Een kritische kijk op gezonde sukervervangers…zijn ze echt zoveel gezonder?

Het woord “ suiker” vandaag de dag uitspreken lijkt op vloeken in de kerk. Enerzijds is dat een erg fijne ontwikkeling, want het betekent dat we met zijn allen ons wel een stuk bewuster ( zijn) geworden van de schadelijke effecten van suiker op onze gezondheid. Anderzijds raakt de markt op dit moment oververzadigd met zogenaamde gezonde suikervervangers. Laat ik beginnen te vertellen dat deze vervangers al-tijd een betere keuze zijn op gewone geraffineerde tafelsuiker ( sucrose) De meesten bevatten namelijk nog iets van vezel en mineralen en vitaminen. Maar waar vooral niet op blind gestaard moet worden is dat ook deze vervangers uit suiker bestaan en sommigen nét zo schadelijk in gebruik kunnen zijn als sucrose. Ik leg in dit artikel uit waarom, en hoeveel suikers de meest bekende gezonde suikervervangers bevatten.

SUIKER = SUIKER

Over suiker en suikervervangers heb ik inmiddels talloze artikelen geschreven. Onder dit artikel zal ik zoveel mogelijk linkjes plaatsen zodat je deze op je gemak na kunt lezen. In deze artikelen probeer ik vooral uit te leggen, dat de zogenaamde suikervervangers niet per definitie gezonder zijn dan gewone sucrose. De meesten bestaan namelijk ook gewoon uit….suikers. Een dadel bevat bijvoorbeeld vezels, en mineralen, maar ook 6 gram suiker per dadel. Om te profiteren van de vezels en mineralen zou je flink wat dadels moeten eten, daarmee eet je ook meteen een flinke lading suiker mee. Kokosbloesemsuiker is ook zo’n typische gezonde suikervervanger waar iedereen lyrisch over is dankzij de gezonde verhalen op internet. Maar zo zwart/wit ligt dat niet. Kokosbloesemsuiker is danwel niet geraffineerd in de meeste gevallen ( want ook daar moet je op letten bij het inkopen!) maar bevat behoorlijk wat suikers. Die gewoon exact hetzelfde doen in ons lichaam als gewone suiker. Daarnaast wordt vergeten dat kokosbloesemsuiker, net als andere gezonde suikervervangers, een zeer slechte invloed kunnen hebben op ons gebit. Het is net zo ongezond voor ons gebit als gewone sucrose in de meeste gevallen, zeker plakkerige en vloeibare alternatieven als dadels/dadelstroop, rijststroop, honing en agave. 

In de media worden al deze gezonde suikervervangers gretig gebruikt. Ik schreef hier eerder een verhelderend artikel over. Dankzij food bloggers, gezondheidsgoeroe’s en het gigantische aanbod op de markt zijn de gezonde suikervervangers extreem populair. Omdat ze ook zeer toegankelijk zijn geworden voor het grote publiek ( supermarkten en discounters) is de verkoop enorm gestegen. Je zou dan kunnen hopen, dat de verkoop van sucrose ( de pakken suiker) is gedaald, maar helaas…..we blijven ook gewone suiker kopen. In dat daglicht gezet kunnen we niet echt spreken van een succesje, maar van een bepaalde doelgroep die bewuster met hun voeding omspringen. 

HANG NAAR SUIKER

Veel mensen proberen de vele suikervervangers uit, in de hoop dat het sprookje klopt. Want hoe fantastisch zou dat zijn? een suiker wat gezond en goed is voor je? De meest populaire gezonde suikervervangers zijn dan ook de soorten waar het meeste suiker in zit, zoals agave, dadels, honing en kokosbloesemsuiker en palmsuiker. Hieronder ga ik de meest populaire gezonde suikervervangers bespreken op hun suikergehaltes. En of ze werkelijk zoveel gezonder zijn dan gewone sucrose. 

IMG_0355

KOKOSBLOESEM EN PALMSUIKER

Ik begin met de grootste suikerbom: kokosbloesemsuiker en palmsuiker. Veel mensen kiezen deze soorten omdat er erg veel goeds over wordt geschreven, de suiker bekend staat als on-geraffineerd, maar vooral, het smaakt ontzettend lekker. Het heeft vrijwel één zelfde zoetkracht als gewone tafelsuiker. Lees alles over kokosbloesemsuiker, door hier te klikken.

IMG_0356 

Dat het een vrijwel identieke suiker-smaak heeft is niet vreemd. Kokosbloesemsuiker bestaat voor zo’n 90-95% uit sucrose, glucose en fructose. Ja, klopt, gewoon keihard suiker. Er wordt ontzettend vaak beweerd en geschreven over de gezonde eigenschappen. Deze zouden de suiker gezond maken, zoals geen raffinage, en de minimale aanwezigheid van enkele mineralen. Het gaat hier om een minimale aanwezigheid, wat betekent, dat je heel wat kokosbloesemsuiker moet eten, wil je profiteren van deze mineralen. Ook gaat het verhaal, dat dankzij deze mineralen de suikers minder snel in je bloedbaan wordt opgenomen, waardoor er veel minder kans is op een bloedsuikerspiegel-schommeling. Dat is een fabel, omdat er zo weinig mineralen aanwezig zijn dat je echt grammen tegelijk weg zou moeten eten om daar gebruik van te kunnen maken. Per 100 gram bevat kokosbloesemsuiker rond de 95-98% koolhydraten, waarvan alles uit suikers bestaat. Per 100 gram zit er bijvoorbeeld maar zo’n 0,5 gram vezels in, en gemiddeld 0,4 mg natrium. Alles komt neer op een vergelijkbare voedingswaarde als gewone tafelsuiker. Het enige gezonde voordeel is dat het niet is geraffineerd. Maar daar kan je lichaam verder niets mee. Kokosbloesemsuiker en palmsuiker zijn dus qua raffinage een betere keuze, maar komt het neer op suikers, ben je niet gezonder bezig.

IMG_0109

HONING

Honing heeft een erg gezond imago. Dit is te danken aan de eeuwenoude positieve verhalen over honing. In die zin klopt het, dat honing gezonde eigenschappen heeft. Wat doet honing precies in ons lichaam? Honing bestaat voor circa 80% uit suikers. Daarnaast bezit het circa 3% aan enzymen, denk aan stuifmeel enz. De overige 17% is water. Honing valt onder de enkelvoudige koolhydraten. Dit soort wordt razendsnel door het lichaam opgenomen ( snelle koolhydraten) Dit kan erg grote schommelingen veroorzaken in de bloedsuikerspiegel. Zeker voor diabetes patiënten is dat best gevaarlijk. Maar ook mensen zonder diabetes kunnen zich daar erg naar en akelig door gaan voelen. Zeker de gangbare soorten honing, dus de soorten die zijn verhit, waar mogelijk ook nog extra suiker ( meer snelle koolhydraten)  aan zijn toegevoegd kunnen voor erg veel narigheid zorgen. Daarnaast bevat deze honing vrijwel niets meer aan vitaminen en mineralen, en gaat het imago van gezond ook niet op . Honing bestaat, net als sucrose, ook uit glucose en fructose. Gemiddeld bevat honing 38% fructose, 31% glucose, en 10% andere suikers, waaronder sacharose en maltose. Naast de 17% water bevat circa 4% begeleidende waardevolle stoffen zoals enzymen, zuren, hormonen, vitaminen waterstofperoxide, bacterieremmers, en mineralen als fosfor, koper, ijzer en mangaan. Honing heeft een soortelijke massa ( dichtheid)  van 1,36 g/ml. Elk honingsoort, dus ook manuka honing, of bloemenhoning, gaat uiteindelijk kristalliseren. De snelheid is afhankelijk van de hoeveelheden ( druiven) suikers in de honing. Deze ligt bij iedere honingsoort weer anders. Een voorbeeld: koolzaadhoning bevat veel druivensuiker. Dit wordt snel vast. Acaciahoning bevat weer erg veel fructose. Dit blijft langer vloeibaar. Ook kristalliseert het ene honingsoort in grove kristallen, het ander in fijne kristallen. Honing heeft in de bijenkasten een temperatuur van ongeveer 35 graden.. Wordt de honing boven de 40-45 graden verhit, verliest de honig AL ZIJN positieve toegeschreven kenmerken, zoals de enzymen. Wat er overblijft, is …suiker in een potje. Niets meer of minder. Meer lezen? Klik hier.

 IMG_0340

MACA

Dankzij de betere toegankelijkheid is maca ook aardig populair aan het worden als zoete smaakmaker, met name onder de sap-en smoothie-freaks. Maca was tot anderhalf jaar geleden nog een grote onbekende, en stond hier en daar stof te happen in een schap van een bio/of gezondheidswinkel. Dankzij discounters als Aldi en ook AH steeg de populariteit snel, nadat zij ook maca in hun assortiment opnamen. Alles over maca kun je lezen, door hier te klikken.

IMG_0341

Maca heeft een milde, zoete smaak wat nog het meest lijkt op de smaak van een zoete aardappel. Daarom heeft het geen specifieke suikersmaak, en is de zoetkracht ook niet sterk. Wat dan vaak gebeurt is dat er méér wordt gebruikt om een zoete smaak te verkrijgen. Maca bestaat per 100 gram gemiddeld tussen de 60-75% koolhydraten, waarvan gemiddeld 30 gram suikers. Het is rijker aan vezels en eiwitten dan bovengenoemde gezonde suikervervangers wat het wel een betere keuze maakt. Maar het geeft geen specifieke suikersmaak. Wel een zoete smaak.

IMG_0343

BAOBAB

Baobab is nog zo’n onbekende die nog steeds niet erg populair is. Klik hier, om alles te lezen over baobab. Baobab heeft een milde, vanille-achtige smaak. Het is ook net als maca niet specifiek suikerzoet. En ook hier zul je dus een schepje extra moeten gebruiken wil je iets enigszins een zoete smaak geven. Baobab is in dit rijtje wel de kampioen als het aankomt op voedingswaarden.

IMG_0344

Het is rijk aan antioxidanten, mineralen en bevat aardig wat aan vezels. Maar waar het echt in uitblinkt is vitamine C. Baobab bevat bijvoorbeeld ZES X MEER vitamine C dan een sinaasappel. Per 100 gram bevat baobab gemiddeld 30 gram koolhydraten, waarvan 26 gram suikers. Dit is dus betrekkelijk weinig t.o.v andere gezonde suikervervangers. Maar echt suikerzoet? Nee. Het geeft iets een vleugje zoete smaak. 

IMG_0348

LUCUMA

Lucuma is nog altijd minst populair en je kunt je afvragen waarom. Want aan de gezonde eigenschappen zou het niet moeten liggen. Lucuma is ontzettend gezond. Het is bijzonder rijk aan de vitaminen B1, B2, B3 en B5, kalium, calcium, ijzer, betacaroteen, fosfor, vezels en antioxidanten.

IMG_0346

Lucuma is ook één van de soorten natuurlijke zoetstoffen die betrekkelijk weinig invloed heeft op de bloedsuikerspiegel. De smaak is te omschrijven als lekker zoet en “chocolade-achtig”. Meer lezen? Klik hier. Lucina bevat per 100 gram zo’n 85 gram koolhydraten, waarvan 12 gram uit suikers bestaan. Dat is dus echt bijzonder weinig. Ook hier geldt dat het geen specifieke zoete suikersmaak heeft, maar het heeft een betere zoetkracht dan bijvoorbeeld baobab. 

IMG_0351

YACON

Over yacon heb ik al veel geschreven, in positieve zin. Ik ben een fan. Waarom yacon nog zo  relatief onbekend en daardoor onbemind is, kunnen we ons gaan afvragen. Zeker gezien de zeer gunstige effecten op onze gezondheid, zou yacon wel ” het gezonde voedsel” van de toekomst kunnen worden. Het heeft namelijk nogal wat prachtige voordelen:

  • het bezit zeer weinig calorieën
  • het bezit een zeer lage waarde op de glycemische index
  • yacon bezit de grootste hoeveelheid F.O.S  ( fructooligosaccharide) van alle bekende voedingsbronnen ter wereld. F.O.S is ook beter bekend onder de verzamelnaam inuline.

IMG_0350

F.O.S , ook bekend als fructooligosaccharide,is een speciaal type fructose wat het lichaam onverteerd weer verlaat. Hierdoor vinden er nauwelijks tot geen schommelingen plaats in de bloedsuikerspiegel. Tevens zorgt F.O.S voor een prebiotische werking , in het bijzonder op de lactobaccillus  en de bifido bacterie. Deze twee dragen samen met talloze andere bacterie in ons spijsverteringsstelsel bij aan een gezond en goed werkend darmstelsel. F.O.S bezit tevens een adapterende eigenschap door de gezonde bacterie-groei te stimuleren en de schadelijke ( toxische) bacterie-groei in de darmen af te remmen. Dit laatste is extreem belangrijk, om tot een goede en maximale opname van voedingsstoffen uit ons voedsel te komen. Yacon bevat in vloeibare vorm per 100 gram gemiddeld zo’n 60-70 gram koolhydraten waarvan zo’n 20 gram uit suikers bestaan, maar deze suikers dus vallen onder F.O.S. Meer lezen? Klik hier.

IMG_0354

MESQUITE

Het wil met mesquite ook maar niet lukken om echt deuren in te trappen op de markt. Vele fabrikanten halen het dan ook uit hun assortiment. Ik denk daarom ook niet dat het een zeer populaire gezonde suikervervanger gaat worden op de Nederlandse markt, en dat is misschien maar goed ook. Want het is niet echt suikervrij te noemen, en je kunt mesquite al aardig in de buurt onder kokosbloesemsuiker en rietsuiker plaatsen. Klik hier, om alles over mesquite te lezen.

IMG_0352

Mesquite is aardig zoet en komt dus in de buurt van de zoete suikersmaak, Dit zien we terug in de voedingswaarde: per 100 gram bevat mesquite gemiddeld 50-60 gram koolhydraten waarvan bijna alles uit suikers bestaat, dus zo’n 50-60 gram.De smaak komt een beetje neer op karamel met een nootachtige nasmaak. De samenstelling van de suikers is niet geheel duidelijk,, maar waarschijnlijk is het grootste deel sucrose.  Mesquite wordt nogal eens geprezen om zijn hoge waarden aan mineralen als calcium en ijzer. Daar moet je niet teveel van voorstellen, want om dit alles in perspectief te zetten bevat mesquite per theelepel hooguit 2% van de ADH ijzer en calcium. 

Uit deze rij komt lucuma en yacon als beste optie ter vervanging voor suiker uit de bus. Het zijn vrij smakelijke alternatieven. Andere gezonde vervangers als agave, rijststroop, dadel en vele andere hippe stropen neem ik in dit artikel niet mee, omdat deze eigenlijk gewoon op hetzelfde neerkomen. Wil je meer lezen over deze varianten, klik dan hieronder op één van de linkjes.

Zijn natuurlijke suikervervangers gezonder?

De hamvraag blijft of de natuurlijke suikervervangers gezonder zijn dan gewone tafelsuiker. Daar kunnen we volmondig ja op antwoorden. Allen hebben ze namelijk wel iets in huis wat gezonder is dan gewone tafelsuiker. Maar daar moet niet blind op worden gestaard De gezondere voordelen zijn minimaal en in sommige gevallen, zoals bij kokosbloesemsuiker, palmsuiker en rietsuiker, helemaal niet. Raffinage zorgt niet indirect dat we de suiker sneller  opnemen, dan niet-geraffineerd.  Het is wel een gezondere productiemethode. Er wordt meer intact gelaten. Het heeft nauwelijks tot geen invloed op de opname, het ligt aan de hoeveelheden glucose/sucrose en fructose hoe snel iets in ons bloed wordt opgenomen. Biologisch zegt ons lichaam al evenmin iets als het aankomt op suikers. Daar heeft het totaal geen boodschap aan. Het vraagt om energie. Niet of iets wel of niet is geraffineerd, bewerkt of biologisch is of niet.

Als we al deze suikervervangers tegenover gewone sucrose zetten, kunnen we spreken van een betere keuze, maar dat geldt lang niet voor ALLE natuurlijke suikervervangers. Daarbij komt ook, dat we, om een zelfde zoetkracht te verkrijgen, méér gebruiken van suikervervangers. Dit levert vaak net zulke schadelijke nadelen op voor onze gezondheid dan gewone tafelsuiker. Drie scheppen honing is bijvoorbeeld net zo ongezond als twee scheppen suiker. Je kunt daardoor net zo berooid af zijn .

Natuurlijke suikervervangers zijn hip, trendy, en …peperduur. Zoete superfoods als maca en baobab kosten een godsvermogen. Dat alleen, omdat ze het label ” superfood” dragen. Hetzelfde verhaal met vrijwel alle andere hippe suikervervangers. Daarnaast is er dankzij trends en plotselinge vraag naar deze producten een wildgroei, en komen er diverse producten op de markt waarmee is gerotzooid. Mengsels, vervuilde varianten…..we kunnen het overal kopen. Inmiddels is de markt zo oververzadigd dat we zelfs bij de groenteboer al deze superfoods kunnen kopen voor belachelijk hoge prijzen.

Hou je gezonde verstand. Let op de ingrediënten en de voedingswaarden, als je hebt besloten om over te stappen naar een natuurlijke suikervervanger. Alleen DAAR kun je aflezen, of het suikergehalte nu werkelijk zoveel minder is. En of er daadwerkelijk nog meer aan de gezonde voordelen is te bespeuren PER 100 GRAM gerekend. Onthou, dat al deze hippe vervangers de hemel in worden geprezen omdat ze mogelijk vezels, vitaminen en mineralen bevatten, maar staar je niet blind op deze hoeveelheden per 100 gram. En besef dat, om van deze gezonde eigenschappen te kunnen profiteren, je wel erg veel onsjes suiker moet wegwerken. Wat uiteindelijk dan ook toch weer neerkomt op veel suikers in één keer.

MEER LEZEN?

Meest gezond verklaarde ongezonde suikervervangers

de ECHT gezonde suikervervangers op een rij

De zoete feitjes op een rij…alles over suikervervangers

100% natuurlijke suikervervangers…geen heilige boontjes

Natuurlijke suikervervangers….wolven in schaapskleren?

Suikervervangers….gezonder?

suikervervangers

Agave, de ongezonde gezonde suikervervanger

rijststroop

dadels en hun schaduwkanten

 

2 Reacties op “Een kritische kijk op gezonde sukervervangers…zijn ze echt zoveel gezonder?

  1. Kan je ook iets vertellen over berkensuiker? Deze zou de bloedsuikerspiegel niet of nauwelijks verhogen!!!
    Groetjes Lea

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *