Surinaamse Pom ( vegetarisch)
Jaren geleden proefde ik het voor het eerst en was meteen verkocht: Surinaamse pom. Inmiddels een vrij bekend gerecht geworden in Nederland. In erg veel toko’s kun je broodjes pom kopen. Pom is een populaire Surinaamse ovenschotel. Pom is van origine een traditioneel Creools gerecht.
Het basisingrediënt is afkomstig van de wortelknollen van de tayer (Xanthosoma sagittifolium) die in het binnenland van Suriname groeit. In de volksmond wordt het ook wel pomtayer genoemd. Je kunt pomtayer kopen bij de toko, uit de diepvries. Pom tayer werd door de oorspronkelijke bewoners van Zuid-Amerika gekookt gegeten. De Surinamers hebben er een ovenschotel met onder andere vlees van gemaakt. In Nederland is kant-en-klare pomtayer, geraspt en diepgevroren, verkrijgbaar. Vers vind je het enkel in sommige toko’s.
Pom wordt gegeten als hoofdgerecht op (verjaardags)feesten, familiebijeenkomsten en andere speciale gelegenheden zoals Pasen en Kerstmis. Het wordt gegeten met witte rijst maar ook als hapje tussendoor op brood als broodje pom. Pom heeft een vrij milde smaak.
Evenals roti geniet pom een grote populariteit onder alle bevolkingsgroepen en het heeft een vaste plek in het Surinaams menu. Het is ook in Nederland een bekend gerecht geworden . Veel Nederlanders eten tegenwoordig pom!
Meukvrije pom
In pom gaat erg veel boter, zoutvlees en zout. Andere smaakmakers zijn Surinaamse selderij, piccalily, tomatenpuree en andere kruiden. Pom kan traditioneel worden gemaakt, maar er zijn inmiddels vele varianten. Ik heb een meukvrije, vegetarische variant bedacht. Ik maak gebruik van tenpeh stukjes in plaats van zout vlees en/of kippenbouten. Heb je geen bezwaar tegen biologisch scharrelvlees, kun je dit uiteraard 1:1 vervangen. Kruiden kun je ook makkelijk vervangen met de gewenste kruiden. Het recept is goed voor 4/5 personen.
Dit heb je nodig:
Voor de pomtayer:
- een kilo pomtayer ( diepvries, verkrijgbaar bij de toko) ontdooid
- een bosje Surinaamse selderij ( toko) of gewone selderij, fijn geknipt
- 100 gram ( biologische) tomatenpuree
- 150 gram ( liefst homemade, anders biologische) piccalily
- twee eetlepels stevia sweet Xtra + een eetlepel erythritol
- een flinke snuf keltisch zeezout
- een snufje cayennepeper
- het sap van een uitgeperste citroen
Voor de vulling:
- 400 gram tempeh, in blokjes gesneden, gemarineerd in twee eetlepels kerrie masala
- een ui, fijn gesnipperd
- twee teentjes verse rauwe knoflook, fijn gesnipperd
- twee eetlepels kerrie masala
- vier flinke eetlepels bouillonpoeder of een groot biologisch gistvrij bouillonblokje, opgelost in 300 ml heet water ( let op toevoegingen!)
- 125 gram biologische tomatenpuree
- een snufje keltisch zeezout
Zo maak je het:
Verwarm de oven voor op 200 graden. Vet een grote vierkante ovenschaal GOED in met kokosolie/vet. Roer alle ingrediënten voor de pomtayer één voor één door de ontdooide pomptayer.
Laat een klontje kokosolie smelten in een wokpan. Fruit de ui en knoflook aan op middelhoog vuur. Blus af ,et een beetje water zodra de ui glazig is geworden. Voeg de rest van de ingrediënten toe en roerbak de massa even flink om. Blus opnieuw af met wat water. Als je een bouillonblokje gebruikt, kun je het opgelost in water toevoegen.
Zet het vuur laag en laat alles ongeveer 10 minuten garen terwijl je regelmatig blijft husselen.
Vedeeel de helft van de pomtayer in de ovenschaal. Stort de massa uit de wok op deze laag en verdeel de andere helft van de pomtayer erop. Je kunt nog wat extra kruiden op de pom strooien voor extra pit. Bak de pom in het midden van de oven gaar in ongeveer 50-60 minuten, blijf tussentijds goed controleren. De pom moet mooi goudbruin zijn verkleurd.
Je kunt de pom overal bij serveren! Bijvoorbeeld bij zilvervliesrijst, Quinoa, of peulvruchten spaghetti. Of op de boterham!
Maak je eigen vruchtenconcentraat!
Eerder schreef ik een uitgebreid artikel over vruchtenconcentraat en hoe dit de nieuwe suiker in de voedingsindustrie is geworden. Klik hier om naar het artikel te gaan. Naast dat het gaat om gewone suiker, worden er ook afval-producten gebruikt. Het pulp van het afvalfruit wordt ook weer door verwerkt in producten onder ” vruchtenpulp” of bijvoorbeeld ” 5% peer” De suggestie wordt gewekt dat er echt vers fruit in een product gaat, maar in werkelijkheid draait het dus om uitgeperst pulp, en bewerkt fruit-afval.
Vroeger werkte mijn wijlen vader bij een koel en vrieshuis waar de plastic vaten sappen ( veelal sinaasappelsap) vanuit het buitenland werden ingevroren of gekoeld weggezet. Vanuit deze vries en koelcellen werden de vaten verder geëxporteerd naar de Nederlandse fabrieken, waaronder Appelsientje. Daar werden de concentraten met water tot sap gemaakt. Als klein meisje ben ik vaak mee geweest met mijn vader naar zijn werk, en zag hoe het in zijn werk ging. Mijn vader was heftruck-chauffeur en reed gekleed in dikke pakken de vaten in en uit de vriescellen. We kregen thuis ook soms wat van dit geconcentreerde sap, wat we aanlengden met water.
Fruit concentraten worden erg veel gebruikt ter vervanging voor geraffineerde suikers. Nu dat we suiker zijn gaan mijden, hebben de fabrikanten wat nieuws bedacht. Vruchtenconcentraten kunnen bovendien worden geclaimd als 100% natuurlijk, en gezond. Dit mag allemaal volgens wet en regelgevingen. Vruchtenconcentraten bestaan echter uit enkel fructose ( vruchtensuikers) waaraan vezels, vitaminen en mineralen zijn onttrokken. Anders gezegd: het is gewoon suikerwater. Met dezelfde werking in ons lichaam, als gewone sucrose.
Vruchtenconcentraten zijn ontzettend goedkoop om in te kopen voor fabrikanten. Ht gaat vaker wel dan niet om afval. In productie kost dit dus echt bijna niets. De vele sapjes zijn dan ook echte goudmijntjes voor fabrikanten. Er wordt flink aan verdiend. Fabrikanten zijn veel méér kosten kwijt aan verpakking en marketing, dan het product zelf. Zo’n sapje bestaat vaak uit concentraten en water. Er wordt ook vaak extra suikers aan toegevoegd. Om te laten zien, hoe kinderlijk eenvoudig het is om dit trucje in je eigen keuken te kunnen, geef ik hier een erg simpel receptje om zelf zo’n sapje te maken. Bijkomende voordelen zijn:
- het is echt en puur fruit, zeker als je ook nog eens biologisch kiest
- je houdt de complete regie over je eigen sapje
- het is stukken goedkoper
Ik heb voor dit voorbeeld een hele kleine conference ( bio) peer gebruikt. Een grote peer is echt niet nodig. Was de peer en laat de schil erom. Snij de peer in kleine stukjes en gooi in de blender, samen met 600/700 ml water ( hoe hoog je blender maximaal aankunt aan vulling) Blend dit tot de peer volledig is vermalen.
Pak een fles, een trechter en een stukje kaasdoek, of hydrofiele doek of theedoek en zeef de massa, knijp het doek uit boven de trechter.
Wat je overhoudt is een heel klein beetje pulp, zoals je hierboven ziet. Dit kun je lekker opeten door desserts of gebruik het als zoetmiddel in baksels!
Nou, en dit is dus wat je eraan overhoudt!!! ECHT EN PUUR SAP ! 😉 Heerlijk zoet ( dus wees bewust van de fruitsuikers!) en het hoeft daarom ook niet extra te worden gezoet. Je kunt het ook steeds als een siroop gebruiken, door steeds wat van het sap te verdunnen met wayer. Bewaar het sap in de koelkast!
ZO SIMPEL IS HET DUS! En daar betalen wij ons in de winkel scheel aan….slimme gasten hoor, die fabrikanten!
Surinaamse roti ( vegetarisch en meukvrij)
Vroeger had ik een Surinaams vriendinnetje, die tevens in mijn klas zat. We waren echte hartsvriendinnetjes, en kwamen daarom ook regelmatig bij elkaar over de vloer. Ik leerde bij haar familie de Surinaamse keuken kennen. Ik ging erg graag met haar mee naar huis na schooltijd, omdat ik wist dat het bij haar thuis altijd zo heerlijk rook, en we ook meestal een klein bordje homemade roti kregen, met ieder een halve pannenkoek. Wat genoot ik daarvan!
Ik heb eigenlijk na deze periode nooit echt meer roti gegeten zoals ik deze bij haar thuis heb geproefd. De vele toko’s in Rotterdam doen heus hun best, maar niets verslaat de echte homemade roti. Natuurlijk bevat roti ook nogal wat aan meuk. En als vegetariër moet je roti ook vaak je deur voorbij laten gaan. Wat is roto eigenlijk precies?
De traditionele Surinaamse Roti wordt geserveerd met een aantal bijgerechten zoals kousenband, hard gekookte eieren, aardappelen ( soms zoete) verschillende soorten vlees ( bijvoorbeeld zout vlees, eend, schaap, maar vaak kip) knoflook en ui. Dit alles wordt pittig gekruid met kerrie masala.
Het roti gerecht is van origine Indisch. Er zijn daarom ook veel Indische varianten op de roti. De Surinaamse roti werd echter bekender in Nederland, waardoor er in Nederland vooral Surinaamse roti wordt gegeten. De roti wordt meestal geserveerd met een pannenkoek. Daarin worden alle ingrediënten in gerold en met de hand gegeten. De echte Surinaamse pannenkoeken worden vaak gemaakt met gele spliterwten, komijnpoeder en chilipeper.
MIJN MEUKVRIJE VARIANT
Omdat ik het erg miste, ben ik jaren geleden zelf maar eens wat gaan stoeien met het traditionele recept. Dit resulteerde eerder in een lekker recept wat ik in mijn basiskookboek heb gezet. Toch wilde ik een nog betere variant bedenken. En dat werd dit recept! Het is 100% meukvrij, vegetarisch en vooral niet-normaal-meer zo lekker! Het is snel te maken, bevat niet al de dolle ingrediënten die je nergens in je buurt kunt kopen, en er zijn mogelijkheden om het recept op jouw wensen aan te passen. Als jij bijvoorbeeld geen bezwaar hebt tegen vlees, kun je biologische scharrelkip ( bouten) gebruiken. Ook is niet overal kousenband verkrijgbaar, Je kunt dan in plaats van kousenband ook Hollandse sperziebonen gebruiken. Omdat ik weet dat kousenband niet overal verkrijgbaar is, heb ik in dit recept sperziebonen gebruikt. Maar het is lekkerder met kousenband 😉 In dit recept maak ik gebruik van lupine. Je kunt meer lezen over lupine, door hier te klikken. Je kunt ook tempeh gebruiken, of ieder ander gewenst stukje vlees. Het is 1:1 te vervangen in dit recept.
Ik heb gebruik gemaakt van mijn eigen homemade bouillonpoeder. Dit maak je zeer eenvoudig zelf. In een voedseldroger gaat dit het makkelijkste, maar je kunt het ook in de oven drogen. Gebruik ieder gewenste groente en snij dit in zeer fijne stukjes. In de oven op 100 graden enkele uren drogen. Je kunt de bouillonpoeder ook in de biowinkel kopen. Let op eventuele extra toevoegingen. Kun je geen bouillonpoeder vinden, dan kun je ook een biologisch bouillonblokje gebruiken. Let ook hier op toevoegingen zoals smaakversterkers en gist. Gebruik je een bouillonblokje in het recept? Laat deze dan vooraf je water toevoegt in heet water oplossen.
DE ROTI PANNENKOEKJES
Je kunt tegenwoordig naast de kant en klaar instant-meuk ook kant-en-klare roti pannenkoeken kopen. Deze bevatten onnodig veel extra additieven zoals suiker. Je kunt ze eenvoudig ook zelf maken. Ik heb een variant bedacht op het traditionele recept. Deze maak je met gele erwtenmeel. Deze kun je best goed kopen overal, zo kun je de zakjes kopen bij veel AH filialen en bij de Jumbo.
Het merk ” CHAN’S” verkoopt veel in supermarkten. Maar vooral in toko’s erg goed verkrijgbaar. Het is ook lekker goedkoop: per zakje van 400 gram 1,29. Het fijne is dat het glutenvrij is en je het meel ook gewoon kunt gebruiken als bakmeel voor al je meukvrije baksels. Nadeel is dat het niet GMO vrij is en niet biologisch…..
Dit recept geeft ongeveer vijf pannenkoekjes.
Dit heb je nodig:
- 250 gram gele erwtenmeel
- 110 ml lauw water
- een snuf keltisch zeezout
- een snuf chilipeper
- een theelepel komijnpoeder
- een snufje knoflookpoeder
- een half theelepeltje bakingsoda
- een theelepel bakpoeder
- 5 gram psyllium
- 15 gram kokosolie, gesmolten
Zo maak je het:
Roer alle ingrediënten, behalve de olie, in een kom door elkaar. Voeg een heel klein beetje van de olie toe en kneed alles tot een stevige bal. Blijft alles te nat, voeg er dan nog wat extra meel aan toe. Draai ongeveer vijf balletjes uit de deegbal.
Laat een gifvrije koekenpan met dikke bodem op middelhoog vuur warm worden. Bekleed een werkplek met een stuk plastic huishoudfolie en druk hierop een balletje plat, bekleed dit met een vel plastic huishoudfolie en rol er met de deegroller een pannenkoek van. Smeer de bovenste laag in met de olie en laat de pannenkoek op deze kant in de pan glijden. Besmeer dan de andere kant in de pan met wat olie en keer de pannenkoek om zodra de eerste kant mooi is verkleurd. Volg deze stappen met de rest van de balletjes.
SURINAAMSE ROTI
Nu dat we de pannenkoekjes klaar hebben kunnen we beginnen aan de roti! Dit recept is geschikt voor twee personen.
Dit heb je nodig:
Voor de roti:
- twee middelgrote zoete aardappelen, gewassen en in de schil gelaten, in blokjes gesneden
- 200 gram lupine ( dit kun je kopen in de biowinkel) + wat homemade ketjap manis of tamarisaus
- 150 gram tomatenpuree
- een zakje Surinaamse kerrie masala ( verkrijgbaar bij de toko en vele supermarkten)350 gram kousenband of Hollandse sperziebonen, gewassen en in stukjes gesneden
- drie flinke eetlepels ( liefst homemade) bouillonpoeder of een bouillonblokje ( zie toelichting hierboven)
- twee eieren, hard gekookt, gepeld
- een ui, fijn gesnipperd
- twee tenen verse rauwe knoflook, fijn gesnipperd
- een half theelepeltje sambal oeelek*
- een theelepel komijnpoeder
- een snufje keltisch zeezout
- water
- 350 gram Hollandse sperziebonen, gewassen en in stukjes gesneden, 15 minuten gekookt en uitgelekt
(* Traditioneel gaat er een madame Jeanette peper in. Omdat ik dit echt te pittig vind, heb ik biologische sambal Oelek gebruikt voor dat beetje extra pit. Hou jij juist wel van lekker pittig, kun je de heetste peper ter wereld gebruiken 😉 )
Zo maak je het:
Snij de lupine in stukjes en zet deze in een flinke scheut ketjap manis in de marinade. Zet opzij. Gebruik liefst een gietijzeren pan met dikke bodem. Zet de pan op het vuur en fruit de ui en knoflook ( zonder bakvet) aan op middelhoog vuur. Blus af met een laagje water en laat 3 minuten doorkoken. Voeg er vier flinke eetlepels kerrie masala aan toe en roer goed door. Voeg de sambal, tomatenpuree, bouillonpoeder, lupine, komijnpoeder, en zout toe en roer kort door. Voeg de aardappelblokjes toe en vul de pan met water tot alles onder water staat. Zet het vuur tussen middelhoog en klaag en laat alles met de deksel op de pan onder regelmatig doorroeren ongeveer 20 minuten smorren.
Voor de kerrie-eieren:
Laat in de koekenpan een klont kokosolie smelten. Leg de eieren erin en bestrooi deze rijkelijk met kerriepoeder. Rol de eieren goed door de kerrie. Zodra de eieren goed zijn verkleurd, de eieren uit de pan halen en de eieren op een stukje keukenrol laten uitlekken. Ga meteen door met de sperziebonen. Gooi de stukjes gekookte sperziebonen in de koekenpan en bestrooi deze nog wat met kerriepoeder. Roerbak de stukjes ongeveer 5 minuten op middelhoog vuur.
De roti is klaar! Serveer alles over twee borden en …….Njang Swietie of Swadisch Khanna !!!!!!!
Hoe schadelijk is red bull/zijn energiedrankjes?
Ik zie ze dagelijks. De vele jongeren/scholieren die iedere morgen al rond acht uur voor de deur van de supermarkt rondhangen. Om meteen nadat de deuren opengaan naar binnen te stormen om hun dagelijkse voorraadjes red bull/energiedrankjes in te kopen voor weer een nieuwe dag. Daarnaast worden er croissantjes, pakken koek, zakken chips en andere junkfood ingekocht. Iedere morgen weer. Omdat ik nieuwsgierig was naar het gebruik onder jongeren van deze energiedrankjes, ben ik ze eens gaan vragen hoeveel blikjes zij per dag dronken. De antwoorden lagen tussen de 3-5 blikjes. Dit is uiteraard idioot veel. Zeker als je daarbij ook de junkfood optelt. Het suikergebruik vlamt dan echt omhoog. Lees verder
Suikers in populaire dranken…de lijst
Wist jij dat er in een gemiddeld blikje frisdrank en/of pakje sap méér suiker zit dan de ADH hoeveelheid suiker van 25 gram per dag? In een gemiddeld blikje zit tussen de 30-35 gram suiker. De populaire pakjes sap bevatten soms zelfs nog meer dan 35 gram suiker. Dit zijn cijfers die veel zorgen baart. We geven deze pakjes en blikjes vaak mee naar school, of drinken de gehele dag door maximaal twee tot drie blikjes/ pakjes per dag. Dit geeft, samen met de rest van de suikerinname per dag, een bizarre hoeveelheid suiker per dag. Lees verder
