Kwark
Ik kan er niet van buiten: kwark. Al sinds mijn kleutertijd eet ik het veel en graag. Ik ben er echt dol op en kan mij geen leven zonder kwark voorstellen, en dat terwijl ik 98% veganistisch leef…..ik kies dan ook altijd wel voor biologisch/dynamische kwark, niet alleen omdat dit het meest diervriendelijk is maar ook het lekkerste. Ik eet ook kwark omdat mijn lichaam erom vraagt. Ik sport erg veel en intensief. Kwark is een perfecte aanvulling om mijn spieren weer te herstellen na een work-out.
We kennen het allemaal van naam, we weten hoe het eruit ziet, maar….WAT is kwark nu eigenlijk? En waarom is het gezond? Wat zijn de verschillen tussen de vele soorten? Alles over kwark op een rij!
WAT IS KWARK?
Kwark is een soort verse kaas. In België wordt kwark platte kaas genoemd. Andere synoniemen zijn Hüttenkäse en wrongel. In Frankrijk heet het witte of verse kaas ( fromage frias, fromage blanc)
Om kwark te maken wordt melk 24 uur lang aangezuurd met melk-bacteriën. Hieraan wordt stremsel toegevoegd. Na de 24 stremmen/verzuring op kamertemperatuur wordt de massa gesneden en in een soort “ kwarkzak” uitgelekt. Wat overblijft is dan ongeveer een derde van de beginhoeveelheid. Deze massa wordt vervolgens goed geroerd.
Kwark kan worden gemaakt van koemelk, maar ook van geiten en schapenmelk. Volgens de Nederlandse warenwet is de term “ kwark” voorbehouden aan kwark bereid uit koemelk. Er mogen aan commercieel verkrijgbare kwark extra melkbestanddelen worden toegevoegd, waarvan de toevoeging in vetvrije droge stof aan eiwitgehalte tenminste 60% moet bedragen. Het vochtgehalte mag ten hoogste 87% van de vetvrije waar bedragen.” Echte” kwark, wat valt onder kwark gemaakt uit koemelk, is vrijwel niet meer verkrijgbaar. Vrijwel altijd wordt er een ander ( melk) product aan toegevoegd. Als we denken dat volle kwark bestaat uit koemelk, komen we bedrogen uit. Volle kwark bestaat veelal uit magere kwark aangelengd met room, of een andere toevoeging om het vetgehalte te verhogen tot het wettenlijk vastgestelde gehalte door de warenwet.Volle kwark voldoet dus aan wettelijke eisen, maar heeft niets meer te maken met “ echte” kwark.Bovendien: er wordt vooral halfvolle en magere kwark verkocht en geproduceerd. Ook zijn er tegenwoordig meer kwark-soorten met “ smaakjes” en andere gekkigheid, wat kwark ook “ minder kwark en meer suiker” maakt.
GEZOND?
Kwark is gezond, absoluut! Echter zijn er nogal wat verschillen, en daarom moet de claim “ gezond” ook worden genuanceerd. We onderscheiden drie varianten in het algemeen: volle kwark, halfvolle kwark en magere kwark. Al deze varianten verschillen ook sterk in voedingswaarden. Magere kwark is bijvoorbeeld erg rijk aan eiwitten ( caseïne) Deze eiwitten zijn langzaam, wat ervoor zorgt dat er in het lichaam voor een lange periode eiwitten worden afgegeven. Dit is erg gunstig voor sporters en mensen die hun spieren dagelijks veel gebruiken. Een schaaltje magere kwark na een training helpt de spieren te herstellen. Eiwit is erg gunstig voor het in stand houden van het spierweefsel. Omdat eiwit sterk verzadigt, vult het beter dan koolhydraten en vetten. Magere kwark bevat ook aardig wat calcium, goed voor botten en het gebit, en voor transport van andere mineralen in de lichaamscellen.
Kwark bevat ook aardig wat vitamine K2, wat ervoor zorgt dat calcium in de botten blijft en niet terecht komt in de bloedvaten. Calcium in de bloedvaten kan zorgen voor verkalkingen en arteriële stijfheid. Vitamine K2 zorgt ook voor schone bloedvaten.
Wist je dat een kom magere kwark s’avonds voor het slapen gaan vrijwel hetzelfde effect geeft als een supplement met eiwit? Magere kwark wordt dan ook gezien als het meest gezondste en goedkoopste alternatief om eiwitrijk te eten.
Halfvolle en volle varianten zijn al snel minder gezond. Dit komt omdat deze aanzienlijk meer vetten en calorieën bevatten door diverse toevoegingen als room. Terwijl het eiwit gehalte in veel gevallen zelfs veel minder is dan magere kwark. Het is nogal verwarrend, want met volle kwark denken we juist zo puur mogelijk te eten, net zoals we bijvoorbeeld een voorkeur hebben voor volle melk omdat we denken dat magere melk in principe volle melk is waar al het vet uit is gehaald. Bij kwark is dit juist andersom:
Magere kwark wordt bereid met magere melk ( 0,3%)en alle andere vormen van kwark ( halfvol en vol) krijgen extra toevoegingen zoals melkvet of room. Magere kwark is dus meest puur, en niet de halfvolle/volle varianten.
Magere kwark verschilt aardig in voedingswaarden, waar magere kwark bijvoorbeeld per 100 gram gemiddeld 50 kcal bevat, bevat volle kwark bijna 3 x zoveel meer. Dit ligt aan het vetgehalte.Terwijl het eiwitgehalte vaak lager ligt dan magere kwark, ook koolhydraten. Het is dus beter om voor magere kwark te kiezen.
Biologisch / biologisch dynamisch
Zoals je eerder hebt kunnen lezen wordt er nauwelijks tot geen kwark meer geproduceerd gemaakt van echte koemelk. Ook de biologische varianten maken daarin geen verschil. In de biowinkel kun je gelukkig nog wel terecht voor “ echte” kwark: biologisch-dynamisch. Deze soorten worden gemaakt van biologische-dynamische koemelk, vegetarisch stremsel en de originele Biogarde culturen. Je kunt deze varianten vinden in een biogarde, een magere, halfvolle en een volle variant, van het merk “ zuiver zuivel”. Verder zijn er kleinere verse boerderijen die hun streekgebonden producten aanbieden aan biowinkels. De magere variant wordt gemaakt met biologische dynamische magere koemelk. Ook hier geldt echter dat volle kwark minder eiwit bevat dan magere.
Veel biologische kwarksoorten in de biowinkel ( met naam de varianten uit de streek, dus niet dynamisch) zijn ook vaak gemaakt met gepasteuriseerde koemelk. Daaraan worden zaken als kwarkculturen, vegetarisch stremsel en calciumchloride toegevoegd.
Koop je kwark in de supermarkt, heeft het eigenlijk nauwelijks verschil betreft goedkoop of duur. Belangrijk is, om de ingrediënten en voedingswaarden te vergelijken. Afhankelijk van je eigen wensen ( wil je kwark eten vanwege de eiwitten? Vetten? Koolhydraten?) kun je daarin de beste keuze maken. Prijzen zeggen echter vrijwel altijd niets over de kwaliteit, wel is dit zo in de biowinkel, omdat deze varianten veelal uit de streek komen en anders worden geproduceerd dan in fabrieken. Ik koop mijn kwark enkel in de biowinkel. Het smaakt zoveel malen beter dan varianten uit de supermarkt, maar uiteraard is dit persoonlijk. .Het is echter een fabeltje om duurdere varianten te verkiezen boven goedkope. Ook al zijn er ook hier uitzonderingen op de regel te vinden.
Sommigen vragen mij of het nu erg veel verschil maakt, een beker kwark voor nog geen 60 eurocent tegenover een beker van bijna 1,85. Ook dit hangt sterk af van de ingrediënten. Maar vaak verschilt dit NIETS. En zijn de goedkopere varianten zelfs rijker aan eiwitten en armer aan melksuikers. Lees hier meer.
Lactosevrij
We kunnen dankzij de gezonde treends inmiddels veel soorten en varianten op kwark kopen. Omdat veel mensen graag koemelk/lactose willen mijden kunnen we bijvoorbeeld lactosevrije magere kwark kopen. De lactose in de melk/room wordt gesplitst in enkelvoudige suikers, dit proces gebeurt ook in het lichaam. Lactosevrije kwark is eigenlijk geen echte zuivelvervanger. Het gaat namelijk om gewone koemelk, maar dan zonder de stof lactose. Dit wordt bereikt door het toevoegen van de enzym lactase aan de melk. Deze splitst lactose in glucose en galactose, zodat de negatieve gevolgen van lactose niet optreden. Dit betekent dus dat lactosevrije melk geschikt is voor mensen met koemelk allergie, maar niet voor veganisten of ovo-vegetariers. Sinds 2006 is lactosevrije melk beschikbaar in vrijwel elke supermarkt, sinds 2016 vinden we ook kwark lactosevrij in het koelvak van supermarkten.
SUIKERKWARK
Wat we in elk geval ten zeerste moeten mijden zijn de kwark-varianten met smaakjes of “ vers fruit”. Deze bevatten vooral veel suiker. Om een voorbeeld te geven, bevat de halfvolle bananenkwark van het merk MONA halfvolle kwark, met 12% yoghurt, suiker, bananensap ( what the…?) gemodificeerd maïszetmeel, gelatine, aroma, en kleurstof ( bétacaroteen) Per 100 gram eet je bijna 15 gram suiker! Echt waar, je leest het goed: bijna 15 gram, wat toch goed is voor zo’n vier suikerklontjes.
Ook de zogenaamde kwarksoorten met 0% vet en zonder toegevoegde suiker zijn vol gepropt met kunstmatige zoetstof-ellende. Daarnaast vinden we vaak een waslijst aan ingrediënten. Terwijl magere kwark hooguit bestaat uit twee of drie ingrediënten.
Resumerend: kies je kwark op eigen wensen en keuzes betreft voedingswaarden. En mijn advies: ga voor de varianten in de biowinkel verkrijgbaar. Mijd de suikerkwark en kunstmatige kwark.
Staar je vooral niet blind op dure merken en prijzen. Dit zegt helemaal niets over de uiteindelijke voedingswaarden en kwaliteit van de kwark. Met als grote uitzondering uiteraard de biologisch/dynamische kwark. Als je deze kwark ooit eens hebt geproefd snap je het verschil. De smaak is anders. Omdat er dus echte koemelk is gebruikt. ECHTE kwark moet een beetje tintelen op je tong en licht zuur smaken. Uit mijn kwarktest sprong de zeer voordelige kwark van supermarktketen LIDLL er met kop en schouders bovenuit qua smaak en voedingswaarde. Je betaalt voor een beker nog geen 70 eurocent. Tel uit je winst.
MEER LEZEN?
PLANTAARDIGE KWARK? DAT MAAK JE ZELF!
SCHAPENZUIVEL….GEZONDER DAN KOEMELK?
Bij mijn weten is de calcium die in melkproducten zitten niet goed voor ons, draagt bij aan de botontkalking.
Ja, dat is ook mijn idee erover. En als magere kwark gemaakt wordt van magere melk, dan is de melk zo bewerkt dat die kwark ook niet echt pluis zou zijn. Ben erg benieuwd waar de schrijvster van dit artikel haar invormatie vandaan haalt? Voedingscentrum?
Meer over kwark op de site van Keuringdienst van waarde.
Calcium is een noodzaak in de voeding. Vooral vrouwen in/na de overgang kunnen goed melkproducten gebruiken. Er wordt tevens aangeraden voldoende producten met vitamine D3 te eten en daarnaast supplementen te slikken, zodat Ca wordt aangemaakt, nodig voor de botten.
Wat goed om te weten zeg. Ik eet zelf graag Griekse Yogurt. Ik zag al eens op televisie dat dit enkel Griekse stijl is en niet zozeer Griekse Yogurt, vroeger at ik vooral de normale naturel magere kwark. Ik ben wel benieuwd hoe het nu met die Griekse Yogurt zit. Ook drink ik graag kefir, helaas is dit ook alleen nog bij de biowinkel te koop. Ik heb het ook een periode zelf gemaakt, vanuit een poeder ipv kefirplantje, heel simpel en erg lekker.
Heerlijk!! Ik eet heel vaak magere kwark als ontbijt. En als je er telkens ander fruit doorheen doet, gaat het niet vervelen. Ook lekker met wat hennepzaad er doorheen!!
Ik mis in het verhaal het dierenwelzijn. Kalfjes worden na de geboorte weggehaald bij de moeder en de stiertjes worden naar mesterijen gebracht , omdat deze niet geschikt zijn melkkoe te worden. Zij zitten daar altijd binnen , veel te dicht op elkaar. Ook in de biologische sektor is dit het geval. In de reguliere sektor moeten de koeien topsport bedrijven, zij moeten veel te veel melk geven, worden opgefokt door krachtvoer, doorfokken. Men zou dus beter geen zuivelprodukten kunnen promoten, daar dit een industrie is waar veel dierenleed plaatsvindt.
@alex Een stier die melk geeft. Ondec welke steen heb jij gelegen.
De volle kwark van de vijfsprong is de lekkerste, zie dagelijks hoe deze vers wordt gemaakt.
Lieve Monique, wat fijn om toch altijd jouw plogs te lezen!
Voeg je zelf wel eens wat toe aan kwark? (Zoals honing oid?)
Groetjes Iris
Ik werk niet met honing ( is gewoon ook suiker namelijk) maar ik voeg erg vaak vers fruit toe en homemade vla! 🙂
Goh, wist ik niet, dat magere kwark beter is dan volle. Dank je!
Hoi Monique,
Van magere melk weet ik dat er vetten zijn uitgehaald en gommen zijn toegevoegd om het vet te vervangen. Hoe kan magere kwaek dan juist puur zijn? Ik zou juist inderdaad kiezen voor vol en puur?! Ik snap het niet. Help!
Dank voor duidelijke artikel. Ik probeer zelf altijd zo puur mogelijk te eten en neem dus inderdaad altijd de volle variant van alles, maar wist dus niet dat het bij kwark precies andersom is. Dat vol juist het minst puur is. Gelukkig kan ik nu mijn keuze aanpassen 🙂
Ik zou graag willen aankomen
Zou kwark helpen? Aangezien er veel eiwitten zijn?
volle kwark kan een goede aanvulling zijn, maar eiwitten alleen is niet voldoende. Omdat ik de aard van je problemen niet ken is het lastig gerichter te adviseren. Kleinere hoeveelheden en meerdere keren per dag eten is een goede start. Kies volle producten zoals volle biologische zuivel, noten, granen, zaden en pitten. Eet veel bananen, mango en avocado als fruit tussendoor. Succes en warme groet!
Indien je echt heel veel magere kwark eet per dag, zijn er bijeffecten hiervan of niet?
Daarnaast lees ik eerder een comment dat veel zuivel juist bijdraagt aan ontkalking ofzo, klopt dit, weet je daar iets van af monique?
Hoor het graag van je!
Ik eet al enkele jaren (bijna) iedere dag een bak kwark vlak voor het slapen gaan en het enige bijeffect dat ik er van heb gekregen is een lading spiermassa!
ik wordt er ook blij van!!!!! 😉
Dag Monique!
Erg leuk artikel. Binnenkort rond ik de opleiding natuurvoedingsadviseur af, en daar staat centraal dat voeding puur, eerlijk, bio en vers het beste werkt voor je lichaam. Echter vind ik de productie van magere kwark met als hoofdingrediënt magere melk, toch minder puur dan bio kwark waarbij volle melk als starter wordt gebruikt. Eventueel toegevoegd room is inderdaad minder natuurlijk, maar dit moet dan ook worden aangegeven op de verpakking.
Desalniettemin blij dat je dit punt een keer aanstipt.
Ik ben 40 kg afgelopen afgevallen . En fruit is ook niet goed . Zitten ook suikers in
Lekker kort door de bocht. Fruit heb je nodig en suikers ook. Beter een appel met natuurlijke suikers dan een chocolade reep!
Ik kan ook niet zonder kwark, elke morgen een halve bak Franse magere kwark van de Lidl met daar door heen een schep zelf gemalen lijnzaad.
En dan ook nog 3 eetlepels noten muesli. Daar ga ik op als een stoomtrein.
Hee Monique,
Allereerst wil ik even zeggen dat je een hele mooie site hebt vol nuttige informatie.
Nu was ik even op internet aan het neuzen over koemelkallergie en kwam dit artikel. Het betreft een ouder artikel, maar wilde toch een reactie geven. Je zegt in het artikel’ dit betekent dus dat lactosevrije melk geschikt is voor mensen met koemelk allergie, maar niet voor veganisten of ovo-vegetariers’.
Is dit wel correct? Wordt lactose allergie nu niet verward met koemelkallergie? Groetjes Patrick
Patrick jij hebt helemaal gelijk hoor! Lactosevrije melkproducten zijn geschikt voor mensen een lactose-intolerantie, het gaat bij hen om de lactose (melksuiker), maar er zitten gewoon melkeiwitten in wat ze absoluut ongeschikt maakt voor mensen met een koemelk-allergie. Helaas merk ik dat dit heel vaak verward wordt. Als je vraagt of iets melkvrij is dat men zegt ‘ja hoor hier staat dat er geen lactose in zit’ uh ja leuk, maar dat maakt het dus niet melk(eiwit) vrij. Jammergenoeg dus eentje om zelf heel scherp op te blijven!
Mocht het je toevallig verder helpen (en anders wellicht iemand anders die hier via google terecht komt), er zijn ook mensen zat die rondlopen met het idee een vreemd soort koemelk/lactose intolerantie te hebben die in werkelijkheid niet tegen carrageen (E407) kunnen, aangezien dit in veel maar niet alle melkproducten zit krijg je dan dus een vreemd wisselend beeld waarbij je de ene keer wel en de andere keer geen klachten hebt van een melkproduct.
Hoe weet ik of er vegetarisch stremsel is gebruikt en geen stremsel uit de maag van een kalfje? Bij de ingrediënten staat dat niet.
Hallo,
Hartelijk dank voor het artikel over kwark. Persoonlijk verkies ik volle kwark. Ik neem ook altijd biologisch. Voorheen gebruikte ik deze van Albert Heijn, maar sedert de nieuwe verpakking en een andere Samenstelling, vind ik die minder goed. Nu gebruik ik die van jumbo, maar die vind ik ook minder goed. Welke volle biologische kwark kan je aanraden? Ik eet er best veel van per dag en mijn lichaam heeft het ook nodig.
Dag allemaal,
Weet iemand waarom vaak het calcium gehalte niet vermeld wordt op het product bij kwark? Bij melk staat het bijvoorbeeld vaak wel op. Het is een mysterie, of zit er in veel kwark dus geen calcium (ik heb het over magere of Franse kwark van huismerk of bijv a merken)
Hallo,
Bestaat er lactosevrije A2-melk? En zo ja, als ik daar dan zelf kwark van maak, blijft het dan lactosevrij of komt er door het proces lactose in?
Of bestaat er kant en klare lactosevrije A2-kwark?
Groetjes Hanna
Hallo,
De komende 8 weken ga ik op advies van een specialist proberen om geen caseïne te eten i.v.m. darmklachten. Echter sport ik veel en eet ik graag kwark en eiwitpoeder.
Zijn er kwarksoorten en eiwitpoeder-soorten waar geen caseïne in zit?
Heeft iemand tips om toch eiwitrijk te eten (zonder caseïne)?
Groet