Waarom is ijsthee zo ongezond? Plus zelfmaak-recept!
Vriendlief is er dol op. Hij kan er liters van wegdrinken. Wat ? IJSTHEE, ook wel beter bekend als het Engelse ICETEA. Gelukkig vind hij mijn eigen gebrouwen ijsthee superlekker. En gebruikt hij niet de vele varianten die er op de markt zijn. Voordat ik hem vertelde dat deze varianten niet gezond zijn, dronk hij er dagelijks liters van weg. Hij was zo onwetend over de ongezonde effecten van deze conventionele ijsthees, dat hij behoorlijk schrok van mijn verhaal. En hij vind mijn gemaakte ijsthee zelfs lekkerder…..
IJsthee valt onder de frisdranken, en we weten dat frisdranken nu niet bepaald gezonde dranken zijn. Maar heel veel mensen weten niet HOE schadelijk deze dranken zijn. Ook worden ze veelvuldig gedronken. Als ik vriendlief ter voorbeeld neem, maar ook kennis W, zij dronken jarenlang dagelijks echt liters weg, in de zomermaanden zelfs meer. Zij schrokken beiden echt heel erg van mijn verhaal, en dit toonde weer eens wat een gezond imago ijsthee nog altijd heeft. Ik heb daarom besloten er eens een artikel aan uit te besteden. Want wat is het nu eigenlijk, dat ijsthee? En waarom heeft het een gezond imago?
WAT IS IJSTHEE?
Ijsthee is anders gezegd een variant op gewone thee. Het is sterk afgekoelde thee, die op de gebruikelijke manier wordt gezet. Dit wordt vervolgens op smaak gebracht met suiker en citroen. Ijsthee heeft meer smaak en geur, omdat door de afkoeling er veel meer geur en smaakstoffen ( en theïne) vrijkomt.
Ijsthee is er inmiddels in heel veel varianten en smaken. Zo zijn er ijsthees die zijn gezoet met veel suiker en stevia, sprankelende ( met koolzuur) soorten en verschillende smaken, waarvan perzik en citroen de meest populaire zijn. Maar er zijn tegenwoordig ook smaken als honing en diverse andere fruitsmaken.
Ijsthee kun je eigenlijk een beetje vergelijken met een koude variant op de traditionele Marokkaanse thee. In de Marokaanse cultuur wordt veel thee gedronken, met veel suiker…..HEEL VEEL suiker. De verhoudingen zijn ongeveer 50-50 suiker en thee. Dit wordt ook vaak in zeer kleine glaasjes uitgedronken, waardoor de suiker echt enorm is. Ijsthee komt eigenlijk zo’n beetje op hetzelfde neer, want het bestaat voornamelijk uit suikerwater.
Er zijn zoals eerder geschreven ontzettend veel merken. LIPTON is de absolute marktleider. Daaronder zien we vooral veel huis en B-merken.Deze onderscheiden zich zeer weinig tot niet als we kijken naar de ingrediënten t.o.v duurdere merken. Ik geef twee voorbeelden. Ik geef hieronder de ingrediënten van een pak IJSTHEE van een goedkoop huismerk, en de ingrediënten van een pak LIPTON ijsthee.
WAT ZIT ERIN?
Het huismerk pak ijsthee-citroen kost € 61 eurocent per anderhalve liter. De LIPTON ijsthee citroen kost € 1,90 per anderhalf literpak. Dat is al meteen een aanzienlijk groot verschil in prijs. Ik begin met de ingrediënten van het huismerk:
WATER : daar bestaat dit pak voornamelijk uit
SUIKER: samen met het water maakt dit suikerwater. Omdat de ingrediëntenlijst begint met water en suiker kunnen we concluderen dat deze ijsthee ook wel suikerwater genoemd kan worden.
CITROENSAP UIT CONCENTRAAT 1% : Concentraat is een enorm sterke smaakmaker. Het gaat hier dus niet om echt citroensap. Meer lezen over concentraten? KLIK HIER
CITROENZUUR: werkt als voedingszuur
THEE EXTRACT 1% : inderdaad, je leest het goed. IJsthee bevat zelden echte thee. Het gaat voornamelijk om een extract. Een thee-extract is een sterk geconcentreerd aftreksel van gewoon gezette thee. Er worden extracten in ijsthees gebruikt om de smaak van thee zo optimaal mogelijk te krijgen. Het gaat vrijwel nooit om echt vers getrokken pure thee, maar om extracten.
NATUURLIJK CITRUSAROMA MET ANDERE NATUURLIJKE AROMA’S : klik HIER om alles over aroma’s te lezen.
ZUURTEREGELAAR:( E331) dit is een hulpstof om te voorkomen dat de boel gaat schiften.
Laten we vervolgens kijken naar de ingrediënten in het pak ijsthee van LIPTON:
WATER: ook dit pak bestaat gewoon voor het grootste deel uit water
INVERTSUIKER: invertsuiker is een mengsel van gelijke hoeveelheden ( zoals aantallen in moleculen, gewichten) glucose, ook wel druivensuiker genoemd, e fructose, ook wel fruitsuikers genoemd. Invertsuiker wordt vaak gebruikt ter vervanging voor honing omdat deze dezelfde suikerverhoudingen bevat. Ook wordt het veel gebruikt om wijn in smaak te versterken.
FRUCTOSE: ook wel HFCS.
CITROENZUUR: voedingszuur
THEE EXTRACT 0,12 % : ook hier zien we een minimale hoeveelheid aan thee extract.
CITROENSAP UIT GECONCENTREERD SAP: 1%: het wordt anders omschreven, maar ook hier gaat het gewoon om een citroenconcentraat
TRINATRIUMCITRAAT: ook weer anders omschreven voor zuurteregelaar
AROMA: KLIK HIER voor uitleg over aroma’s
ASCORBINEZUUR ( antioxidant) : niets meer of minder dan vitamine C
STEVIOLGLYCOSIDEN ( zoetstof) : dit is waarschijnlijk toegevoegd om de ijsthee nog zoeter van smaak te krijgen.
WAT ZIJN DE VERSCHILLEN?
Als we bovenstaande ingrediëntenlijsten naast elkaar leggen, dan zien we amper verschillen. Lipton gebruikt andere benamingen, en heeft als extra toevoeging stevia en vitamine C. Maar ook extra fructose en geen natuurlijke aroma’s. Qua verhoudingen liggen ze vrijwel op één lijn. Wat wel opvallend is, is het verschil in suikers. Het goedkopere huismerk geeft per 100 ml 6 gram suikers, de Lipton 4,5 gram per 100 ml. We zien hier duidelijk een soort speling. Lipton compenseert iets van het suikergehalte met een vleugje steviolglycosiden.
Apart van de anderhalve gram suiker verschil per 100 ml , ontlopen ze elkaar niet. Maar dus wel in prijs.
Ook opvallend is het gebruik van THEE EXTRACT. Er wordt dus eigenlijk helemaal geen gebruik gemaakt van vers gezette thee. Een extract is sterk geconcentreerd waardoor de smaak van thee wel goed aanwezig is, maar echte thee?. Thee extract is een poeder.
WAAROM IS IJSTHEE ZO ONGEZOND?
Als je bovenstaande lijsten bestudeert, dan snap je denk ik al, waarom ijsthees nu niet bepaald onder de gezonde dranken vallen. Ze bevatten weinig tot geen voedingsstoffen van waarde. Maar wel extreem veel suiker. Een gemiddelde glas ijsthee kost je zo’n vijf tot zes suikerklontjes. Dat is meteen de helft van de ADH aan suikers per dag. Dat zijn dus geen grapjes. En kan het suikergebruik in een dag per persoon ontzettend oplopen, zonder dat de consument zich bewust is. Ijsthee is net als andere frisdranken vloeibaar. Je merkt niet hoeveel suiker je in één keer weg klokt. Het verzadigingspunt is bij vloeibare producten ook veel minder dan voeding in vaste vorm. Je krijgt snel teveel binnen dan nodig is. Zeker als je erge dorst hebt kun je in één keer ontzettend veel suiker binnen krijgen omdat je behoeften groter zijn.
Naast dat de suikerstoot in je lichaam veel schade aan kan richten, zijn suikervrije frisdranken zoals ijsthee zeer slecht voor ons gebit.
WAAROM HEEFT IJSTHEE DAN ZO’N GEZOND IMAGO?
Thee is een zeer gezonde drank, tenminste, als je hert puur en ongezoet drinkt. Kies je ook nog eens voor groene thee, dan heb je extra gezonde voordelen. KLIK HIER voor alle informatie over thee. Thee an sich heeft dus een terecht gezond imago. Ijsthee lift hier lekker op mee terwijl inhoudelijk niets echt gezond is aan ijsthee. Dat heb je hierboven kunnen lezen. Thee extract is bovendien veel minder gezond dan vers gezette thee. Extract werkt voornamelijk als smaakversterker. Denk als voorbeeld aan sterk gezette thee. Als je drie/ vier zakjes thee in een liter water laat trekken komt daar een zeer sterke , diep donkergekleurde thee van. Vaak is het ondrinkbaar omdat het zeer bitter smaakt. Met een extract werkt het een beetje hetzelfde. Het zorgt ervoor dat ijsthee donker kleurt en een aanwezige theesmaak krijgt. Thee extract wordt gebruikt omdat het veel goedkoper is in productie. Als we bijvoorbeeld eens inhoudelijk gaan kijken naar de gemiddelde ingrediënten in ijsthee ( zie hierboven) dan zal dit persoonlijk geschat komen op zo’n 10 eurocent aan productiekosten. Lipton zal het wat duurder maken omdat zij steviolglycosiden toevoegen, maar ook dan zal het niet boven de 50 eurocent uitkomen. Waaraan de consument voornamelijk meebetaalt zijn de productiekosten en de verpakking.
MAAK HET ZELF!
Het ironische is, dat ijsthee het meest simpele en eenvoudigste drankje is om te maken. Als je het zelf maakt, geeft dat je veel voordelen:
– je houdt de complete regie over wat je wel en niet toevoegt
– je skipt erg veel onnodige hulpstoffen
– je gebruikt echte, verse gezette thee
– het is vele malen gezonder, en lekkerder
Ik geef hieronder een simpel basisrecept. Maar je kunt het zelf nog leuker maken natuurlijk! Denk aan het toevoegen van vers ( zacht) fruit met weinig fruitsuikers, specerijen , gedroogde bloemen, of anijs!
DIT HEB JE NODIG:
( voor een liter)
- Een liter water
- Twee zakjes groene thee
- 10 druppels-stevia
- Het rasp van een biologische citroenschil
ZO MAAK JE HET:
Doe het water met de citroenschil in een pannetje en breng al roerende aan de kook. Zeef het water eng laat de theezakjes trekken. Laat lang afkoelen. Voeg de druppels toe , wil je het iets zoeter dan kun je altijd meer druppels gebruiken. Bewaar de ijsthee in een kan of fles in de koelkast. Serveer de ijsthee met wat ijsklontjes en roer vooraf even door.
Zo eenvoudig is het dus …..maak je ijsthee voortaan zelf. Het is zoveel lekkerder en ECHT gezond!
GERELATEERDE ARTIKELEN:
Ik maak de ijsthee door koud water (direct uit de kraan) in de pot te doen samen met de groene of kruidenthee. Ik doe er vaak een blaadje stevia bij. Ik zet dit tussen de 4 en 8 uur in de koelkast. Daarna zeef ik de thee, giet het in een glazen fles en voeg ik citroensap toe.
Klopt dat wel, een aanbevolen dagelijkse hoeveelheid suiker van 12 klontjes per dag? Ik dacht dat suiker zeer slecht voor je was…..
Dit heeft de voedingsraad vastgesteld. Minder is altijd beter.
Hoe lang is de zelfgemaakte ijsthee houdbaar?
Ben zo benieuwd Monique, Was jouw vriend toen hij nog de ongezonde ijsthee dronk, veel te dik en een verrot gebit waaraan veel aan moest gebeuren bij de tandarts?
En… is hij nu superslank en niets meer aan te merken wat zijn gebit betreft?????
Wat een rare reactie. Wat een raar verband trek je met mijn artikel. Nee, met mijn vriend’s gebit was en is niets mis, hij onderhoudt het netjes. En nee, hij was e is niet dik, omdat hij voldoende beweegt en algemeen gezond eet. Ik snap niet goed waar je heen wilt met deze opmerking. Warme groet
Wat een kutreactie van Korenbloem zeg! Slaat echt nergens op! Ik vond het juist een heel goed artikel! Chapeau! Wil wat afvallen en ik dacht ijsthee past daar goed bij…. Niet uit de winkel dus, ik ga die van jou maken!! Thanxxx
Ik snap de reactie wel enigzins. Ik drink ook suikerige drankjes en heb niet het idee dat suiker voor iedereen slecht is? Zoetstoffen daarentegen lijken mij zeer ongezond, je houdt je lichaam/hersenen ermee voor de gek en ze zijn ooit ontwikkeld voor mensen met diabetes niet voor ‘gezonde’ mensen. Zou zo super zijn als er een betere keus zou zijn in de supermarkt, met suiker/zonder suiker. Maar het zou ook fijn zijn als er geen zoetstoffen stiekem in producten gedaan wordt om de suiker te vervangen. Zo lastig om drankjes zonder stevia etc. te vinden! Want stevia is net zo natuurlijk als suiker alleen reageert ons lichaam er anders op.
Wat een onvriendelijk antwoord
Hoi Monique, bedankt voor het recept ik ga het zeker proberen!
Groetjes.
ik doe met gember,kaneel en soms kruiden.heerlyk
was even de 2 citroenen vergeten
Hoi Monique, kan je nog iets vertellen over Ice Tea zero (zonder suiker) van oa Lipton. En kan je ook zelf iets maken vwb Ice Tea met koolzuur?
Hai! ICE TEA zero is gezoet met kunstmatige zoetstoffen. En je kunt je icetea sprankelend maken door de helft van je gezette thee af te laten koelen en dit op te schenken met koolzuurhoudend water. Succes!
Ik kook eerst water, doe dat in een hoog glas, en dan verschillend…de ene keer met wat dunne schijfjes citroen, andere keer met paar dunne partjes sinaasappel (beide met goed afgewassen schil) en wat verse gember …warm of koud…vind het beide heerlijk!!
ik neem een flink stuk van ongeveer 15 cm gember in kleie stukjes,een pypje kaneel,2 citroenen,flinke pan water,zelfs tuinkruiden kunnen erby.wil je het nog gezonder hebben.in paats van citroen kun je ook sinasappels in schyfjes mee laten prutelen-minimaal half uur laten trekken.