Door de kokosbomen het bos zien…wat is nu wat?

Voor de mensen die onder een steen hebben geleefd afgelopen twee jaar: kokos is gekomen en nooit meer weg gegaan. Dankzij de gezonde trend hebben we kokos compleet omarmd, en zijn de producten met kokos niet meer aan te slepen, laat staan bij te benen wat er voor nieuws op de markt wordt gezet. Kokos is hot, hip and happening. En dan te bedenken, dat het er zo lang is…

Zeker in het buitenland is kokos al jaren een begrip. Er wordt veel van gemaakt en in landen als Sri Lanka en Suriname is kokos net zo gewoon als wij hier de aardappel de gewoonste zaak van de wereld vinden. Ik ben van kind-af al dol op kokos. De geur en de smaak vind ik werkelijk geweldig. Als kind kon mijn moeder mij nooit blijer maken als zij een plakje kokosbrood op mijn boterham belegde als verrassing…

Kokosbrood, kokosmelk, kokosolie, kokosdrink, kokos toetjes, kokos créme..Wat is nu eigenlijk precies wat? Een heldere opsomming + een zeer makkelijk te maken recept om zelf kokosmelk te maken! 

KOKOSOLIE

Inmiddels al niet meer weg te denken, is kokosolie. Deze olie die in Nederland wordt verkocht als een wit vet, heeft in korte tijd de hele wereld veroverd. Ondanks de zo nu en dan negatieve geluiden, blijft kokosolie onomstotelijk populair. Ik heb er diverse artikelen over geschreven. Onlangs dook ik in de wereld van kokosolie en kwam achter nogal shockende dingen. Het relaas kun je hier lezen.

Wil je meer achtergrondinformatie over kokosolie lezen? KLIK HIER 

KOKOSMELK, KOKOSROOM, KOKOSCREME, SANTEN….

Rondom kokosmelk heerst nogal veel verwarring en dat is niet zo gek, want het heeft ook nogal wat benamingen: kokosmelk, kokosroom, klappermelk, santen, créme…….Hoe zit dat nu?

Het geraspte witte vruchtvlees van een rijpe kokosnoot wordt eerst gemengd en daarna gekneed met warm water. Dit wordt vrijwel altijd gedaan met gewoon water, maar specifieke merken gebruiken ook wel kokoswater. Het mengsel wordt vervolgens in een kaasdoek uitgeknepen. Het dikke romige vocht wordt kokosroom genoemd. Als ditzelfde proces wordt herhaald, dus als de kokospulp opnieuw met warm water wordt gemengd ,wordt het vocht wat vervolgens vrijkomt kokosmelk genoemd. Dit vocht is minder dik en minder romig dan de ” eerste persing”.

De blikken kokosmelk die we vrijwel overal kunnen kopen is vaak een mengsel van deze twee persingen: dus de room en de melk. Het kan echter enorm variëren in dikte/vetgehalte. Dit is sterk afhankelijk van de dosering room die een fabrikant toevoegt. Het mengen wordt gedaan omdat pure verse kokosmelk al binnen één dag kan verzuren. Door de melk in te koken wordt dit voorkomen. Dit noemen we dan kokoscréme, de bekende geconcentreerde blokken. Voordeel van deze blokken is dat het maandenlang buiten de koelkast houdbaar is. Deze kokoscréme kun je met water aanlengen om er kokosmelk van te maken, één blok kokoscréme is goed voor een liter kokosmelk. Je hebt dus eigenlijk vijf blikjes kokosmelk in huis met een blok kokoscréme.Voordeel is ook dat een blikje kokosmelk binnen een dag al verzuurt, met de créme kun je afgepast doseren. Deze blokken worden voornaam in de Indonesische keukens gebruikt. Er zijn dus eigenlijk drie persingen:

de eerste persing:

• kokosroom, coconut cream, santen kental

de tweede persing:

• kokosmelk, klappermelk, santen

de geconcentreerde/ingekookte versie:

• kokoscréme, creamed coconut, blokken santen

Het ene blikje kokosmelk is het andere dus niet. Het is belangrijk om aandacht te besteden aan etiketten lezen, omdat het zeker betreft vetgehalten ontzettend kan schelen. De beste varianten koop je in de biowinkel.

Helaas zijn er ook wat schaduwkanten aan kokosmelk. Kokosmelk wordt vrijwel altijd verstrekt in blik. Binnenin een blik vinden we een coating, wat is gemaakt uit BPA. BPA is een weekmaker, wat erg veel voorkomt in plastic producten, mobiele telefoons en veel plastic drinkflessen. Ingeblikt voedsel bevat een coating en een lijmlaagje. Het blik is gemaakt van aluminium. BPA lekt vrij gemakkelijk in vette, zure en zoute stoffen. Aangezien kokosvet één van de rijkste bronnen aan verzadigde vetzuren bevat ( natuurlijk aanwezige) neemt het zeer eenvoudig BPA op. Dit kan de kokosmelk een stuk ongezonder maken. Daarnaast is kokosmelk vaak een exportproduct. Transportatie vanuit het buitenland kan zorgen voor veel blikschade, zoals deukjes en barstjes en kleine scheurtjes en openingen. Deze deukjes in het blik kunnen zorgen dat zowel de coating als wat splinters van aluminium in het voedsel terecht kan komen. 

In het buitenland kunnen we al diverse blikjes kopen die vrij zijn van BPA, maar in Nederland zijn deze helaas nauwelijks tot niet verkrijgbaar.  Waar moet je goed op letten?

– Inspecteer een blikje zeer zorgvuldig op lekjes, scheurtjes, deukjes en barstjes. 

– Kies liefst biologische varianten, deze moeten aan wat strengere regels voldoen in productie.

– Het zijn er niet veel, maar er zijn Nederlandse merken die kokosmelk verkopen. Kies altijd voor een Nederlandse leverancier, deze blikjes hebben dan zeer weinig reisuren gemaakt om in de winkel te komen. 

– Kies het liefst voor kartonnen pakjes kokosmelk. Deze zijn ook redelijk goed verkrijgbaar. Mijd overigens ook zoveel mogelijk plastic flesjes. Hierin vinden we net zo goed BPA. 

Nog een zeer belangrijk punt is, dat je de etiketten goed bestudeert. In veel soorten worden toevoegingen gedaan, zoals suiker, diverse soorten nectar ( dadel en agave) en guargom ( om alles te stabiliseren) Het is belangrijk, dat je een variant kiest die enkel uit 100% kokosmelk bestaat. Het allerbeste blijft ook hier, om het lekker zelf te maken! Dit lijkt erg moeilijk, maar dat is het niet! Kijk zelf maar!

DIT HEB JE NODIG:

• 100 gram kokossnippers ( liefst biologisch) of kokosrasp
• 400 ml water
• Extra nodig:
• een vergiet, een kaasdoek of hydrofiele doek.

 

ZO MAAK JE HET:

Doe het water in een steelpan of waterkoker en breng tot een kookpunt. Doe het gekookte water samen met de rasp in de blender en maal het net zolang tot er een dikke, romige massa is ontstaan. Zet een kom en een vergiet klaar, en drapeer over het vergiet de kaasdoek of hydrofiele doek. Stort de massa in het vergiet en knijp het goed uit . Klaar is je eigen kokosmelk! Drink of verwerk het liefst binnen een dag, of bewaar het tot twee dagen goed afgesloten in een glazen fles in de koelkast. Wil je het wat zoeten, gebruik dan enkele druppels stevia. 

KOKOSWATER

Net als kokosolie was daar, leek het wel, opeens kokoswater. Kokoswater is in zeer korte tijd wereldwijd populair geworden, omdat diverse grote wereldsteden zich lieten fotograferen met een pakje of flesje kokoswater in hun handen, terwijl ze uit de sportschool wandelen. Binnen no-time kwamen er enorm veel varianten op de markt, het één nog veelbelovender dan het andere. Ook hier ben ik onlangs eens in gedoken. Wat is kokoswater en klopt het echt, dat het zo ontzettend gezond is? Klik hier om naar het artikel te gaan.

KOKOSRASP/SNIPPERS

Hhhhmmm….lekker! Dat is wat iedereen vrijwel altijd roept als je het woord kokosrasp laat vallen. Kokosrasp is gedroogd vruchtvlees van de kokosnoot wat vervolgens wordt geraspt. Het rasp is veel gebruikt ter decoratie op koek, taart, cake en gebak. Qua kwaliteit zit ook hier een wezenlijk verschil. De varianten uit de supermarkt zijn een stuk minder smaakvol als de biologische varianten. Ook zijn de biologische varianten vaak anders van kleur en van grofheid.  

Kokosschaafsel is eigenlijk hetzelfde verhaal als de rasp: van gedroogd vruchtvlees van de kokosnoot wordt schaafsel gemaakt, reepjes kokosnoot dus. Ook schaafsel wordt gebruikt ter decoratie.

KOKOSBROOD

Ik denk, dat bijna iedereen zich nog wel de gekleurde kokosbrood uit hun kinderjaren kan herinneren. Er waren roze, bruine en witte plakken verkrijgbaar, die enorm populair waren. Tegenwoordig zijn ze ( gelukkig….) een stuk minder bekend en dus minder populair, maar nog altijd verkrijgbaar. Maar eigenlijk gaat het nu vooral nog om pure nostalgie 😉 Ik ben daar blij mee. Want helaas is kokosbrood niet echt gezond. Het bestaat vaak maar uit zo’n 20-25% kokos. De rest is suiker, suiker en nog eens suiker. Daarnaast bevat het nogal wat verzadigd vet. Per plakje gaat het om gemiddeld zo’n 7 gram vet en bijna 16 gram suiker. Dat zijn drie flinke suikerklontjes. Naast kokos en suiker bevatten de plakjes o.a glucose-fructosestroop, tarwezetmeel, dextrose, zout en gelatine. Fabrikanten proberen hun kokosbrood nog wel te verkopen als “ rijk aan vezels” maar dat gaat vaak om hooguit 2 gram. Deze vezels kun je beter uit andere echt gezonde dingen halen. 

KOKOSMEEL

Uiteraard wordt er van kokos ook meel gemaakt. Omdat kokos zeer rijk is aan vezels heeft dit een zeer grote invloed op het baksel. Kokosmeel kun je ook gebruiken als een goede aanvulling voor vezels in je dagelijkse voeding, maar let wel op dat je de goede soorten daarvoor kiest. Ook met kokosmeel wordt veel gesjoemeld. In de toko kun je zelfs ook biologische kokosmeel kopen, maar deze zit sneeuwwit, terwijl echt goed kokosmeel er zeer licht bruin/grijzig uit moet zien. Kies dus altijd voor biologisch uit de biowinkel, of een ander hoog aangeschreven en betrouwbaar adres ( webwinkels) Kokosmeel heeft zo zijn voordelen:

– het is vrij van gluten

– Het bevat de acht essentiële eiwitten

– Het bevat net als kokosolie mangaan en lakurinezuur

– Het werkt bevorderend voor de stoelgang

Het gebruik van kokosmeel vraagt om wat aanpassing. Omdat het rijk is aan vezels zal het veel meer vocht opnemen. Voeg dus altijd extra water toe, en doe dit met kleine beetjes tegelijk, tot je de gewenste substantie hebt bereikt. Dit kan zeer verschillen per soort kokosmeel. Meer lezen? KLIK HIER 

AMINOS KOKOS SOYASAUS

Kokosbomen produceren het hele jaar door bloesems, waarvan het sap kan worden getapt. Om er coconut aminos van te maken wordt het sap op een geheel natuurlijke manier zonder verhitting ingedikt. Omdat aminos vrijwel altijd geheel handmatig wordt geproduceerd ( en daarom ook erg duur is) kan ieder flesje verschillen van kleur en zelfs smaak. Het komt gelukkig weinig voor, maar ook in aminos zijn er wat soorten op de markt die versneld zijn geproduceerd en toevoegingen bevatten. Gelukkig kun je deze soorten vaak enkel vinden in toko’s en in het buitenland. In Europa wordt aminis gecertificeerd geproduceerd. Aminos heeft erg veel voordelen:

• Het is een  heerlijke marinadesaus op basis van kokosbloesemsap
• Op smaak gebracht met speciaal zongedroogd zeezout, en geen industrieel zout
• Gemaakt van het sap van kokosbloesems van kokosbomen die op zeer vruchtbare vulkanische bodem groeien.Let wel op de verpakking en afkomst,.
• Bevat talloze voedingsstoffen, zoals kalium, magnesium, diverse B-vitamines en vitamine C
• Een perfect alternatief voor sojasaus
• Onverhit (rauw) en 100% gecertificeerd biologisch, mits dit niet staat vermeld. Laat deze dan ook lekker staan 😉
• Geschikt voor vegetariërs, veganisten en rawfood enthousiasten
• Bevat geen soja, gluten en/of zuivel
• Het bevat weinig suikers

     

Lees de etiketten goed en zorgvuldig. Wees ervan verzekerd, dat het om biologische varianten gaat waaraan geen extra toevoegingen zijn gedaan. Gecertificeerde leveranciers zijn goed te traceren .

KOKOS TER VERVANGING

Kokos is ook in de voedselindustrie flink door gedrongen. Omdat we tegenwoordig erg graag glutenvrij, suikervrij, E nummervrij en vooral lactose/koemelkvrij willen eten en drinken, springen voedselfabrikanten in op deze trend door talloze toetjes, vla, melk enz op de markt te drukken op basis van kokos. Het klinkt allemaal erg gezond en lekker, maar ook aan deze producten zit een akelig staartje: ze bevatten vrijwel altijd toegevoegde suikers en andere additieven. Ook hier is het dus een kwestie van goed opletten en etiketten lezen.

Tot slot: net als met alles, geldt het ook voor kokos, dat je dit met mate moet gebruiken. Probeer kokos zo puur mogelijk te eten/drinken, en hou maat. Kokos is rijk aan vetten. Al zijn dit relatief goede vetten, teveel is nooit een gezonde keuze.