Rijst en granen….we mogen weer ?
We eten het wereldwijd : rijst en granen. Ieder werelddeel en/ of land heeft wel zo zijn eigen specifieke graan / rijstsoort, waar weer veel mee wordt gedaan. Zo wordt er bijvoorbeeld deegwaar gemaakt uit granen om pasta’s en macaroni te maken. We consumeren in Nederland steeds meer granen en rijst, na een diepe val. Door boeken als “ broodbuik” , de huidige glutenvrij-trend, en de koolhydraat arme trend is rijst en graan behoorlijk in populariteit gedaald, maar lijkt nu dan toch zijn inhaalslag te maken. Veel mensen herontdekken het weer, en consumeren meer graan en rijst bij hun maaltijden. Terecht ? Of juist zeer onterecht ?
Dat ligt in het midden. Terecht, omdat graan en rijst zeer goede en nuttige voedingsbronnen zijn die een wereldbevolking kunnen voeden. Het geeft zowel snelle als complexe koolhydraten ( energie ) waarop de mens kan voortbewegen. In de jaren veertig / vijftig was graan en rijst geen issue om over te bakkeleien. Het was gewoon het hoofdvoedsel, waar wij het mee moesten doen. Havermoutpap in de morgen, zelf gebakken brood in de middag en een warme AGF in de avond, het was in Nederland gewoonlijk. Het was een gezonde, uitgebalanceerde manier om ons te voeden. Er is anno 2024 ontzettend veel veranderd in de wereldwijde voedselindustrie. Het heeft diverse transities ondergaan die niet altijd beter, gezonder en milieuvriendelijk waren. We ondervinden nu de nadelen. Er heerst veel gezondheidsleed, er is veel grond die zo zijn uitgeput dat het geen voeding meer kan geven, en er is ontzettend veel veredeld en genetisch gemanipuleerd. Transities waren nodig, maar ik denk zelf, dat we daarin enorm zijn doorgeslagen. We hebben in plaats van ons voedsel te verrijken, ons voedsel vernietigd. De wereldwijde aanpak voor een nieuwe voedseltransitie heerst voort, ik hou mijn hart vast. ECHT voedsel verdwijnt. KLIK HIER om daar meer over te lezen.
Maar is het dan allemaal slechter ? Gelukkig nog niet, want er zijn “ helden en heldinnen “ die hun nekken ver uitsteken om echt voedsel ECHT te houden. Denk aan een Rineke Dijkinga, in mijn ogen een heldin, die uit eigen zak en beweging een geheel land opkocht om daar de biodiversiteit gaande te houden. Maar ook de kleinere bio-ondernemingen, die alles doen om bijvoorbeeld graan, rijst, vlees en zuivel op een pure manier te produceren.
Terug naar de rijst en granen, sommige soorten kunnen wij inmiddels, vanwege het veranderde klimaat, ook hier in Nederland telen. Dat is natuurlijk enerzijds best triest, want ons klimaat verandert, maar anderzijds fijn, omdat wij in Nederland ook steeds meer en beter zelf kunnen telen. Veel moet echter nog in het buitenland worden verbouwd. Denk daarbij vooral aan rijst en bijzondere graansoorten.
Hoe dan ook, als je graag rijst en granen wilt gaan consumeren, maar dan wel zo verantwoord, gezond en puur mogelijk, dan zijn er mogelijkheden, maar niet in grote getale. Die ECHTE rijstsoorten, die ECHTE pure granen, die vind je eigenlijk niet in de supermarkten. Daar vind je vooral de massale producties. Je zou daarvoor naar een biowinkel moeten, waar je niet alleen biologisch in zijn meest breedste vorm kan vinden, maar ook verder kan gaan door bijvoorbeeld bio-dynamisch te kiezen. Ook vind je daar de allerbeste papieren om van kleinere ( Nederlandse ) ondernemingen te kopen, waarmee jij hen weer steunt. En geen LASSIE rijst of meneer AH die jouw steun echt niet nodig heeft.
Ook bij puur & fit gaan wij tot het uiterste om een zo biologisch / puur en moreel mogelijk product te vinden. We letten zeer streng op certificeringen en duurzaamheid. Maar ook op kwaliteit en smaak. Omdat wij een eigen afvul ruimte hebben, kunnen we erg veel zelf in handen houden, en ook een morele verkoopprijs aanbieden. Dit maakt, dat onze verkoopprijzen in regel altijd lager zijn dan elders van diezelfde kwaliteit. We hopen zo ons steentje te kunnen bijdragen om jou, de consument, te stimuleren om de kleinere ondernemingen te ondersteunen terwijl jij er ook echt beter van wordt.
GROOT ASSORTIMENT
Alhoewel we druppelsgewijs moeten werken, omdat we geen hoge investeringen kunnen maken, is het assortiment in onze eigen granen en rijst flink aan het groeien. We zoeken lang naar de allerbeste kwaliteit en naar producties die aan al onze eisen voldoen. Dat kost soms veel tijd, omdat er helaas erg veel meuk omgaat. Goed scannen en alles controleren is dan ook één van onze dagelijkse bezigheden geworden. We gaan alleen voor het allerbeste. Dat geldt zeker voor graan en rijst. We hebben inmiddels een aantal geweldige rijstsoorten en graansoorten. Ik wil er een paar gaan uitlichten, waar ik vrij veel vragen over krijg, en die nogal bijzonder zijn voor veel Nederlanders.
ORZO
Orzo is eigenlijk geen rijst of graansoort, maar een daaruit voortgeborduurd soort, een pasta. De vorm en de grootte lijken echter enorm op de bekende rijstkorrel waardoor het vaak onder het kopje “ rijst ” wordt geschaard. Het is in Nederland ( nog ? ) niet zo populair, maar in landen als Italië en Griekenland is het extreem populair en wordt het veel gegeten. Het wordt gemaakt van een harde tarwe, meestal een durum tarwegriesmeel. De smaak wordt nog het meest omschreven als mild en nootachtig.
Orzo wordt veel toegepast in soepen, als onderdeel van salades, maar wordt ook best vaak gebruikt ter vervanging voor rijst in risotto. Orzo is niet ongezond, maar ook niet erg gezond. Het wordt immers gemaakt uit een drum tarwegriesmeel, wat qua voedingswaarde is te vetgelijken met pastasoorten die uit griesmeel zijn gemaakt. Gezondere alternatieven zijn volkoren pastasoorten en zilvervlies rijst, maar het wil zeker niet zeggen, dat orzo niet in een gezond voedingspatroon past. Het bevat bijvoorbeeld best veel eiwitten. En is het bijvoorbeeld rijker aan vitaminen A / B en E dan zilvervliesrijst. Zilvervlies rijst heeft op zijn beurt weer wat meer mineralen en voedingsvezels.
Orzo kun je net zo bereiden als rijst.
Je kunt biologische orzo bestellen VIA DEZE LINK
FONIO
Fonio kunnen we een beetje vergelijken met teff. Het zijn nét zulke minuscule graankorreltjes en zijn tevens net als Teff afkomstig uit Afrika. Het behoort tot de grassen-familie, en het gaat om éénjarige gewassen. De graanvruchten, ook wel zaden, zijn millimetertjes lang en lichtbruin tot wit van kleur. Fonio behoort tot één van de oudste gecultiveerde graansoorten in Afrika. Vroeger was fonio een zeer belangrijk voedingsgewas maar werd langzaam maar zeker verstoten door maïs en tarwe.
Het wordt voornamelijk geteeld in West Afrika, waaronder Nigeria, wat een fijn savanneklimaat heeft. Dit tropische klimaat heeft het gehele jaar door hoge temperaturen en weinig neerslag. De grond is zanderig, wat het voor veel graansoorten lastig maakt om ter groeien, maar fonio heeft er geen enkele moeite mee. Het graan is bestand tegen droogte en heeft zeer weinig water nodig. Fonio is bovendien een zeer snelgroeiend gewas. Na de zaaitijd duurt het ongeveer zo’n 7 weken tot men al kan gaan oogsten. Dat lijkt super, maar het oogsten, dat is juist een zeer intensief werkje. Het graan wordt na het oogsten eerst ontdaan van onkruid en zand, vervolgens gedroogd. Daarna wordt het kaf van het koren gescheiden, en omdat het graan zo minuscuul is, is het vliesje verwijderen een helse klus. Het duurt ongeveer een uur om een kilo fonio te pellen. Tegenwoordig worden er speciale pel-machines gebruikt. KLIK HIER om verder te lezen
Je kunt biologische fonio bestellen VIA DEZE LINK
AMARANT
Amaranth of amarant valt onder de zogenoemde pseudo-graansoorten. Dit zijn soorten die worden beschouwd als graan, maar dit niet zijn. De meeste pseudo granen zijn vrij van gluten, zo ook de amarant. Amaranth is familie van Quinoa. Het zijn eigenlijk heel kleine zaadjes die aan een plant groeien. Deze plant is erg eenvoudig om te kweken, waardoor het zeker een interessante plant is voor de toekomst. Het groeit zeer snel en makkelijk in tropische temperaturen waardoor het bijvoorbeeld een zeer nuttig volkvoedsel kan zijn in derdewereld landen, en kan het voedseltekorten tegengaan. Amaranth is ( nog?) niet veel veredeld, zoals bij andere granen als tarwe, rogge, en gerst wel het geval is. In de jaren 90 werd amarant alleen gekweekt in Mexico, Nepal en Zuid-Amerika, maar inmiddels komt het in de hele wereld voor, ook in Europa. De amarant die wij kunnen kopen blijft echter veelal afkomstig uit Noord / midden/ of Zuid- Amerika. De amarant plant kan wel meer dan 500.000 zaadjes produceren. De plant groeit heel erg snel. Niet alleen de zaden kunnen worden gegeten, ook het groene blad kan worden gegeten. Veel boeren beschouwen de amarant als onkruid, maar gelukkig wordt de plant steeds meer ontdekt als een zeer gunstige bron van belangrijke voedingsstoffen. In de Verenigde staten wordt de plant bijvoorbeeld in de landbouw als een groot probleem gezien. Het is één van de onkruiden die resistent is geworden tegen de bekende en omstreden onkruidverdelger Glyfosaat. Het toont dat de plant sterk is en zijn mannetje staat..
Net als Quinoa werd amarant heel lang geleden al gegeten door de Azteken. Ps in de jaren 70 werd de plant gecultiveerd vanuit in-het-wild groeiende planten in Mexico. Amaranth wordt aangeboden in kleine zaadjes die we kort moeten koken. Tegenwoordig vinden we langzaam maar zeker steeds meer producten met amarant zoals crackers en rijstwafels, meel en vlokken. Ook kun je amarant gepoft kopen. Klik hier om verder te lezen
Je kunt biologische amarant bestellen VIA DEZE BESTELLINK
BULGUR
In de Arabische wereld is bulgur net zo gewoonlijk als wij onze Hollandse pieper zien. Wij consumeren het nog niet zoveel, en dat is best jammer. Want bulgur heeft best wat gezonde voordelen in huis.
Bulgur is een bijzondere bereiding van durum ( ook wel harde tarwe ) Om de harde tarwekorrels tot een bulgur te maken, worden de korrels gestoomd , gedroogd en tot slot grof of fijn gebroken / vermalen. Het wordt nogal eens vergeleken met CousCous, maar ten eerste wordt dit geheel anders gemaakt en is bulgur groter. CousCous wordt gemaakt van water en tarwebloem, en is een stuk minder voedzaam en gezond dan bulgur. In landen als Noord-Afrika, het midden-Oosten en India wordt het erg veel gegeten.
Bulgur heeft een fijne bite en een nootachtige smaak.
Bulgur is een bijzondere bereiding van durum ( ook wel harde tarwe ) Om de harde tarwekorrels tot een bulgur te maken, worden de korrels gestoomd , gedroogd en tot slot grof of fijn gebroken / vermalen. Het wordt nogal eens vergeleken met CousCous, maar ten eerste wordt dit geheel anders gemaakt en is bulgur groter. CousCous wordt gemaakt van water en tarwebloem, en is een stuk minder voedzaam en gezond dan bulgur. In landen als Noord-Afrika, het midden-Oosten en India wordt het erg veel gegeten.
Bulgur heeft een fijne bite en een nootachtige smaak.
Waar bulgur vooral in uitblinkt, zijn voedingsvezels. Bulgur valt onder de volkoren granen, wat betekent dat de gehele tarwekorrel ( inclusief kiem, zemelen en endosperm ) wordt gebruikt. Ook de vitaminen en mineralen zijn bij een goede ( biologische ) bulgur ruim vertegenwoordigd, zo is het een zeer goede bron van mangaan, magnesium en ijzer. Maar het bevat ook minder calorieën dan bijvoorbeeld CousCous en Quinoa. Qua vitaminen scoort bulgur extreem hoog in vitamine B6. Maar vooral die voedingsvezels, iets wat de gemiddelde consument toch te weinig binnen krijgt, zijn indrukwekkend. Per 100 gram krijg je gemiddeld maar liefst 10 gram binnen!
Ook qua eiwitten scoort bulgur hoog, gemiddeld zo’n 9 gram / 100 gram. Kortom : geen verkeerd iets om wekelijks op het menu te zetten. Waar bulgur nog meer om geprezen wordt is het gemak in bereiden. Het is werkelijk niets meer of minder dan een pannetje water koken en de bulgur erin plonsen. Binnen 8-10 minuten is het klaar. Bulgur is net als haver koud eetbaar. En daarom zeer geschikt om door salades te verwerken. Ik lees erg veel bereidingstips op internet, zo kun je ook wat bulgur in een kom kokend water 10-12 minuten laten staan. Dat maakt het super handig voor op reis / op de camping / kamperen / op het werk.
Ook qua eiwitten scoort bulgur hoog, gemiddeld zo’n 9 gram / 100 gram. Kortom : geen verkeerd iets om wekelijks op het menu te zetten. Waar bulgur nog meer om geprezen wordt is het gemak in bereiden. Het is werkelijk niets meer of minder dan een pannetje water koken en de bulgur erin plonsen. Binnen 8-10 minuten is het klaar. Bulgur is net als haver koud eetbaar. En daarom zeer geschikt om door salades te verwerken. Ik lees erg veel bereidingstips op internet, zo kun je ook wat bulgur in een kom kokend water 10-12 minuten laten staan. Dat maakt het super handig voor op reis / op de camping / kamperen / op het werk.
EN DE KOOLHYDRATEN EN GLUTEN DAN ?
De reden waarom granen en rijst in Nederland niet meer zo populair zijn, heeft vermoedelijk te maken met het feit dat het vaak gaat om een glutenhoudend en koolhydraat rijk product. Zo wordt bulgur bijvoorbeeld gewonnen uit tarwe, dus het klopt dat het gaat om een glutenhoudend product. Tenzij je echt een allergie hebt ( Coeliakie ) zijn de gluten in echte biologisch verbouwde bulgur zo slecht nog niet. Op gluten staat een zware smet-stempel gedrukt, en als we het over industriële zaken praten, klopt dat wel een beetje. Door vele bewerkingsprocessen worden gluten er niet gezonder op. Blijven ze echter zo intact mogelijk in balans gehouden met andere stoffen, dan is het orkest nog compleet en speelt gluten geen valse noot. Gluten zijn kort-door-de-bocht-genomen niets meer of minder dan een mengsel van eiwitten. Als je geen last hebt van intoleranties / allergieën, wordt het door je maag / darmstelsel gewoon prima verteerd. Ons lichaam gaat niet anders om met eiwitten uit gluten dan andere eiwitten uit ons voedsel, zoals eieren en vlees. Geschat wordt, dat hooguit 1% van de Nederlandse bevolking aan Coeliakie lijdt. Voor deze groep mensen is het wel echt heel belangrijk om gluten te mijden. Velen vragen zich af, of gluten op zichzelf staan ongezond zijn. Het antwoord heb je dus zojuist kunnen lezen ; NEE. Tenzij je allergische reacties vertoont, of last krijgt van het consumeren van glutenhoudende producten. Veel mensen denken vaak, dat het door gluten komt, dat zij ergens last van krijgen. Maar vaak is het een ANDERE BOOSDOENER wat in een product aanwezig is, zeker wat betreft industriële producties, wat ultra wordt bewerkt. Er worden in ontzettend veel voedingsmiddelen ultra bewerkte gluten gestopt om iets te binden , en elasticiteit te geven. Granen waarin gluten voorkomen krijgen dan de schuld, terwijl het aandeel gluten in granen niet de boosdoener is. Granen hebben hierdoor wel een behoorlijk slecht imago gekregen. De uitdrukking “ de goede lijden onder de kwaden “ gaat hier wel op. Want zeker biologische granen ( die niet genetisch zijn gemanipuleerd en bespoten met bestrijdingsmiddelen ) zijn juist ontzettend gezond. De gluten-angst vind ik persoonlijk vreselijk uit zijn verband getrokken, iets waar de industrie erg van profiteert. Er zijn inmiddels miljoenen glutenvrije producten op de markt, die vaak nog ongezonder zijn dan de originele variant. Dit komt weer, omdat er veel moet worden vervangen ( smaak, binding, elasticiteit, kleur en geur ) met additieven waar je lijf niet blijer van wordt.
Als je gewoonweg DE JUISTE KEUZES maakt in biologische granen, kun je juist allen maar profiteren van gluten. De enige echte juiste keuze is 100% gecertificeerd biologisch, vrij verklaard van enige bestrijdingsmiddelen. En dat het produceren meest natuurlijk plaats heeft gevinden, bijvoorbeeld traditioneel bij een molen. Let overigens ook DAAR wel goed op keurmerken, en vraag om certificeringen.
MAAR…DIE KOOLHYDRATEN!!!
Het is een gigantisch groot succes, koolhydraat-arm. En daarom zijn zoiets als granen uit-den-boze en gooi ik knuppels in het hoenderhok, als ik aan kom zeulen met een lekker recept waar vrij veel koolhydraten in zitten. Ik ben zelf nooit bezig met mijn koolhydraten in die zin, dat ik er zo vreselijk op let. Waar ik wel op let, is dat ik ervoor zorg, dat mijn koolhydraten COMPLEX zijn. En niet snel. Granen bevatten complexe koolhydraten in hun natuurlijke vorm ( in hun schilletjes / biologisch / intact verwerkt ) Dit geldt ook voor bulgur. Dit is volkoren.
Wat is nu het verschil tussen snelle en complexe koolhydraten ? Eigenlijk simpel : snelle KHD zijn koolhydraten waar ons lichaam eigenlijk niet erg veel mee kan. Ze worden razendsnel door het lichaam opgenomen. Door deze snellere opname kan dit pieken veroorzaken in je bloedsuikerspiegel. Hierdoor kan je kort zeer veel energie ervaren, maar niet lang daarna in een extreme uitputting / vermoeidheid vallen. Dit heeft te maken met de insuline aanmaak, wat zorgt voor een toevoer naar de bloedcellen. Het suikergehalte kan te snel dalen, wat je lusteloos, trillerig en moe kan maken. Snelle KHD vinden we in ultra bewerkt voedsel, suikerrijk voedsel, en frisdranken.
Complexe KHD daar integendeel geven de energie langzaam af, waardoor je geen pieken ervaart. Complexe KHD vinden we in volkoren granen, groente, noten, maar ook in eieren en natuurlijke zuivel.
De reden waarom een koolhydraat arm dieet volgens zo extreem populair is, is om het feit dat mensen hun slechte eetgewoonten omkeren. Als er wordt gelet op snelle KHD, vallen ONTZETTEND VEEL voedingsmiddelen die we dagelijks in de supermarkten kopen, weg. We eten meer groenten, vlees, vis en zuivel. En noten. Allemaal producten die in regel toch minder worden bewerkt. Het kan dan een schijn vertoning opleveren, waarin wordt gedacht dat het aan ALLE koolhydraten ligt. Dat is dus niet zo. COMPLEXE koolhydraten leveren juist een goede bijdrage aan het verliezen van overgewicht. Ze geven je bijvoorbeeld een betere en langdurige verzadiging. Onthoud daarnaast, dat als je slechtere eetgewoonten afleert en omwisselt voor gezondere eetgewoonten, dat je daarmee ook altijd gewicht verliest. En dat dit niet direct hoeft te liggen aan het feit dat je geen KHD meer consumeert.
Terugpakkend naar de bulgur, alhoewel het dus wel aardig wat KHD bevat, bevat het de COMPLEXE koolhydraten. En kies je dus biologisch gecertificeerde, dan profiteer je daar alleen maar van. Bulgur verzadigt gigantisch, probeer het maar eens, van één koffiekopje zit je uren vol. En past deze hoeveelheid prima in je KHD arme dieet. Per 100 gram bevat de bulgur van puur & fit 73 gram complexe koolhydraten, en maar 0,6 gram snelle ( suikers ) Het bevat maar liefst 8,5 gram voedingsvezels / 100 gram.
Wil je biologische bulgur bestellen ? KLIK DAN HIER
KIES VOOR DE JUISTE
Ik hoop, dat het je allemaal ietsje duidelijker is geworden, en dat jij voortaan de betere keuzes kunt maken. Granen en rijst zijn geen ongezonde producten, wel als het allemaal bewerkt wordt. Zeker granen vormen een belangrijk bron van zeer waardevolle en essentieel voedingsstoffen. Skip ze dus niet omdat je denkt dat ze zeer ongezond zijn. Het draait allemaal om DE JUISTE KEUZE. En dat zijn biologische, pure rijst en granen. Gecertificeerd. Gekocht bij een betrouwbare bron. En ik kan je zoveel vertellen : zo’n bron zijn geen supermarkten, waar het draait om massale producties.
Puur & fit heeft een zeer fijn assortiment. KLIK HIER om naar het besteloverzicht te gaan.
