Fructose…waarom het schadelijker is dan we denken….
Onlangs bracht ik vriendin S. Een thee-bezoekje, even lekker bijkletsen. Ze zag er nogal bleekjes uit, en ze vertelde mij, dat ze eindelijk een beetje beter was na twee dagen behoorlijk vervelend te hebben gevoeld. Ze vertelde, dat ze last kreeg, nadat ze een proteïne toetje had gegeten wat zij bij PLUS kocht, van vervelende zeurende en stekende pijnen in haar leverstreek aan de rechterzijde, diaree kreeg en algeheel misselijk was. Ze koppelde het aanvankelijk niet aan dat toetje, maar kreeg dat pas later in de gaten. Toen ik haar klachten aanhoorde, vermoedde ik het al meteen…..En dat vermoeden werd bevestigd, toen ik op internet dat desbetreffende toetje opzocht: er zat een combinatie in van fructose met kunstmatige zoetstoffen. Fructose dus.
Het hele verhaal van S. prikkelde mij zodanig, dat ik eindelijk eens in mijn toetsenbordje en in de wetenschappelijke wereld-wijde-web ben gedoken. Want het verbaast mij keer op keer, waarom er nergens echte aandacht aan de schadelijke gevolgen van fructose wordt geschonken. Het gaat overal om suiker, en kunstmatige zoetstoffen. Maar fructose ? Wat kan daar nu mis mee zijn? Want is dat niet gewoon vruchtensuiker, dus de suikers die voorkomen in fruit ? Daar wil ik verandering in gaan brengen, want…fructose is wel degelijk de wolf hier in schaapskleding. Een verhelderende kijk op fructose.
WAT IS FRUCTOSE ?
Het klopt ; fructose heet ook wel vruchten/ fruitsuiker, en komt voor in bijvoorbeeld het sap en het vruchtvlees van fruit, maar het komt ook voor in sommige groenten. Het is een zogenoemde ENKELVOUDIGE KOOLHYDRAAT, ook wel monosaccharide genoemd. Er zijn vele soorten suikers, en de meesten bestaan voor een deel uit fructose, denk bijvoorbeeld aan honing. Gewone sucrose bestaat ook voor de helft uit glucose, en de andere helft uit fructose, in riet en bietsuiker is de fructose dan gebonden aan glucose, wat ook wel druivensuiker wordt genoemd. Twee moleculen fructose kristalliseren met een molecule water, waarin de fructose linksdraaiend is.
In de industrie wordt fructose veel gebruikt als zoetstof. Het is 2,5 maal zoeter dan glucose, en ongeveer 1,7 keer zoveel zoeter dan tafelsuiker ( sucrose ) Er is overigens geen enkel verschil in voedingswaarde van deze suikers ; in één gram fructose zitten evenveel calorieën dan in één gram glucose ( 4kcal )
Fructose wordt anders verwerkt en gebruikt in je lichaam, dan glucose. Ons lichaam gebruikt glucose als de primaire energiebron. Het wordt door bijna al onze cellen gebruikt en is daarom essentieel voor het produceren van energie. Het wordt gereguleerd door insuline en kan direct door de cellen worden opgenomen. Bij fructose gaat dat geheel anders.
FRUCTOSE EN ONZE LEVER
Bij fructose is het een geheel ander verhaal ; het wordt voornamelijk verwerkt in onze lever. Anders gezegd wordt fructose NIET gereguleerd door insuline, en kan het niet direct door onze cellen worden opgenomen voor energie, zoals dat wel bij glucose gebeurt. Er moet eerst nog wat gebeuren, totdat het kan worden opgenomen. Fructose wordt voornamelijk in onze lever afgebroken, die dus hard aan het werk wordt gezet. In de lever wordt fructose omgezet in glucose of -> let op -> opgeslagen als VET. De mitochondria, ook wel de energiecentrales van onze cellen, kunnen negatief worden beïnvloed, als we teveel fructose binnen krijgen of teveel in één keer. Als je fructose puur , zonder enige voedingsvezels ( kom ik verderop op terug ) inneemt, wordt de fructose erg snel opgenomen wat kan resulteren tot een verhoogde productie van vetten in de lever-> wat kan leiden tot levercirrose, ook wel leververvetting . Maar ook tot insuline resistentie, en verstoring van de mitochondria. Soms kan de fructose niet goed worden opgenomen in de dunne darm, en dan komt de fructose in de dikke darm terecht. Daar gaan de darmbacterien in de aanval om de fructose door fermentatie af te breken.
HET GROTE VERSCHIL TUSSEN FRUCTOSE IN FRUIT EN FRUCTOSE IN DE INDUSTRIE
Als je lever je lief is ( KLIK HIER ) dan is het dus maar beter, dat je fructose mijdt uit je voeding. Maar wacht even…..🙄🙄🙄😐😐….is fruit niet gezond ? En worden we niet erop gehamerd dat we dat meer moeten eten ? Ik ga het uitleggen, want het ligt een tikkeltje genuanceerder.
Fructose vinden we in erg veel voedingsmiddelen. Niet alleen in vers en intact fruit, maar ook in verschillende soorten groente. We spreken hier dan over fructose, wat van NATURE voorkomt in groente en fruit, wat groente en fruit zoet of zoeter laat smaken. Dit gaat echter om percentages, waarin fructose samen met andere voedingsstoffen samen komen, zoals vezels. Anders gezegd is alles in intacte vormen nog compleet. Het orkest klopt en speelt dan ook geen valse noten.
In de verknipte industrie wordt fructose ultra bewerkt, en komt het voor in ontelbaar veel levensmiddelen als koek, snoep, frisdranken, zuivelproducten, sauzen, soepen, hippe plantaardige alternatieven, brood, vlees, vleeswaren, en ga zo nog maar even door. Omdat fructose twee keer zoveel zoeter is dan glucose , wordt het in de industrie extreem veel toegepast als een zeer goedkope zoetstof. Het gaat om DEZE producten, waar we heel erg ver weg van zouden moeten bijven. Dat geldt overigens ook voor de zogenaamde hippe verse sapjes.
De industrie voegt fructose meestal toe in de vorm van HIGH FRUCTOSE CORN SYRUP, ook wel HFCS, of in Nederland meest te herkennen aan glucose-fructosestroop, maar het wordt ook vrij veel vermeld als ‘ fructose ‘. Zeer kort door de bocht is glucosestroop niets meer of minder dan vloeibare suiker. Het bestaat uit glucose, maltose, maltotriose en hoge glucose oligomeren. Glucose ( druivensuiker ) is een eenvoudig koolhydraat, wat wil zeggen dat de scheikundige connecties zeer klein zijn. Maltose is een stof wat zorgt voor de zoete smaak van glucosestroop. Maltotriose en hoge glucose oligomeren zijn de verbindingen die glucosestroop zijn vloeibare en dikke vorm geeft.
Het wordt gemaakt uit zetmelen, iedere vorm van zetmeel kan worden gebruikt, zoals bijvoorbeeld het zetmeel uit maïs, aardappelen en rijst. In Europa wordt meest tarwezetmeel gebruikt. Het zetmeel wordt chemisch gesplitst d.m.v toevoeging van water. De bepaalde chemische verbindingen in glucose ( polymeren ) worden door een chemisch proces vloeibaar gemaakt. Het gaat om een soort omgekeerde condensatie-reactie, een bepaalde stof wordt van een vaste toestand door toevoeging van zuren vloeibaar gemaakt. Dit wordt bij glucose gedaan met zuren, enzymen en een zuur-enzym katalysator met chemische middelen.
De voedselindustrie maakt graag gebruik van dit chemische goedje. Het wordt toegepast om producten meer volume te geven, meer smaak en meer textuur. Het is in veel opzichten veel gunstiger dan gewone suiker. Het verdraait tevens het woord “ suiker” een beetje in een ingrediënten lijstje. Glucosestroop kristalliseert niet tijdens verhittingen en is veel langer houdbaar dan suiker. Als een pak yoghurt bijvoorbeeld glucosestroop bevat kun je deze yoghurt veel langer goed en bruikbaar houden dan een pak yoghurt waarin suiker is verwerkt. Anders gezegd is glucosestroop een zeer goedkoop alternatief voor suiker , met veel extra voordelen.
Naast glucosestroop zien we vaak “ FRUCTOSE-GLUCOSESTROOP staan in ingrediënten lijstjes. In het Engels vertaald heet dit HIGH FRUCTOSE CORN SYRUP, afgekort naar HFCS. Er zijn verschillende typen HFCS stropen:
– HFCS 90: dit is de basisstof voor alle andere vormen van glucose-fructosestropen. Het bestaat voor 90 % uit fructose en voor 10% uit glucose
– HFCS 55: deze formule bestaat voor 55% uit fructose en 45% uit glucose, het wordt voornamelijk toegepast in vloeibare producten als zuivel en frisdrank.
– HFCS 42: deze formule bestaat voor 42 % uit fructose en 58% uit glucose, deze formule wordt meest toegepast in levensmiddelen, als ontbijtkoek en brood.
HFCS is een chemische samenstelling die heel erg veel lijkt op suiker. Het is vele malen zoeter dan glucose en kan ook veel langer worden bewaard, wat opnieuw gunstig is voor fabrikanten.
Je hebt vast ook wel eens van maltodextrine gehoord. Dit zien we ook veel voorkomen in ingrediënten lijstjes. Dit is industrieel geproduceerd niets meer of minder dan glucosestroop in poedervorm. Er zijn echter verschillende manieren om maltodextrine te maken, het kan bijvoorbeeld ook geheel natuurlijk en plantaardig worden gemaakt uit zoete aardappelen. Deze productie-methode is echter vrij kostbaar waardoor dit industrieel vrijwel niet wordt toegepast. Maltodextrine wordt ook in baby voedsel verwerkt, zoals in opvolgmelk en broodpitmeel. Je kunt meer lezen over glucose-fructosestroop, door HIER TE KLIKKEN.
HCFS is een zeer zorgwekkend probleem geworden voor gezondheid professionals. Ook de wetenschap maakt zich zorgen. Meest opmerkelijk is dan ook, en waar ik persoonlijk mij nog het meest over kan blijven verbazen, is dat er NIETS wordt gedaan om deze zorgwekkende toestand aan te pakken. Want dat het kwart over twaalf is…..dat wordt steeds duidelijker. Levercirrose -> leververvetting in de volksmond-> werd jaren gezien als een aandoening wat werd veroorzaakt door alcoholmisbruik. Inmiddels is het dankzij de industrie waarin we nauwelijks nog ECHT gezond voedsel kunnen vinden, een welvaart ziekte geworden. Omdat er nauwelijks aandacht aan wordt besteed, is het zeer onbekend en kunnen mensen soms jarenlang met klachten rondlopen die uiteindelijk tot een uitbarsting komen en het dan te laat kan zijn. Ook kan een leververvetting zorgen voor hart en vaatziekten, diabetes en gewichtstoename zonder verklaarbare redenen.
( een teveel aan ) fructose kan ook leiden tot problemen met ons mircobioom. Een microbioom is ook wel de gemeenschap van micro-organismen, die in onze darmen leven. Deze spelen een ontzettend belangrijke rol in onze algehele gezondheid en ons welzijn. Zo heeft het een grote invloed op onze stofwisseling, immuunsysteem en zelfs ons humeur. De gezondheid, maar ook de samenstelling van ons microbioom kan worden beïnvloed door veel factoren van buitenaf, zoals medicijn gebruik, maar ook ons voedsel en onze algehele levensstijl. Onderzoek heeft uitgewezen, dat ook fructose zeer nadelig kan werken op onze mircobioom. Overmatige consumptie van fructose kan leiden tot veranderingen in de microbioom, de studie toonde, dat een hoge toegevoegde fructose -> dus fructose uit de industrie -> de diversiteit van het microbioom kan verminderen, en de groei van bepaalde bacteriën kan bevorderen die worden gelinkt aan veel negatieve gezondheidseffecten. Anders gezegd kan een voedingspatroon met veel fructose leiden tot toename van ontstekingsmarkers -> wat weer kan leiden tot vervelende gezondheidsproblemen als diabetes / gewichtstoename / hart en vaatziekten. Deze aandoeningen hebben op hun beurt weer een negatief effect op het microbioom, waardoor de cirkel rond blijft gaan.
IS FRUIT DAN ONGEZOND ?
NEE. Maar er zijn kanttekeningen. Als we spreken over GEZOND FRUIT, dan spreken we over VERS/ INTACT fruit en dan nog het liefst biologisch. In INTACT fruit, dus met schil / pitten enz, is alles in balans; de fructose, de vezels, de mineralen, de vitaminen. Zodra je fruit maar schilt, of vernietigt, bewerk je het, wat betekent, dat je de balans verstoort. De industrie gebruikt nooit intact onbewerkt fruit, omdat dit onmogelijk is, zij moeten het immers tot een product maken, wat ook nog eens aan de wettelijke voedselveiligheidseisen moet voldoen. Daarom is een “ knijpfruit” wat claimt 100% fruit te bevatten, ook gewoon BEWERKT. En dus verstoord waardoor de fructose -> de van natuurlijk aanwezige fruitsuikers -> ook veranderen. Er gaan vitaminen en mineralen verloren, daar komt bij dat fruit vaak eerst wordt gewassen en geschild. Waardoor ze veel vezels verliezen. We zien nu bijvoorbeeld enorm veel hippe producten die zijn gezoet met appelsap. Dit is regelrechte suiker / fructose, maar dan verkapt in “ appelsap “ omdat appelsap een gezond imago heeft. Op deze manier merkt de consument niet, dat zij vrij veel tot extreem veel fructose binnen kunnen krijgen op een dagelijkse basis.
Het geldt dus zeker ook voor de hippe gezonde “ verse “ sapjes. Drink geen fruit, maar EET het, waar het ook voor is gemaakt door moeder natuur.
Je kunt ook letten op fruit met de minste hoeveelheden fructose. Exotisch fruit als mango, passievruchten, citrusvruchten en meloen bevatten een vrij hoog fructosegehalte, terwijl fruitsoorten als zacht fruit -> aardbeien en zwarte en blauwe bessen , bramen, rode bessen -> veel minder fructose bevatten. Hoe zoeter een fruitsoort, hoe meer fructose. Appels bevatten helaas in regel ook vrij Veelo fructose, net als peren en druiven. Ook dadels en vijgen bevatten vrij veel fructose.
Eet fruit liefst in combinatie met vezels. Het zorgt ervoor dat de fructose dan niet direct wordt opgenomen. Een kommetje magere biologische yoghurt of kwark ( eiwitten ) met een paar noten en een klein beetje volkoren havermout ( vezels ) en wat blauwe bessen is bijvoorbeeld een perfecte basis.
EEN ZEER OPMERKELIJKE STUDIE UIT HET MAASTRICHT UMC+
In 2019 bracht Améé Buziau, wetenschapper voeding en gezondheid bij het Maastricht UMC +, een zeer opmerkelijke studie naar buiten, die zij in 2023 promoveerde. Zij toonde als eerste een oorzakelijk verband tussen de verwerking van fructose en levercirrose -> leververvetting. In deze studie werd ook aangehaald, dat fruitsappen echt ontzettend slecht zijn. Zij pleit dan ook voor de suikertaks. KLIK HIER voor het algehele onderzoek.
Ook wierp de studie va de Washington University in st Loius in December 2024 een behoorlijk confronterend licht op de rol van fructose bij kanker ( KLIK HIER ) it deze studie kwam naar voren dat fructose de groei van tumoren kan bevorderen. Uit dit onderzoek bleek dat fructose niet rechtstreeks de tumoren voedt, maar dat de lever fructose omzet in bruikbare voedingsstoffen voor kankercellen.
FRUCTOSE GECOMBINEERD MET KUNSTMATIGE ZOETSTOFFEN / FRUCTOSE INTOLERANTIE
Vriendin S. had dus last van een proteïne puddinkje, waar én fructose in zat, maar ook kunstmatige zoetstoffen, in dit geval aspartaam en acelsulfaam-K, waarover je IN DIT ARTIKEL meer kunt lezen. S. Kan mogelijk ook last hebben van een fructose overgevoeligheid. De klachten die ze ervoer koppelde ik daar meteen aan vast waardoor ik het vermoeden vrijwel direct had, dat ze aardig wat fructose binnen heeft gekregen. Ook zaten er in het desbetreffende puddinkje andere ingrediënten, waar van nature fructose in zit, zoals inuline.
Er bestaat zoiets als een fructose intolerantie, sterker nog, het is een zeer explosief groeiende intolerantie, dankzij ons huidige welvaart voedsel. Het wordt ook wel eens een malabsorptie voor fructose genoemd. Fructose intolerantie gaat vaak gepaard met zeer vervelende klachten als buikpijn, winderigheid / gasvorming, krampen in de rechter streek, diarree, hoofdpijn, algehele malaise, spierpijn, slaapproblemen, en zelfs depressiviteit. Er zijn twee verschillende vormen van fructose intolerantie onderscheiden :
– TYPE 1 ; INTESTINALE FRUCTOSE INTOLERANTIE
– TYPE 2 ; ERFELIJKE FRUCTOSE INTOLERANTIE
– SORBITOL INTOLERANTIE
Type 1 is het gevolg van een defect transportsysteem in de dunne darm. Type 2 komt minder vaak voor en is vrij zeldzaam, het is dan een aangeboren intolerantie. De laatste, de zogenoemde sorbitol intolerantie verwijst naar een fructose intolerantie die kan ontstaan, als fructose wordt gecombineerd met sorbitol, maar ook kan het ontstaan door combinaties met andere kunstmatige zoetstoffen. Sorbitol is de suikeralcohol van fructose waardoor het zeer nauw verwant is aan fructose. Producten waarin sorbitol voorkomt kan bij fructose intoleranties dezelfde klachten geven als fructose. Er is weinig over te vinden, maar het komt voor, dat fructose gecombineerd met andere kunstmatige zoetstoffen ook vervelende klachten kunnen geven. En dus absoluut wel een puntje van aandacht.
Zeker, omdat dit soort combinaties in meer producten zit dan je verwacht. Zoals zo’n onschuldig lijkend hip proteïne puddinkje, waar mijn vriendin s. twee lange dagen behoorlijk ziek van is geweest.
HOE MIJD JE FRUCTOSE UIT JE VOEDING ?
Sjaaah….🫤…..
Dat is zo makkelijk nog niet in een totaal verknipte industrie waar ultra bewerkt voedsel de hoofdrol speelt omdat dit de industrie nu eenmaal erg veel oplevert. Maar er zijn best een aantal dingen, wat we kunnen doen:
– MIJD KUNST VOEDSEL / CONSUMEER ECHT VOEDSEL
Al die hippe plantaardige alternatieven…..ik denk dat iedereen inmiddels wel weet, hoe ik daarover denk. Zo niet -> KLIK HIER . Het is wat het is ; IMITATIE VOER. Vlees = vlees en komt niet van een plant. Melk, waar zuivel uit wordt gemaakt, komt niet uit een plant, een graan, een noot of peulvrucht. Zolang je dit realiteitsbeeld voor ogen houdt, kun je de betere keuzes maken. Want nee, het IS NIET GEZOND, al die plantaardige meuk. En nee, we worden er allemaal niet veel beter van, simpelweg omdat de industrie er ook een winstgevend handeltje van wat te maken. We zijn allemaal makke lammeren die achter deze façades aan hobbelen.
Steun de verknipte industrie niet langer en koop bij de kleinere ondernemingen, zoals fysiek de biowinkels en online de echt goede webwinkels. Daar kun je de meeste ECHTE levensmiddelen kopen, wat ook nog eens vaak uit de streek komt.
– EET VERS INTACT BIOLOGISCH FRUIT, DRINK HET NIET
Alle hippe sapjes ten spijt ; ze barsten van de fructose. Drink daarom geen fruit, maar EET het. En kies het liefst biologisch fruit uit Nederland. Kies voor fruitsoorten die geen hoog fructose gehalte hebben, zoals exotische fruitsoorten / mayo / banaan / appels / peren , maar kies fruitsoorten die een vrij laag fructose gehalte hebben als zacht fruit -> aardbeien / bessen / bramen / cranberry / kiwi.
– MIJD KANT EN KLAAR / ULTRA BEWERKT VOEDSEL
Een inkoppertje, maar zeker eentje om bloedserieus te nemen.
– LEES INGREDIENT EN VOEDINGSWAARDEN
Op etiketten worden we flink toegeschreeuwd en daarmee misleid om tenminste in de verleiding te komen om het product te kopen. Waar we alleen naar moeten kijken zijn de ingrediënten, en de gemiddelde voedingswaarden. De rest kun je overslaan en negeren, omdat dit vaak gewoon pure afleiding betreft naar de daadwerkelijke ingrediënten. Neem de moeite om de ingrediënten te lezen. Je kunt fructose in levensmiddelen herkennen als :
– glucose-fructosestroop
– HCFS
– fructose
– kristallijne fructose
– maïsstroop
Ook kan fructose van nature aanwezig zijn, bijvoorbeeld via :
– fructanen
– inuline
– fructo-oligosacariden
– honing
– agavesiroop
– fruitfructose
We kunnen fructose niet geheel mijden uit ons voedsel, en als je de juiste fructose kiest, is dat juist ook helemaal niet nodig. Het fructose wat we moeten mijden is de industriële fructose, waarover je hierboven alles hebt kunnen lezen. Natuurlijk intact fructose wat we bijvoorbeeld in intacte vorm via verse groente en fruit eten, is een fructose wat we gerust met mate kunnen consumeren.
Let zeker ook op “ fructose-cocktails” , ook wel fructose wat wordt gecombineerd met kunstmatige zoetstoffen en / of ingrediënten waarin fructose van nature aanwezig is, zoals insuline en fructanen.
