Schär glutenvrij…zoveel gezonder?

Al jaren verbaas ik mij over de zogenaamde glutenvrije producten. Nog lang voor de “ glutenvrij-hype” waren deze producten al te vinden, ergens ver achterin of weg gestopt in een schap. Veel keus was er toen nog niet. Meestal stonden er wat crackers, en voorverpakt vacuüm getrokken “ brood”. Brood kon je het niet noemen, het was meer een bijeen geperste homp karton. De keuze voor Coeliakie-patiënten was dus niet groot en bovendien niet smakelijk.  Wat dat betreft heeft de glutenvrij-hype in het voordeel gewerkt. Er zijn inmiddels talloze glutenvrije producten verkrijgbaar, en het schap is flink uitgebreid. In plaats van hooguit een plank, vinden we nu een heel gangpad vol.  Mede dankzij deze enorme groei/ vraag naar/in glutenvrij, zijn de producten zelf ook verbeterd. Wat echter onveranderd blijft, is de extreme meuk die wordt toegevoegd aan al deze producten. Dat was voor de hype al een ramp, en lijkt nu alleen maar te zijn verergerd.

Alhoewel er steeds meer fabrikanten een assortiment glutenvrij op de markt zetten, blijft het merk Schär een koploper. Voor de glutonhype was dit merk vrijwel de enige fabrikant die zich specialiseerde in glutenvrije producten, en vond je enkel van dit merk wat aan glutenvrije producten in supermarkten en gezondheidswinkels. In biowinkels vond en vind je geen producten van Schär. En dat is niet voor niets. Naast dat de producten van Schär niet biologisch zijn, zitten ze vol met meuk.  Voor Coeliakie-patiënten zijn dit soort producten een ware uitkomst. Omdat bijna 98% wat we in supermarkten kunnen kopen wel iets van gluten bevat, is het voor hen ontzettend lastig om een beetje “ normaal” boodschappen te kunnen doen. Wat dat betreft is het een fijne ontwikkeling, de vele glutenvrije producten.  Helaas zit er, ook voor hen, een flink nadeel aan. Bijna alle glutenvrije producten bestaat uit kunstmatige additieven, om iets geur, kleur, smaak, maar vooral elasticiteit en structuur te geven. Gluten “ lijmt” letterlijk en figuurlijk alles in een product aan elkaar vast. Valt dit weg, dan kun je je vast goed voorstellen wat er nodig is, om een product:

A: te laten lijken op het origineel

B: het product dezelfde structuur en stevigheid te geven

C: het product dichtbij de smaak ( beleving) , kleur en geur te laten komen van het origineel

D: een lange houdbaarheid te garanderen

Als je wel eens glutenvrije koekjes hebt gebakken, of een glutenvrij brood, zul je vast wel iets hebben gemerkt van de vermindering aan vastigheid. Zelfs met vervangende gezonde alternatieven als psyllium, zullen de koekjes nooit zo mooi, knapperig en stevig worden als een pak vol met glutenvrije koekjes gekocht in de supermarkt. Dit komt dus, omdat deze producten propvol zitten met kunstmatige additieven om de boel zo mooi glad en stevig te houden. 

GLUTENALLERGIE VERSUS GLUTENHYPE

Afgelopen twee jaar zijn we gluten gaan mijden uit ons voedsel, of wel zoveel mogelijk. Dit is te danken aan de vele verhalen, de hypes rondom gluten, en succesvolle boeken als “ Broodbuik”. In veel van deze beweringen zitten grote kernen van waarheid. Het gluten van vroeger is geenszins nog te vergelijken met het gluten van nu. In het artikel “ glutenvrij…niet altijd gezonder” kun je alles lezen over gluten.

Het is zo gek nog niet, dat we gluten liever willen mijden uit ons voedsel. Afgelopen jaren zijn we intoleranter, allergischer en zieker dan ooit geworden, en alhoewel dit natuurlijk niet alleen te wijten is aan gluten in ons voedsel, kunnen we wel spreken van een zeer grote invloed. Graansoorten die veel ( industrieel) worden gebruikt zijn genetisch gemanipuleerd, en door snellere bewerkingsprocessen minder voedzaam geworden. Ons lichaam heeft afgelopen jaren steeds meer moeite gekregen om al dat geknutselde voedsel te kunnen verteren. Niet alleen om gluten te verteren, maar daarnaast ook vele andere lichaam-vreemde additieven die in ons dagelijks voedsel wordt gepropt. 

Mensen die gluten uit hun voeding mijden, kunnen soms een directe verbetering ervaren. Ze worden fitter, minder moe, en hebben minder tot geen last meer van verstoppingen of diarree, winderigheid, een opgeblazen gevoel + buik, darmkrampen en ernstige buikpijnen. 

Mensen met een gluten-allergie ( Coeliakie) kunnen veel ernstige klachten krijgen door zelfs maar een broodkruimel. Voor hen zou je kunnen concluderen, dat de glutonhype van tegenwoordig een waar geschenk uit de hemel is. Toch ligt dit wat genuanceerder.

Zoals met vele hypes het geval, kan iets in een voordeel werken, maar ook nadelig. Zo worden Coeliakie-patiënten minder serieus genomen, wat kan leiden tot gevaarlijke situaties. Bijvoorbeeld in restaurants waar gluten mijden nog vaak wordt gezien als een zoveelste hype, en het niet zo nauw wordt genomen als het op gluten aankomt. Ook sociaal kan het voor problemen zorgen. Veel vrienden, famille en kennissen kunnen erg positief reageren en steunen, maar velen zien het ook als een hype wat sterk wordt overtrokken. Een Coeliakie-patiënt kan door deze nonchalance behoorlijk in de problemen komen. 

Ook zoiets als onervaren/ongeschoold winkelpersoneel, scholen, arbeidsplekken en uitgaansgelegenheden kunnen voor problemen zorgen. Omdat “ glutenvrij” op dit moment nog altijd hip and happening is, worden Coeliaken minder en minder serieus genomen. 

We hoeven daarnaast ook niet blij en gelukkig te worden van de enorme explosie aan glutenvrije producten. 

Als we naar een gemiddeld assortiment kijken in een supermarkt slaat de schrik je vaak om het hart. Vrijwel alle producten zitten bomvol kunstmatige additieven. Dit kan soms zoveel zijn, dat je je kunt afvragen wat beter is: een beetje gluten eten of een emmer vol kunstmatige meuk?

Om wat voorbeelden te geven, bespreek ik hieronder een aantal producten van het merk Schär:

Dit “ Pan Carré” witbrood is vacuüm verpakt, waardoor het langer houdbaar is. Wat zit erin?

Water: basisgrondstof

Maïszetmeel: genetisch gemanipuleerd en geknutseld bindmiddel

Rijstmeel: ik vermoed hetzelfde verhaal: genetisch gemanipuleerde gemalen witte rijst

Zonnebloemolie: meest gebruikte oliesoort in de voedingsindustrie, vanwege zeer goedkoop en multi functioneel

Suiker: ……

Guar gom : wordt hier gebruikt als verdikkingsmiddel/ vervanging voor gluten. Hoofdbestanddeel van het voedingsadditief guarpitmeel.( polysacharide)

Hydroxypropmethylcellulose: ( HPMC) valt onder E nummer E 464. Een additief wat zowel in voeding als medicatie wordt gebruikt. In medicatie wordt het vaak aangeduid als “ hypromellose. Een synthetisch polymeer dat wordt gemaakt door chemische modificatie van cellulose. In dit product wordt het gebruikt als emulsie-stabilisator. 

Lupine: een vervanging voor vlees

Eiwit: de vraag is hoe dit wordt toegevoegd in dit product, in welke vorm

Gist: industrieel gist

Zout: industrieel zout zonder enige mineralen

Appelvezels: ter vervanging voor gluten. Appelvezels ( fruitvezels) worden veel gebruikt om gluten te vervangen. 

Aroma: dat kan van alles zijn, ik vermoed een alias suiker

Mono en diacetyl wijnsteenzuur: werkt als emulgator

Esters van mono- en diglyceriden van vetzuren: esters van synthetische vetten, geproduceerd uit glycerol en ander organisch zuur ( azijn bijvoorbeeld) 

Per 100 gram bevat dit product 3,8 gram suiker. Dat is onnodig veel voor een witte boterham. Tel daarbij de vele synthetische additieven op, en je hebt een kunstig in elkaar geknutseld brood. Glutenvrij, dat weer wel. 🙂

Ander product; simpele speculaasjes. Wat zit erin?

Maïsmeel: genetisch gemanipuleerde meuk

Suiker: daar bestaat dit product voor een zeer groot deel uit, omdat suiker al op de tweede plek komt in de ingrediënten lijst

Ongehard plantaardig vet: een industrieel vaak gebruikt vetsoort

Maïszetmeel:  zie hierboven

Suikerbietstroop: ik vind vooral het woord “ biet” tussen het woord gepropt erg grappig

Lupinemeel: wordt veel gebruikt ter vervanging voor gluten-meel

Specerijen: tja…welke?

Gemodificeerd maïszetmeel: nog een beetje bindmiddel, dat kan er vast nog bij worden gepropt

Rijstzetmeel: weer om te binden

Natuurlijke aroma’s: vanille en amandel….wat is hier natuurlijk aan? Bewerkt tot in den toppen

Natriumbicarbonaat: rijsmiddel

Zout: altijd weer de hekkensluiter

In een pak zit 100 gram. Per koekje ( zo’n 6 gram) tik je naast alle synthetische meuk 4,6 gram suiker mee. Dat is aardig veel voor zo’n klein koekje. 

RESUMEREND:

Zoals je kunt zien, betekent “ glutenvrij” niet dat het ook gezond, of gezonder is dan een origineel product. Soms is het zelfs beter om iets van gluten te eten ( Coeliakie-patiënten uitgezonderd uiteraard) voor je gezondheid, dan dat je dit soort ellende inkoopt. 

Let altijd erg goed op verpakkingen. Of nog beter: maak alles lekker zelf. Laat je inspireren door de vele glutenvrije recepten op mijn website en ontdek dat het echt niet zo moeilijk is om dagelijks zelf je glutenvrije brood, koekjes en taartjes te maken.