De vraag blijft of al deze light-producten effectief zijn. Light producten zijn in het leven geroepen om de volksgezondheid te beschermen. Het moet de consument de ruimte geven om te kiezen tussen verantwoord en onverantwoord. Maar zijn al die light producten wel echt zoveel verantwoorder dan conventionele?

Laten we bij het begin beginnen. We zien dus vaak op producten de term “ light” staan. Maar ook “ lite” en “ ….minder ….” Wettelijk gezien mag er alleen LIGHT op een verpakking staan als het product tenminste 30% minder vet, of 30% minder suiker bevat t.o.v conventionele alternatieven. Betreft suikers worden de “ gewone” suikers in een product vervangen met ( kunstmatige) zoetstoffen, of met andere koolhydraten. Light frisdranken worden bijvoorbeeld zeer eenvoudig vervangen met zoetstoffen als aspartaam, acelsulfaam-K en Sucralose. In textuur en volume verandert dit niets aan de dranken. Wel levert het aanzienlijk minder calorieën op. Als we een light-koekje willen maken wordt dit een stukje lastiger. Dit heeft een volledig andere structuur en volume waardoor er meer uit de kast moet worden getrokken om deze zo dicht mogelijk te benaderen / te behouden. En daar wringen de schoenen. Veel mensen scheren LIGHT over één kam, maar het kan twee kanten op. De ene kant is inderdaad een sterke reducering van suikers, de andere kant een minimale reducering, voldoende om wettelijk binnen de 30% minder suikers te blijven. Consumenten beschouwen echter ook deze laatste groep light producten als een betere keuze, terwijl ze vaak nog barstensvol suikers zitten, en eigenlijk niet veel zoden aan de dijk zetten. Sterker: vele onderzoeken hebben uitgewezen, dat het consumeren van light-producten de consument juist meer doet aanzetten tot eten en drinken waardoor de term LIGHT zijn doel compleet voorbij gaat.

Het kan verwarring zaaien. 30% minder suiker wordt door de consument vaak geïnterpreteerd  als “ daar zit 30% minder suiker in” en wordt beschouwd als een product met veel minder tot geen suiker. Maar het wil niet zeggen, dat een product, wat bijvoorbeeld in originaliteit zo’n 60% suikers bevat, opeens maar 30% suiker bevat. Een product is dan nog altijd goed voor zo’n 42% suikers in plaats van de gereduceerde 30 %. Stel, dat je een potje LIGHT jam gebruikt met 30% minder suikers. Als je er kleinere porties van eet ( bijvoorbeeld op de boterham in de morgen) zal het verschil minimaal zijn, soms niet eens één gram. Echte zoden zet dat potje light-jam dan niet aan dijken, en krijg je nét zo goed gewoon suikers binnen.

Als we kijken naar light producten zijn er dus twee categorieën te onderscheiden:

* de light producten met minder suikers / vetten.

De eerste categorie light producten zijn meestal de producten, waaraan kunstmatige zoetstoffen zijn toegevoegd. KLIK HIER om alles over deze zoetstoffen te lezen. Deze zoetstoffen vervangen vaak voor het grootste deel of geheel de suikers in een product, waarvan de structuur en het volume verder niet verandert. Denk daarbij aan ( fris) dranken, chocolade, en diverse suikervervangers, en sauzen.

De tweede categorie zijn de light producten die , om volume en structuur zo origineel mogelijk te houden t.o.v het origineel, andere voedingsstoffen en hulpstoffen bevatten. Meestal worden er gewone suikers gebruikt.

Door deze verscheidenheid is het ontzettend lastig om light-producten in één hoekje te zetten, en te bepalen of het nu wel of niet gezond ( er) is. Dat ligt genuanceerd.

Het kan wel degelijk verschil maken. Als je bijvoorbeeld veel cola drinkt, kan het helpen om light cola te drinken. Mijn oudste broer dronk bijvoorbeeld zeker een liter cola per dag. Sinds hij kiest voor light cola viel hij maar liefst 3 kilo af in drie weken tijd terwijl hij verder niets veranderd heeft aan zijn eet en beweegpatroon.

De andere kant zijn de gebruikte zoetstoffen. Bij overmatig gebruik kunnen ok deze slecht zijn bevonden voor de gezondheid. Maar drink je bijvoorbeeld zo’n drie glazen light cola per dag en daarnaast geen andere light-dranken, dan scheelt dit zeker.

Als we kijken naar de tweede categorie light producten, kunnen we meestal concluderen dat deze minder gezond zijn bevonden. We praten over de light-snoepjes, de light-koekjes, de light worsten en kazen, de light brood-beleggingen. Dit zijn producten, die zonder suikers kunnen veranderen van smaak, volume en structuur. De consument kiest gerust voor light, maar dan moet het wel meest lijken op een origineel product, en nét zo smaken. De levensmiddelen industrie doet daarom zijn uiterste best om iets in een light variant na te maken. En dit mag wettelijk gezien worden gehouden tot een reductie van suikers vanaf 30%. Wat er echter in de  overige  ingrediënten zit, wordt meestal nooit vermeld op een verpakking, dit moeten we daadwerkelijk lezen in een ingrediëntenlijst. Anders gezegd blijven de meeste light productren van deze tweede categorie gewoon net zo ongezond als het origineel.

Ik geef een voorbeeld. De fruitella snoepjes in mijn voorbeeld vertelt groot op de verpakking dat het om 30% minder suiker gaat. En dat er gebruik is gemaakt van stevia, een suikervervanger met een zeer gezond imago. Het begint met Glucosestroop. Dit betekent, dat de snoepjes bestaan uit glucosestroop ( suiker dus) Het tweede ingrediënt is….suiker. Deze snoepjes bestaan anders gezegd voor het grootste deel uit suiker en glucosestroop.

Daaraan worden bevochtigingsmiddelen toegevoegd als sorbitol ( kunstmatige zoetstof) en glycerol. En verder vruchtensappen, inulline, dextrine, , gehard kokosvet, gelatine, zetmeel, maltodextrine, “ natuurlijke” aroma’s, concentraten, geleermiddelen en emulgatoren. De zoetstof die wordt gebruikt ter vervanging van de 30% minder toegevoegde suikers is niet de steviolglycosiden, maar maltitolstroop. Stevia is natuurlijk wel toegevoegd, anders zou het wettelijk gezien niet op de verpakking mogen staan. Maar het omvat hooguit een vleug]je. Deze snoepjes zitten vol met gewone suiker en maltitolstroop. Een kunstmatige zoetstof op basis van, jawel, suiker.

Alhoewel de snoepjes met “ 30% minder suiker” ( ook wel light)  wettelijk binnen de lijntjes gekleurd blijven., is en blijft het wat het is: snoep. Suikersnoep. Per snoepje krijg je gemiddeld een gram suiker binnen. Nu kun je ook alles in het positieve zetten en denken “ maar het scheelt toch t.o.v de originele fruitella’s. “ Tuurlijk, dat is zo. Maar de schoen wringt hem daar ook een beetje. Veel consumenten zien deze alternatieven als gezonder, beter en verstandiger. Als je de ingrediënten bekijkt, zie je dat dit niet klopt. Ik kan werkelijk NIETS gezonds ontdekken in deze ingrediënten lijst. LIGHT is in dit voorbeeld A: niet specifiek zoveel  minder rijk aan suiker, en B: niet gezonder / een gezondere keuze t.o.v conventionele.

Naast de twee genoemde categorieën zit daar tussenin nog heel veel. Zo zijn er heel veel light producten die wel geheel suikervrij zijn, maar zodanig veel meuk bevatten dat het even zo goed een slechte keuze wordt. Een voorbeeld:

Deze fruitella’s zijn WEL GEHEEL suikervrij. Dit staat ook duidelijk op de verpakking ( SUGARFREE) Ook hier zien we het trucje van “ de kunst van het weglaten” en alleen de positieve punten op de verpakking benadrukken. Op de verpakking wordt zelfs zeer benadrukt dat er een vleugje stevia in zit, door “ sweetened by nature” op de verpakking te vermelden.

Als we naar de ingrediënten kijken, zien we, dat deze bijna identiek zijn aan de originele varianten en de 30% minder suiker varianten. In dit verhaaltje zijn echter alle suikers weggelaten, en  zijn de snoepjes in zijn geheel gemaakt van maltitolstroop en dat vleugje steviolglycosiden. Dit betekent een significant verschil in suikers. De suikers zijn afkomstig uit polyolen ( KLIK HIER om daar meer over te lezen) waardoor deze snoepjes daadwerkelijk suikervrij zijn. Maar maltitolstroop geeft zelfs bij maar nét even een snoepje teveel vervelende klachten als diaree ( laxerende werking) rommelende darmen en algehele malaise geven.

Resumerend : deze snoepjes zijn inderdaad suikervrij en geven daarom geen suikers, maar bevatten wel veel meuk ( geen gezonde toevoegingen) en zijn kunnen in het ergste geval tal van klachten geven bij overmatig gebruik.

Dat overmatige gebruik, dat is onbewust zeer snel het geval bij light producten. De gemiddelde consument beschouwt de term LIGHT als een soort vrijbrief om er meer van te kunnen consumeren. Verpakkingen stimuleren dit gedrag enorm. Denk aan de vermelding van het calorie-aantal per portiegrootte of te claimen dat het product veel gezonder is dan conventionele alternatieven. Dat het eigenlijk helemaal niet zou moeten draaien om calorieën heb ik eerder IN DIT ARTIKEL duidelijk beschreven. We worden niet dikker van calorieën, we worden dikker van vetten, koolhydraten en suikers. Daarnaast speelt de beweging een cruciale rol. Je blind staren op calorieën is dus weinig zinvol. Maar een mini Marsje wat “ maar 99 kcal” telt, wordt een stuk aantrekkelijker bevonden dan een mini Marsje waar dit niet op staat vermeld op de verpakking.

Tevens geeft dit een totaal verkeerd signaal af. We denken sneller “ oh! Maar 99 kcal? Nou dan nemen we er twee!” Of we berekenen deze snacks door in het aantal kcal-inname per dag, als er op het gewicht moet worden gelet. Als we inhoudelijk kijken naar zo’n mini Marsje, bulkt het van de suikers. Als we één mini Marsje opeten ( circa 22 gram) krijgen we gemiddeld 18 gram suikers binnen. Ja….echt, 18 gram. Calorieën zeggen daarom niets over de uiteindelijke voedingswaarde, waar ons lichaam het van moet hebben.

Zuivelproducten kunnen ook een behoorlijke schijnveiligheid geven. Er zijn ontzettend veel light-zuivelproducten vindbaar in het koelschap. OPTIMEL van FrieslandCampina bekleedt hierin een zeer grote markt. Deze producten worden gezoet met kunstmatige zoetstoffen, meestal Sucralose, aspartaam en acesulfaam-K. Daarnaast bevatten ze ook geen vet.

Alhoewel het zeker kan schelen in suikers t.o.v gesuikerde zuivelproducten, moet niet blind worden gestaard naar de overige / vervangende ingrediënten in deze producten. Daarnaast zijn ze vreselijk duur betaald, als we inhoudelijk gaan kijken naar de ingrediënten. Er worden magere zuivelproducten als magere yoghurt en kwark en melk gebruikt waaraan tal van kunstmatige en/ of in elkaar geknutselde hulpstoffen aan worden toegevoegd om het product zo dichtbij mogelijk het origineel te laten komen.

Deze beker magere yoghurt heeft een koffiesmaakje. En is gezoet met Sucralose. Daarnaast wordt de indruk gevestigd dat het om een Griekse yoghurt zou gaan, maar “ GRIEKSE STIJL” is heel wat anders dan Griekse yoghurt waaraan culturen zijn toegevoegd en gezonder is. Dankzij gemodificeerd zetmeel krijgt deze yoghurt  één zelfde dikte als originele Griekse yoghurt.

Voor 450 gram betaal je € 1,80. Als we inhoudelijk naar de ingrediënten kijken, zien we dat het in totaliteit niet eens een fractie van deze verkoopprijs kost. Je betaalt dus flink voor light en luxe.

Zijn deze OPTIMEL producten dan ook ongezonder dan conventionele varianten? Nee, dat ook weer niet, omdat het absoluut veel in suikers en vetten kan schelen. Maar ook hier geldt net als bij cola, dat je matig moet consumeren. Dan kunnen deze producten wel degelijk gezonder zijn dan andere gesuikerde Griekse yoghurts of andere gesuikerde yoghurts. Er zit bijvoorbeeld in de koffie yoghurt hierboven echte koffie ( 9,2 %) en op de magere yoghurt, gemodificeerd zetmeel, natuurlijk aroma en de Sucralose na vinden we geen andere gekkigheid. Maar voor minder geld maak je dit eenvoudig zelf.

Goed, op de vraag “ is light gezond?” valt genuanceerd te antwoorden zoals je hierboven hebt kunnen lezen. Het ene product is het andere niet en andersom. Waar we vooral goed op moeten letten, is dat we lichtproducten niet als vrijbriefjes beschouwen om eens lekker te gaan snaaien. En dat niet ALLE lichtproducten echt veel lichter en gezonder zijn. In sommige gevallen ligt de waarheid ook in het midden.

Als ik persoonlijk mijn mening moet geven: ik ben geen voorstander van lichtproducten. Linksom of rechtsom bestaan ze vrijwel altijd uit in elkaar geknutseld voedsel, wat bij mij neerkomt op “ geen voedsel”. Ik hou van ECHT en BRUIKBAAR voedsel. En dat is voedsel direct uit de natuur, ongekunsteld, onbewerkt, puur, en zuiver. Tevens ben ik ervan overtuigd dat we het beste alles zelf kunnen maken, ook “ light” producten. Het voordeel hiervan is dat je de complete regie houdt over wat je toevoegt. En kunt kiezen voor ECHT voedsel. Echt vers en intact fruit bevat bijvoorbeeld veel meer vitaminen, mineralen, en vezels dan sappen en / of concentraten. Door deze intact te houden ( niet schillen, niet persen) blijven deze belangrijke en nuttige voedingsstoffen behouden, en profiteer je er veel meer van dan vier of vijf vervangende light fruitstukjes of andere meuk waar zogenaamd vers fruit in is gestopt.

Wil je toch light producten gebruiken? Gebruik deze dan met gezond verstand. Eet niet MEER van light omdat je denkt dat het kan. Lees goed de ingrediënten en de voedingswaarden. Hou rekening met de kunstmatige ingrediënten in al deze light producten. Onthoud: light means edited ( ook wel light betekent bewerkt)

2 Reacties op “Is light nu wel of niet gezonder dan het origineel?”

1. Heb jij tips voor goed snoep?

   Reageer

   • Jazeker, door het zelf te maken. Ik heb erg veel snoep-recepten bedacht ( vindbaar op de website en in mijn receptenboeken) en ook kun je, als je dan echt wilt snoepen, in de biowinkel rondkijken, maar onthoud ook hier dat je vooral etiketten moet lezen. Warme groet!

     Reageer