Hoe komen we gezond de herfst/wintermaanden door?
Het is mijn meest favoriete seizoen van het jaar: DE HERFST! Alles aan de herfst vind ik heerlijk. De prachtige metamorfose van de natuur, het gure weer, de donkerte, het knusse, en uiteraard de heerlijke pompoenen en andere verse herfstgroenten. Ik kan er ieder jaar opnieuw reikhalzend naar uitkijken. De zomermaanden zijn voor mij niet erg fijn omdat ik zeer slecht tegen de zon en de warmte kan. De herfst is voor mij dan een soort verademing na een lange zomer. Ik hou ervan. Oktober is mijn favoriete maand, omdat de herfst zich dan pas echt van zijn beste kant laat zien.
Niet iedereen kan het met mij eens zijn, er zijn ontzettend veel mensen die de herfstperiode maar niets vinden. Die ervaren er vooral last en hinder van, zoals guur weer, vroege donkerte en….gesnotter en gekuch. Een herfstseizoen is meestal ook het startsein voor verkoudheid, griep en koude handen en voeten. In dit artikel geef ik antwoorden op de vragen waarom we in de herfst/winterperiode vaker ziek, snotterig en verkouden zijn, en hoe we deze herfst/winterperiode een beetje gezonder en fitter kunnen doorkomen!
WAAROM ZIJN WE SNOTTERIG, MOE, LOOM EN CHAGRIJNIG IN DE HERFST/WINTER?
Niet iedereen is blij met de seizoenswisseling van een warme zomer vol daglicht en zon, naar donkerte en guur en koud. Voor het lichaam is dit ook even omschakelen. Tijdens iedere wisseling van zomer naar herfst worden volgens de Nederlandse Vereniging voor keel/oor/neus heelkunde volwassenen tussen de twee en vijf keer per jaar verkouden, kinderen zelfs meer dan 10 keer. Hoe werkt dat nu eigenlijk, zo’n verkoudheid?
Om bij het begin te beginnen, starten we de uitleg bij de binnenkant van onze neuzen. Dit is bekleed met slijmvlies. In dit vlies zitten slijmklieren die slijm produceren. Dit slijm is zeer essentieel omdat dit de ingangen beschermt tegen bacteriën en virussen die ons lichaam van buitenaf proberen binnen te dringen. Zodra er meer gevaar dreigt bij de ingangen, gaan de klieren extra hard aan het werk om alles buiten de deur te houden. Dit veroorzaakt meer slijmproductie in je neus, waardoor je begint te snotteren.
Onder normale omstandigheden werken de slijmvliezen in onze neuzen precies hard genoeg om alle gespuis van buitenaf buiten de deur te houden. Als ze worden geprikkeld, komen ze extra in actie. Rond de herfst verspreiden verkoudheidsvirussen zich gemakkelijker. Je herkent het vast: iedereen kruipt weer bij elkaar in hun warme holletje, in klassen zitten kinderen naast elkaar te hoesten, niesen, en te proesten, hierdoor hebben bacteriën en virussen vrij spel om over te springen . Ook worden binnenruimtes weer opgestookt, waardoor en slechtere ventilatie is. Denk aan vieze dampende trams tijdens een flinke herfstbui, een kantoorruimte zonder klimaatbeheersing, en beslagen treincoupes. Bij een lagere temperatuur gedijen bacteriën en virussen ook beter, waardoor koudere temperaturen deze ook actiever kunnen maken. We worden dus niet verkouden van de kou, maar de bacteriën en virussen zijn actiever waardoor we sneller vatbaar zijn.
Een verkoudheid begint dus in de neus. Het begint met een loopneus en snotteren. Als de afvoer niet goed genoeg werkt, verspreidt het virus zich. En het eerste wat dan aan de beurt komt zijn neus en keelholten. Dit geeft een ontstekingsreactie en geeft een rauw gevoel in de keel. In het ergste geval raken ook luchtwegen geïnfecteerd en beginnen we met hoesten.
Je hoeft niet persé last te hebben van een virus, wat verkoudheid veroorzaakt terwijl je neus wel loopt. Daar heb ik best vaak mee te maken. Sommige neuzen, like mine, reageren extra gevoelig op andere zaken die we vaak tijdens de herfst tegenkomen zoals ( zeer dichte) mist, tabaksrook, maar ook de temperatuurwisseling. In de herfst en winterperiode is het warmteverschil tussen binnen en buiten vele malen groter. Hierdoor krijg je ook veel sneller een loopneus.
Ook in de herfst kunnen we last hebben van allergieën waardoor een neus ook verstopt kan raken. Loopneuzen worden vaak in de zomermaanden geassocieerd met allergieën. In de herfst gedijt huisstofmijt goed. De verwarming gaat weer aan, we zijn vaker binnen. Hierdoor stijgt de vochtigheidsgraad in huis en vermenigvuldigt mijt zich rap. In dekens, kussens, matrassen, en tapijt. Veel mensen reageren overgevoelig voor de uitwerpselen en daardoor kan een neus ook continu blijven lopen. Ook in de herfst/winterperiode.
“ HANDEN WASSEN!” …..hoe vaak roepen we het niet? Zeker in de herfst/winterperiode is dat geen onterechte kreet. Bacteriën en virussen kunnen ook via voorwerpen en handen worden overgedragen. Ben je reeds wat meer vatbaar ( door bv ziekte, slechte weerstand) dan heb je enkel een vriendelijk bedoelde hand nodig om snotverkouden te raken. Ook als je buiten bent en bijvoorbeeld boodschappen gaat doen. De winkelwagens, de mensen in de supermarkt, alles kan zo een virus doorgeven aan jou. Ik doe het eigenlijk al jaren. Het zit er bij mij ingebakken dat ik, zodra ik thuiskom, mijn handen was. Ongeacht waar ik ben geweest. Ook zeg ik ervoor dat ik mijn gezichtsveld niet aanraak tijdens mijn buitenzijn, al is dat vaak wat lastig omdat dit vaak onbewust gaat. Maar zoveel mogelijk rekening ermee houden helpt al een stuk.
Moe en loom….en “ snot” chagrijnig zijn. We herkennen het denk ik allemaal wel in het najaar. bij de één is het heviger dan bij de ander, maar we worden allemaal wel een beetje beïnvloed door de wisselingen van de seizoenen. Ik word er blij en gelukkiger van, maar mijn kennis W. is standaard een maand lang niet te genieten. Niet dat zij lijdt aan een herfstdepressie ( dat is heel wat anders overigens) maar ze is moe, loom en er komt niets uit haar handen. Zo rond eind September kan zij haar klok erop gelijk zetten: dan breekt in haar huis met drie kinderen het snotter-concert” zoals ze dit gekscherend benoemt, uit. In het ergste geval worden er een aantal grieperig.
HEB IK GRIEP? OF BEN IK VERKOUDEN?
Veel mensen verwarren griep met verkoudheid en andersom. Maar het zijn twee totaal andere dingen. Wat is precies een griepvirus?
Influenza, zoals griep officieel heet, is een besmettelijke ziekte. Je krijgt het via het griep-virus. Het griep-virus wordt nogal eens verward met het verkoudheidsvirus. Dit omdat enkele symptomen bij verkoudheid hetzelfde zijn als bij griep, zoals keelpijn, hoesten en snotterigheid. Toch zijn het twee totaal verschillende virussen. De kenmerkende klachten bij griep zijn:
– koorts en koude rillingen
– hoesten, droge hoest
– hoofdpijn, oorpijn
– spierpijn over het gehele lichaam
– keelpijn
– erg moe zijn, en geen stap meer vooruit kunnen zetten
– snotterigheid
Deze klachten duren enkele dagen tot een week. Daarna kan het weken duren eer je lichaam weer volledig is hersteld en jij je weer topfit voelt. De tijd tussen besmetting en werkelijk ziek worden ligt tussen 2-5 dagen. Meestal gebeurt het na drie dagen. Al één dag voordat het je onverwacht treft, ben je al besmettelijk voor anderen. Deze klachten duren enkele dagen tot een week. Daarna kan het weken duren eer je lichaam weer volledig is hersteld en jij je weer topfit voelt. De tijd tussen besmetting en werkelijk ziek worden ligt tussen 2-5 dagen. Meestal gebeurt het na drie dagen. Al één dag voordat het je onverwacht treft, ben je al besmettelijk voor anderen, Het virus nestelt zich in keel-neus en luchtwegen. Door hoesten, niezen en praten komen kleine druppels met het virus in de lucht. Deze kun je gemakkelijk inademen en kun je besmet raken. Het virus kan ook op handen en voorwerpen komen, denk bijvoorbeeld aan de handgreep van de winkelwagen. Op die manier kun je ook besmet raken. Niet iedereen wordt daadwerkelijk ziek, als zij zijn besmet. Daarom is een goede weerstand van “ levensbelang”. Het is een fabel, dat sommige mensen nooit ziek worden. Iedereen kan de griep krijgen. Zeker in zeer stressvolle periodes kan de weerstand behoorlijk afzwakken waardoor virussen vrij spel krijgen. Er zijn groepen mensen die extra moeten oppassen met de griep. Mensen met hartziekten, longziekten, nierziekten, en diabetes hebben extra aandacht nodig. Zij worden opgeroepen de griepprik te halen als er een griepepidemie rondwaart. Ook ouderen, ouder dan 65 jaar, krijgen een oproep. Zelfs met een griepprik is het echter niet te voorkomen, het is en blijft een besmettelijke ziekte. De griepprik beschermt twee weken, waardoor iemand die de prik heeft gehad, toch ziek kan worden. Wil je meer lezen over de griep? Klik hier.
HOE KOMEN WE DE HERFST GEZOND EN WEL DOOR?
Alhoewel er totaal geen invloed op is uit te oefenen kunnen we wel al het mogelijke doen om een virus of bacterie geen kans te geven om ons ziek te maken. Dat begint bij een goede weerstand. Dit is je harnas. En kun je er maar beter voor zorgen,dat je dit harnas goed gesmeerd en geolied houdt. Herfstgroenten zitten boordevol goede voedingsstoffen die je weerstand hoog houdt. Pompoen, spinazie, kolen ( koolraap, rode kool) knolselderij, rode bieten…..zet ze zoveel als mogelijk iedere daag op het menu en veelvuldig. Ik eet per dag tenminste anderhalf kilo groente, Of dit mijn weerstand hoog houdt waardoor ik goddank zelden verkouden of grieperig ben, durf ik niet hard te maken, maar wel, dat het een zeer grote bijdrage levert aan het hoog houden van mijn weerstand. Mijn tips voor een gezonde herfst:
EET ZOVEEL MOGELIJK VERSE GROENTE UIT HET SEIZOEN
He is niet voor niets, dat sommige groenten alleen groeien in bepaalde periodes. Dit heeft de natuur zo bedacht, om ons op gepaste tijden te voorzien van de juiste voedingsstoffen. Zware kost in de herfst en wintermaanden zorgen ervoor dat ons thermostaatje hoog blijft. Terwijl we in de zomermaanden juist behoefte hebben aan meer vocht ( sla, komkommer, tomaat) De natuur heeft dat perfect afgesteld op ieder seizoen. Maak dan ook steevast gebruik van al die lekkere groenten die in de herfst en wintermaanden verkrijgbaar zijn. Het bevat veel goede voedingswaarden, meer dan een groente die buiten een seizoen valt. Het is tevens goedkoper. KLIK HIER VOOR INSPIRATIE
ZORG VOOR GOEDE HYGIËNE
Ik vertelde hierboven al hoe belangrijk het is om je handen te wassen, na iedere uitstap buiten de deur. Maar ook binnenshuis is het erg belangrijk om een goede hygiëne te creëren. Zeker als je met anderen in een huis woont,werkt of samen bent. Zorg IEDERE DAG voor goede ventilatie. Hoe koud het ook is, zet je verwarming niet volluit en zet iedere morgen een deur en raam open. Nog beter: zet een raampje 24 uur per dag op een kier als dit veilig genoeg is. Zet een raampje open als je gaat koken, en gaat douchen. Lucht je huis! En maak er geen verwarming van waarin je leeft.
Denk ook aan vieze vaatdoekjes, stof, en deurklinken, ook die van de koelkast en keukenkastjes. Haal daar iedere dag even een doekje overheen. Het is verstandig om je huis iedere dag te stofzuigen als de verwarming aan staat. Zorg, zodra de verwarming aan gaat, voor LUCHTBEVOCHTIGERS aan de verwarming. Dit voorkomt droge slijmvliezen en droge keel. Hou deze luchtbevochtigers ook schoon. Ververs stilstaand water dagelijks en vul bij indien nodig. Ik krijg bijvoorbeeld snel last van bloedneuzen als de verwarming aangaat. Goede luchtbevochtiging is hierom ook zeer van belang. Bloedneuzen krijg je als bloedvaatjes in de neus springen. Dit gebeurt als je snotterig bent, veel je neus snuit, neuspeutert en een te droge omgeving.
RUST EN REGELMAAT
Ja, ik weet het, ( gaaaaaap) ……het zijn saaie adviezen die je overal terugleest, maar ze zijn dan ook erg belangrijk. Vermijd stress, en zorg vol voldoende ontspanning. Dit betekent niet dat je iedere dag moet beulen in een sportschool, maar vind een juiste balans in je dagelijks leven. Slaap ook voldoende. Rust is het beste medicijn. Voor alles. Het laadt je batterij steeds weer op. Zie je bed dus als een adapter, die je in het stopcontact steekt zodra jij je bed instapt. Zonder adopter/opladen doet je smartphone het ook niet. Zo werkt het ook met slaaptekort. Beweging is goed, gezond, en verstandig. Zeker in de herfst/winterperiode. Je kunt ook nu juist heerlijke wandelingen maken in het bos, of uitwaaien langs de kust. Dit alles pept je immuunsysteem niet alleen op, maar ook je gemoedstoestand.
Zorg voor een goede regelmaat. Daag je lijf niet uit door te laat door te gaan met werken, ga op tijd naar bed en hou zoveel mogelijk een vast tjdstip aan.Dit geldt ook voor je voeding. Het maakt in principe niet erg veel uit WANNEER je eet. Je lichaam werkt immers 24 uur per dag. Wel zijn VASTE TIJDSTIPPEN belangrijk. Dit zorgt ervoor dat je lichaam zijn energie meest effectief gebruikt. Als er op een vast tijdstip weer nieuwe energie wordt aangeleverd, wordt het beter op gebruikt. Eet geen snelle koolhydraten, maar enkel complexe ( langzame) koolhydraten zodat je lichaam daar veel meer aan heeft en veel meer mee kan. Meer lezen? KLIK HIER
MAAK DE SEIZOENSWISSELING ZO COMFORTABEL MOGELIJK
Er zijn mensen die bij een beetje fris weer de kachel alweer flink opstoken. Gevolg: bloed benauwde woningen en een slechte jas tegen de kou die er nog aankomt. Je “ verziekt” jezelf als ware door de kachel al erg vroeg op te stoken. Ook de verwarming hoog zetten tijdens de herfst/winter is funest voor de weerstand. Nu hoef je ook weer niet te bibberen op de bank terwijl je neus blauw aanloopt, maar de kachel op 25 graden zetten is teveel van het goede. Ik zet mijn centrale verwarming pas op zo’n 19 graden als het echt heel erg onaangenaam koud wordt in huis.In mijn slaapkamer gaat de kachel sowieso nooit aan, omdat ik niet kan slapen in een verwarmde ruimte. Al vriest het buiten -10 , ik hou mijn temperatuur binnenshuis rond de 19 graden. Dit is voor mij een behaaglijke binnentemperatuur. Als ik het koud krijg draag ik een warme trui, of een heerlijk warm huispak. Ik heb heerlijk warme sloffen. En is het echt koud, dan heb ik nog een fleece dekentje om onder te kruipen. Door de binnentemperatuur niet te hoog te houden blijft jouw thermostaat ook op peil. Stap jij bijvoorbeeld van een bloedbenauwd huis in een buitentemperatuur met min één vorst, dan kan de overgang voor je thermostaat flink werken zijn. Wat om een zeer hoge weerstand vraagt, die er niet altijd is. Ook hierdoor kan een lichaam ontregeld raken met alle gevolge van dien. Maak de overgang van zonnig, warm en licht naar koud, guur en donker zo comfortabel mogelijk voor je lichaam. Wen langzaam aan de vroege donkerte, acclimatiseer. Speel met de temperatuur binnenshuis. En trek wat warmers aan, in plaats de kachel alweer vroeg op te stoken, wacht daar zo lang mogelijk mee. Ook beter voor je portemonnee overigens, en voor het milieu.
Tot slot: GENIET van de herfst! Niets is mooier en indrukwekkender dan in een heerlijk geurend bos wandelen vol met prachtige kleuren. Niets smaakt zo lekker als een kop warme choco na een frisse strandwandeling. GA NAAR BUITEN. Niets is gezonder dan dat!
Heeft de griep je alsnog te pakken? Dit versterkende drankje kan je wat helpen op te knappen. KLIK HIER VOOR HET RECEPT
Zelf neusspray maken
Een verstopte neus kan behoorlijk irritant zijn. Het bemoeilijkt de ademhaling en in het ergste geval verlies je tijdelijk je smaak en reuk. Ook kan een verwaarloosde neusverkoudheid zich ontpoppen in ernstige aandoeningen zoals ontstekingen in de holtes, Een verstopte neus is vooral zeurend en vermoeiend. En het kan de nachtrust verstoren.
Er zijn vele middeltjes op de markt, die een verstopte neus kan verlichten. Deze neussprays bestaan veelal uit een zoutoplossing. Je betaalt aardig wat voor zo’n spray, zeker homeopatische neussprays zijn behoorlijk pittig geprijsd. KNO artsen adviseren dan ook om zelf zoutoplossingen te maken, om de neus weer te openen. Dit is naast goedkoper ook vaak verstandiger omdat veel conventionele neussprays vervelende hulpstoffen bevatten. Je kunt de flesjes waarin deze sprays worden verkocht, hergebruiken. Maar je kunt ook spuiten kopen bij de apotheker of speciale flesjes. Ik heb een oud flesje gebruikt van DR.Vogel. Het kostte geen moeite om het flesje open te maken en om te spoelen.Meer dan wat zuiver zout ( keltisch zeezout) en pure eucalyptusolie en water heb je niet nodig. Vul het flesje met een theelepel keltisch zeezout en vul op met water. Druppel één druppel ( niet meer!) olie in het flesje en schud goed. Je zoutoplossing is klaar.
Mijn persoonlijke hulptroepen voor de herfst / winterperiode
Ik hou erg van de herfst, maar natuurlijk zit ik ook niet echt te wachten op al die vervelende kwaaltjes. Ik heb voor mijzelf dan ook over de jaren heen wat fijne hulptroepen weten te verzamelen, die ik, voordat de seizoenwisseling intreedt, gereed heb. Ik deel ze graag met jullie!
Als het weer wat wispelturiger is, en steeds verandert, dan kan je daar best last van hebben, in de zin van dat je huid er nogal vervelend op kan reageren. Maar wat dacht je van onze lippen??? 😕 Die kunnen er ook flink van langs krijgen door de gure wind en regen. Een van de ergste pijn vind ik wel gescheurde / gesprongen gebarsten lippen, en pijnlijke mondhoeken. Bij mij zijn het telkens weer die zelfde plekjes waar zo’n barst voor veel pijn kan zorgen. Omdat we in een direct contact staan met voedsel kan zo’n barst of gesprongen deel van je lippen extreem pijnlijk zijn. Of wat dacht je van je tanden poetsen?? AAAUUW AAUUWW! Dat prikt! Sinds het bij VAN TOEN in het assortiment is gekomen, ben ik verknocht aan de LIP SERVICE. Het is een verdomd handig potje om standaard in huis te hebben, het gehele jaar door. Omdat de samenstelling zo extreem werkzaam is, heb je er zeer weinig per smeerbeurt van nodig, waardoor je erg lang doet met een potje van 30 ml. Het potje is van donker glas. De basis van deze lippen balsem is Castor olie, ook wel wonderboom-olie genoemd. Deze olie is een enorme multitasker als het komt op voeden, hydrateren, ondersteunen en herstellen. Wat zit er nog meer in deze lip service ?
KLIK HIER
Hopelijk heb je iets aan dit hele artikel, en aan mijn persoonlijke tips! Geniet vooral van de mooie herfst! 🍁🍂🐿️🦔
Hoi Monique, bedankt voor alle tips. Kan het kloppen dat de link naar het versterkende drankje niet werkt? Ben daar heel benieuwd naar omdat ik mij nu grieperig voel.. Bedankt! Groetjes Francis
https://moniquevandervloed.nl/mijn-versterkende-drankje-geen-toverdrank-wel-verkwikkend-en-gezond/