Bananen
Ik persoonlijk vind ze werkelijk verrukkelijk: bananen. Liefst heb ik ze half rijp, als ze zo’n beetje groen/geel van kleur zijn. Maar ook overrijpe bananen gaan er bij mij in als koek. Gelukkig ben ik niet de enige bananen-fan, bananen zijn één van de meest populairste fruitsoorten ter wereld. Terecht want naast ontzettend lekker zijn ze ook nog eens supergezond.Ondanks deze feiten heeft de banaan ergens in de afgelopen jaren toch een slecht imago opgebouwd. Bananen zouden niet zo gezond zijn en vooral: ze zouden echte dikmakers zijn. Dit is echter al vele keren achterhaald. Om voor eens en altijd dit slechte en onterechte imago als zijn schil van de banaan af te pellen, alles over bananen!
WAT ZIJN BANANEN?
Een banaan kennen we allemaal wel zo’n beetje: het is een langwerpig, licht gebogen vrucht wat groeit aan bananenplanten/bomen. Deze planten/bomen zijn eigenlijk kruiden. En ook nog eens s’werelds allergrootste kruiden. Dit is ook waarom de tuinbouwkundige wereld de banaan als groente verklaart. We gebruiken het echter als vrucht en wordt de banaan dan ook zo beschouwd. Bananen zitten verpakt in een schil, die we af moeten pellen.
Bananen groeien in tropische gebieden waar de temperatuur nooit onder de 10 graden komt. Groeien ze onder de normale omstandigheden, dan duurt deze groei ongeveer zeven maanden, daarna kan er worden geoogst.
Bananen groeien in trossen aan de plant, deze trossen kunnen wel 50 kilogram wegen. Alle bananen die aan een tros groeien zijn tegelijkertijd rijp. Eenmaal rijp zijn ze niet lang houdbaar. Hierom worden bananen die worden geëxporteerd naar andere landen in de wereld al eerder geoogst (onrijp) en in dozen verpakt in trossen van rond de 18 kilogram. Deze worden 48 uur na het oogsten in gekoelde schepen vervoerd en binnen 2-4 weken naar Europa verscheept. Aangekomen in de haven worden de bananen naar verschillende rijperijen gebracht. Dit zijn ruimtes waar een rijpingsproces versneld kan worden. Bananen bevatten van nature ethyleen, dit wordt tijdens het rijpingsproces afgescheiden. Om een rijpingsproces te versnellen worden in rijperijen de bananen enige tijd blootgesteld aan extern ethyleen , waardoor een rijpingsproces wordt versneld of in gang word gezet. Dit resulteert dat de bananen na een week al naar de winkel kunnen. In deze rijperijen worden bananen in gasdichte cellen gezet. Door een rijper wordt er, afhankelijk van de verkoopdatum, een rijpingsschema opgesteld. De meeste rijpers zorgen er eerst voor dat de bananen worden geëgaliseerd zodat alle bananen op de zelfde temperatuur zijn. Hierna wordt er ethyleengas in de cellen gespoten om het rijpingsproces op gang te brengen/te versnellen. Over het algemeen staan de bananen 24 uur onder gas. De deuren zijn goed vergrendeld zodat niemand naar binnen kan lopen. Een mens houdt het in zo’n cel namelijk niet erg lang vol: er is geen zuurstof aanwezig omdat de bananen deze zuurstof gebruiken om te rijpen. Na de 24 uur worden de cellen belucht om verse zuurstof in de cellen te voeren en de laatste gassen te laten verdwijnen.
Bananen worden uitgeleverd in welke kleur de consument maar wenst. De meeste winkels willen een groen/gele banaan (zoals ik ze ook het liefst eet) . Om alle bananen in een doos dezelfde kleur en temperatuur te laten verkrijgen wordt gebruikt gemaakt van een geforceerde koeling. De luchtstroom wordt zo geleid dat de lucht alleen door de bananendozen heen kan. Dit houdt de temperatuur zo stabiel mogelijk. Dit is dus ook de reden waarom er gaten in de dozen zitten waarin bananen worden bewaard/vervoerd.
WAAROM ZIJN BANANEN KROM?
Deze vraag kent iedereen wel: waarom zijn bananen krom? Bananen zijn krom omdat door de zwaartekracht de bloemtros naar beneden gaat hangen. Echter blijven de vruchten gewoon naar boven groeien. Dit geeft de kromming in de vrucht. In Suriname zijn bananen ook volksvoedsel nummer één. Ze worden daar dan ook op verschillende manieren gegeten, waarvan naast gewone consumptie direct uit de schil gegeten de bakbanaan meest bekend is. Deze bakbananen noemen ze dan ook banaan, een consumptiebanaan wordt in Suriname bacove genoemd. In Nederland eten we het meest het bananenras ” giant Cavendish” met name van de kloon Valery. Deze bananen kunnen vrijwel direct worden geconsumeerd.
De bloem(onder aan de tros ) van een banaan is ook eetbaar. In veel Aziatische landen worden deze bloemen rauwe gegeten. Het heeft een licht wrange, lichtzoete smaak. Veel mensen denken ook dat een bruin verkleurde banaan rot is. Dit is niet zo: het bruin verkleuren is geen rottingsproces, maar een enzymatische reactie. Dit levert geen gevaar op voor de gezondheid en zijn bruin geworden bananen nog gewoon eetbaar.
Bananen houden van een koele, donkere bewaarplaats. Denk hierbij aan een kelder, of donkere koele schuur.
Hou je niet van eieren, kun je eieren perfect vervangen met banaan in baksels. Hanteer per ei een halve banaan.
GEZOND EN VOEDZAAM
Mede door het hoge zetmeel gehalte in bananen worden bananen beschouwd als dikmakers. Dit ligt echter een stuk genuanceerder. Het zetmeel in bananen is van vrij speciale aard: het kan moeilijk worden afgebroken in de maag en de dunne darm (vooral de de half-rijpe bananen) waardoor het vrijwel onaangetast in de dikke darm terechtkomt. We spreken hier van een ” resistent zetmeel”. Zo beschouwd levert het juist voedingsvezel en geen extra calorieën. Het veroorzaakt een vergroting van de darmmassa wat weer kan helpen bij constipatie-problematiek. Bovendien moet je lichaam veel moeite doen om de vezels te verwerken wat de stofwisseling juist alleen maar omhoog brengt. Resistent zetmeel wordt in de dikke darm verder afgebroken door de daar aanwezige bacteriën en geeft weer aanleiding tot korteketen-vetzuren , die op hun beurt weer een antikanker-effect hebben . Dankzij de verzuring van de dikke darm worden mineralen en sporenelementen ook beter opgenomen en wordt eiwitafbraak afgeremd.
Wist je dat in veel tropische landen onrijpe/groen-gele bananen worden gebruikt als medicijn? met name bij darmklachten en diaree. Rauwe bananen bevatten de stof leucocyanidine, een favonoïde dat de groei van slijmvliescellen stimuleert en zo maag en darmen beschermt.
Naarmate een banaan rijpt, neemt het suikergehalte snel toe. Dit kan zelfs aanzienlijk veel schelen. De hoeveelheden vrije suiker neemt sterk toe en het resistent zetmeel neemt af. Het suikergehalte kan daarbij stijgen van 1 tot maar liefst 20%. Het overgrote gedeelte hiervan is sucrose (65%) gevolgd door glucose (20%) en fructose (15%) Een rijpe banaan is dus wel veel calorie-rijker dan een onrijpe/halfrijpe banaan.Later hierover meer.
Vooral (duur) sporters zijn beter af met rijpe bananen. Bananen hebben een hoog gehalte aan kalium, maar bevat nauwelijks natrium. Bananen bevatten ook vitamine A en C en enkele B vitaminen, en mineralen. Een zeer gezonde snack dus! En al helemaal geen dikmaker. Eet dus gerust een banaantje per dag!
BIOLOGISCHE BANANEN GEZONDER?
Veel mensen zetten terechte vraagtekens bij de gangbare bananen die we overal kunnen kopen, soms voor zeer weinig. Al de meest gangbare bananen worden tijdens transportatie veel bespoten met schimmelwerende bestrijdingsmiddelen. Geen enkel ander voedingsmiddel wordt zo erg bespoten als een banaan. Wil je liever onbespoten bananen, kies dan biologische bananen. En dan liefst uit de biowinkel. Vergis je ook niet in ” fair trade” bananen. Deze zijn op een eerlijke manier geteeld, en je koopt dus wel eerlijke bananen, maar geen onbespoten. Biologische bananen worden ook als smaakvoller beschouwd, zelfs apen kiezen liever een biologische banaan dan een bespoten banaan.
rijpe banaan, meer suiker
Naarmate een banaan rijper wordt,zal ook het suikergehalte flink toenemen. Als we ter voorbeeld een aardappel koken ( ook een zetmeelhoudend soort) wordt het zetmeel van de aardappel afgebroken in de maag en dunne darm. Als een banaan rijpt,neemt de hoeveelheid vrije suikers toe en zal het resistent zetmeel aanzienlijk afnemen. Dit kan echt flink schelen: het suikergehalte kan oplopen van 1 tot maar liefst 20%. Het grootste gedeelte bestaat uit sucrose( rond de 60 %) en glucose ( rond de 20%) en fructose ( rond de 20%). Rijpe bananen bevatten dus veel meer suikers en zijn daarom ook calorie-rijker. Rijpe bananen worden vooral door ( top) sporters gegeten.Dit heeft voor hen namelijk een zeer gunstig effect op hun prestaties. Door de grote aanwezigheid van kalium regelt het eten van bananen voor/tijdens en na het sporten voor een goede bloeddruk. Meer lezen over overrijpe bananen? KLIK HIER
bruine bananen
Gelukkig kunnen we bijna allemaal genieten van bananen.Ze geven zelden allergische reacties en andere overgevoeligheden. Er zijn er wel echter een aantal. Sommige gevallen ( men schat ongeveer 1á 2 personen op de duizend) zijn te wijten aan de reeks biogene aminen ( waar tyramine meest bekend is) aanwezig in bananen. Als deze niet snel genoeg worden afgebroken kan er door samentrekkingen van bloedvaten een verhoogde bloeddruk ontstaan.
Meest bekendste gever van tal van allergie en overgevoeligheidsreacties van bananen is het zogenoemde ” natuurrubber”. Dit is een specifiek eiwit die ook voorkomt in latex. Dit kan vooral bij mensen die allergisch/overgevoelig zijn voor natuurrubber,klachten geven als deze bananen eet.Dit wordt ook wel een kruisallergie genoemd,een veel voorkomend fenomeen in de natuur.
Veel mensen gooien bananen weg zodra ze bruin zijn verkleurd. Ze zijn van mening dat de bananen verrot zijn. Dit is niet zo. Sterker: het is een natuurlijke enzymatische reactie. Dit levert absoluut geen schadelijke stoffen op en kunnen bruin geworden bananen nog prima worden geconsumeerd.
Bewaar bananen ook nooit in de koelkast,dat vinden ze echt niet fijn. Bewaar ze liefst op een koele donkere plaats.
nadeel
Na het lezen van dit artikel kunnen we er dus best van uitgaan, dat er geen nadelen zijn, echter is er toch wel een vrij groot minpunt te bespeuren: geen enkel ander voedingsmiddel ter wereld wordt zo erg heftig bespoten als de banaan. Dit gebeurt om te voorkomen dat bananenbomen, die zeer gevoelig zijn , dood gaan. Er worden erg veel chemische bestrijdingsmiddelen gebruikt. Het is dus een beter idee om bananen altijd biologisch in te kopen. Niet dat dit 100% volledige garantie geeft,maar toch. Meest goedkope bananen van nog geen euro per tros zijn vrijwel altijd flink bespoten.
Bananen….ik ben er echt dol op.Naast zo uit het vuistje kun je er ook fantastisch mee bakken. Ik maak dan ook graag en veel gebruik van bananen in mijn recepten.Ze zijn heerlijk zoet en vaak zoet genoeg zodat er geen extra suikervervanging meer aan behoeft te worden toegevoegd. Bananen zijn ook fantastische ei-vervangers.Als je om welke reden dan ook ervoor kiest geen eieren te eten kun je een halve banaan per ei berekenen om te vervangen. Echter moet er wel rekening gehouden worden met de aanwezige bananensmaak.
Hallo Monique,
ik had in een artikel over bananen gelezen en diegene die het art. heft geschreven is een neuroloog en die beweert dat bananen zeer slecht vooral voor je hart en bloedvatten zijn en ook omdat ze hoge glucose index hebben. Wat is waar en wat is niet waar.
met vriendelijke groet,
Aneta Filowicz
Dat blijft de grote hamvraag, er gaan 100.000 artikelen rond op internet. Mijn artikel is gesschreven op wetenschappelijk onderbouwde feiten, eigen ervaringen en ervaringen van anderen. Ik heb echter overigens nog nooit eerder gehoord dat bananen slecht zouden zijn. Broodje-aap verhaal? Maak zelf je eigen keuzes. Warme groet!
Ik val bijna achterover van al die kennis. Jaren gedacht dat bananen dikmakers waren en sindsdien dus niet meer gegeten. Tja, ik dacht dat ik het goed deed.
En nu… nu lees ik dit artikel boordevol superinformatie. Echt, heel erg bedankt, Monique.
Ik vraag me nu wel af welke leuke verrassingen je site nog meer voor me in petto heeft.
Wauw… wat een ongelooflijke kennis. Ik smul ervan. (En tegelijkertijd ook een beetje f*cked up, omdat er blijkbaar nog veel meer aannames worden gedaan dan ik dacht, inclusief door mezelf).
Hallo Monique ,
Bananen zeer uitvoerig info, maar vraag ik mij daarbij wel af hoe de biovariant wordt goed gehouden . ??? Geen bespuitingen of schimmelwerende behandelingen ?
Biologische bananen worden behandeld met natuurlijke middelen om schadelijke invloeden van buitenaf weg te houden op de bananen, Wat veel wordt gebruikt is bijvoorbeeld alg. Het nadeel is dat de bio-bananen hierdoor kwetsbaarder zijn dan niet-bio vol pesticiden. Ze worden sneller beurs/bruin/zwart en zijn eerder gerijot. Hopelijk beantwoord dit je vraag, warme groet! 😉
Hallo Monique,
zou je me ook iets kunnen vertellen over de cellen van bananen?
Naast de info in mijn artikel over bananen, heb je misschien hier nog wat aan: http://www.romaned.nl/Bananenrijpkamers.html
Is het dan echt zo erg, als bananen bespoten woorden, kun je toch gewoon de schil eraf pellen, of is dat niet genoeg? groetjes
https://moniquevandervloed.nl/pesticiden-op-bananen-hoe-erg-is-het-eigenlijk/
Bananen groeien in tropische landen waar de temperatuur niet onder de 10 °C komt (niet 50 °C)
Waarom worden geen natuurlijke manieren bedacht om groenten en fruit te beschermen voor eea. Waarom gif.. overheden horen dit aan banden te leggen
Bananen zijn een bron van Kalium, mijn zus bleek na diverse herseninfarcten een chronisch tekort te hebben. Kalium is belangrijk voor allerlei hersenfuncties. Dagelijks 1 banaan is dus geen luxe en kan vervelende gevolgen voorkomen.
Bij diabetische 2 is gebruik van suiker taboe,hoe verhoudt dat zich met de konsumtie van bananen:
eten of niet??