Sojamelk – suikermelk! ??

Het bestaat al jaren, en was tot voor kort vooral bekend als vervanger voor koemelk, bedoeld voor volwassenen en kinderen met een allergie of intolerantie voor koemelk/lactose: sojamelk of ook wel soyamelk. Het woord ” sojamelk” mag de producent echter niet gebruiken op hun verpakkingen, dit omdat het wettelijk verboden is. We lezen daarom altijd ” soja/soyadrink” op verpakkingen. Tot voor kort was sojamelk dus vooral bekend voor mensen met allergieën en vegetariërs. Maar mede dankzij de gezonde trends ( waaronder koemelk mijden uit onze voeding) is sojadrink hip and happening geworden, en puilen de schappen in de winkels inmiddels uit. Anno 2020 is sojamelk ondanks de vele andere soorten plantaardige melk-achtige vervangers nog steeds de meest gedronken en meest verkochte variant. Wat is sojamelk nu precies? En is het echt wel zo gezond? 

Wat is sojamelk?

Allereerst  een kort lesje over wat sojamelk nu precies is. Uiteraard wordt deze melk zoals de naam al verklapt gemaakt van sojabonen. Dit wordt vrijwel altijd gedaan door de sojabonen te weken,en te vermalen met water. Dit mengsel wordt gezeefd, en de vloeistof die overblijft is de sojamelk. In Azië, waar sojamelk een gebruikelijke drank is, wordt de sojabonen-smaak goed geaccepteerd, maar Westerlingen vinden deze sterke bonen smaak minder lekker. Door andere productietechnieken wordt sojamelk voor de Westerse landen aangepast, zodat de bonensmaak sterk verminderd tot helemaal verwijderd is. Als je naar Azië afreist en daar sojamelk drinkt, smaakt deze dus totaal anders dan de soorten die wij hier kunnen kopen. Wat belangrijk is bij productie voor Westerse sojamelk, is dat de sojabonen eerst worden verhit voordat deze worden gemalen. Dit vernietigt de enzymen in de bonen die de sterke bonensmaak veroorzaken. Er zijn ook producenten die sojamelk maken met geïsoleerde soja eiwitten, die vervolgens worden vermengd met olie, water, suiker en stabilisatoren om een melkachtige substantie te verkrijgen. Dit is de variant die we meest tegenkomen in de winkel, omdat dit tevens de meest goedkoopste manier betreft om sojamelk te produceren.

Gezond?

Betreft gezondheidsvoordelen ligt het met sojamelk nogal genuanceerd. Als we gaan kijken naar de voedingswaarde, ligt sojamelk vrij dichtbij gewone koemelk. Echter: aan de sojamelk-varianten die wij kunnen kopen worden extra vitaminen toegevoegd. Van nature bevat sojamelk ongeveer dezelfde hoeveelheid, maar niet-identieke proteïnen als koemelk. Sojamelk bevat verder weinig van nature aanwezige verteerbare calcium. Om dit aan te vullen wordt er ook calcium toegevoegd ( synthetisch) die wel verteerbaar is voor de mens. Sojamelk bevat weinig verzadigde vetten, waar koemelk wel weer aardig wat van bezit en in dat opzicht is sojamelk gunstiger voor het cholesterol-gehalte. Sojamelk bevat verder geen lactose.

Er zijn echter ook erg veel negatieve kreten te horen over sojamelk. De meningen zijn sterk verdeeld over de gezonde of juist ongezonde eigenschappen. De ongezonde eigenschappen die al erg lang bekend zijn, zijn o.a dat de ruime aanwezigheid van proteïne voor mensen met jicht of hoge purine ongunstig uitpakt. Ook moeten diabetespatiënten oppassen met het consumeren van sojamelk, daarover later meer. Maar vooral worden er erg veel negatieve effecten toegeschreven aan de aanwezigheid van saponines, haemagglutinine ( lectine) fytinezuur, aluminium ,en fyto-oestrogeen. Alhoewel vele onderzoeken nog niet echt hebben uitgewezen dat deze stoffen werkelijk zo ongezond zijn, worden deze ongunstige effecten steeds meer en meer benadrukt. Een groot nadeel bij het gebruik van sojamelk wordt genoemd dat zij een groot aantal stoffen bevat die de werking van enzymen als bijvoorbeeld trypsine blokkeren, een stof die juist een zeer belangrijke schakel is bij het opnemen van eiwitten. Nogal tegenstrijdig, als je je bedenkt dat sojamelk juist wordt geadviseerd om zo aan eiwitten te komen. Wat zijn nog meer bezwaren ? Een kort overzicht:

Haemagglutinine (lectine)

Fyto-haemagglutinine is een lectine die werkt als verdedigingsstof van de sojaboon. Het kan zorgen voor samenklontering van rode bloedcellen, waardoor deze veel minder goed in staat zijn om zuurstof te vervoeren. Bovendien kan het de darmen veel moeilijker maken om bouwstoffen uit de voeding op te nemen waardoor tekorten kunnen opstaan aan vitamine A,D, E en B12.

Fytinezuur/fytaatzuur

Soja is zeer rijk aan fytinezuur. Fytinezuur kan de opname blokkeren van bepaalde mineralen waaronder zink, ijzer, calcium en magnesium. Met name zink kan geblokkeerd worden, omdat het ermee samenklontert. Omdat zink al zeer weinig aanwezig is in onze voeding kan dit snel leiden tot tekorten. Ook kan het de ontwikkeling van de hersenen belemmeren en geen goede bescherming meer bieden tegen het ontwikkelen van diabetes. Wat ook hier weer zo tegenstrijdig is, omdat het drinken van sojamelk juist wordt aangeraden te drinken ter verlaging van de insulinerespons.

Saponines

Saponines zijn verdedigingsstoffen van planten om bijvoorbeeld te voorkomen dat ze worden opgegeten of beschadigd. In combinatie met water worden saponines zeepvormend en het geeft planten een zeer bittere smaak. De saponines in soja kunnen ervoor zorgen dat de darmwand meer doorlatend wordt waardoor stoffen kunnen worden opgenomen die normaal niet worden opgenomen. Dit kunnen stoffen zijn die bijvoorbeeld een allergische reactie uit kunnen lokken op zowel voeding als cellen. Dit laatste kan een begin zijn van een auto-immuunziekte.

Fyto-oestrogeen

In sojabonen zitten fyto-oestrogenen, dit zijn stoffen die lijken op onze eigen oestrogenen en hierom ook dezelfde werking hebben.Voor mensen in de overgang kan dit gunstig zijn, maar voor de rest van de bevolking kan dit juist problematisch zijn. Mannen kunnen bijvoorbeeld een teveel aan oestrogenen binnen krijgen met alle gevolgen van dien. Zo is meest bekende argument dat mannen onvruchtbaar kunnen raken, en bij vrouwen kan het de menstruatie-cyclus totaal in de war brengen. Maar ook voor kinderen is het niet erg gezond. Opgroeiende kinderen zijn niet gebaat met zoveel extra oestrogenen. Jonge kinderen nemen de isoflavonen in vergelijking met oudere mensen veel beter op. De sterkere opname kan worden vergeleken met de inname van vijf anticonceptiepillen per dag. Langere termijn-gevolgen zijn tot nu toe onbekend, maar diverse dierproeven hebben wel uitgewezen dat een hoge dosis van deze stof degelijke gevolgen heeft voor mannelijke geslachtsorganen en de mogelijke onvruchtbaarheid bij mannen. Bij meisjes kan een teveel mogelijk leiden tot een vroegtijdige puberteit en bij jongens juist een verlate.

Aluminium

De grondstof voor producten als tofu wordt verkregen door eerst via een alkalineoplossing alle vezels uit sojabonen te verwijderen waarna het sojaextract via een zuur uit de oplossing wordt gehaald. Om de effecten van het zuur te neutraliseren wordt het sojaextract opnieuw met alkaline behandeld. Dit gebeurt in grote aluminiumtanks waardoor er een hoge concentratie aluminium in het sojaextract terechtkomt. Dit kan uiteraard zeer schadelijk zijn voor de gezondheid. Omdat sojamelk 100 x zoveel meer aluminium aantrekt dan gewone koemelk bevat het ook zoveel meer.

Zoals je kunt lezen, zijn er nogal wat tegens. Net als met alles het geval is,moet je voor alle zekerheid ook niet overdrijven met sojamelk. Overal waar té voor staat is immers niet gezond.Ook is niet ieder mens gelijk, wat ervoor zorgt dat de voor en nadelen van sojamelk per persoon sterk kunnen verschillen.

Biologisch, gefermenteerd, GMO vrij

Soja heeft een erg gezonde reputatie, en het is dan ook veelal om deze reden waarom veel mensen kiezen voor sojaproducten. Echter is niet alles zo zwart-wit, en moeten we soja onderverdelen in twee categorieën:

Ongefermenteerde soja: dit is soja die, voordat het verder wordt verwerkt, niet is gefermenteerd. Enkele voorbeelden van producten die zijn gemaakt met deze ongefermenteerde soja is sojamelk, maar ook tofoe/tahoe.” zuivel” producten als sojayoghurt, toetjes, pudding, drink en sojaslagroom, sojamargarine, soja babyvoeding, soja burgers/worstjes, sojapoeder, sojadessert, en tal van vleesvervangers op basis van soja.

  • Gefermenteerde soja: dit is soja die voordat het verder wordt bewerkt, wordt gefermenteerd. Dit gistingsproces verandert smaak, samenstelling en structuur. Enkele voorbeelden van gefermenteerde sojaproducten zijn: tempeh, miso, sojasaus, natte en tamari.

In landen als China, Japan, Korea, Indonesië en Taiwan wordt soja erg veel gegeten, en wordt soja als grote held aangeprezen wat maakt dat de bevolking in deze landen meest gezond zijn. Het gaat hier echter wel om gefermenteerde soja. Statistieken tonen dat een gemiddelde Aziaat circa 10-90 gram sojahoudende producten per dag consumeert wat ongeveer overeenkomt met een flinke eetlepel sojasaus of een kom misosoep. In bovengenoemde landen wordt soja vaak nog zelf gefermenteerd. Vrijwel alle producten, vooral die we in supermarkten kunnen kopen, zijn ongefermenteerd, en bovendien ook vrijwel altijd genetisch gemanipuleerd. Wat de mogelijke gevolgen daarvan kunnen zijn op ons welzijn en ook het milieu is nog onduidelijk, wel gaat het uiteraard om manipulatie. Iets waar je beter niet voor kunt kiezen. Er bestaan sojamelk varianten die biologisch zijn, vrij van GM en ook gefermenteerd. Deze vind je in sommige biowinkels, en heel soms kom je ze ook tegen in de supermarkt.  Je kunt uiteraard ook zelf sojamelk maken van gefermenteerde biologische sojabrokken, die tevens verkrijgbaar zijn in de biowinkel. Het is overigens een fabel, dat sojamelk alle nadelen verliest zodra het wordt verhit, gebakken of verwerkt in warme gerechten. Dit verandert niets aan de samenstelling van ongefermenteerde sojamelk.

Suikerdrank?

Alhoewel de opkomst sterker wordt van ongezoete sojamelk, blijven vrijwel alle varianten zeer rijk aan suiker. Dit realiseren zich niet veel mensen, mede omdat sojamelk én wordt geassocieerd met gezond en plantaardig, én als melk, waar we ook niet indirect suiker aan linken De meeste varianten bestaan uit sojabonen en water en suiker, met daaraan tal van additieven om de boel tot een meest lijkende melk te verkrijgen. Je tikt per glas (250 ml) al snel bijna 10 gram suiker naar binnen! Ook ongezoet blijven overigens de vele nadelige effecten effectief bij al deze ongefermenteerde rommel. Producenten liften op dit moment vreselijk mee in de gezonde trend ( koemelk/lactosevrij) en bedenken tal van nieuwe producten met soja. Onthou dat het hier vrijwel altijd gaat om ongefermenteerd, niet-biologisch en genetisch gemanipuleerd.

De meeste ongezoete sojadranken bestaan uit water waaraan gemiddeld zo’n 6-8 gram gepelde sojabonen ( pulp) wordt toegevoegd en verwerkt. We kunnen vaak aflezen, dat er geen suikers aan zijn toegevoegd, maar komen in de meeste samenstellingen wel alias suikers tegen zoals maltodextrine…….Hoe zit dat? Maltodextrine valt onder de zogeheten hoogwaardige koolhydraten. Het geeft een vrij zoete smaak, en bestaat uit complexe glucose-polymeren. Maltodextrine is op dezelfde manier opgebouwd als zetmeel. Het bevat echter veel minder glucose-deeltjes per polymeer, wat ervoor zorgt dat maltodextrine veel sneller door het lichaam kan worden opgenomen.Tijdens het spijsverteringsproces wordt maltodextrine opgesplitst in eenvoudige glucose-moleculen zodat ze snel kunnen worden opgenomen in het lichaam. Maltodextrine wordt veelal gemaakt uit maïs en aardappelen, maar kan ook worden gemaakt uit granen. Deze variant kan gluten bevatten, wat voor Coeliakie-patiënten ongunstig kan uitpakken. Een verzadigde oplossing van maltodextrine in water noemen we glucosestroop. Maltodextrine wordt erg veel gebruikt in de voedingsindustrie, niet alleen als zoetmiddel, maar ook als vet-vervanger, textuur-verbeteraar en om een product zeer goedkoop op te vullen. Een goed voorbeeld zijn de vele ” supermarkt-stevia” producten. Maltodextrine wordt erg vaak gebruikt om de bittere smaak van stevia te maskeren. Maar vooral: dit vullen verlaagt de kosten voor de fabrikant. Bovendien is het een perfecte schuil-suiker om te gebruiken in ingrediënten-tabellen.Voor de industriële productie van maltodexrine wordt zetmeel-hydrolyse verkregen via een oplossing met enzymen. Wanneer de juiste graad is bereikt, worden enzymen geneutraliseerd door middel van de toevoeging van sulfieten aan de oplossing. Dit wordt vervolgens gezuiverd en wat overblijft is enkel maltodextrine. De opbouw van maltodextrine is als volgt:

  • 2% vrije glucose
  • 7% maltose ( twee gekoppelde glucose-moleculen)
  • 91% langere ketens van glucose

Hoewel maltodextrine gewoon een suiker is, is de smaak vooral mild en neutraal. Dit maakt het ook ideaal voor de voedingsindustrie om te verwerken. Het lost zeer gemakkelijk op in water het absorbeert grote hoeveelheden olie, en is licht verteerbaar . Ook wordt maltodextrine onder andere samenstellingen worden gebruikt als inkapsel en/of zwelmiddel.  Maltodextrine wordt in naam ook vaak gebruikt als maskeer-naam voor de smaakversterker E 621. Maltodextrine heeft evengoed veel invloed op de bloedsuikerspiegel. Met een zoetkracht/waarde van rond de 135 moge dit duidelijk zijn dat het de bloedsuikerspiegel zeer snel en zeer hoog laat stijgen.Resumerend: omdat maltodextrine uit natuurlijke bronnen wordt gemaakt, valt het niet onder een suiker. Maar het bevat wel degelijk suikers.

Alhoewel het, vermengd in vloeibare substanties als water ( het hoofdbestanddeel van plantaardige melk-achtige dranken ) zeer weinig suikers levert, levert het wel degelijk suikers, afhankelijk van de hoeveelheden die worden gebruikt kan dit best aardig oplopen. Wat het knap lastig maakt is dat de merken onderling sterk in hun samenstellingen ( ongezoete sojadranken ) kunnen verschillen. Zo gebruikt MILBONA, het huismerk van supermarkt keten LIDL, wel maltodextrine en verschuilt het suikergehalte van 1,2 gram per 200 ml ( gemiddeld glas ) onder ” van nature aanwezige suikers”. Dit kan zich voordoen in de sojabonen, maar ook in de vorm van maltodextrine. Wettelijk gezien kleuren ze binnen de lijntjes omdat zowel maltodextrine als sojabonen van natuurlijke komaf is. Maar sojabonen zijn van nature nooit zo vreselijk zoet. Dit kun je goed vergelijken met andere sojadranken waaraan geen suikers zijn toegevoegd. ALPRO gebruikt bijvoorbeeld helemaal geen maltodextrine in hun ongezoete sojadrank, wat je meteen kunt zien in de gemiddelde voedingswaarden. 200 ml van deze ongezoete Alpro sojadrank bevat helemaal geen suiker, terwijl er MEER sojabonen zijn gebruikt ( 8,7% t.o.v de 6,9% in de ” ongezoete” sojadrank van de Lidl ) Wat je hier ziet is een knap staaltje “ onder-het-kleed-suikers-toevoegen”. Het is wettelijk allemaal gewoon toegestaan. Het is daarom heel goed opletten geblazen voor de consument. Wil je echt ongezoete sojadrank, kijk dan goed naar de ingrediënten tabellen + de gemiddelde voedingswaarden.

Zegt een merk, biologisch of prijs iets over de kwaliteit?

We kunnen anno 2020 ontzettend veel verschillende soorten sojadranken kopen. En allang niet meer alleen in biologische winkels, supermarkten hebben inmiddels een half gangpad gevuld met talloze soorten plantaardige melk-achtige dranken. Dat dit voornamelijk onzin is en duur betaalde marketing, lees je, DOOR HIER TE KLIKKEN. Sojamelk kun je zelf makkelijk maken van sojabrokken. Maar velen blijven dit een brug te ver vinden en kiezen liever voor kant en klaar.  De boycot van koemelk daarbij opgeteld, en het is niet zo vreemd te noemen dat de voedsel en levensmiddelen industrie hier geweldige omzet mee draait. De merken struikelen inmiddels over elkaar heen. Ook is ” biologisch” door gedrongen in de wereld van melk-achtige plantaardige drankjes waardoor we zowat iedere soort ook in een biologische variant kunnen kopen, twee keer zoveel duurder dan niet biologisch. Is dit zinvol? Ja en nee….. Biologisch zegt namelijk helemaal NIETS over de ingrediënten zelf, die zijn gebruikt. Het zegt alleen, dat de gebruikte ingrediënten biologisch geteeld zijn, maar rietsuiker blijft bijvoorbeeld ook gewoon suiker met dezelfde voedingswaarden als gewone sucrose ( kristalsuiker ) Zeezout is hetzelfde als industrieel ( keuken ) zout. En tenzij een merk / fabrikant onwijs veel durft te investeren in 100% natuurlijke vitaminen en mineralen worden er in regel synthetische vitaminen en mineralen toegevoegd. Qua voedingswaarden ontlopen biologische en niet-biologische varianten elkaar niet tot nauwelijks. Dit geldt niet alleen voor sojadrank, maar voor talloze andere voedingsmiddelen / producten. Wel heeft biologisch invloed op de teelt, en de genetische manipulatie. In de meeste gevallen worden er in biologische alternatieven GMO-vrije sojabonen gebruikt, al is dat niet in alle gevallen zo.

De volgende vraag is of de verkoopprijs en een bepaald merk iets zegt over de kwaliteit. Ook hier moeten we er genuanceerder naar kijken. Sommige fabrikanten, in de meeste gevallen kleinere ondernemingen, doen ECHT hun best om een voedzame sojadrank op de markt te zetten die bijvoorbeeld bestaat uit meer dan 10-15% biologische sojabonen, en waaraan verder geen hulpstoffen aan worden toegevoegd. Heel soms kun je wel eens een merk tegenkomen ( in een biowinkel) die zelfs werkt met gefermenteerde sojabonen. Maar helaas gaat het meestal om uitzonderingen. Het grootste gros wordt massaal geproduceerd en wereldwijd verkocht. Om winst te maken, kun je niet verwachten, dat er bijvoorbeeld wordt gewerkt met gefermenteerde sojabonen, of dat het allemaal zo meukvrij gaat. Daarom valt er geen peil te trekken op een prijs. Ook de duurdere merken niet, al zou je dit wel sneller denken. Waar je echt heel erg goed op moet letten, is niet een verkoopprijs maar:

  • …de ingrediënten. Een ingrediënten lijst voor sojadrank moet niet lang zijn, en niet bestaan uit talloze hulpstoffen
  • …dat er aan de drank geen stiekeme ( alias ) suikers zijn toegevoegd als maltodextrine
  • …de gemiddelde voedingswaarden. Ongezoete sojadrank bevat 0 gram suikers per 100 ml, of, indien er vrij veel sojabonen zijn gebruikt, een natuurlijk-aanwezige suiker. Dit komt echter nooit hoger uit dan een gram per 100 ml. 
  • …of er meer dan 10-15% ( gepelde ) sojabonen zijn gebruikt, alles daaronder heeft een sterk verminderde voedingswaarde, en spreek je van ” veredeld water 
  • …naar de afkomst. Waar komt de sojamelk vandaan? Waar wordt het geproduceerd? Zijn er contactgegevens beschikbaar?

WELKE DAN?

Het maakt in feite dus niets uit, of je een pak sojadrank koopt in een speciaalzaak of supermarkt, wel belangrijk is dat je goed oplet. Voordat mijn mailbox vol stroomt met de vraag ” maar WELKE is dan goed?” wil ik zeggen dat je daar zelf goed naar moet kijken. Het is voor mij oneindig veel werk om ieder merk na te lopen of deze nu wel of niet goed is samengesteld, daarom heb ik hierboven zo uitgebreid en begrijpelijk mogelijk geprobeerd uit te leggen waar je goed op moet letten. Dit moet het voor jou gemakkelijk maken om een juiste keuze te maken. Wil je echt gaan voor meukvrij? Maak het dan zelf. Dit maak je zeer eenvoudig met maar zo’n 30 gram sojabrokken op een liter water. Laat 30 gram sojabrokken in 500 ml water weken. Gooi dit samen met nog eens 500 ml water in de blender en maal tot een homogene massa. Zeef de massa met een fijne zeef, of knijp uit in een kaas / melk / hydrofiele doek.Je kunt dit net zo bewaren als kant-en-klare sojadrank.

 

20 Reacties op “Sojamelk – suikermelk! ??

  1. Jammer inderdaad dat overal suiker aan toe wordt gevoegd.. Alpro Soya doet dat ook aan veel soorten plantaardige melk.. Ik neem meestal provamel Rijstmelk! Zit gelukkig geen suiker in! 🙂

  2. Beste Monique, weet je of de dranken van Provamel soja bevatten? Ik drink de rijst kokos drink en in de omschrijving staat: heerlijke, biologische rijst-soya drink, maar bij de ingrediënten vind ik vervolgens geen soja!

    • Dag Guusje, helaas ben ik niet bekend met de ingrediënten van Provomel. Je kunt de website bezoeken van provamel om meer info te verkrijgen over de ingrediënten en je kunt naar hun klantenservice bellen voor meer duidelijkheid. Zodra ik tijd heb, zal ik er ook eens mijn licht op laten schijnen. Warme groet!

  3. Hallo Monique, Hoe zit het dan met gemodificeerde soja, is dit nu wel of niet goed voor ons. En hoe kan ik dat zien>
    groetjes.

    • Gemodificeerd is veranderd, wat wil zeggen dat er flink wat knutselwerk aan te pas komt om de gemodificeerde massa te verkrijgen. ( genetisch) modificatie gebeurt bij ontzettend veel voedingsmiddelen. GG soja is soja waarvan het genetisch materiaal is gewijzigd door gebruik te maken van genetische technologie. Dit maakt soja resistent tegen vele bestrijdingsmiddelen zodat ze besproeid kunnen worden met herbiciden. Dit voorkomt dat de soja zelf bezwijkt aan de bestrijdingsmiddelen. Deze GG soja wordt ook wel ” Roundup ready soy” genoemd en komt vrijwel altijd voor in alle sojaproducten die er op de markt zijn. Geschat wordt zelfs dat zeker 75% van alle sojaproducties over de wereld bestaat uit GG soja. Wil je graag natuurlijk en gezond, dan is kunstmatig bewerkte soja nooit een goed idee. De biowinkel biedt de beste papieren, maar ook daar is het verpakkingen lezen. Succes en warme groet!

  4. Beste Monique,

    Is het gebruik van amandelmelk of rijstmelk een goed en gezond alternatief?

    Groetjes, Cathelijne.

  5. 3 maanden lang sojamelk gebruikt in mijn havermout. Resultaat : continue diarree,buikkrampen en winderigheid. Nu weer over op gewone melk. Zal de havermelk eens gaan proberen, maar voor mij geen sojamelk meer.

    • Hallo allemaal,
      Ik was hier al een tijd mee bezig want ik wil ongezoet biologisch. Is er niet bij Alpro. Wel ongezoet amandel. Heb hier zelfs een mail over gestuurd naar Alpro. Ze konden me niet helpen, ik zal het met de gewone soja moeten doen zeiden ze. Ze waren al n stuk gezakt in de suikertoevoeging maar ik vind het nog steeds mierzoet dus eet ik t steeds minder.
      Maar ik ben sowieso van de variatie. Ik gebruik t alleen om mijn havermout te maken dus de hoeveelheid per dag valt dan ook wel weer mee. Ik eist al wel van de foto oestrogenen maar zit in de overgang dus dat was dan weer n meevaller om te lezen. M vr Gr. Ingrid

  6. Goed stuk Monique! In vele soya drankjes worden inderdaad nog veel suikers toegevoegd en niet alleen in soyamelk, maar ook in rijstmelk en amandelmelk! Het blijft toch altijd het belangrijkste om de ingredientenlijsten te blijven checken.

  7. Alles met mate! Zo ook Sojamelk /drink! Ik gebruik al wat jaren soja drink ongezoet, niet lekker en ook niet helemaal vrij van suiker vervangers, maar voor mij beter dan gewone melk omdat ik daar juist niet tegen kan. Ook gebruik ik soja yoghurt. Ik ben dol op yoghurt maar mijn lichaam verdraagt niets van gewone zuivel producten, dus de soja yoghurt is voor mij een uitkomst! Ook weer jammer dat er suiker in zit, daarom gebruik ik het niet dagelijks. Mijn HB is 9.1 dus geen tekorten!!

    Er worden tegenwoordig heel veel onderzoeken gedaan, vaak niet wetenschappelijk bewezen dus laat iedereen zijn eigen verstand gebruiken en neem niet alles klakkeloos aan! Ieder lichaam werkt anders en reageert anders op voeding! Luister vooral wat jou lichaam aangeeft en nodig heeft!

    Vriendelijke groet, Bianca (Voedingsdeskundige / Gewichtsconsulent )

  8. Dag monique, ik gebruik al enkele jaren de rijstmelk met hazelnoot van LIMA.
    Ingrediënten : water,rijst, 16% hazelnoten, 1,7% koudgeperste zonnebloemolie, gerst, zeezout.
    Bevat natuurlijke suikers van de rijstfermentatie.
    Is dit OK, Dankjewel.

    • Dag Monique,
      Dat ligt aan de voedingswaarden. Om hoeveel suikers gaat het? En verzadigde vetzuren?

  9. Beste Monique,

    Weet je waar je gefermenteerde soja melk kan kopen? of welk merk ? dank alvast 🙂

    • Is heel lastig. Sommige biowinkels verkopen het maar deze zijn echt op een hand te tellen.

  10. Hoi Monique, allereerst heel veel sterkte met je moeder de komende tijd. Ik wil even iets toevoegen aan het rijtje waarschuwingen voor wie Sojamelk producten niet geschikt zijn, dat zijn mensen die schildklier preparaten gebruiken. Soja gaat niet goed samen met deze medicijnen. Het kan wel tot meer dan 4 uur inwerken op de ingenomen medicatie. Dus niet op de Schildklier zelf. Aangezien niemand mij dat ooit verteld heeft ook niet de internist in het ziekenhuis maar wel de Natuurgeneeskundige arts voel ik mij zoveel beter nu ik alle soja produkten achterwege laat. Slik deze medicijnen al sinds mijn geboorte en dat is 70 jaar geleden en dat je daar op je 62e nog achterkomt. Misschien kun je dit eens gebruiken in een van je nieuwsbrieven.

  11. Beste Monique,

    In november 2017 is er al een artikel verschenen van David Wolfe over soja producten, voor mij de reden om ook maar iets te maken willen hebben met dat boontje.
    Ik begrijp ook totaal niet waarom het zo populair is.
    Heb weer genoten van je blog
    Vele frisse dagen gewenst
    Wil

  12. Beste Monique,

    In november 2017 is er al een artikel verschenen van David Wolfe over soja producten, voor mij de reden om ook maar iets te maken willen hebben met dat boontje.
    Ik begrijp ook totaal niet waarom het zo populair is.
    Heb weer genoten van je blog
    Vele frisse dagen gewenst
    Wil

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *