Vocht vasthouden….hoe komt het en kun je daar op een natuurlijke manier wat aan doen?
Ik kan zeer slecht tegen hitte. Zodra de temperaturen op krabbelen naar de 30•C ga ik al klachten krijgen. Eén van die klachten is vocht vasthouden in en rondom mijn enkels. Gelukkig is het nooit extreem ( de bekende olifanten voet) en het verdwijnt gelukkig zeer snel zodra ik afkoeling zoek, maar toch merk ik dat ik wat vocht ga vasthouden. Vochtophoping wordt ook wel OEDEEM genoemd. Wat is het eigenlijk? En hoe ontstaat het? En kun je er zelf wat aan doen? Wat voor invloed heeft je voeding en je algemene gezondheid op het vasthouden van vocht?
WAT IS OEDEEM?
Oedeem ( of vochtophoping ) is een ongewoonlijke ophoping van vocht op specifieke plaatsen van het lichaam. Het ontstaat, doordat het vocht op de specifieke plekken niet via de bloedsomloop kan worden afgevoerd. Dit wordt van buitenaf zichtbaar door een zwelling, waar je met de vinger een putje in kunt drukken.
Om het wat duidelijker te omschrijven, kunnen we ons lichaam zien als een vochtige spons in een glazen pot. Onze vochthuishouding wordt door middel van allerlei stoffen door ons lichaam getransporteerd. Dit gebeurt meestal direct door de poreuze wanden van onze cellen en organen. Ook de vaatwand van kleine bloedvaten is in staat vocht door te laten. Toch stroomt het waterige deel van het bloed niet zomaar in de bloedsomloop weg. Het vocht in omringende bindweefsel aan de andere zijde van de vaatwand oefent tegendruk uit. Dit kan één van de redenen zijn, waardoor het waterige deel van het bloed in de bloedsomloop aanwezig blijft. Maar ook kunnen eiwitten in het bloed vocht aantrekken.
Ee zijn verschillende vormen van oedeem. Waaronder:
– LYMFOEDEEM : een abnormale ophoping van lymfvocht op bepaalde plekken in het lichaam
– VENEUSOEDEEM: een combinatie van vochtophoping en een slecht werkende bloedsomloop
– LIPOEDEEM: een vorm van oedeem waarbij zowel vocht als vet zich ophoopt.
– ANGIOOEDEEM: vochtophopingen door het lekken van bloedvaten
Meestal wordt oedeem veroorzaakt door een onderliggende aandoening. Maar dat hoeft niet altijd het geval te zijn. Want ook bij warm weer kunnen we bijvoorbeeld wat vocht vasthouden. Maar ook van te lang staan,. Of tijdens een lange wandeling kunnen je vingers en handen wat opzwellen. Dit komt, doordat het overmatige vocht uit de bloedvaten treedt op het laagste punt, waardoor het niet goed kan worden afgevoerd. Is het ook nog eens erg warm, wordt dit versterkt doordat de bloedvaten verder open gaan staan zodat het vocht nog gemakkelijker uittreedt. Hierdoor blijft het vocht, net als een spons, als ware “ hangen” in handen, voeten en enkels en zwellen ze op.
Zolang de zwelling afneemt zodra je de koelte opzoekt, met de voetjes even omhoog gaat, en je vingers weer meer gaat gebruiken, is er weinig ergs aan de hand.
Maar het kan ook op serieuzere aandoeningen duiden. Daarom moet je vocht ophopingen nooit voor lief nemen, en deze zeker goed in de gaten houden,. Zo kan het liggen aan de nieren, het hart en de lever. Als deze niet optimaal meer werken, kan oedeem een uitend symptoom zijn.
Ook is het oneerlijk verdeeld betreft man en vrouw. Vrouwen hebben veel meer last van vocht vasthouden.. Dit komt, omdat hormonen een invloed hebben op de vochtregulering. Vrouwen kamen met meer hormoon-schommelingen dan mannen ( denk aan menstruatie, zwangerschap, overgang )
Een veel gehoorde klacht is dat vrouwen voordat zij gaan menstrueren wat vocht vasthouden. Dit is waarschijnlijk te danken aan een verhoogde hoeveelheid van de hormonen oestrogeen en progesteron. Deze twee zorgen ervoor dat je lichaam gereed is voor een zwangerschap. De borsten kunnen daarom ook wat opzwellen, en de buik kan wat opgeblazen aanvoelen.
Een zwangerschap levert ook vaak vochtophopingen op. Dit uit zich vaak rondom de enkels en de voeten en benen, en kunnen soms zodanig opzwellen, dat men spreekt van “ olifanten-poten “. Als er echt sprake is van extreme vochtophopingen worden er steunkousen gebruikt. Deze helpen om de bloedsdoorloop terug richting het hart te pompen zodat het vocht wordt afgevoerd.
Ook kan een te hoge bloeddruk vocht ophopingen veroorzaken.
PLASPILLEN
Zodra je wordt gediagnosticeerd met oedeem, zal de behandelend arts je waarschijnlijk plaspillen voorschrijven,. Deze medicijnen zorgen ervoor dat je het overmatige vocht verliest via de urine. Deze medicaties worden echter alleen uitgeschreven bij ernstige gevallen. Heb je een lichte vochtretentie, dan zal er voornamelijk advies worden gegeven om het zelf op te lossen. Er zijn gelukkig meer dan voldoende natuurlijke manieren, om vocht ophopingen kwijt te raken. Daarbij komt wel een gezond eet en leefpatroon om de hoek kijken.
Er zijn talloze voedingsmiddelen waarvan wordt geclaimd dat deze vocht afdrijft. Zoals komkommer, en bleekselderij. Het is echter nooit wetenschappelijk bewezen dat deze werkelijk vocht afdrijvend werken, maar wat wel zo is, is dat ze veel water bevatten. En water zou je veel moeten drinken om van je oedeem af te komen. Om deze groenten dus te consumeren is nooit een slecht plan. Ze dragen bij aan een gunstig effect op de vochthuishouding.
TE WEINIG DRINKEN
Hoe tegenstrijdig het ook mag klinken, als we te weinig drinken kunnen we vocht gaan vasthouden. Als je voldoende drinkt blijft je vochthuishouding g op peil, waardoor je minder kans loopt om vocht vast te houden.
Drink daarom iedere dag tenminste anderhalve tot twee liter water. Op warme dagen moet je meer drinken. Kies nooit voor alcoholische dranken of frisdrankjes en sappen. Water en / of groene en zwarte thee ( liefst koud) is het beste om te drinken bij vochtretentie. Er zijn ontzettend veel soorten “ vochtafdrijvend” theeën op de markt. Dit gaat vaak om brandnetelthee of kamillethee. Het is ook hier nooit wetenschappelijk bewezen dat deze theesoorten in het bijzonder vochtafdrijvend werken. Sterker nog, we kunnen beter kiezen voor groente thee. Deze thee ( afkomstig van theeplanten ) heeft een bloeddrukverlagend effect wat wel wetenschappelijk is onderbouwd.
Koop daarom geen thee speciaal om vocht af te drijven. Groene thee volstaat beter. Let goed op met kruidenthee. Sommige bevatten zoethout en / of anijs. Deze geven een nadelig effect op de bloeddruk. Laat deze thee even achterwege als je last hebt van vochtophoping.
KAN VOEDING HELPEN?
Wat we eten en drinken heeft veel invloed op ons welzijn. Dat mag bekend zijn. En het is daarom ook niet vreemd, dat het vasthouden van vocht ook wordt beïnvloed door wat we in ons mond stoppen.
Laten we beginnen met voeding. Als we veel kant en klaar / verpakt / bewerkt / uit pakjes-zakjes eten krijgen we veel extra additieven binnen die we niet nodig hebben. Een grote boosdoener voor de gezondheid is zout. Industrieel zout bevat nauwelijks voedingswaarden. Maar kunnen in ons lichaam veel schade aanrichten, met name voor de nieren. Het lichaamsweefsel zwelt op, en hoopt zich met name op in de enkels. Als er veel eiwitten verloren gaan via de urine kunnen er ook zwellingen optreden in het gezicht, de buik / buikstreek, en in armen en benen. Als er op de huid wordt gedrukt ontstaan er putjes. Dit komt langzaam weer omhoog. Ook kun je bij nierschade in gewicht toenemen ( vocht ) en kunnen de gezwollen plekken gaan jeuken of strak en gespannen aanvoelen. Ook kunnen er op de gezwollen plekken gemakkelijker wondjes ontstaan die maar moeizaam helen.
Als de nieren niet meer goed werken, zal je vocht gaan vasthouden. Beschadigde nieren zijn minder goed in staat om de hoeveelheden water en zout in het lichaam te regelen. Door verminderde aanmaak van urine wordt natrium vastgehouden, wat zorgt voor een teveel aan water en zout in het lichaam. Nierschade kan ook zorgen voor het weglekken van eiwitten via de urine. De nieren raken ontregeld en gaan meer zouten ( natrium) en water vasthouden.
Opletten met zout voedsel dus. En hoe slaapverwekkend het inmiddels mag klinken, mijd fabrieks-voer. Kies voor vers, intact en biologisch. Bijna alles wat we in een supermarkt kunnen kopen bevat ( teveel ) zout. We krijgen daarom meer dan voldoende zout per dag binnen via ons dagelijks voedsel. De zoutpot hoeft dan ook thuis niet extra te worden gebruikt
Er bestaat geen echt dieet voor oedeem. Maar je kunt zelf wel een heleboel doen om het te voorkomen of tenminste te ondersteunen tot herstel via je voeding. Algemene tips:
– DRINK IEDERE DAG TENMINSTE ANDERHALF TOT TWEE LITER WATER
Laat alchohol, sappen, en frisdranken achterwege
– MIJD ZOUT UIT JE VOEDING
Kies vers, intact en onbewerkt voedsel. Natuurlijk hebben we ook zout nodig, maar dit kun je het beste zelf regelen door dit per dag zelf te bepalen. Zo kun je bijvoorbeeld iedere dag een half theelepeltje Keltisch zeezout innemen, terwijl je zout verder uit je voeding houdt.
– EET VEEL VERSE GROENTE EN MATIG VERS FRUIT
Kies volop voor verse groente, vooral met veel vocht ( verderop meer ) Kies voor fruitsoorten met een laag fructose-gehalte zoals aardbeien, zure bessen en frambozen.
– BEWEEG!
Inkopper, maar bewegen is een MUST bij vochtophopingen.Ga fietsen, ga wandelen, maar hou jezelf zoveel mogelijk in beweging.
– BLIJF OP GEWICHT
Zorg ervoor dat je geen overgewicht krijgt. Ook ondergewicht is niet verstandig bij oedeem.
AAN DE BLEEKSELDERIJ?
Bleekselderij is de meest populaire groente wat wordt geadviseerd bij vocht vasthouden. Het zou vocht afdrijven. Helaas is dat nooit bewezen. In de Chinese geneeskunde zijn ze ervan overtuigd, en wordt bleekselderij toegepast bij oedeem-klachten. Dat het mogelijk wel werkt is te danken aan het grote vochtgehalte van bleekselderij, plus dat ze aardig wat kalium bevatten. Maar echt bewezen werkzaam is nog in geen enkele studie bevestigd. Dit geldt ook zo’n beetje voor alle andere groenten die vochtafdrijvend zouden werken. Denk aan komkommer, en asperges. Kwaad kan het nooit om veel groente te eten als je last hebt van vochtophopingen. Kies vooral groente met veel water, zoals groene bladgroenten, paprika, stengelgroente, rabarber en zuurkool zonder zout. . Helaas is ook peterselie geen vocht-afdrijver, maar wel een enorme smaakmaker. En kan weer goed ter vervanging voor zout worden gebruikt.
Hoe zit het met citroensap en appelazijn? Ook daarvan wordt beweerd dat het vocht afdrijft. Helaas, ook hier ontbreken onderbouwingen. Het is sowieso betwistbaar, of appelazijn en citroensap zoveel goeds voor de gezondheid doet als wordt beweerd. KLIK HIER om alles over citroensap te lezen en KLIK HIER om alles over appelazijn te lezen.
TOT SLOT:
Meest belangrijk is, om de oorzaak van vocht vasthouden te achterhalen. Ga nooit op eigen houtje voor doktertje spelen, omdat vocht vasthouden zowel onschuldig maar ook zeer ernstig kan zijn. Neem nooit een risico. Is het niet bloedheet en heb je opeens onverklaarbare vochtophopingen? Ga dan direct even naar de huisarts. Ook als de vochtophopingen langer aanhouden dan drie / vier dagen ( als het bijvoorbeeld aannemelijk is dat het door hitte wordt veroorzaakt) is een bezoekje aan de huisarts geen overbodige luxe,
