Pot en blikgroenten…ook dat is na te maken!

Ik kan mij de dag niet herinneren, dat ik voor het laatst groenten uit blik en/of pot at. Nou ja, da’s niet helemaal waar, ik eet zeer zelden nog wel eens wat biologische peulvruchten uit blik, maar eigenlijk komt dit in geen jaren voor. De laatste keer kan ik mij niet herinneren.. Jaren geleden, tijdens mijn studiejaren ( tropenjaren!) at ik dagelijks groenten uit pot en blik. De voorkeur ging uit naar pot, omdat ik toen al een soort van natuurlijke weerstand tegen “ blikvoer” had en dat is eigenlijk nooit verdwenen. Ik vond de potten groente soms zo lekker, dat ik het zo koud uit de pot at. Vroeger waren de groenteconserven nog niet zo zout en zoet als nu, en kon je dit gerust doen. Ik vrees dat als ik dit nu zou doen, ik de associatie krijg met een lik uit de zoutpot of suikerpot. 

WAAROM ZIJN GROENTEN UIT POT EN BLIK ZO LEKKER?

Heel veel mensen zweren bij groenteconserven. Niet om, of alleen dat het erg handig is, maar vooral omdat zij de smaak lekkerder vinden dan verse groenten. Hoe komt dat toch?

Het antwoord is simpel: door de hulpstoffen en de bewerkingen tijdens het productieproces. Er worden drie hele belangrijke smaakversterkers gebruikt:

– zout

– suiker

– vetten

Dat er zout en suiker in groenteconserven  worden gepropt is algemeen bekend. Vet is een wat minder bekende smaakversterker. Het wordt niet erg vaak toegepast, maar het komt wel voor. We zien het nu bijvoorbeeld vaak terug in blikjes peulvruchten waaraan sausjes zijn toegevoegd. 

Deze smaakmakers zijn niet alleen smaakmakers, maar de dienen ook als conserveermiddel. Zout en suiker geven producten een langere houdbaarheid. Ze zijn dus een beetje onmisbaar in groenteconserven. Blik en pot-groenten kunnen we om deze reden ook jarenlang goed houden. Ze worden tevens voorgekookt en voorbewerkt. Dit gaat fabrieksmatig er heel wat anders aan toe dan bij ons thuis op het gaspitje. In groenteconserven vinden we naast suiker en zout ook hulpstoffen als andere conserveermiddelen, antioxidanten, aroma’s, kruiden en specerijen. Ook vinden we erg vaak verstevigingsmiddelen en suikerstroopjes terug. Dit alles zorgt ervoor dat alles lekkerder smaakt, en beter ruikt. Een pot spruiten ruikt bijvoorbeeld minder naar de bekende spruitjeslucht als je deze vers zou koken. Geurstoffen zorgen ervoor dat de scherpe spruitjeslucht verdwijnt. Een ander veel gebruikte hulpstof in groenteconserven is voedingszuur. 

Al deze ( vaak synthetische) hulpstoffen zorgen voor de bekende “ lekkere” smaak, en waarom het dus totaal anders smaakt dan “ the real thing”. Het kan een significant verschil maken in smaak en smaakbeleving. De geur van verse groente is anders dan de geur uit een potje. Door de vele smaakversterkers smaakt alles uit pot of blik lekkerder, al zijn de meningen hierover ook verdeeld. Het had voor mij jaren geleden niet veel nodig om de ommezwaai te maken van pot/blik naar alleen vers en intact. Ik vond en vind de echte pure smaken zoveel lekkerder. Het “ echte” zoete van een pompoen bijvoorbeeld, of de “ echte aardse smaak” van bieten. Soms neem ik nog eens een steekproef om mijn smaakpapillen een oplawaai te geven en proef ik bij mijn moeder thuis ( die wel uit potjes eet) soms wat van haar rode kool uit pot. Ik moet mij serieus inhouden niet naar de vuilnisbak te rennen om mijn hap uit te spugen. Het vele suiker en zoutgebruik komt tien keer zoveel harder binnen als je gewoon bent deze niet te eten. 

WAAROM LIEVER GEEN BLIKVOER?

Naast dat het vrij ongezond is om dagelijks je groenten te halen uit blik en pot, heeft blikvoer nog een ander nadeel. Binnenin een blik vinden we een coating, wat is gemaakt uit BPA. BPA is een weekmaker, wat erg veel voorkomt in plastic producten, mobiele telefoons en veel plastic drinkflessen. Ingeblikt voedsel bevat een coating en een lijmlaagje. Het blik is gemaakt van aluminium. BPA lekt vrij gemakkelijk in vette, zure en zoute stoffen. Aangezien er altijd zout en/of zuren ( citroenzuren bv) wordt gebruikt in de productie van blik-groenteconserven neemt het zeer eenvoudig BPA op. Dit kan de groenten een stuk ongezonder maken. Daarnaast iis groente uit blik vaak een exportproduct. Transportatie vanuit het buitenland kan zorgen voor veel blikschade, zoals deukjes en barstjes en kleine scheurtjes en openingen. Deze deukjes in het blik kunnen zorgen dat zowel de coating als wat splinters van aluminium in het voedsel terecht kan komen. 

Groente uit blik ( zeker export) bevat in regel meer zout dan in pot. De houdbaarheid wordt door gebruik van veel zout meer gewaarborgd.

Probeer maar eens een paar Chinese sperziebonen uit blik te proeven, en sperziebonen van Hollandse boden uit pot. Een zoute zee van verschil.  Toch worden de blikken sperziebonen goed verkocht. Omdat het zo zout is van smaak. Het gemiddelde zoutpercentage van zo’n blik ligt op 0,5 gram per 100 gram. Deze blikken zijn dankzij de goedkope hulpstoffen erg goedkoop. Blik is ook goedkoper in productie dan glas. 

Het is in alle opzichten dus veel beter om enkel te kiezen voor vers. Maar ja…..het gemak en vooral die smaak……

ALLES VALT NA TE MAKEN!

Voor gemak valt wat te zeggen. Het blijft uiteraard handiger om alles kant en klaar te consumeren. Maar gezonder is dit NOOIT. Hoe je het ook wenst of keert, en hoe het Voedingscentrum ook roept dat groenteconserven ook net zo gezond zijn als vers, feit blijft dat vers en intact in regel gezonder blijft dan fabriek-voer. Wel zijn er kanttekeningen: zo kan verse groenten te lang onderweg zijn geweest ( vanuit het buitenland) of te lang in de winkels blijven liggen, waardoor de voedingswaarden sterk achteruit gaan. Kies daarom altijd voor vers van Hollandse bodem,en controleer alles wat je koopt op versheid. 

Mijn motto is: alles lekker zelf maken. En ik heb daarom enkele populaire “ pot en blikvoer” nagebootst. Deze recepten zijn zo lekker dat ze bijna niet van de meuk zijn te onderscheiden! En lekker? Probeer ze zelf maar! Tip: maak grotere porties tegelijk en vries deze in! 

RODE KOOL + RODE KOOL MET APPEL

Wist jij, dat er in een pot Rode kool ( zonder appel) maar liefst 7 gram suiker zit per 100 gram? Met appel ligt het suikergehalte zelfs op een gemiddelde 14 gram per 100 gram. Rode kool uit blik/pot is zo’n typische populaire groente wat graag uit blik/pot wordt gegeten. Je weet dus nu waarom. Suiker. Maak het dan ook liever zelf! 

DIT HEB JE NODIG:

• een rode kool ( kies liefst voor biologisch en van Hollandse bodem)
• twee eetlepels erythritol suiker of een eetlepel stevia sweet Xtra ( naar smaak toevoegen)
• bruine rijstazijn of natuurazijn
• een snufje keltisch zeezout
• een halve eetlepel biologische maïzena, of aardappelzetmeel, of tapiocameel + wat water

ZO MAAK JE HET:

Snij de kool in stukken en maal deze fijn in de keukenmachine. Vul een ( liefst gietijzeren) pan met water en gooi de kool erbij. Breng aan de kook. Zet het vuur nadat het begint te koken laag en laat ongeveer 3 minuten doorkoken. Giet af.  Maak een papje van de maïzena en water. 

Besprenkel de rode kool met een flinke scheut azijn, en voeg de rest van de ingrediënten toe. Roer alles goed door. Bewaren in een glazen pot in de koelkast. 

Wil je rode kool met appel? Pureer dan een grote appel ( gewassen en in de schil gelaten) fijn en spatel de moes door de rode kool. Voeg er eventueel nog een vleugje ceylon kaneelpoeder aan toe. Kinderen vinden dit geweldig lekker! 

RODE BIETEN

Met rode bieten is het zo’n beetje hetzelfde verhaal als bij rode kool. Er worden vrijwel dezelfde hulpstoffen gebruikt. Deze kun je dus ook prima nabootsen:

DIT HEB JE NODIG:

• 500 gram biologische rauwe bieten, gekookt en uitgelekt
• twee eetlepels erythritol suiker of een eetlepel stevia sweet Xtra ( naar smaak toevoegen)
• bruine rijstazijn of natuurazijn
• een snufje keltisch zeezout
• een halve eetlepel biologische maïzena, of aardappelzetmeel, of tapiocameel + wat water

ZO MAAK JE HET:

Maal de bieten fijn in de keukenmachine nadat ze zijn afgegoten en dus nog goed heet zijn. Maak een papje van het water en de maizena, en voeg toe aan de kool. Voeg de rest van alle ingrediënten toe en pureer kort door. Bewaren in een glazen pot in de koelkast.

BRUINE BONEN

Bruine bonen leveren veel discussies op: de één vind het alleen lekker uit pot/blik, de ander ( zoals ik) enkel gedroogd, geweekt en gekookt. Voor de blik en potliefhebbers heb ik daarom dit recept bedacht! Tip: vrijwel alle andere ronde/ovale boonsoorten ( witte, bruine, rode, zwarte enz) kunnen met dit zelfde basisrecept worden gemaakt! 

DIT HEB JE NODIG:

• 500 gram biologische gedroogde bruine bonen
• twee eetlepels erythritol suiker of een eetlepel stevia sweet Xtra
• een snuf keltisch zeezout
• een eetlepel biologische maïzena, of aardappelzetmeel, of tapiocameel + water

ZO MAAK JE HET:

Week, en kook de bonen volgens de gebruiksaanwijzing en giet af. Maak een papje van de maïzena en het water, en voeg samen met de rest toe aan de bonen, schep alles goed door elkaar. Blijft het maïzenapap te veel op de bonen liggen, voeg er dan een heel klein beetje extra water aan toe. Bewaren in een afgesloten pot in de koelkast.

WITTE BONEN IN TOMAATSAUS

Eerder heb ik al een erg lekker recept bedacht op de bekende potjes en blikjes witte bonen in tomaatsaus. Klik hier, om naar het recept te gaan! 

ZUURKOOL

Zuurkool kun je ook “ from scratch” maken door te fermenteren. Klik hier om er alles over te lezen.