Supplementen…..over niets wordt mij meer gevraagd dan dat. En dat is logisch, als je kijkt naar de inmiddels oververzadigde markt. We kunnen tegenwoordig supplementen kopen op iedere hoek van de straat, en in de meest uiteenlopende varianten. Als leek sta je voor een ware wildernis. Ik heb oprecht medelijden met de consument die het maar moet uitzoeken en af moet gaan op wat hij / zij leest/ hoort en ziet. Supplementen zijn vrij verkrijgbaar terwijl het eigenlijk heel veel kennis vraagt om te gebruiken. Dat baart mij zo nu en dan best zorgen.😐Ook verkopers en / of on- line webwinkels zijn karig met de juiste informatie verschaffen, of vertellen iets wat kant nog wal raakt. Ik heb ooit eens een steekproef gehouden door in een gezondheidswinkel mij voor te doen als een consument zonder kennis. Ik vroeg of het kwaad kon als ik langdurig een multi vitamine slikte terwijl ik verder goed en gezond at. Het antwoord verbaasde mij, er werd mij verteld dat ik verstandig was om geen enkel risico te nemen tekorten op te lopen en ik de multi ( sterk geconcentreerde ) gerust maanden kon doorslikken. Dit is het meest vreemde advies, omdat een multi langere tijd slikken terwijl je meer dan voldoende vitaminen en mineralen binnen krijgt, best gevaarlijk kan uitpakken. Er zijn voedingssupplementen op de markt die van bepaalde vitamines zelfs meer bevatten dan de aanvaardbare bovengrens. Dit kan serieuze gezondheidsproblemen opleveren. Een goed voorbeeld is de vitamine B6. In dit artikel alles over de wereld van supplementen en de verschillen tussen natuurlijke en synthetische supplementen.

We zouden ons om te beginnen af kunnen vragen, waarom de markt in supplementen zo duizelingwekkend groot is. Ons eerste antwoord zou “ omdat we vitaminen en mineralen nodig hebben en we er te weinig van binnen krijgen “ kunnen zijn. Als we naar de meest recente statistieken kijken, dan klopt dat wel. We eten met zijn allen anno 2024 nog steeds bar weinig groente en fruit, de twee grootste bronnen van vitaminen en mineralen. Een pilletje bijslikken lijkt dan de oplossing, maar zo eenvoudig ligt dat niet. Een supplement mag nooit worden gezien als een invulling, wel als aanvulling. Waar we ons volledig op verkijken is de ADH. Dit is de hoeveelheid die voldoet aan de gemiddelde behoefte van de gemiddelde Nederlandse bevolking, met daar bovenop nog een ruime marge , om rekening te houden met de spreiding van de behoeften in de Nederlandse bevolking. Volgens de definitie zou de ADH de behoeften van zo’n 97,5% van de bevolking moeten dekken. Zo’n 2,5 % heeft dan dus iets méér nodig dan de ADH. Daar staat wel lijnrecht tegenover, dat het merendeel van de bevolking aan minder al ruim voldoende heeft. Alles over de juiste ADH kun je nalezen in dit overzichtelijke infoblad van het Vitamine Informatie bureau. 

Het is een lastig iets, en het is daarom zeer verstandig om nooit op eigen houtje in -het-wilde-weg te gaan slikken. Veel mensen doen maar wat omdat zij denken iets tekort te komen, of om verzekerd te zijn niets tekort te komen terwijl dat helemaal niet het geval hoeft te zijn. Het kan nooit zonder een lichaamsmeting worden aangetoond. Deze metingen kunnen in ons lichaam meten hoeveel van een vitamine / mineraal beschikbaar is om de normale functies van de organen en weefsels te laten plaatsvinden. Dit kan je alleen meten middels het zogenoemde vitaminestatus onderzoek, die je het beste door een medisch arts moet laten uitvoeren. Tegenwoordig zijn zelfmetingen erg hip, maar zullen nooit echt 100% betrouwbaar zijn. Veel mensen slikken tal van supplementen preventief. Er wordt gedacht dat teveel nooit slecht kan zijn als het komt op vitaminen en mineralen. Maar dat is een totaal verkeerde gedachte, het is zelfs een gevaarlijke aanname. Hoewel hoge doseringen van sommige vitaminen en mineralen geen enkel probleem opleveren kunnen andere vitaminen en mineralen ernstige schade toebrengen. Vitaminen worden in twee groepen ingedeeld, gebaseerd op hun oplosbaarheid:

Deze vitaminen zijn vaak onschuldig. Een teveel aan deze vitaminen worden door het lichaam uitgescheiden. Slik je dus teveel van deze vitaminen dan heb je als enige resultaat, dat je een erg dure plas uitscheidt. Je lichaam gebruikt alleen wat het nodig heeft.

Dit zijn vitaminen waarvoor je moet oppassen. Het lichaam kan deze vitaminen niet op een eenvoudige manier kwijtraken. Op ten duur kan er een overschot ontstaan die zich in het lichaam opstapelt. Voorbeelden van in-vet-oplosbare vitaminen zijn vitamine A, D, E en K.  De vitaminen E en K zijn relatief minder giftig, maar vitamine A en D kunnen de opslagcapaciteit in het lichaam overschrijden, met toxische effecten tot gevolg. Nu loopt het gelukkig zo’n vaart niet, multivitaminen overschrijden in regel de ADH niet, en het komt zelden voor dat er vitamine D vergiftigingen plaatsvinden. Maar er zijn tal van groepen mensen, die wel moeten oppassen, omdat zij wel degelijk een verhoogd risico kunnen lopen. Dit zijn o.a:

Ook mineralen zijn niet altijd onschuldig. Er worden naast multi’s talloze supplementen in mineraalvorm verkocht. Ook deze mineralen kunnen bij een teveel schadelijke gevolgen hebben. Zo kan een te hoog ijzergehalte bijvoorbeeld zorgen voor een regelrechte gevaren bij mensen die helemaal geen extra ijzer nodig hebben. Daarnaast moet rekening worden gehouden met talloze productiefouten, waardoor doseringen mogelijk niet kunnen kloppen. Het vraagt veel tijd en geld om al deze supplementen die op de markt zijn, te analyseren. Het is dus een vrije speeltuin.

Naast deze kwesties zijn er ook talloze discussies en vooral vraagtekens te zetten bij de termen “ natuurlijk” . Onder “ natuurlijk” mag wettelijk gezien erg veel vallen, niet alleen in de voedsel en levensmiddelen industrie maar zeker ook in de wereld van voedingssupplementen . Voedingssupplementen zijn niet gereguleerd, wat betekent dat veel etiketten onjuiste informatie kunnen verstrekken over hoeveelheden van bepaalde stoffen .Dit is meestal het geval bij de goedkopere / massale supplementen.  Het komt zelfs vrij regelmatig voor, dat er vermelde ingrediënten niet in het product voorkomen. De supplementen-industrie is zeer fraudegevoelig, en daar zijn vooral consumenten de dupe van. Er worden vaak enorme bedragen gevraagd voor een supplement wat in productie nog geen 50 eurocent kost. Net als andere supplementen is zo’n 93% van alle supplementen gemaakt van synthetische vitaminen en mineralen ( vitaminen en mineralen, die kunstmatig in laboratoria worden nagemaakt) Gelukkig zijn er nog enkele fabrikanten die alles extraheren uit voedsel, maar deze zijn op één hand te tellen.

De term “ natuurlijk” kan dus, net als bij talloze voedingsmiddelen, breed zijn van begrip. En wettelijk gezien mag dit. Zo mag een supplement natuurlijk worden genoemd, als er een bepaald percentage aan ingrediënten van natuurlijke afkomst is, terwijl het verder bol staat van de synthese. Laten we eerst uitleggen of het nu uitmaakt, of we synthetische vitaminen en mineralen slikken of dat we dit uit natuurlijke bronnen ( voedsel ) halen.  Stel: je begint je dag trouw met een glas vers uitgeperst sinaasappelsap voor je vitamine C . Kunnen we dit ook opvangen met een vitamine C tablet? In grotere lijnen zijn natuurlijke en synthetische vitaminen en mineralen identiek. En zou het geen verschil maken of je het uit een pilletje haalt of uit voedsel, maar het ligt genuanceerder. Dit heeft alles met de OPNAME te maken, die voltrekt zich in het lichaam soms nét even anders. Biochemisch gezien verschilt een natuurlijke vitamine meestal in de 3-D opbouw en de moleculaire structuur van een synthetische vorm. Zolang beiden identiek zijn, is er simpelweg gezien GEEN VERSCHIL tussen de stoffen, en maakt het geen enkel verschil of het één nu in een laboratorium is ontwikkeld en de ander uit een natuurlijke bron is gehaald. Ons lichaam ziet in dit geval geen enkel verschil.

Echter, natuurlijke bronnen bevatten GEEN geïsoleerde stoffen maar juist een heel spectrum aan ondersteunende voedingsstoffen . Gekregen van Moeder-Natuur.🌿 Dit vergroot de biobeschikbaarheid ( opname) aanzienlijk. Een voorbeeld met vitamine E:

In natuurlijke vorm wordt deze vitamine sneller en beter opgenomen dan de kunstmatige vorm. Dit komt door de minimale verschillen in de structuur van beide stoffen ( natuurlijke vorm / synthetische vorm ) De natuurlijke vorm komt voor in één isomeer ( = de chemische vorm ) terwijl de nagemaakte vitamine E meerdere isomeren kent die niet allemaal door het lichaam worden herkend In een synthetische vitamine E pil moet daarom het dubbele worden gebruikt van de ADH om hetzelfde effect te verkrijgen bij de natuurlijke vorm.

Maar het kan ook andersom. Sommige vitaminen zijn in synthetische vorm juist beter opneembaar voor het lichaam. Dit geldt o.a voor de vitamines B5 , B6. En B11 ( foliumzuur ( en vitamine D. In ons voedsel zijn vitaminen soms “ ingepakt” en / of aanwezig in  een vorm die eerst in het lichaam moet worden omgezet in een actieve vorm. Dat “ uitpakken” van vitamines vindt plaats in de darmen en de maag. De zuurgraad in de maag en wat we nog meer eten spelen daarin een erg grote rol. Mensen die maagzuur-remmers slikken kunnen een zeer vertraagd” uitpakken” ontwikkelen waardoor de opname zeer moeizamer verloopt of zelfs niet meer plaatsvindt. Een goed voorbeeld is de vitamine B12. Er zullen dan injecties nodig zijn om de vitamine direct beschikbaar te maken.

Hoe zit het nu eigenlijk met het vervangen van vitaminen en mineralen uit supplementen? Kunnen we leven op pillen? Theoretisch gezien wel. We hebben gemiddeld zo’n 50 moleculen nodig, uitgezonderd gevallen als zieken en mensen met een zeer zwakke weerstand. Maar de vitaminen en mineralen uit natuurlijke bronnen halen blijft de grote voorkeur genieten omdat we op deze manier veel meer dan dat binnen harken. De voedingsstoffen worden geleidelijker aangeboden en opgenomen. Bovendien is alles mooi in balans zodat we niet hoeven te berekenen. Beschouw daarom ALLE supplementen, natuurlijk of synthetisch, nooit als vervanging, maar als een mooie aanvulling.

Tot op heden zijn er geen studies bekend waarin het effect van synthetische supplementen op langere termijn met ons lichaam doet.  Het is niet bekend, wat een vitamine-piek precies doet in ons lichaam. Het tijdstip waarin we de supplementen tot ons nemen en de hoeveelheden tegelijk spelen daarin ook een rol. Ik persoonlijk zou niet teveel supplementen per dag slikken, en al helemaal niet teveel synthetische alternatieven. Waarom zou je van je voeding een pillendoos maken? 😕 Daarnaast zullen we via ons voedsel nooit snel een teveel aan vitaminen een mineralen binnen krijgen, via supplementen lopen we dit risico wel. Ik herinner mij de zenuw-blessure van schaatser Sven Kramer nog goed, deze kreeg hij vermoedelijk door een te hoge dosis vitamine B6. Deze specifieke vitamine zou , in normale hoeveelheden, ons zenuwstelsel juist moeten ondersteunen.

Goed. Tot zover weten we, dat we voorzichtig moeten zijn met het gebruiken van supplementen, en dat we het niet als invulling moeten gebruiken. En dat we om te beginnen onze vitaminen en mineralen uit ons voedsel moeten halen. Maar wat nu, als je dat gewoonweg niet lukt? Of als er verschillende andere gegronde redenen zijn waardoor je gewoonweg niet aan je ADH vitaminen en mineralen komt? Dan lijkt het kiezen van een natuurlijk alternatief een betere keuze. Maar ook hier moeten kanttekeningen worden gezet. Want veel natuurlijk geclaimde supplementen zijn niet of niet geheel natuurlijk. Sterker nog, er zijn maar bar weinig natuurlijke supplementen die echt 100% vrij zijn van synthese. Ze zijn op één hand te tellen, wat het makkelijker maakt om deze eruit te vissen. Deze fabrikanten zullen namelijk zeer transparant zijn over hun productie-wijzen.

Veel “ natuurlijke” supplementen bevatten in basis wel echte natuurlijke componenten, maar zijn bijvoorbeeld aangevuld met citraten, oxides en bijvoorbeeld synthetische ascorbinezuur. Daarnaast werken maar weinig fabrikanten geheel biologisch gecertificeerd. De grootste verschillen zitten hem in het plantaardige en biologische aspect. Dit gebeurt eigenlijk zelden. Wat niet wil zeggen, dat een niet geheel plantaardig / biologisch supplement per definitie “ slecht” is, integendeel, want zoals je eerder kon lezen hebben sommige vitaminen een veel betere biobeschikbaarheid in synthetische vorm. Het is alleen niet geheel natuurlijk. De enige drie fabrikanten die ik tot nu toe ben tegengekomen die geheel plantaardig te werk gaan zijn ROYAL GREEN ( als koploper ) CRESSANA en LIVING NUTRITION. Deze fabrikanten werken middels een fermentatieproces, Royal Green is het zelfs gelukt om een goed opneembare vitamine B12 te ontwikkelen, KLIK HIER voor alle achtergrondinformatie. Dit zijn de parels op de markt. Ter info: ik wordt NIET gesponsord, ik ben zelf oprecht enthousiast over deze drie merken. Naast deze drie ben ik ook groot fan van de 100% pure spirulina en chlorella tabletten.

Linksom of rechtsom, als we gezond en uitgebalanceerd eten en drinken zullen we niet snel iets tekort komen en zijn al die pillentjes / capsules/ drankjes en poeders niet nodig. Onthoud ook, dat er VERSCHRIKKELIJK VEEL GELD wordt verdiend aan ons. We zijn stukken goedkoper klaar als we onze essentiële vitaminen en mineralen uit ons voedsel halen. Of je nu multi’s slikt of afzonderlijke vitaminen en mineralen, de beste leveranciers voor vitaminen en mineralen is en blijft vers, volwaardig voedsel. Via de voeding krijg je de best beschikbare vitaminen en mineralen binnen. Multi’s zijn, zoals je hierboven hebt kunnen lezen, geen garantie voor een optimale gezondheid. Er is eigenlijk weinig bewijs dat ze de gezondheid zouden verbeteren, ze zijn voor veel mensen overbodig, en niet sluitend. In sommige gevallen kunnen ze zelfs schade berokkenen. Alles uit voeding halen geeft niet alleen een betere beschikbaarheid, maar ook een betere balans.

Alhoewel o.a het Voedingscentrum en de medische wereld ons vertellen dat we voldoende vitaminen en mineralen uit ons voedsel kunnen halen, zijn de meningen verdeeld. Velen zijn van mening, dat ons voedsel vandaag de dag lang niet meer zo rijk zijn aan vitaminen en mineralen. Dit heeft volgens deze groep mensen te maken met:

• VOEDINGSARME BODEM:Om de vitaminen en mineralen in de plant en de vrucht op te nemen, moet het uiteraard wel beschikbaar zijn. Als de gevraagde stoffen niet (meer) in de bodem zitten, kan het dus ook niet in de plant en de vrucht komen. De plant, met haar vruchten, is een afspiegeling van de bodem waar het op groeit. Het is een feit dat de bodem steeds armer wordt, ook al wordt er veel gewisseld met gewassen op dezelfde bodem. Dit gaat dus ook op voor biologisch geteelde producten, hoewel hierbij de bodem beter verzorgd wordt. Biologisch dynamisch is een zeer goed alternatief.
• MINDER ZON: Naast de kwaliteit van de bodem, is ook zonlicht van groot belang. Het is natuurlijk niet zo dat de zon minder schijnt, maar we onttrekken de planten eerder aan deze natuurlijke bron van energie. Hoewel kastomaten uit het Westland nog steeds in de zon staan, is het niet hetzelfde als buiten. Hoe staat het met de kwaliteit van het zonlicht in de kassen? De vitamine C die je bijvoorbeeld in tomaten verwacht aan te treffen, wordt gemaakt door de tomaat zelf onder invloed van direct zonlicht. De kweek in kassen zorgt voor ander zonlicht, en heeft dus een negatieve invloed op de aanmaak van vitamine C.
• RIJPING VAN VRUCHTEN: Het is commercieel niet interessant om rijpe vruchten te plukken waarna ze op transport moeten naar de verkooppunten. Tegen de tijd dat ze in het schap van de supermarkt liggen, beginnen de eerste donkere plekjes zich al te laten zien. Geen mooi gezicht, en dus wordt het niet meer verkocht. We willen graag mooi fruit zien, wat lekker glanst. Daarom wordt steeds meer onrijpe vruchten geplukt, waarna ze geacht worden ‘door te rijpen’ terwijl ze in een doos, in een container, op een zeeschip zitten. De vrucht zal inderdaad wel doorrijpen, maar zal niet het maximale aan vitamines en mineralen in zich op kunnen nemen. Simpelweg omdat er geen aanvoer meer is via de plant of de boom. De optimale hoeveelheid vitaminen en mineralen wordt pas bereikt als de vrucht rijp is, en uit zichzelf uit de boom valt.

Meer lezen? KLIK DAN HIER om naar het uitgebreide artikel te gaan van de Consumentenbond

5 Reacties op “Supplementen, natuurlijk of niet natuurlijk?”

1. Zeer interessant artikel Monique. Gezien mijn fibromyalgie en candida verleden zijn mijn darmen niet optimaal. Inmiddels door mijn lifestyle te veranderen zijn de fibro pijnen nagenoeg weg maar zijn allergieën ervoor teruggekomen. Op dit moment baseer ik mijn eten op veel groenten en fruit (vooral de bessen, bramen, frambozen, af en toe banaan, als smoothies). Om mijn weerstand te optimaliseren gebruik ik omega d3, kurkuma, magnesium (anders heb ik teveel spierkrampen), zink, vitamine C, gebruik weinig sinas of citroen om verzuring tegen te gaan. Mijn vraag kunnen deze kwijt als ondersteuning. En als ik deze lifestyle blijf hanteren want voel mij er erg goed bij en val, na jaren pogingen, nu ineens af, wil ik naar 0 inname gaan.

   Reageer

2. Vraag mij af waar je Solgar hebt staan…
   Is ook geheel natuurlijk, dat wordt tenminste al sinds 1947 weergegeven…. Gebruik Solgar al 32 jaar!! Ben echt heel benieuwd naar jou commentaar hier op?!

   Reageer

3. En wat dacht je van vitakruid en vitals dan?

   Reageer

   • Daar ben ik ook heel benieuwd naar 😊

     Reageer

4. Wij slikken bepaalde dingen van Dr.Vogel en ik heb altijd gedacht dat die natuurlijk is. Ik neem al jaren Solidago en Kelp plus een middel voor mijn man zijn darm problemen. Ik hoop dat het echt natuurlijk is.

   Reageer