beginnen meestal niets over voedingswaarden. Ons lichaam heeft bijvoorbeeld geen enkele boodschap aan of iets nu biologisch is of niet. Het vraagt om energie. Wel kunnen biologische producten meer voedingswaarden bevatten omdat ze bijvoorbeeld biologisch zijn geteeld, of anders zijn bewerkt. Maar algemeen gezien maakt het voedingswaardig geen verschil. Biologisch is wel duurder, meestal zelfs een stuk duurder. Dit komt voornamelijk omdat het om een andere teelt en/ of bewerkingsproces gaat, ook zijn in geval van muesli’s de granen niet genetisch gemanipuleerd. Dit kan voor een consument meewegen in hun uiteindelijke keuzes. Onthoud echter goed dat voedingswaardig gezien biologische zich nauwelijks onderscheiden van niet-biologische muesli’s.
DE ADDERS ONDER HET GRAS
Tja…daar sta je dan in het gigantische gangpad vol met keuzes….welke dan?
Ik heb een aantal soorten gekocht. Ik bespreek hieronder alle soorten en waar de adders zitten. Hopelijk helpt het je, om een goede keuze te maken.
Eerder had ik het al over deze RIJK GEVULDE muesli van ZonnaTura. Voor een zak van 500 gram betaalde ik € 1,99 ,ook wel twee euro. Op de zak lezen we tal van gezonde kreten. Waaronder “ 0% onnodige toevoegingen”. Ik weet niet wat ZonnaTura verstaat onder “ 0% onnodige toevoegingen” maar wat ik wel weet, is dat ik rietsuiker, gemoute tarwe, zonnebloemolie, en banaanstukjes die zijn gesuikerd met rietsuiker, regelrechte meuk vind, en niet thuishoort in een muesli. Deze muesli bestaat voor 75% uit granen, de rest is aangevuld. Er zitten ook nog drie of vier hazelnoten in ( 2%) Als je een kommetje van 50 gram “ droog” eet, dan krijg je zo’n 5 gram suiker binnen. Dat is echt heel veel in de vroege morgen.
Deze zak naturel muesli van AH ( huismerk) bevat een kilo, en koste mij € 1,75. Dat is om te beginnen al meteen een stuk voordeliger. De muesli is niet biologisch. Goedkoop en simpel, zo kun je deze muesli het beste omschrijven. Het bestaat uit 41% uit volkoren tarwevlokken, 39% volkoren havervlokken, 10% volkoren gerst-vlokken, 10% rozijnen en zonnebloempitten. De rozijnen worden hierin als een zoetmiddel gebruikt. Het aandeel is redelijk, zodat de muesli geen suikerpot wordt. Per 50 gram droog eet je een kleine 4 gram suiker ( uit natuurlijke bron, de rozijnen) mee. Als we een vergelijking treffen met de rijk gevulde biologische muesli van ZonnaTura, dan zien we dat AH geen suikers toevoegt , geen gemoute granen, en geen olie. Dit houdt deze muesli veel gezonder dan de rijk gevulde van ZonnaTura. Bovendien gebruikt AH hier ook volkoren granen.
Ik kocht ook een dure variant muesli, om te tonen dat een prijs niet erg veel zegt. Ik betaalde voor deze zak muesli van TastyBasics € 3,59 voor 500 gram. Pittig aan de prijs dus. Op de verpakking lezen we al snel, waarom deze muesli zo duur moet worden betaald. Ze toeteren hoog van de daken dat het gaat om een koolhydraat-arme muesli. Koolhydraten zijn nog steeds hip and happening en iedereen wil ze graag zoveel mogelijk mijden. Deze muesli springt perfect in op deze trend. Hun “ trucje” zijn de sojavlokken en stukjes in plaats van granen. Daarnaast vinden we havervlokken ( niet volkoren overigens) lijnzaad, zonnebloempitten, sesam, pompoenpitten, en “ plakjes” banaan die zijn gebakken in kokosolie. De stukjes banaan dienen in deze muesli als zoetmiddel. Als we inhoudelijk naar de samenstelling zouden moeten kijken, zien we dat het de fabrikant zeer weinig kost. Echt dure ingrediënten vinden we niet terug, en ook de verhouding tussen de sojavlokken en de zaden en pitten is in het grote voordeel van de soja. Anders gezegd bestaat deze muesli voor het grootste deel uit soja, zo’n 80-85% naar mijn vermoeden. Soja is een ontzettend goedkope grondstof. En dus verdient deze fabrikant behoorlijk aan deze muesli.
Qua suikers: per 50 gram is dit wel prettig laag: zo’n 3 gram. Vergeleken met de anderen uit deze rij is dit vrij weinig.
Ik kocht twee biologische varianten bij de Lidl. Een zak van 750 gram en een zak van 500 gram, beiden € 1,64 per zak. Het gaat om een tijdelijk product, eens in de zoveel weken houdt de Lidl een “ biologische” week, waarin diverse biologische producten worden aangeboden. Op het eerste gezicht zou je denken “ ziet er niet verkeerd uit!” Maar ook deze muesli’s bevatten rietsuiker, dadels en olie. Dit levert erg veel suikers maar ook extra verzadigd vet op. Per 50 gram geen deze muesli’s gemiddeld zo’n 12 gram suiker. Erg veel!
Deze biologische variant van het huismerk AH is een goed voorbeeld van hoe duur een biologische variant kost, terwijl het erg veel meuk bevat. Ik betaalde maar liefst € 2,49 voor 425 gram. De muesli is verrijkt met noten. Dit zou mogelijk een duurtepunt kunnen zijn, zij het niet dat er maar 6 % cashewnoten in zitten, en 1% hazelnoten. De muesli bestaat voor ongeveer 85% uit volkoren haver en tarwevlokken. Daarnaast zijn er stukjes fruit aan toegevoegd ( dadels) en rozijnen. Verder komen we nog veel meer rare en onnodige toevoegingen tegen als rijstebloem., olie , gerstemout, en emulgatoren. Een bakje van 50 gram levert 5 gram suiker op. Je betaalt erg veel voor enkel het feit dat de ingrediënten van biologische afkomst zijn. Maar je eet ook veel suiker en onnodige meuk mee.
Als ik deze vijf op een rij moet zetten van meuk naar zo meukvrij mogelijk, dan ziet het rijtje er als volgt uit:
1) de naturel muesli van AH:
Voordelig, zeer goed van samenstelling, volkoren granen, geen verdere toevoegingen,
2) de muesli van TastyBasics.
Duur, maar wel goed in samenstelling, tenzij je liever geen soja consumeert
3) de zakken van de Lidl:
Voordelig, maar helaas gesuikerd, en bevat olie
4) de rijk gevulde van ZonnaTura en de biologische noten variant van AH:
Deze twee geef ik een gedeelde vierde plek. Duur, gesuikerd, wel biologisch.
WELKE DAN WEL?
Hopelijk vallen er wat schellen van je ogen na het bovenstaande te hebben gelezen. En herken je voortaan de adders. Ik geef hieronder wat resumerende tips:
1) LEES DE INGREDIËNTEN
Laat je niet misleiden door mooie verpakkingen, mooie claims en andere kletspraat, en staar je niet blind op hoe een muesli eruit ziet. Inhoudelijk kan zo’n gezond ogende muesli achter een kijkvenstertje ontzettend veel suiker en additieven bevatten.
2) BIOLOGISCH BETEKENT NIET GEZONDER
Biologisch wil niet zeggen dat het is gevrijwaard van meuk. Wel zegt het dat de ingrediënten van biologische komaf zijn en de granen niet genetisch zijn gemanipuleerd. Ook bij biologische muesli is het vooral een kwestie van goed de ingrediënten lezen.
3) KIES KORT EN SIMPEL
Kies muesli’s die zeer kort zijn in ingrediënten. Een volwaardige muesli bestaat uit diverse volkoren granen, waaraan eventueel nog wat zaden en pitten zijn toegevoegd.
4) MIJD SUIKERS
In de ingrediënten lijsten zien we meestal de suikers staan vermeld als rietsuiker, dextrose, en gerstemout. Echter zijn er ook heel veel sluipsuikers aanwezig die als gezond worden bestempeld. Dit zijn o.a gedroogde stukjes fruit, dadels, honing., agave en kokosbloesemsuiker. Mijd deze. Als je graag fruit in je muesli wilt, voeg dit dan zelf vers toe.
5) SIMPEL EN EENVOUDIG IS VOLDOENDE
Hoe meer fratsen de fabrikant heeft uitgehaald om zijn muesli interessant te maken, hoe ongezonder. Een gezonde muesli is simpel. Diverse volkoren ( let ook op VOLKOREN! ) graansoorten, waaraan wat zaden en pitten zijn toegevoegd. Als je graag wat meer in je muesli wenst, voeg dit dan zelf toe. Denk aan vers fruit, noten, zaden, pitten en lekkere smaakmakers als Ceylon kaneelpoeder of zuivere stevia./ erythritol.
MAAK HET ZELF!
Je brent het gezondste uit als je het zelf maakt. Dit lijkt moeilijk, maar de grap is dat het juist kinderlijk eenvoudig is. KLIK HIER voor mijn zeer eenvoudige recept.
MAAK MEEL VAN MUESLI!
Wist je, dat je ook meel van muesli kunt maken? Dit meel is een zeer voordelige manier om lekkere en gezonde dingen te bakken zoals koekjes, en broodjes. Meer dan een goede ( liefst HS) blender heb je niet nodig. Koop bijvoorbeeld de kitzakken can AH, en vermaal deze tot meel. Heerlijk goedkoop en gezond! Door de rozijnen in deze muesli hoef je het meel ook niet te zoeten.
Hallo Monique,
ik heb bij de AH gekeken en ook op de site. Ik ben bang dat de naturel muesli niet meer in het assortiment zit. Zou je mettertijd dit artikel willen updaten?
mvg
Carin
Hallo Monique,
Mooi artikel! Ik ben zelf een groot liefhebber van de “Van Zoelen” 1kg mueslizak, lekker en goedkoop 🙂 echter, ik kan de zak niet meer in de schappen van de meeste supermarkten vinden! Weet jij wat er met dit merk gebeurt is?
Groeten,
Jim
Hier sluit ik me bij aan! Waar is de Van Zoelen muesli gebleven?!
Bij Hoogvliet hebben ze die nog. Gebruik ook al een tijd van zoelen muesli. Lekkere extra toevoeging bij de vanille yoghurt.