Waarom je het beste verse Hollandse groente in het seizoen moet kopen…de meest populairste herfstgroenten uitgelicht!
Ik ben een herfstmens. Ik kijk er ieder jaar na een snikhete zomer reikhalzend naar uit. Nu dat de zomers in Nederland alleen maar heter en heter en langer en langer lijken te worden kijk ik niet erg uit naar dit seizoen en is het verlangen naar de herfst 10 x groter geworden. Ik ben dan echt in mijn element. Ik voel mij in elk geval bij de weersomstandigheid van de herfst meest lekker. Het gure , frisse weer, de storm en zelfs de regen….i love it . 😍 Als pompoen freak is de herfst voor mij ook een feestje. Maar waar ik nog het meest van kan genieten is de prachtige natuur die een kleurenpracht krijgt waar je van ondersteboven raakt.
Ik kan intens genieten van al die plaatjes op social media, want gelukkig ben ik niet de enige die hier intens van kan genieten. De meest prachtige herfstkleuren schieten voorbij en wat dacht je van de geweldig mooie paddenstoelen? Menig fotografen gaan er gerust voor op hun buik in het natte gras voor liggen om een perfect plaatje te schieten. Ieder seizoen heeft zo zijn charme. Maar de herfst heeft iets magisch, tenminste , wel voor mij.
Ieder seizoen heeft naast zijn charme, ook zijn groenten. Het is mooi geregeld door moeder natuur. Zo eten we zware kost ( stamppotten) in de wintermaanden omdat we dan extra warm moeten blijven, in de zomer eten we frisse en lichte salades. In de herfstmaanden eten we graag licht en warm, zoals soepjes . Moeder-natuur heeft gezorgd, dat we de juiste groente in ieder seizoen kunnen genieten. Zo zijn boeren-kolen pas rijp voor de oogst tijdens de winterse perioden, en zijn de zomerkoninkjes ( aardbeien) niet voor niets naar dit seizoen vernoemd. Aardbeien smaken in de winter niet zo lekker als in de zomermaanden. In de zomer is er meer behoefte aan vocht. In de winter meer aan energie om ons bijvoorbeeld op een juiste lichaamstemperatuur ste houden.
HERFST GROENTEN
Vroeger waren de seizoensgroenten nog echt seizoensgroenten. We moesten na een pompoenseizoen, die afliep zo rond December / Januari, weer tot eind September / Oktober wachten op de jonge verse exemplaren. Dit hoeft dankzij de import en de kassen tegenwoordig niet meer. We halen erg veel groente en fruit vanuit het buitenland, terwijl wij onze verse oogsten weer importeren naar het buitenland. Vreselijk krom, en raar. Het is enorm milieubelastend en het heeft een absolute invloed op de kwaliteit en voedingswaarde. Om deze reden kies ik zoveel als mogelijk is voor groente van Nederlandse bodem. Ik heb dit 10 x liever, ik wacht liever een paar maanden eer er weer een seizoensgroente beschikbaar is vanuit Nederland dat het hele jaar door pompoenen vanuit het buitenland. Mijn biowinkel ( Gimsel in Rotterdam ) kiest gelukkig ook zoveel als mogelijk is voor groente en fruit uit Nederland. Dit betekent dat er soms geen groente en fruitsoorten beschikbaar zijn. Zo kiezen zij bijvoorbeeld voor zoete aardappelen van Nederlandse bodem en pompoenen zijn er alleen in het pompoen seizoen. Het is ook nog eens leuk……zo heb je altijd iets om naar uit te kijken en smaakt de eerste pompoen uit het seizoen alsof er een engeltje over je tong loopt.
WAAROM ALLEEN VERSE GROENTEN VAN HOLLANDSE BODEM UIT EEN SEIZOEN?
Seizoensgroenten zijn niet alleen “ leuk” en lekker, ook geven ze de juiste voedingswaarden die we in het seizoen meest nodig hebben. Ik besprak al eerder de stamppotten in de winter en de soepjes in de herfst. Dit eten we niet voor niets in deze perioden. Seizoensgroenten bevatten veelal de juiste voedingswaarden die we in de periode meest nodig hebben. Ook smaken seizoensgroenten veel beter dan buiten een seizen. Eet maar eens wat ( kas en buitenlandse ) aardbeien in December……totaal smaakloos, omdat ze vooral uit water bestaan. Ze bevatten maar weinig vitaminen, terwijl de echte ( biologisch, buiten geteeld onder de zon ) zomerkoninkjes barsten van de vitamine C.
Groenten gehaald uit het buitenland verliezen door de langere reis die zij moeten afleggen, ook veel waardevolle voedingswaarden. Ze worden daarom ook meest bespoten. Soms kunnen ze wel dagen onderweg zijn, waardoor de kwaliteit en voedingswaarden enorm achteruit kunnen hollen. Vaak worden de groenten dan ook voor de rijpheid geoogst, zodat ze tijdens verwerking en transportatie verder kunnen rijpen, en zo hun stevigheid niet verliezen. Dit betekent ook vaak een minimalisering aan voedingsstoffen omdat rijpheid de optimale voedingswaarden vergroot. Groenten hebben, hoe raar het ook klinkt, ook een soort stofwisseling ( fysiologie. Zie het als een infuus, waarin belangrijke voedingsstoffen zit om beter te worden. Halen we dit infuus weg, zal het genezingsproces veel langzamer verlopen. Als we groente vroegtijdig uit de grond ( voeding) trekken stopt hun infuus daar ook. Dit heeft zeker invloed op de uiteindelijke voedingswaarden. Zeker, als het ook nog een lange reis moet maken.
Die reizen zijn ook niet goed voor het milieu. Denk aan de vele C02 uitstoot van boten, vrachtwagens en vliegtuigen. Ook worden groenten flink bespoten om de reis te overleven. Je kunt je voorstellen dat er niet zachtaardig mee wordt omgesprongen. Het moet snel en massaal. Omgevallen kratten, het gooien en smijten wat de groente kan kneuzen en beschadigen…..denk niet dat het allemaal met zorg en aandacht gaat, dat is een sprookje. Ook in Nederland gebeurt het lang niet zo zachtaardig, maar het scheelt absoluut in voedingswaarde, omdat er geen lange reis gemaakt hoeft te worden. Groenten van Nederlandse bodem vragen daarnaast om minimale bestrijdingsmiddelen. Maak je niet wijs, dat het amper gebeurt, want dat komt zelden voor, boeren nemen nooit een risico om een oogst te laten mislukken. Ook exporteren wij erg veel naar het buitenland, waardoor er ook meer bestrijdingsmiddelen,iddelen gebruikt kunnen worden. Er zijn wel soorten die minder tot geen bestrijdingsmiddelen nodig hebben, zoals pompoen en kokosnoot. Maar zeker pompoenen uit het buitenland kunnen vol zitten met bestrijdingsmiddelen. De beste keuzes zijn de biologische alternatieven.
Als we alleen Hollandse groenten uit het seizoen zouden kopen, zou er veel meer balans zijn. Maar dankzij de vele export, de kassen waar het hele jaar door wordt verbouwd, de bestrijdingsmiddelen die de groente langer fris en vers en eetbaar houden, kunnen we in de winter gewoon aardbeien kopen en in de zomer boerenkool met worst of spruiten eten als we daar trek in hebben. Wellicht heb je dit wel eens gegeten, maar ik denk dat je de smaakverschillen hebt opgemerkt. Spruiten smaken alleen als de vorst er goed overheen is geweest. Onze spruiten worden nu bijvoorbeeld gigantisch veel geëxporteerd naar het buitenland, omdat ze daar lijken te vallen voor onze spruiten. Duitsland, Italië en de Verenigde Staten vragen dus meer spruiten, waardoor de massaler worden geteeld, het gehele jaar door, om aan de grote vraag vanuit het buitenland te kunnen voldoen. Wellicht dat jij afgelopen zomer spruitjes in de supermarkt hebt zien liggen….nu weet je waarom. Terwijl spruiten een originele wintergroente betreft…..
Alles moet tegenwoordig ook kant en klaar. We lijken te lui te zijn geworden ( te zijn gemaakt ? ☹️ ) om alles zelf te snijden, te hakken, te schillen en zelfs te koken/ bereiden. Dus: aan vraag wordt voldaan. We struikelen inmiddels over de zakken geschoonde en gewassen en geschilde en gesneden en gehakte groenten en fruit. Alles keurig en vacuüm verpakt uiteraard in plastic zakken. Deze kant en klaar producten komen niet zo van het land in de zakken. Daar gaan bewerkingen aan vooraf. Wat de voedingswaarde achteruit kan laten hollen. Zeker voorgekookte groenten kunnen veel vitamine C zijn verloren. Maar ook de voorbewerkingen ( snijden / hakken ) kunnen vragen om een aantal hulpstoffen om de groente langer fris en vers te houden voor verkoop. Zo kan het schilwerk worden gedaan via een chemisch proces . Ook hier zijn de biologische alternatieven de beste keuzes.
Ik koop bijvoorbeeld regelmatig ( als ik een luie bui heb 😆 ) in mijn biowinkel een zakje voorgesneden groente. Dit is BPA vrij en milieuvriendelijk verpakt en geheel van biologische komaf wat het onbespoten en niet chemisch bewerkt maakt. Je merkt hierin een significant verschil t.o.v de gangbare supermarkt kant en klaar groentezakken. Naast dat het soms 2 x zoveel duurder is, is het ook zeer beperkt houdbaar. De dagverse houdbaarheidsdatum kan daarom niet worden onderschat, het gaat dan wel meestal om een “ tenminste houdbaar” datum-aanduiding, maar de groente worden echt vies, snotterig, en oneetbaar.
Terwijl we de zakken uit de supermarkt gerust nog twee / drie dagen na datum kunnen consumeren.
Waarom halen we groente uit het buitenland, terwijl we hier zelf meer dan voldoende hebben? En waarom exporteren onze boeren zoveel naar het buitenland, terwijl wij er hier juist blij mee zijn? Wel, dat heeft alles te maken met geld. Deze omgekeerde wereld is ontstaan omdat de boeren in Nederland geen eerlijke prijzen meer krijgen, en hun winst moeten zoeken in het buitenland. Omdat wij het hele jaar bijvoorbeeld sperziebonen willen eten, of als de sperziebonen uit Spanje er beter uitzien ( beter uiterlijk = meer verkoop) dan kopen grote supermarkt ketens deze liever in dan bij onze eigen boeren. Het is een omgekeerde wereld geworden waarin het milieu en de groente het slachtoffer van zijn geworden.
Resumerend: wees een Hollandse kaaskop, koop ALLEEN GROENTE uit Nederland en koop alleen seizoensgebonden. Dit is overigens ook nog een vele malen goedkoper!
MEEST POPULAIRSTE GROENTEN UIT DE HERFST!
Goed , ieder seizoen zijn groente ( en fruit) dus. Ik bespreek in dit artikel voornamelijk de meest populaire groenten uit het herfstseizoen. Ik bespreek alleen de groenten die we in deze periode uit Nederland kunnen scoren. Vn welke heerlijke groenten kunnen we in de herfst genieten?
AARDPEER
Ik ben er dol op, het heeft zo’n specifieke smaak! Ik heb ze niet zo heel erg lang geleden pas ontdekt. Ik had veel gehoord van deze wortelachtige aardappel maar gegeten…? Daar had ik mij nog niet eerder aan gewaagd. Toen ik dit voor de eerste keer deed was ik echter niet meteen „ om” maar zeker wel na de tweede keer! Het schijnt, dat je aan de specifieke smaak echt even moet wennen. Wat zijn nu precies aardperen? De plant wordt amper gebruikt als landbouwgewas, maar komt vaak voor in moestuinen. De stelen van deze mooie bloem kunnen wel drie meter hoog worden, en geven prachtige felgele bloemen. Aardpeer wordt in de herfst geoogst. Andere namen voor deze bloem zijn aardartisjok en topinamboer. De naam aardartisjok kreeg hij meer omdat hij licht naar artisjok smaakt. De aardpeer komt oorspronkelijk uit Noord Amerika. Het zijn grillig gevormde knollen, met een mix van kleuren als wit, violet, lichtbruin en roze. Gelukkig kunnen ze ook heel goed gedijen in het Nederlandse klimaat en worden dan ook steeds vaker in Nederland geteeld. Je kunt de Nederlandse aardperen meest vinden in de biowinkel. KLIK HIER voor meer informatie over de aardpeer.
Aardperen kun je net zo eten en bereiden als aardappelen. Ze hoeven niet geschild, en vragen om een zeer korte kooktijd, ze zijn het beste ( vanwege de insuline ) rauw te eten. Hoe jonger de aardperen zijn, hoe meer insuline ze bezitten, dus koop ze zodra ze weer beschikbaar zijn. Rauw kun je ze raspen en verwerken door bijvoorbeeld salades en wok-gerechten.
POMPOENEN
Tja…..wat kan ik hier nog meer over vertellen? Het zijn mijn grote liefdes! 😍🎃🎃 KLIK HIER om alles over pompoenen te lezen en de verkrijgbare soorten in Nederland. Vrijwel alle verkrijgbare soorten komen uit Nederland, op de fles-pompoen na, deze kunnen vanuit het buitenland komen omdat deze het gehele jaar door verkrijgbaar zijn in NL. Alleen tijdens het pompoen seizoen kun je ook de fles-pompoen uit Nederland verwachten, maar vraag het altijd even na. Im de biowinkel komt alles vrijwel altijd uit Nederland. Pompoenen zijn zeer sterk, waardoor ze weinig tot niet bespoten worden, kies, om 100% verzekerd te zijn, liefst voor biologische varianten ( die zijn gemarkeerd als biologisch )
BLOEMKOOL
Helaas is bloemkool ook zo’n typische groente geworden die we het hele jaar door kunnen kopen. Oorspronkelijk is deze kool een echte herfst-groente. Bloemkool is een groente die tot de koolsoorten behoort uit de kruisbloemenfamilie. Bloemkool bestaat, dit in tegenstelling tot broccoli, nog uit ongedifferentiëerde bloemknoppen. Er zijn rassen met witte, paarse, groene en zelfs oranje bloemkolen. Oorspronkelijk is bloemkool afkomstig uit Azië en is via Italië en Turkije Europa binnen gekomen. In Noord Europa groeien de kolen prima, ook in Nederland. Dit gebeurt helaas wel vaker in kassen om de bloemkool het gehele jaar door beschikbaar te maken. Ook komen veel bloemkolen buiten het seizoen vanuit het buitenland. Kies daarom liever voor bloemkolen in de herfst periode. Die komen dan meestal gewoon uit Nederland. KLIK HIER voor meer
informatie.
SPERZIE BONEN
Lekker en gezond en ook geliefd bij kinderen. Dit maakt deze groente enorm gewild en daarom ook kwetsbaar voor massale productie. Sperziebonen zijn peulvruchten die wel als groente wordt beschouwd. Het zijn de omhulsels van zaden en de zaden zelf, Ze zijn lid van de vlinderbloemenfamilie. Oorspronkelijk komt de sperzieboon uit Zuid-Amerika. Op dit moment is China s’werelds grootste producent van de sperzieboon.
Sperziebonen zijn frisgroen van kleur, stevig en recht. Ze bevatten aan de uiteinden takjes, die eventueel weggesneden kunnen worden. Andere benamingen voor de sperzieboon is prinsessenboon en slaboon. Naast de sperzieboon zijn er ook nog vele andere soorten waaronder de boterboon ( licht geel van kleur ) en de haricots Verts ( lange dunne boon) Sperziebonen zijn het gehele jaar door verkrijgbaar dankzij import en kasteelt. Het seizoen ligt in de Lente tot het begin van de Herfst.
In het seizoen vinden we in de meeste supermarkten verse Hollandse sperziebonen. Deze zijn van Hollandse bodem en dus beter voor het milieu. Hollandse sperziebonen zijn in regel een stuk groter en dikker dan de standaard maat sperzieboon, en voelen meer “ fluweel-achtig” aan. De beste kwaliteit bonen vind je in de biowinkel, daar worden veelal enkel Hollandse varianten aangeboden die biologisch en bio-dynamisch zijn geteeld. Normaal gesproken zijn sperziebonen voornamelijk in de herfst verkrijgbaar, maar worden inmiddels het gehele jaar verkocht. KLIK HIER voor meer informatie.
PREI
Prei is een groente. Het behoort tot de lookfamilie en is daarmee verwant aan de ui en de knoflook. Er zijn twee soorten prei:
– winterprei
– zomerprei
Winterprei is dikker, en steviger dan zomerprei. Alhoewel prei het gehele jaar door verkrijgbaar is, heeft het ook zijn seizoen, en dat is de herfst en de winter. In Mei en Juni is de aanvoer veel beperkter Deze prei heeft wekenlang in een koelcel gelegen, of is afkomstig uit het buitenland ( Marokko en Spanje) De teelt van prei gebeurt buiten in de volle grond, en dus niet uit de kas. Omdat prei voornamelijk uit Nederland komt is de klimaatbelasting van prei laag. Milieu Centraal heeft op de website een groente en fruit kalender waarop je kunt aflezen hoeveel energie het heeft gekost om een product in een bepaald seizoen in de winkel te krijgen. Prei wordt bespoten. Het is beschikbaar onder biologische en milieukeur-teelt, wat uiteraard de voorkeur heeft. KLIK HIER voor meer informatie.
SPRUITEN
Je houdt ervan, of je gruwelt ervan. Er lijkt geen tussenweg. Ik vind ze echt verrukkelijk. En zodra ze weer in mijn biowinkel verkrijg baar zijn in de herfstperiode, sla ik meteen in. Helaas zijn spruiten niet echt meer de spruiten van vroeger, tenminste die we in supermarkten kunnen kopen. Er is, mede door de bittere smaak die niet door mensen werd gewaardeerd, erg veel geknutseld aan de natuurlijke bittere smaak. Hierdoor zijn spruitjes van nu een stuk minder bitter en scherp. Dit proef je vooral als je een biologische en een niet-biologische spruit eet. De niet-biologische zijn vrijwel smaakloos en moeten echt wel een “kruidje en/of specerijtje” krijgen om er wat smaak aan te krijgen. Wil je dus nog de echte spruitjes van vroeger proeven, kies dan voor biologische varianten. Kook spruiten ook nooit lang. KLIK HIER voor meer informatie. Zorg ervoor dat je alleen HOLLANDSE spruiten koopt.
PADDENSTOELEN
Rond de paddenstoel heerst best wat onduidelijkheid. Want onder welke groep vallen ze eigenlijk? Groente? Schimmel? Zwammen? Volgens de mycologie ( vakgebied wat onderzoek doet naar paddenstoelen) geen plant, geen dier, maar een vruchtlichaam van een schimmel. Meestal leeft die schimmel onzichtbaar onder de grond of onder boomschors. Het netwerk aan schimmeldraden krijgt bovengrondse uitlopers waar paddenstoelen groeien en die zien we. De paddenstoel is vergelijkbaar met de vrucht van een appelboom: de appel. Alleen is de ‘boom’ in het geval van de paddenstoel niet zichtbaar.
Zwammen en schimmels zijn dus hetzelfde. Dit worden ook wel synoniemen genoemd. Alhoewel we paddenstoelen en champignons kunnen vinden op de groenteafdelingen en in groente speciaalzaken zijn het geen groenten. Wetenschappelijk gezien hebben ze dezelfde naam: FUNGI. De paddenstoel is de vrucht van de schimmel en vormt dus maar een klein deel van de schimmel. Iedere paddenstoel is dus een schimmel, maar een schimmel is niet perse een paddenstoel! Volg je het nog ? 😉
We staan er waarschijnlijk niet zo bij stil, maar paddenstoelen zijn essentieel in onze natuur. Met name bodemschimmels zijn onmisbaar. Zonder bodemschimmels en zijn paddenstoelen zou het maar een rommeltje zijn. Met hun schimmeldraden ruimen ze organisch materiaal op, zoals bladeren, hout en dode wormen. Paddenstoelen zijn een soort stofzuigers! Meer dan 90% van de afbraak van de organische reststoffen gebeurt door schimmels. Zonder hen zou een bos in zijn eigen afval omkomen.Het organisch materiaal zet bodemschimmels ook om in voedsel voor planten en andere bodemorganismen. Er zijn ook schimmels die echt samenwerken met bomen. Sommige bomen groeien daarom alleen in de buurt van deze bodemschimmels. De schimmel transporteert mineralen en water vanuit de bodem naar de boomwortels, in ruil voor koolstof en energie.
Daarnaast hebben bodemschimmels een anti-erosie functie. Hun kleverige draden houden gronddeeltjes samen. Zo zorgen ze er voor dat bij heftige regenval, de bodem op zijn plek blijft en niet zomaar wegspoelt.
Bodemschimmels zijn een natuurlijke bron voor de mensen die medicijnen maken. De penseelschimmel kan bijvoorbeeld penicilline maken. Dat is een antibioticum die schadelijke bacteriën in het lichaam kan bestrijden.
Sommige paddenstoelen bestaan uit vier delen: de hoed, de steel, de ring en de beurs. Paddenstoelen verschillen in hoeveel en welke van deze delen ze hebben. Stuifzwammen bijvoorbeeld, hebben de vorm van een bol en missen de steel. Ook als paddenstoelen wel alle onderdelen hebben, zijn die niet altijd even goed te zien. Een heel bekende vorm paddenstoel is de plaatjeszwam met een hoed en steel.
In de herfstperiode zien we buiten erg veel paddenstoelen letterlijk en figuurlijk de grond uit springen, en we kunnen dan ook in de herfstperiode profiteren van alle EETBARE paddenstoelen uit Nederland. In Nederland groeien er erg veel paddenstoelen en veel mensen gaan in de herfstperiode dan ook massaal de bossen in om ze te plukken. Toch moet je hiervoor wel goede kennis opdoen. In Nederland groeien namelijk ook paddenstoelen die giftig zijn.
De Amanita phalloides of ook wel Groene knolamaniet, is één van de meest giftigste soort ter wereld en deze groeit dus gewoon in Nederland. Zelfs het binnen krijgen van een heel klein stukje kan al dodelijk zijn, voor zowel mens als dier. Als er van deze extreem giftige paddenstoel gegeten wordt, treden tien uur erna pas verschijnselen op en kan er niets meer aan gedaan worden. Helaas bestaat er ook geen tegengif. Het aanraken is niet gevaarlijk, maar ik zou deze absoluut mijden, en met een boog omzeilen. Wereldwijd vallen de meeste slachtoffers doordat de Groene knolamaniet ook een witte variant heeft. Daarom wordt deze wel verward met champignonssoorten. Maar champignons hebben roze of bruine lamellen (plaatjes) en de Groene knolamaniet witte.Zoals je kunt lezen, is het wildplukken van paddenstoelen niet voor amateurs. Wil je wild gaan plukken, doe dan veel kennis op. Meer info? KLIK HIER. Wil je 100% veilig, dan is het verstandig om de paddenstoelen in de ( bio) winkels te kopen.
Een verhelderend artikel over pompoenen. Wij kopen elke week onze groentevoorraad op de noordermarkt en de koelkast ziet er dan prachtig uit, vol van kleur. Helaas zijn er bij ons, zuid oost weinig moestuinbezittes.
Misschie weet jij in de buurt van Amsterdam adressen? Wij wonen in zuid oost bij diemen en de kant van durgerdam en ook abcoude is vlakbij.
Groet,
Wil
mooi artikel!
Sperziebonen is een typische zomergroente. Nattigheid en kou houden sperziebonen niet van.
Groet, Marian
Er is een foutje in de tekst geslopen..
In aardpeer zit geen insuline maar inuline. Een S teveel.