Schillen/stronken/bladeren weggooien? …Eeuwig zonde!

Ik gebruik al sinds ik mij dit kan herinneren, de schillen van groente en fruit, die gewoon eetbaar zijn. Dit heb ik aan mijn oma te danken, zij gebruikte altijd alles tot het laatste draadje erbij hing 😉 en deed dus ook nooit aan voedselverspilling. Daar ben ik haar tot op de dag van vandaag vreselijk dankbaar voor, want het heeft mijn basis ook rotsvast gelegd, Ik gebruik alles wat eetbaar is. Vroeger, als kind, was dit ook veel gewoonlijker als nu. Het was ook veel meer mogelijk, omdat er destijds nog geen veel-gebruik werd gemaakt van bestrijdingsmiddelen op ons voedsel, en we ook alles direct vers van het land konden oogsten. Gelukkig kunnen we vandaag de dag volop kiezen uit biologische groente en fruit, waardoor alles in zijn geheelheid  eetbaar is. Dit heeft vele gezondheidsvoordelen, omdat we erg vaak door ons groente/fruit te schillen, de meest waardevolle voedingsstoffen wegschillen. Zeker nu, met de voedingsarme grond waarop ons groente en fruit wordt verbouwd, is het eeuwig zonde dat we de waardevolle voedingswaarden gewoon weggooien. De stronk van bijvoorbeeld broccoli wordt vaak niet gebruikt, terwijl daarin juist erg veel voedingswaarden in schuilen. 

WAAROM SCHILLEN WE ZOVEEL?

Vroeger werd er enkel geschild wat niet eetbaar was, of giftig/onverteerbaar voor de mens. Aan de voedselveiligheid werd vroeger minder aandacht besteed als nu. Mede door de voorlichting en de soms alarmerende berichten op internet zijn we een stuk “ voorzichtiger” geworden. Té voorzichtig. Want erg veel groente en fruitschillen, pitten en zaden zijn gewoon goed eetbaar. Omdat er afgelopen jaren regels zijn opgesteld, zijn we deze gaan opvolgen. Veel van deze opgestelde regels zijn inmiddels achterhaald en bijgesteld. Het nitriet in verschillende groente is daar een goed voorbeeld van. Helaas blijven dit soort vastgeroeste regels erg lang hangen, en raken veel mensen dit niet meer kwijt uit hun systeem. Zeker de oudere generaties houden zich nog stevig vast aan deze regels. Spinazie niet meer opnieuw opwarmen…geen spinazie eten bij vis…aardappelen niet rauw eten….aardappelen niet met schil eten….Het zijn zomaar wat kreten uit het verleden die reeds lang zijn achterhaald, maar tot de dag van vandaag nog wordt nageleefd. 

Een andere reden waarom we zoveel zijn gaan schillen en afpellen afgelopen jaren, zijn de beruchte bestrijdingsmiddelen op niet-biologische groenten en fruit. Helaas kun je dit er niet meer afpellen/afschillen. Bestrijdingsmiddelen dringen zich direct door in groente en fruit, waardoor het vrij zinloos is om vanwege deze reden alles te schillen en te pellen. Uiteraard vangen de schillen en buitenlagen van groente/fruit het meeste gif op, en komen we deze ook direct tegen op de schil. Maar geheel vrij van bestrijdingsmiddelen is geen enkel bespoten soort. En is het juist zinvoller voor de gezondheid, om de schillen erom te laten, omdat je dan alle belangrijke voedingswaarden meepakt. Meer lezen over de zin en onzin over het verwijderen van bestrijdingsmiddelen op groente en fruit? KLIK HIER

Natuurlijk zijn deze regels niet voor niets in het leven geroepen. En kunnen we diverse zaken ook niet eten, omdat het giftig is voor de mens, of onverteerbaar. Maar in de regel is vrijwel alles eetbaar. Zeker schillen zijn vaak gewoon prima eetbaar. Zelfs de schil van een kiwi kun je gewoon eten!  ( klik hier om daar meer over te lezen ) 

WAAROM SCHILLEN WEL ETEN?

Het heeft echt nogal wat voordelen als je de schillen , wortels en uiteinden gewoon lekker laat zitten. Bij vrijwel alle groente en fruit zitten de meeste vezels, mineralen en vitaminen net onder of in de schil. Ook in de “ wortels” van groente ( stronken en uiteinden)  zitten de meeste voedingswaarden. Je kunt het logisch verklaren, omdat een groente/fruitsoort wordt gevoed via wortels. Hierin zitten dan ook erg veel waardevolle stoffen. Wist je bijvoorbeeld, dat in het blad van de bloemkool de meeste mineralen zitten? Met name calcium. Ook in de dikke stronk, die waarschijnlijk nu vaak in het konijnenhok terechtkomt, zitten erg veel waardevolle vitaminen en mineralen. Natuurlijk erg leuk voor het konijn die er gezonder op wordt, maar een gemiste kans voor je eigen gezondheid. Nog een bijkomend voordeel als je fruit met schil eet: je verstoort de balans niet van het fruit. Als je een sinaasappel afpelt, en uitperst, haal je enkel de fructose ( fruitsuiker) eruit, en gooi je juist de belangrijkste voedingswaarden weg: het vruchtvlees en schil. Dit is gewoon suiker. En drink je met een gezond ogende glas vers geperst sap suikerwater. ( het vocht uit de sinaasappel+ de fructose) Een appel wordt verstoord, zodra je de schil afschilt. Je houdt dan vooral fructose over in het vruchtvlees. Klokhuizen worden weggegooid, terwijl daarin juist de meest voedingswaarden huizen. We knabbelen enkel het vruchtvlees af, en dus vooral suikers. 

WELKE SOORTEN KUNNEN WE NIET MET SCHILLEN ETEN?

We kunnen dus echt vrijwel alles wel met “ huid en haar” opeten. Toch zijn er wat groente en fruitsoorten, waar we wat voorzichtiger mee moeten zijn. Ik zet de bekende soorten op een rij:

GROENTE:

KALEBAS POMPOENEN: dit zijn ook wel sier-pompoenen, die veelal worden verkocht in tuincentra’s. Gelukkig worden ze niet verkocht in supermarkten of andere food-winkels. Sierpompoenen kun je niet eten, ze bevatten wat giftige stofjes voor de mens. Je herkent een kalebas alleen, door hem door te snijden. Ontbreekt het vruchtvlees, dan heb je een kalebas te pakken. Gelukkig kunnen we niet snel in aanraking komen met kalebassen in de supermarkt, waardoor de kans dat je een kalebas te pakken hebt vrijwel nihil is.

PADDENSTOELEN: Ook hier is de kans dat we giftige/niet-eetbare soorten tegenkomen in supermarkten en food-winkels vrijwel nihil. Op internet zijn zeer goede overzichten te vinden van de soorten die giftig zijn. Dit is vooral nuttig voor wildplukkers. Een goed overzicht vind je bijvoorbeeld hier ( Bron: Wikipedia)

AARDAPPELEN: deze meld ik wel onder dit rijtje, maar echt giftig zijn ze niet. Aardappelen kun je gewoon rauw en met schil eten. De kanttekening die hierbij moet worden gemaakt, is dat je goed moet opletten of er geen groene delen in/aan/op een aardappel zit, en er geen scheuten zijn uitgekomen. Deze kunnen de giftige stof solanine bevatten. Daarnaast zijn rauwe aardappelen nogal moeilijk te verteren voor de mens, en kunnen winderigheid veroorzaken. Zoete aardappelen zijn ook prima rauw en met schil eetbaar. Wil je graag rauwe aardappelen eten, snij het dan zo fijn mogelijk of rasp de aardappel en verwerk het door een salade. 

RABARBER BLAD

De stelen van de rabarber zijn niet giftig, maar bevatten wel wat oxaalzuur. In heb blad van de rabarber zit het meeste. Ook hier geldt de kanttekening dat de bladeren wel eetbaar zijn, maar erg rijk zijn aan oxaalzuur. Andere groenten waar we oxaalzuur in terugvinden: peterselie, spinazie, bieten en bessen. Ze zijn gewoon prima eetbaar, maak er alleen geen kilo’s per dag van 😉 

 

NIET RAUW, WEL KORT GEKOOKT

Naast dat er enkele groente en fruitrassen zijn die we niet met schil en al kunnen eten, zijn er ook soorten, die vooraf worden moeten gekookt. Dit kan om verschillende redenen zijn:

– het bevat giftige stoffen, die door een kookpunt compleet worden vernietigd

– ze zijn onverteerbaar voor ons maag/darmstelsel en moeten worden gekookt om het wel goed verteerbaar te maken

– ze worden minder bitter/zuur/ pittig door een kookproces vooraf. 

– vele groentesoorten worden juist gezonder door een kookproces vooraf.Een goed voorbeeld hiervan zijn wortels en tomaten. 

Groenten die we bijvoorbeeld niet rauw kunnen eten zijn o.a:

– aubergines

– peulvruchten

– snij/sperziebonen

– bamboescheuten

– cassave

Er zijn ook vele groentesoorten die door een kort kookproces gezonder worden. Omdat een verhitting de voedingsstoffen beter opneembaar maakt, of beter verteerbaar. Maar ook kunnen juist door een kort kookproces de gezonde voedingswaarden vrijkomen. 

FRUIT

Zoals eerder gezegd zijn er maar weinig fruitsoorten die we niet met huid en haar kunnen opeten. En als er een fruitsoort is die “ giftig” is, gaat het veelal om een pit, of een zaadlijst in het fruit. En uiteraard zijn sommige schillen erg stug, waardoor het geen goed idee is om ze op te eten. Maar over het algemeen zijn ze wel eetbaar. Er zijn net als bij groente wel een aantal vruchten waar mensen met lichamelijke klachten. ziekten of mensen die medicijnen gebruiken, moeten oppassen. Gelukkig worden deze groep mensen daarin goed voorgelicht.  Welke soorten zijn een waarschuwing waard?

STERFRUIT/CARAMBOLA

Deze fruitsoort bevat de stof caramboxine. Dit kan voor nierpatiënten gevaarlijk zijn, en voor mensen die statines slikken. 

DRUIVEN

Ook hiermee moeten mensen die statines slikken oppassen.

KERSENPITTEN + ANDERE PITTEN

Bevatten erg veel cyanide, waarmee het directe gevaren oplevert voor de gezondheid. Niet eten dus. Ook in de pitten van abrikozen, pruimen, perziken en nectarines vinden we deze cyanide. Appel en perenpitten bevatten ook cyanide maar in een zeer kleine dosis. Als je per ongeluk ( of niet) deze pitten doorslikt heeft dat geen schadelijk effect. Zelfs als je veel pitten zou eten. Kapot gekauwde/geplette pitten zijn wel iets schadelijker dan heel gehouden pitten. Iemand die 70 kilogram weegt zou meer dan 100 gram appel/peer pitten moeten eten, eer hij last ondervindt. De marge is dus zeer ruim, en slik je dus wat mee, is dit absoluut niet gevaarlijk. 

GRAPEFRUIT

Mensen die medicatie slikken tegen hoge bloeddruk/cholesterol, kunnen beter geen grapefruit eten. Ook het rasp van de schil niet, of de gedroogde schil. Het kan zorgen voor een zeer versterkende werking van de medicatie, met alle gevolgen van dien. 

Tot slot: wil je de schillen, uiteinden en stronken gaan gebruiken en je bent niet geheel zeker van de veiligheid, neem dan geen enkel risico, en zoek de nodige informatie op om 100% zeker te zijn. 

 

BIOLOGISCH

Een heel erg belangrijk detail: kies altijd liefst voor biologisch, als je schillen ook wilt gaan gebruiken. Lees hier meer over pesticiden. Zeker op citrusfruit vinden we erg veel bestrijdingsmiddelen, zorg er dus voor dat deze altijd biologisch zijn. Dit is in de regel vaak wat duurder, maar erg veel supermarkten en ook biowinkels bieden biologische groente/fruit steeds goedkoper aan. Bovendien gebruik je alles op, wat op lange termijn ook voordeliger is. En je werkt mee aan een beter milieu 😉 

Nog een zeer belangrijk detail: WAS alles zorgvuldig. Er zitten AL-TIJD  vuile resten ( aarde, bacteriën door transport ) aan groente en fruit. Was alles dus goed af en dep droog.

HOE VERWERK JE SCHILLEN/STRONKEN/UITEINDEN?

Wat je zoal kunt doen met al die schillen/stronken en uiteinden die vaak in het konijnenhok of kippenhok of in het ergste geval in de vuilnisbak eindigen is oneindig! Hier wat leuke en lekkere tips! 

UIENSCHILLETJES

Wist je dat uienschillen nog meer antioxidanten bevat dan de ui zelf? En het de bloeddruk verlaagt? Zonde dus, om ze weg te gooien! Bovendien zijn het de perfecte meukvrije kleurstoffen om bijvoorbeeld marsepein mee te kleuren! De schillen van rode uien geven bijvoorbeeld een mooie roze kleur, de witte/gele schillen een zacht gele kleur. Maal de schilletjes fijn in de blender en voeg al draaiende steeds wat warm water toe, tot je een soort papje hebt. Dit kun je als kleurstof gebruiken.

Ui-schilletjes zijn de perfecte smaakmakers! Ze zijn kruidig van smaak. Meng door vermalen uischilletjes allerlei andere lekkere kruiden en specerijen en je hebt je knettergezonde smaakversterker! Uischillen kunnen ook dienen als een heerlijk zoetmiddel ( ter vervanging van suiker) in baksels! Gebruik de schillen van zoete uien, maal deze fijn, en voeg er wat kaneel, vanille en bijvoorbeeld speculaaskruiden aan toe, goed schudden en je hebt een knettergezonde zoetvervanging! 

STRONKEN /BLADEREN VAN GROENTE

Zonde, om het blad van een groente in het konijnenhok te gooien. Het bevat vaak juist de meeste voedingswaarde ! Zo bevatten de blaadjes van een selderij stengel meer mineralen en vitaminen dan de steel zelf, bevatten bloemkoolbladeren extreem veel calcium, en zit er in de stronk van de broccoli meegaven vezels. Gooi deze dus voortaan niet weg of in het konijnenhok, maar verwerk ze lekker zelf! Je kunt van stronken bijvoorbeeld heerlijke geroosterde knabbels maken, door ze te bestrooien met wat keltisch zout, en lekker te roosteren.

De bladeren van de bloemkool kun je in stukjes snijden, bestrooien met wat gesmolten kokosolie en keltisch zout en op 200 graden in de oven bakken in 15 minuten. Je kunt al het “ groente-afval” ook verzamelen en fijn malen in de blender, samen met een banaan of een appel ( in de schil uiteraard) zodat je een knettergezonde smoothie hebt. 

Velen gooien het hart van de ananas weg. Dit gebeurt veelal omdat het knetterhard is, en er wordt beweerd dat het zelfs giftig is. Dit is onzin. Het is echter erg hard waardoor het niet erg goed eetbaar is. Maar je kunt het prima fijn malen en in smoothies verwerken. Zorg er wel voor, dat een ananas altijd RIJP is. Maar anderzijds: onrijpe ananassen zijn vreselijk vies, dus de kans dat je een onrijpe ananas eet is nihil 😉 In het hart van de ananas zitten erg veel vitaminen en mineralen. Eet niet meer dan één kleine ananas per dag. 

De schillen van citrusfruit zijn enorm aromatisch. Ze geven iets daardoor ontzettend veel smaak. De perfecte smaakmaker dus. Ze kunnen ook als kleurstof worden gebruikt als je ze droogt en fijn maalt tot een poeder. Je kunt het gedroogde poeder ook gebruiken als smaakmaker/ ter vervanging voor suiker in toetjes, desserts en baksels. Ik heb altijd een pot poeder op voorraad staan. Het is zeer eenvoudig: laat de schillen goed drogen ( liefst 48 uur) op een warme plaats, bijvoorbeeld op de verwarming. Dit verspreidt meteen een heerlijke frisse geur! Maal de schillen fijn tot poeder in de blender en bewaar het poeder in een goed afgesloten potje op een koele plek uit het zonlicht. Het is ook een geweldige smaakmaker als je het met water vermengt! Steeds even goed schudden voordat je een glas uitschenkt en je hebt een heerlijke drank. 

Hetzelfde foefje kun je ook uitvoeren met de schillen van appels, peren, kiwi’s, perzik en nectarine, enz. Laten drogen, en vermalen tot poeder. Voordeel bij de appelschillen: je kunt het poeder gebruiken als pectine ( geleermiddel in jam) en als extra vezel in je voeding! In en nét onder de schil van een appel zitten de meeste vezels! Appel-schilpoeder werkt tevens als versteviger ( ter vervanging voor gluten) in baksels. 

Avocadopitten worden, hoe mooi ze ook zijn, gewoon weggegooid. Niet meer doen! Lees hier waarom je ze voortaan moet bewaren! 

Resumerend: 

Gooi voortaan NIETS meer weg , tenzij het giftig en/of echt oneetbaar is. Twijfel je, neem geen risico en laat je goed informeren voordat je iets verder verwerkt. Pas op als:

– je medicatie slikt

– je zeer overgevoelig bent

– je bepaalde allergieën/intoleranties hebt

Gooi jij veel weg? Laat je reactie hieronder achter!